Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności w Warszawie

Kamienice i domy

Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności, znany również jako kamienica pracowników tej instytucji, to wyjątkowy obiekt mieszkalny usytuowany w sercu Warszawy. Jego lokalizacja na ul. Filtrowej 68 sprawia, że jest on łatwo dostępny i wyróżnia się w architektonicznym krajobrazie stolicy.

Ten budynek nie tylko pełni funkcję mieszkalną, ale także odzwierciedla bogatą historię Pocztowej Kasy Oszczędności, instytucji znaczącej dla rozwoju polskiego systemu finansowego. Jego architektura, funkcjonalność i znaczenie w kontekście warszawskiego dziedzictwa kulturowego sprawiają, że jest to miejsce godne uwagi.

Historia

Budynek, wzniesiony w latach 1925–1926, został zaprojektowany przez Józefa Handzelewicza. Inwestorem tego dzieła była Pocztowa Kasa Oszczędności (PKO), co czyni go jednym z pierwszych dużych obiektów mieszkalnych w szybko rozwijającej się Ochocie. Projekt zakładał utworzenie pięciu podwórzy z przyległymi oficynami, co nadawało mu charakterystyczny układ przestrzenny.

Budynek frontowy początkowo składał się z pięciu kondygnacji, z czego ostatnia była ulokowana w wysokim dachu mansardowym. Jego architektura wnosiła bogate elementy rzeźbiarskie, które nawiązywały zarówno do baroku, jak i stylu art déco. Nad głównym wejściem umieszczono rzeźbę orła z rozpostartymi skrzydłami, co dodawało mu majestatycznego charakteru, a powyżej znajdują się rzeźby puttów trzymających baranki. W centralnej części zachodniego odcinka deptaka można dostrzec kapliczkę z rzeźbą Chrystusa, co podkreśla religijne aspekty architektury.

Historyczna waga tego miejsca staje się jeszcze bardziej osobliwa z chwilą, gdy 31 lipca 1944 roku, w jednym z mieszkań, Antoni Chruściel „Monter” wydał rozkaz o rozpoczęciu powstania warszawskiego. Do dziś wydarzenie to upamiętnia tablica zamontowana na fasadzie budynku. W trakcie powstania warszawskiego obiekt ten uległ częściowemu zniszczeniu, a po zakończeniu II wojny światowej nie przywrócono najwyższej kondygnacji z dachową mansardą.

W 2005 roku budynek został wpisany do rejestru zabytków, co podkreśla jego znaczenie w historii Warszawy. Bezpośrednim sąsiadem jest drugi dom dochodowy PKO, który powstał w 1929 roku i nosi numer 70. Oba te budynki tworzą wyjątkowy zespół architektoniczny, który stanowi ważny element dziedzictwa miasta.

Przypisy

  1. Stara Ochota − spacer ulicą Filtrową. [w:] Urząd Dzielnicy Ochota m.st. Warszawy [on-line]. ochota.um.warszawa.pl. [dostęp 07.01.2023 r.]
  2. a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) − stan na 30 września 2022 roku. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 8. [dostęp 07.01.2023 r.]
  3. a b c d Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 3. Dmochowskiego−Furmańska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 119. ISBN 83-906629-2-2.
  4. Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918–1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006, s. 114. ISBN 83-60350-00-0.
  5. Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 3. Dmochowskiego−Furmańska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 118. ISBN 83-906629-2-2.
  6. Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 60.
  7. Adam Borkiewicz: Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej. Warszawa: Instytut wydawniczy PAX, 1969, s. 32.

Oceń: Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności w Warszawie

★★★★★
Średnia ocena:4.47 Liczba ocen:11