Ochota

---

Nazwa

Historia nazwy dzielnicy sięga czasów, gdy w 1831 roku powstała karczma o nazwie „Ochota”. Była ona usytuowana u zbiegu ulic Grójeckiej i Kaliskiej.

Położenie

Granice Ochoty wyznaczają:

• ulica Chałubińskiego oraz aleja Niepodległości (z Śródmieściem),
• ulica Batorego, ulica Żwirki i Wigury oraz południowa część Pola Mokotowskiego (z Mokotowem),
• linia kolejowa Warszawa-Radom (z Włochami),
• linia kolejowa Warszawa-Pruszków (z Wolą).

Centralnym punktem tej dzielnicy jest skrzyżowanie ulic Bitwy Warszawskiej 1920 r. oraz Białobrzeskiej.

Podział

Podział administracyjny dzielnicy Ochota ma na celu określenie jej składowych części oraz obszarów, które są istotne dla mieszkańców oraz osób odwiedzających tę część Warszawy. Zgodnie z systemem TERYT, Ochota stanowi dzielnicę, która obejmuje następujące lokalizacje:

• Ochota,
• Rakowiec,
• Szczęśliwice.

W ramach Mi miejskiego Systemu Informacji (MSIMiejski System Informacji) wyróżnia się jeszcze inne obszary, które są również częścią dzielnicy:

• Stara Ochota,
• Filtry,
• Rakowiec,
• Szczęśliwice.

Te podziały mają znaczenie zarówno dla organizacji przestrzennej, jak i dla codziennego życia mieszkańców Ochoty, ułatwiając im odnalezienie się w lokalnym kontekście.

Historia

O historię dzisiejszej Ochoty sięgają pierwsze pisemne wzmianki z roku 1238, które stanowią początek jej dziejów. W przeszłości teren ten był częścią królewskiej wsi Wielka Wola, jednak była ona świadkiem intensywnego rozwoju, który zainicjowały ważne szlaki komunikacyjne przebiegające przez ten obszar.

Wśród kluczowych dróg, które przyczyniły się do rozwoju Ochoty, wymienia się:

• Droga Królewska, m.in. ulice Nowowiejska i Niemcewicza, dostosowując się do potrzeb mieszkańców już od 1768 roku,
• Szosa Krakowska, odpowiadająca dzisiejszej ulicy Grójecka, rozpoczęła swoją działalność w 1817 roku,
• Nowa Droga Jerozolimska, której fragmenty dziś określane są jako Aleje Jerozolimskie, również od 1817 roku,
• Budowa Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej miała miejsce w latach 1840–1848, przynosząc kolejne możliwości transportowe.

Przełomowym momentem było uruchomienie Stacji Filtrów w roku 1886 oraz Szpitala Dzieciątka Jezus inaugurującym swoją działalność w 1901 roku, co również przyczyniło się do dalszego rozwoju dzielnicy.

Okres międzywojenny przyniósł ze sobą powstanie licznych budynków mieszkalnych, w tym kolonii Staszica i Lubeckiego, a także nowoczesnych budowli użyteczności publicznej, takich jak Dom Studencki „Akademik” oraz gmach Dyrekcji Naczelnej Lasów Państwowych.

W sierpniu 1944 roku miała miejsce tragedia cywilów podczas powstania warszawskiego, znana jako pacyfikacja Ochoty. Niestety, okres II wojny światowej spowodował zniszczenie około 66% budynków w dzielnicy, co w połączeniu z uszkodzeniami kolejnych 17% wywarło dramatyczny wpływ na zasoby mieszkaniowe, które straciły aż 83%.

Po wojnie, 11 kwietnia 1945 roku, Ochota stała się miejscem uruchomienia pierwszej lini miejskiej komunikacji, łączącej plac Narutowicza z ul. Targową na Pradze, a we wrześniu tego samego roku zainstalowano tramwaje na trasie Okęcie – plac Starynkiewicza.

W maju 1945 roku liczba mieszkańców spadła do około 11 tysięcy, a w 1946 roku wzrosła już do 59 tysięcy. Proces transformacji dzielnicy nastąpił w 1951 roku, kiedy to wydzielono ją z terenów Warszawy Zachodniej, przyłączając również Włochy i Okęcie.

W kolejnych latach, tj. w 1952 i 1957, miały miejsce drobne korekty granic, a w 1960 roku zasięg Ochoty rozszerzono w kierunku wschodnim do ul. Chałubińskiego oraz al. Niepodległości. Nowe zmiany w granicach obejmowały również Ursus w 1977 roku.

W okresie PRL-u miała miejsce dalsza industrializacja oraz budowa nowych mieszkań i obiektów usługowych. Działalność gospodarcza kwitła, m.in. dzięki zakładom przemysłowym takim jak Era (elektronika), Warszawska Fabryka Obrabiarek, czy WSK-Okęcie (przemysł lotniczy). W 1980 roku system transportowy scentralizowano wokół nowo otwartego Dworca Zachodniego PKS, który przejął funkcje trzech innych dworców, zlokalizowanych między innymi przy ulicach: Żytnia, Leszno oraz Banacha.

Interesującym wydarzeniem było nadanie pierwszej audycji Radia „Solidarność” 12 kwietnia 1982 roku z dachu bloku przy ul. Grójeckiej 19/25. Status dzielnicy przez wiele lat obejmował szerokie tereny, a w latach 90. XX wieku Ochota miała status gminy. Obecne granice zostały ustalone dopiero w 1994 roku.

Na przekształcenie charakteru dzielnicy po 2000 roku miał wpływ rozwój Kampusu Ochota, który zgromadził liczne instytucje badawcze i akademickie oraz nowoczesny kompleks biurowy – Ochota Office Park.

Edukacja i oświata

W ochockiej dzielnicy edukacja jest szczególnie rozwinięta. Znajdziemy tu osiem szkół podstawowych, sześć ogólnokształcących liceów oraz pięć zespołów szkół. Oprócz tego, istnieją także liczne instytucje pozaszkolne takie jak młodzieżowy dom kultury, międzyszkolny ośrodek sportowy oraz ogród jordanowski. W dzielnicy aktywnie prowadzone są środowiskowe ogniska wychowawcze TPD oraz ośrodek wychowawczy księży orionistów.

Na Ochocie zlokalizowane są również siedziby kilku uczelni wyższych, w tym rektoraty Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (WUM), Wyższej Szkoły Ekologii i Zarządzania, Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych oraz Wyższej Szkoły Pedagogicznej im. Janusza Korczaka. Obecność Krajowej Szkoły Administracji Publicznej dodatkowo wzbogaca lokalny krajobraz edukacyjny.

Ważnym elementem jest Kampus Ochota, który jest domem dla wielu budynków wydziałów i instytutów matematyczno-przyrodniczych Uniwersytetu Warszawskiego oraz Polskiej Akademii Nauk. Specjalistyczne obiekty WUM znajdują się skoncentrowane na Kampusie Banacha. Tego rodzaju zgrupowanie instytucji edukacyjnych i badawczych jest inspiracją z międzywojnia, kiedy to koncepcja miasteczka akademickiego zaczęła zyskiwać na znaczeniu.

W dzielnicy znajdują się także historyczne obiekty, takie jak kompleks domów studenckich Politechniki Warszawskiej, które powstały w latach 20. i 30. XX wieku, a także gmachy Wolnej Wszechnicy oraz Instytutu Radowego. Nowoczesne inwestycje, w tym kompleks Centrum Nowych Technologii UW, rozpoczęły się w 2010 roku, przyczyniając się do dalszego rozwoju edukacji w regionie.

Niektóre z tych historycznych budynków znalazły nowe zastosowanie w późniejszych latach. Przykładem może być gmach Wolnej Wszechnicy, który po II wojnie światowej stał się siedzibą Akademii Sztabu Generalnego, a następnie Wojskowej Akademii Politycznej, by ostatecznie zostać przejętym przez różne jednostki Uniwersytetu Warszawskiego, w tym Wydział Matematyki, Informatyki i Mechaniki.

Zabytki

W dzielnicy Ochota znajduje się wiele interesujących zabytków, które warto poznać. Oto niektóre z nich:

• Kolonia Lubeckiego,
• Kolonia Staszica,
• Zespół Stacji Filtrów,
• Zieleniec Wielkopolski,
• kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny (często nazywany kościołem św. Jakuba, od patrona wspólnoty związanej z tym miejscem),
• gmach Izb Rzemieślniczych im. św. Antoniego, znany jako Antonin (ul. Barska 4),
• kościół Dzieciątka Jezus przy parafii rzymskokatolickiej św. Alojzego Orione (ul. Lindleya 12),
• budynek XXI Liceum Ogólnokształcącego im. Hugona Kołłątaja (ul. Grójecka 93),
• obelisk przy ulicy Lindleya,
• kamienica Mikołaja Szelechowa (Aleje Jerozolimskie 85),
• kamienica Stanisława Rostkowskiego (Aleje Jerozolimskie 99),
• kamienica (ulica Dorotowska 7),
• dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności (ulica Filtrowa 68),
• dom administracyjno-mieszkalny Fabryki Wyrobów Tytoniowych Państwowego Monopolu Tytoniowego (ulica Kaliska 1),
• budynek kuchni i pralni szpitalnej (ulica Lindleya 4),
• willa (ulica Mianowskiego 3),
• kamienica (ulica Mianowskiego 15) – Reduta Wawelska,
• kamienica (ulica Niemcewicza 5A),
• willa z ogrodem (ulica Raszyńska 48) – Kolonia Lubeckiego,
• kamienica (ulica Tarczyńska 8),
• kamienica (ulica Uniwersytecka 1) – Reduta Wawelska,
• gmach admiralicji (ulica Wawelska 7),
• dom z ogrodem (ulica Wawelska 32),
• kamienica (ulica Wawelska 60) – Reduta Wawelska,
• Reduta nr 54 („Reduta Ordona”), ul. Na Bateryjce.

Pomniki i upamiętnienia

W dzielnicy Ochota można napotkać wiele interesujących pomników oraz upamiętnień, które odsłaniają bogatą historię oraz pamięć o zasłużonych postaciach i wydarzeniach. Oto lista najważniejszych z nich:

• Barykada Września 1939,
• Pomnik Lotnika,
• Pomnik Gabriela Narutowicza,
• Pomnik Marii Skłodowskiej-Curie,
• Obrońcom Reduty Ordona 1831 – ul. Mszczonowska, róg ul. Włochowskiej,
• Pomnik Lotników Angielskich – rondo Zesłańców Syberyjskich,
• Pomnik Alojzego Orione – ul. Barska,
• Obelisk przy ulicy Lindleya,
• Pomnik Szczęśliwego Psa,
• Rzeźba z piaskowca „W hołdzie macierzyństwu” – ul. Białobrzeska, róg ul. Opaczewskiej,
• Obelisk Dobrego Maharadży Digvijaysinhji – ul. Opaczewska,
• Pomnik pierwszego dyrektora Lasów Państwowych Adama Loreta – ul. Grójecka, róg ul. Racławickiej.

Dodatkowo, w obrębie dzielnicy znajduje się wiele głazów oraz kilkadziesiąt tablic upamiętniających wybitne osobistości związane z Ochotą oraz ofiary II wojny światowej.

Parki

Na terenie Ochoty znajduje się dziesięć obszarów zieleni miejskiej, które są idealnym miejscem zarówno do relaksu, jak i aktywności na świeżym powietrzu. Poniżej przedstawiamy listę tych parków oraz ich charakterystykę:

• Forty Rakowiec (pozostałości obszaru umocnionego „Rakowiec”) przy ul. Korotyńskiego – 4,84 ha,
• Park im. Zasława Malickiego przy ul. Wiślickiej, ze Stawem Rakowieckim – 5,96 ha,
• Park im. Marii Skłodowskiej-Curie przy ul. Wawelskiej – 2,16 ha,
• Park Szczęśliwicki przy ul. Włodarzewskiej z trzema gliniankami, Całorocznym Stokiem Narciarskim „Szczęśliwice”, basenem i innymi atrakcjami – 30,11 ha,
• Pole Mokotowskie przy ul. Żwirki i Wigury – 48,61 ha, co stanowi ponad ⅔ parku z dwoma zbiornikami wodnymi, pubami i innymi punktami,
• Zieleniec Wielkopolski przy ul. Filtrowej – 3 ha,
• Skwer Dobrego Maharadży (pomiędzy dwiema nitkami ul. Opaczewskiej) – 2,69 ha,
• Skwer im. Alfonsa Grotowskiego przy ul. Lindleya – 1,76 ha,
• Skwer im. Sue Ryder przy ul. Krzyckiego – 2 ha,
• Park Zachodni przy rondzie Zesłańców Syberyjskich – 9 ha.

Warto również wspomnieć, że poza wymienionymi obszarami istnieje kilka mniejszych skwerów oraz tereny zieleni niezorganizowanej, takie jak Fort Szczęśliwice. Należy jednak zauważyć, że na terenie Ochoty nie zachował się żaden las, co może być istotnym czynnikiem dla osób poszukujących leśnych wędrówek.

Inne obiekty

W dzielnicy Ochota znajdują się różnorodne miejsca, które odgrywają znaczącą rolę w życiu kulturalnym i społecznym. Poniżej przedstawiamy kilka z nich, które z pewnością zasługują na uwagę.

• Biblioteka Narodowa, instytucja gromadząca i przechowująca najważniejsze zasoby literackie kraju,
• Biblioteka Publiczna, która cieszy się dużym zainteresowaniem mieszkańców,
• Archiwum Akt Nowych, które pełni kluczową rolę w zachowywaniu dokumentów historycznych,
• Teatr Ochoty, który oferuje różnorodne przedstawienia teatralne,
• Och-Teatr, znany ze swojej bogatej oferty kulturalnej,
• Ośrodek Kultury Muzułmańskiej, miejsce spotkań i wydarzeń związanych z kulturą muzułmańską,
• Hala Kopińska, popularne miejsce na zakupy i wydarzenia lokalne,
• Targowisko Banacha, które tętni życiem i oferuje świeże produkty lokalne,
• Narodowy Instytut Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie – Państwowy Instytut Badawczy, jeden z najważniejszych ośrodków medycznych w Polsce,
• Centralny Szpital Kliniczny Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, który świadczy kompleksową opiekę zdrowotną.

Te instytucje i obiekty stanowią nieodłączną część krajobrazu Ochoty, przyczyniając się do jej bogatego życia kulturalnego oraz społecznego.

---

Oceń: Ochota

---