Park Szczęśliwicki

---

Historia

Park Założony w latach 60. XX wieku, rozciąga się w rejonie leżącym za przedwojenną granicą warszawskiego Rakowca. Obszar ten, wchłonięty przez miasto, znajduje się w południowej części świeżo przyłączonych do Warszawy Szczęśliwic. Interesujące jest, że ze względu na wydobycie gliny dla cegielni należącej do braci Oppenheimów, teren ten nie został zabudowany podczas budowy umocnień Twierdzy Warszawa. Lepiej znany jako obszar między fortami Szczęśliwice oraz Rakowiec, walor tego miejsca polegał na tym, iż sąsiedztwo z fortami uniemożliwiało powstawanie zabudowy mieszkalnej.

Otwarte, niezagospodarowane tereny spełniały rolę miejsca stacjonowania taborów cygańskich. Po zakończeniu II wojny światowej, w tym rejonie stosunkowo często wywożono śmieci, w tym gruz. Tereny, które pozostały po wydobyciu gliny oraz usypiskach, przeszły sukcesywną rekultywację. Na jednym z wzniesień stworzono stok narciarski, a w miejscu glinianek utworzono zbiorniki służące rekreacji i wędkowaniu. Większa część obszaru została zadrzewiona, co przyczyniło się do powstania parku w wyniku społecznego zaangażowania mieszkańców.

Nazwa parku wywodzi się od dawnej miejscowości Stenclewice, która przekształciła się w nowoczesne Szczęśliwice. Pod koniec lat 90. XX wieku dokonano znacznej rozbudowy infrastruktury związanej z narciarstwem, a także postanowiono wydzielić około 0,5 ha terenu na potrzeby budowy kościoła św. Grzegorza Wielkiego. W chwili obecnej park jest nie tylko miejscem do aktywności fizycznej, ale także służy jako przestrzeń wypoczynkowa.

Warto zaznaczyć, że park Szczęśliwicki zdobył uznanie mieszkańców Warszawy. Był czwartym najczęściej wskazywanym terenem zieleni i aktywnego wypoczynku, zajmując ósmą lokatę w badaniach przeprowadzonych w latach 2018/2019, które były częścią Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy.

Położenie

Park Szczęśliwicki jest usytuowany w malowniczej części Warszawy, która graniczy z różnymi ulicami i osiedlami. Od strony północnej jego granice wyznacza ulica Drawska, gdzie znajduje się rondo Bohdana Pniewskiego, które łączy tę ulicę z ulicą Szczęśliwicką. Za tą ulicą rozciągają się osiedla mieszkalne, znane jako Szczęśliwice.

W kierunku wschodnim Park sąsiaduje z pętlą autobusową Szczęśliwice oraz zabudowaniami ul. Dickensa, Urbanistów i Korotyńskiego. Natomiast od strony południowej jego granice wyznacza ulica Włodarzewska. W południowo-wschodniej części parku znajdują się zabudowania ulic Bielskiej, Usypiskowej, Lirowej oraz Sadurki (Nowosolipsowskiej), które nawiązują do historycznych uwarunkowań tego rejonu po II wojnie światowej.

W zachodniej części Park Szczęśliwicki sąsiaduje z ulicą Przy Parku, a także przedłużeniem ul. Drawskiej. Na północnym zachodzie park graniczy z obszarem Fortu Szczęśliwice, który w chwili obecnej w dużej mierze jest zajęty przez ogródki działkowe.

Warto zwrócić uwagę, że w południowo-zachodniej części Parku znajduje się również obszar związany z parafią św. Grzegorza Wielkiego, co dodatkowo podkreśla lokalne znaczenie tej przestrzeni.

Flora i fauna

Park Szczęśliwicki w Warszawie jest ważnym miejscem dla ochrony różnorodności biologicznej, stanowiąc ostoję dla wielu gatunków. W kontekście miejskim wyróżnia się jako teren o znaczeniu dla fauny.

Podłoże parku, które powstało w wyniku działalności człowieka, charakteryzuje się glebami uznawanymi za silnie zdegradowane. W związku z tym dominują w nim rośliny pioneirskie, takie jak topole. W obszarze nasadzeń oraz dziko rosnących drzew można spotkać bogaty wachlarz gatunków i ich kultywarów, w tym:

• lip (Tilia sp.),
• topoli (Populus sp.),
• klonów (Acer sp.),
• jarzębów (Sorbus sp.),
• kasztanowców (Aesculus sp.),
• jesionów (Fraxinus sep.),
• dereni (Cornus sp.),
• krzewuszek (Weigela sp.),
• berberysów (Berberis sp.),
• tawuł (Spirea sp.),
• migdałka (Prunus triloba).

W bogatej faunie parku nie brak także ptaków, w tym:

• łabędź niemy (Cygnus olor),
• czernica (Aythya fuligula),
• łyska (Fulica atra),
• rokitniczka (Acrocephalus schoenbaenus),
• trzciniak (Acrocephalus arundinaceus),
• modraszka (Parus caeruleus),
• bogatka (Parus major),
• oraz krukowate.

Na podstawie amatorskich obserwacji, do 2014 roku zarejestrowano 70 gatunków ptaków, choć wiele z nich nie gniazduje na tym obszarze. Wśród rzadziej spotykanych, ale regularnie obserwowanych, są dzięcioł białoszyi (Dendrocopos syriacus), który najprawdopodobniej gniazduje w innych miejscach z uwagi na brak odpowiednich dziupli, oraz bączek (Ixobrychus minutus).

Ponadto, podczas sezonowych migracji, park odwiedzają bardziej powszechne ptaki, takie jak:

• mysikrólik (Regulus regulus),
• kwiczoł (Turdus pilaris),
• rudzik (Erithacus rubecula),
• raniuszek (Aegithalos caudatus),
• bern ikla kanadyjska (Branta canadensis),
• mewa śmieszka (Chroicocephalus ridibundus),
• mewa siwa (Larus canus),
• mewa srebrzysta (Larus argentatus),
• gil (Pyrrhula pyrrhula),
• jemiołuszka (Bombycilla garrulus),
• czyż (Spinus spinus).

Wśród płazów w parku zauważono jedynie żabę wodną, ropuchę szarą oraz ropuchę zieloną. W gliniance żyje zaś 11 gatunków ryb, a także odnotowano występowanie żółwia czerwonolicego.

Glinianki Szczęśliwickie

Glinianki Szczęśliwickie to efekt połączenia dwóch największych wyrobisk gliny, które zwieńczono stworzeniem kanału, co zaowocowało powstaniem zbiornika o powierzchni około 7 hektarów. W zachodniej części parku zlokalizowana jest mniejsza sadzawka, która dodaje tej okolicy uroku. Warto również wspomnieć o otwartym basenie, który przez pewien czas, na przełomie XX i XXI wieku, był nieczynny i nie podlegał administracji parku. Glinianki Szczęśliwickie, jak wskazuje ich nazwa, są zarybione, a nadzór nad nimi sprawuje Okręg Mazowiecki Polskiego Związku Wędkarskiego (Koło PZW nr 7 Warszawa Ochota).

W obrębie kanału znajduje się mostek, który umożliwia komfortowy spacer, a nad zbiornikiem zbudowano pomost oraz przystań, gdzie można wypożyczyć kajaki i łódki. Poziom wód w stawie bywa zmienny, co sprawia, że okolica jest dynamiczna i interesująca przez cały rok. Warto zwrócić uwagę na jeszcze jeden ciekawy element, jakim jest kolejna glinianka, zlokalizowana na południe od ul. Włodarzewskiej, a także Fosa Szczęśliwicka, znajdująca się na terenie Fortu Szczęśliwice.

W kontekście historii tego miejsca, niezwykle interesujący jest fakt, że podczas wydobywania gliny w latach 30. XX wieku odkryto zęby kopalnego nosorożca Mercka. To odkrycie świadczy o bogatej przeszłości oraz o znaczeniu tego obszaru nie tylko dla obecnych mieszkańców, ale także z punktu widzenia historycznego czy paleontologicznego.

Górka Szczęśliwicka

Górka Szczęśliwicka, znana również jako Kopiec Szczęśliwicki, to ciekawe wzniesienie o pochodzeniu antropogenicznym. Jego wysokość, według różnych źródeł, wynosi od 138 m n.p.m. do 152 m n.p.m. Powstał z gruzów, które zostały pokryte około metrową warstwą ziemi.

Charakterystyczną cechą Górki jest jej południowy stok, który jest stosunkowo stromy. Z kolei na północy znajduje się stok przeznaczony do uprawiania narciarstwa. Obecnie obszar ten jest siedzibą Całorocznego Stoku Narciarskiego Szczęśliwice, zarządzanego przez Warszawski Ośrodek Sportu i Rekreacji.

Wszystko to sprawia, że Górka Szczęśliwicka jest doskonałym miejscem do aktywnego wypoczynku. Różnica poziomów wynosi 44 m, a średnie nachylenie wynosi 12°. W sezonie zimowym na stoku działa wyciąg narciarski oraz kolejka grawitacyjna. Co więcej, umożliwiono sztuczne naśnieżanie, co znacznie zwiększa komfort korzystania z atrakcji zimowych. Latem natomiast, zjazdy są możliwe dzięki zastosowaniu odpowiednio zraszanego materiału, co czyni to miejsce interesującym dla entuzjastów sportów przez cały rok.

---

Oceń: Park Szczęśliwicki

---