Aleja Niepodległości w Warszawie

---

Przebieg

Ulica ta ma swoje początki przy historycznym Dworcu Południowym, w miejscu, gdzie krzyżuje się z aleją Wilanowską. Jej pełny przebieg rozciąga się przez obszar Mokotowa, a następnie od ul. Batorego wyznacza granicę między Ochotą na zachodzie a Śródmieściem na wschodzie.

Ulica przecina także istotne miejsca, takie jak Pole Mokotowskie oraz Trasę Łazienkowską. Kończąc swoją trasę, osiąga skrzyżowanie z ul. Koszykową, gdzie przemienia się w ul. Tytusa Chałubińskiego.

Historia

Aleja Niepodległości w Warszawie swój początek miała już w latach 30. XX wieku, kiedy to pierwsze prace zaczęły przekształcać krajobraz miasta. Ostateczna budowa zakończyła się w 1938 roku, ale drobne wykończenia trwały jeszcze do 1939 roku. Istotnym elementem projektu było włączenie już istniejących ulic, takich jak Topolowa, która biegła przez tereny wojskowe od Koszykowej do dzisiejszej Trasy Łazienkowskiej, oraz Włodarzewska, wytyczona po drugiej stronie Pola Mokotowskiego.

Początkowo ulica była prostą, piaszczystą drogą, otoczoną niską zabudową, której znaczenie wzrosło po rozbudowie Warszawy w 1916 roku. Historycznym znakiem była też obecność pola wyścigowego założonego w 1841 roku. W 1910 roku na Polu Mokotowskim powstało lotnisko mokotowskie, a po zakończeniu I wojny światowej tereny te stały się areną dla parad wojskowych. Przeniesienie lotniska na Okęcie w 1934 roku umożliwiło Stefanowi Starzyńskiemu realizację planów budowy alei, co wpłynęło na integrację zachodniego Mokotowa z Śródmieściem.

Projektowana trasa miała być częścią większej koncepcji Trasy N-S, biegnącej od Marymonckiej przez Powązki. Niestety wybuch II wojny światowej uniemożliwił pełne wdrożenie tego ambitnego planu, choć po wojnie udało się połączyć aleję z ulicą Puławską.

Wraz z powstawaniem alei rozbudowywano okoliczne budynki. Ważnym punktem na mapie była Politechnika Warszawska, a także powstałe po wojnie budynki GUS i Biblioteka Narodowa. Kolejny przykład rozwoju urbanistycznego to budowa gmachów przy Rakowieckiej – SGGW i SGH – oraz osiedli mieszkaniowych takich jak Wierzbno i Wiktorska.

Zabytkowy kompleks na rogu alei i Koszykowej, powstały w latach 1931−1933 dla Funduszu Kwaterunku Wojskowego, świadczy o długiej tradycji wojskowych inwestycji mieszkaniowych w tej okolicy. Wśród mieszkańców można było znaleźć wykładowców i studentów Wyższej Szkoły Wojennej. Ważny pomnik Poległym Saperom, który stał na rogu Topolowej i 6 Sierpnia, został zniszczony podczas II wojny światowej.

Podczas okupacji aleja Nosła nazwę Nordsüdallee, a w czasie powstania warszawskiego w 1944 roku przekształciła się w pole walk pomiędzy oddziałami AK a niemieckim okupantem. Po wojnie, w 1948 roku, na terenie pomiędzy Wołoską, al. Niepodległości i Warszawską Spółdzielnią Mieszkaniową powstało nowe osiedle. W 1956 roku aleję włączono do Trasy N-S, a w 1962 roku powstał imponujący kompleks Biblioteki Narodowej.

Na koniec lat 70. nad al. Niepodległości zawieszono kładkę łączącą obie części Pola Mokotowskiego. W latach 80. w związku z budową pierwszej linii metra aleję zamknięto dla ruchu, a ponownie otwarta została w 1993 roku. Ulica, będąc częścią drogi krajowej 723, utraciła ten status w 2004 roku. Pomimo licznych zmian i adaptacji, al. Niepodległości pozostaje jednym z kluczowych szlaków komunikacyjnych stolicy.

Ważniejsze obiekty

Aleja Niepodległości w Warszawie to istotne miejsce, które skupia wokół siebie wiele ważnych obiektów. Przede wszystkim, na trasie znajduje się Stacja metra Wilanowska, która sprawia, że komunikacja w tej części miasta jest komfortowa i szybka.

W sąsiedztwie znajduje się Osiedle Domaniewska, mieszczące się pod numerami 9/11, 13, 15 oraz 21A. Kolejnym ważnym punktem jest Kościół Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła, który jest znany ze swojej architektury i licznych wydarzeń religijnych.

Oprócz tego, wzdłuż Alei znajdują się również takie obiekty, jak Centrum Europejskie Uniwersytetu Warszawskiego oraz Ośrodek Studiów Amerykańskich (nr 22), co świadczy o akademickim charakterze tej okolicy. Stacja metra Wierzbno to kolejny ważny element komunikacyjny, który ułatwia mieszkańcom i gościom podróżowanie.

W okolicy możemy również napotkać Polskie Radio (nr 77/85) oraz Stację metra Racławicka, co jeszcze bardziej podnosi wartość transportową tej części Warszawy.

Warto zwrócić uwagę na Komendę Główną Straży Granicznej (nr 100) oraz Kampus Szkoły Głównej Handlowej z licznymi obiektami, takimi jak Budynek „A” (Pawilon Doświadczalny), ul. Rakowiecka 24, Budynek „B” (Pawilon Biblioteczny), ul. Rakowiecka 22B oraz Budynek „G” (Gmach Główny) na al. Niepodległości 162. Warto też zauważyć Budynek „C” przy al. Niepodległości 128 oraz Dom Studenta SGH nr 1 „Sabinki” na al. Niepodległości 147.

Nie zapominajmy o Stacji metra Pole Mokotowskie oraz Polu Mokotowskim, które są miejscem rekreacyjnym dla mieszkańców. Obok znajduje się także Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Park SGGW i Osiedle Batorego.

Warto również zwrócić uwagę na Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (nr 188/192) oraz Bibliotekę Narodową (nr 213), Centrala Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) (nr 190) oraz Główny Urząd Statystyczny (nr 208).

Nie można zapomnieć o Muzeum Andrzeja Struga (nr 210) oraz Kolonii Staszica, która postrzegana jest jako ważny element historii tego rejonu. Dodatkowo w okolicy znajdują się schron bojowy Ringstand 58c (tzw. tobruk) przy ul. Nowowiejska 26 oraz Ministerstwo Obrony Narodowej (nr 218) oraz Służba Wywiadu Wojskowego (nr 243).

Przy Alei Niepodległości można zauważyć również liczne tablice pamiątkowe, w tym cztery tablice Tchorka, zlokalizowane na budynkach nr 132/136, nr 208, nr 210 i nr 221.

Mieszkańcy

Na rogu ulicy Dąbrowskiego oraz alei Niepodległości stoi willa, która przed drugą wojną światową była domem dla Stefana Starzyńskiego. Obok tego budynku, na chodniku wzdłuż al. Niepodległości, można znaleźć wolno stojącą tablicę, poświęconą pamięci Starzyńskiego.

W czasie niemieckiej okupacji, w jednym z mieszkań znajdujących się pod adresem alei Niepodległości 131, mieszkał Czesław Miłosz. W tym okresie, wspólnie z bratem Andrzejem, angażował się w pomoc ukrywającym się Żydom.

W lokalu przy alei Niepodległości 159 mieszkał Jan Bytnar, który został aresztowany 23 marca 1943 roku. Na tym budynku odsłonięto tablicę pamiątkową w 1980 roku.

Po zakończeniu powstania warszawskiego, przy alei Niepodległości 223 ukrywał się Władysław Szpilman. To tutaj spotkał on Wilma Hosenfelda, który udzielił mu pomocy. Wydarzenia te upamiętnia tablica, która została odsłonięta 4 grudnia 2011 roku.

W kamienicy na alei Niepodległości 163, w latach 1998–2010 mieszkał Ryszard Kaczorowski. Na budynku tej kamienicy umieszczono tablicę pamiątkową, która została odsłonięta w 2010 roku.

---

Oceń: Aleja Niepodległości w Warszawie

---