Wawer jest dzielnicą Warszawy, która znajduje się w prawobrzeżnej części stolicy. Charakteryzuje się nie tylko swoją unikalną lokalizacją, ale także pełni ważną rolę jako jedna z 18 jednostek pomocniczych m.st. Warszawy.
Warto również zauważyć, że Wawer jest największą dzielnicą w Warszawie, biorąc pod uwagę jej powierzchnię, jednocześnie jednak należy do tych najrzadziej zaludnionych obszarów w mieście.
Położenie
Wawer jest dzielnicą, która graniczy z różnymi obszarami stolicy. Poniżej przedstawiono szczegółowy opis sąsiedztwa:
- od północy z dzielnicami Praga-Południe, Rembertów oraz Wesoła,
- od wschodu z dzielnicą Wesoła oraz gminą Wiązowna,
- od zachodu z dzielnicami Wilanów i Mokotów,
- od południa z miastem Józefów.
Historia
Wawer, to obszar, którego nazwa wywodzi się od karczmy Wawer, znanej niegdyś jako Zajazd Napoleoński. Już w 1727 roku karczma była wspomniana w dokumentach, a sama kolonia została założona w 1838 roku, a pierwsi mieszkańcy osiedlili się tam rok później. Warto również zaznaczyć, że to miejsce było świadkiem historycznych bitew w czasie powstania listopadowego, kiedy to w 1831 roku miały miejsce bitwy wawerskie.
Niestety, Wawer zapisał się również w historii poprzez tragiczne wydarzenia, takie jak zbrodnia dokonana przez Niemców w nocy z 26 na 27 grudnia 1939 roku. W trakcie II wojny światowej, w 1940 roku, naziści utworzyli getto, w którym przetrzymywano około 950 Żydów. W marcu 1942 roku, mieszkańcy getta zostali deportowani do Warszawy, a następnie do obozu zagłady w Treblince.
Rok 1951 to istotny moment w historii Wawra, ponieważ w tym roku został on przyłączony do stolicy, Warszawy.
Zmiany terytorialne i administracyjne
Od 1866 roku, obszar obecnego Wawra funkcjonował jako jedna z dwudziestu gmin ówczesnego powiatu warszawskiego. Gmina Wawer obejmowała takie miejscowości jak: Wawer, Wygoda, Glinki i Czaplowizna, a także Zastów, Kaczy Dół, który dziś znany jest jako Międzylesie, a oprócz tego Stara Miłosna, Kawęczyn, Grochów, Gocław, Gocławek, Saska Kępa oraz Witolin.
W 1916 roku, po wycofaniu się Rosjan z Warszawy, niemiecki gubernator Hans von Beseler wprowadził „Rozporządzenie dotyczące rozszerzenia warszawskiego okręgu miejskiego”. W ramach tego rozporządzenia, niektóre obszary Wawra, takie jak folwark i wieś Grochów, folwark i wieś Grochów II-gi, oraz inne, zostały przeniesione do Warszawy. Także wieś Kozia Górka, teren Kawenczyna oraz wsie Gocłąw i Saska Kępa podlegały tym zmianom.
W 1924 roku nowo utworzona gmina Letnisko-Falenica przyjęła część miejscowości z gminy wiejskiej Wawer, w tym Anin, a także niektóre tereny z gminy wiejskiej Zagóźdź, jak Kaczy Dół, obecnie Międzylesie. W 1939 roku Anin oraz Międzylesie wróciły pod administrację gminy Wawer. W wyniku zmian administracyjnych, przeniesiono również kilka gromad do Wawra, a pozostałe tereny przyłączyły się do gmin innych.
Rok 1951 to moment likwidacji gminy Wawer, kiedy to jej większość obszaru, wraz z fragmentem gminy Falenica Letnisko, zostały włączone do Warszawy jako dzielnica. Zmienność granic dotknęła także takie gromady jak Radość, Miedzeszyn, Wólka Zerzeńska czy Zagóźdź.
Kolejnym istotnym momentem była zmiana przynależności w 1960 roku, kiedy to Wawer został włączony do dzielnicy Praga-Południe. W 1994 roku, Wawer pojawił się na mapie Warszawy jako gmina, by w 2002 roku utworzyć dzielnicę Wawer.
Podział dzielnicy
Wawer to część Warszawy, która wyróżnia się różnorodnymi obszarami i jednostkami pomocniczymi. Każdy z tych elementów tworzy unikalny charakter dzielnicy, a poniższa tabela przedstawia szczegółowy podział na obszary w ramach Miejskiego Systemu Informacji.
| Obszary Miejskiego Systemu Informacji | Jednostki pomocnicze Warszawy niższego rzędu | Części miasta w państwowym rejestrze nazw geograficznych |
|---|---|---|
| Aleksandrów | Aleksandrów Pierwszy | |
| Anin | Anin | |
| Nowy Anin | ||
| Falenica | Błota | |
| Falenica | ||
| Las | ||
| Marysin Wawerski | Marysin Wawerski Południe | Marysin Wawerski |
| Pocisk | ||
| Stary Wawer | ||
| Marysin Wawerski Północ | Czaplowizna | |
| Glinki | ||
| Miedzeszyn | Elżbietówek | |
| Karolew | ||
| Miedzeszyn | ||
| Orzechówek | ||
| Międzylesie | Kolonia Zerzeń | |
| Międzylesie | ||
| Szelągowizna | ||
| Wiśniowa Góra | ||
| Nadwiśle | Julianów | |
| Kuligów | ||
| Miedzeszyn-Wieś | ||
| Nadwiśle | ||
| Skrzypki | ||
| Wólka Zerzeńska | ||
| Zastrzebie | ||
| Radość | Kolonia Borków | |
| Kolonia Zagóźdź | ||
| Nowy Miedzeszyn | ||
| Radość | ||
| Zagóźdź | ||
| Zbójna Góra | ||
| Sadul | Sadul | |
| Stary Anin | ||
| Wawer | Kolonia Zastów | |
| Nowy Wawer | ||
| Osiedle Błękitna | ||
| Osiedle Wichrowa | ||
| Zerzeń | Borków | |
| Zastów | ||
| Zbytki | ||
| Zerzeń | ||
Rada Dzielnicy
Rada Dzielnicy Wawer odgrywa istotną rolę w życiu lokalnej społeczności, a jej działalność jest ściśle związana z różnorodnymi ugrupowaniami politycznymi, które kształtują lokalną politykę i decydują o przyszłości dzielnicy.
W analizowanym okresie, od kadencji 2002-2006 do 2024-2029, różne ugrupowania polityczne wpływały na decyzje dotyczące Wawra. W poniższej tabeli przedstawiono informacje na temat mandatu każdego z ugrupowań w kolejnych kadencjach.
| Ugrupowanie | Kadencja 2002-2006 | Kadencja 2006-2010 | Kadencja 2010-2014 | Kadencja 2014-2018 | Kadencja 2018-2024 | Kadencja 2024-2029 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Sojusz Lewicy Demokratycznej | 1 (SLD-UP) | – | – | – | – | – |
| Platforma Obywatelska | 5 | 7 | 12 | 9 | 10 (Koalicja Obywatelska) | 12 (Koalicja Obywatelska) |
| Liga Polskich Rodzin | 3 | – | – | – | – | – |
| Wspólnota Wawerska | 2 | – | – | – | – | – |
| Forum Samorządowe Mieszkańców | 4 | – | – | – | – | – |
| Prawo i Sprawiedliwość | 8 | 9 | 6 | 8 | 7 | 5 |
| Wawerska Inicjatywa Samorządowa | – | 3 | 3 | 4 | 2 | 3 |
| Stowarzyszenie Społeczne Wawer | – | 1 | 2 | 2 | – | – |
| Forum Wawra | – | 3 | – | – | – | – |
| Bezpartyjni Samorządowcy | – | – | – | – | 1 | – |
| Razem dla Wawra | – | – | – | – | 3 | 3 |
Obserwując te dane, można zauważyć znaczące wahania w poparciu dla różnych ugrupowań oraz ich kadencjach. Analiza ta pozwala lepiej zrozumieć dynamikę polityczną Wawra i jej wpływ na decyzje lokalne.
Transport
Ulice i mosty
W dzielnicy Wawer, kluczowymi trasami komunikacyjnymi są ulice, takie jak Wał Miedzeszyński, Płowiecka, Bronisława Czecha, Trakt Lubelski, Korkowa oraz ulica Patriotów. Dla transportu drogowego kluczową rolę odgrywają przeprawy przez Wisłę, w tym most Siekierkowski oraz most Anny Jagiellonki (Południowy). Dzięki tym ciągom komunikacyjnym życie codzienne mieszkańców staje się znacznie łatwiejsze.
Kolej
Na terenie Wawra znajduje się aż siedem przystanków kolejowych, które umożliwiają wygodny dojazd w kierunku południowym. Są to: Warszawa Gocławek, Warszawa Wawer, Warszawa Anin, Warszawa Międzylesie, Warszawa Radość, Warszawa Miedzeszyn oraz Warszawa Falenica. Wszystkie te przystanki znajdują się w strefie, gdzie można korzystać ze wspólnego biletu miejskiego ZTM-KM-WKD, co jest niezwykle komfortowe dla codziennych podróżników.
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Wilanów Niski | Wilanów Wysoki | Wyględów (Warszawa) | Nowolipki (Warszawa) | Żoliborz | Czerniaków | Bluszcze | Buraków (Warszawa) | Bielany (Warszawa) | Karolin (Warszawa) | Utrata (Warszawa) | Ugory (Warszawa) | Targówek | Szamoty (Warszawa) | Śródmieście (Warszawa) | Stary Służew | Służewiec | Stara Praga | Olszynka Grochowska | OchotaOceń: Wawer