Ulica Piękna w Warszawie

Ulice i place

Ulica Piękna jest fascynującym miejscem, które wyróżnia się na mapie Warszawy. Znajduje się w centralnej dzielnicy Śródmieście, co sprawia, że jest atrakcyjnym punktem dla mieszkańców oraz turystów.

Nie tylko jej nazwa wzbudza zainteresowanie, ale również historia i architektura, które ją otaczają. Uliczka ta jest częścią bogatej miejskiej tkanki, pełnej różnorodnych atrakcji kulturalnych oraz społecznych.

Przebieg

Ulica Piękna zaczyna swój bieg na skrzyżowaniu z Wiejską oraz Jazdów. Następnie kieruje się ku zachodowi, gdzie przecina Aleje Ujazdowskie, a także ulice Mokotowską oraz Kruczą.

Po drodze dociera do placu Konstytucji. W tym miejscu występuje przerwa w ciągłości ulicy. Po przejściu kilkunastu metrów za placem, ulica ponownie wznawia swój bieg i przechodzi w Koszykową na skrzyżowaniu tej ulicy z ulicą Emilii Plater.

Historia

Ulica Piękna w Warszawie posiada fascynującą historię, która sięga okresu przed 1770 rokiem, kiedy to stała się regulowaną drogą narolną. Jej nazwa odzwierciedlała ówczesny krajobraz, z drzewami wzdłuż ulicy stanowiącej część założenia ujazdowskiego. Warto dodać, że do 1781 roku odcinek między Alejami Ujazdowskimi a ulicą Mokotowską nosił nazwę ulicy Bazyliańskiej. Nazwa ta pochodziła od posiadłości bazylianów, które znajdowały się w tym rejonie.

Przez wiele lat, aż do 1863 roku, zabudowę ulicy tworzyły eleganckie wille oraz pałacyki, otoczone ogrodami i gruntami uprawnymi. W końcu XIX wieku, Polacy byli świadkami powstawania licznych kamienic czynszowych wzdłuż tej ulicy. Warto zauważyć, iż w 1896 roku, na rogu ulicy Pięknej i Alej Ujazdowskich, powstał park Ujazdowski, który dzisiaj jest popularnym miejscem wypoczynku.

11 grudnia 1922 roku, w obliczu kontrowersji dotyczących wyboru Gabriela Narutowicza na prezydenta, jego przeciwnicy zbudowali barykadę z ławek na rogu Alej Ujazdowskich i Pięknej, próbując uniemożliwić mu dotarcie do Sejmu w celu złożenia przysięgi przed Zgromadzeniem Narodowym.

W okolicach 1930 roku, nazwa ulicy uległa zmianie na ulicę Piusa XI, co miało związek z Achillem Rattim, który został mianowany przez papieża Benedykta XV wizytatorem apostolskim w Polsce. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, pozostał on w kraju jako nuncjusz apostolski, co intelektualnie i praktycznie wpłynęło na współczesną historię Polski. Podczas Bitwy Warszawskiej, w obliczu ewakuacji większości przedstawicieli korpusu dyplomatycznego, był on jednym z nielicznych, którzy zdecydowali się pozostać w stolicy.

W czasie okupacji niemieckiej, władze zmieniły nazwę ulicy na Piusstrasse (ulica Piusa). Tragiczne wydarzenia miały miejsce 17 października 1943 roku, kiedy miała miejsce druga egzekucja uliczna w Warszawie, przerywająca życie mieszkańców.

Ulica została opanowana przez powstańców podczas powstania warszawskiego. W nocy z 22 na 23 sierpnia 1944 roku zdobyli oni budynek dzielnicowej centrali telefonicznej, znany wówczas jako mała PAST-a (nr 19), który do 6 września 1944 roku pełnił funkcję siedziby Komendy Głównej Armii Krajowej.

W wyniku uchwały Stołecznej Rady Narodowej, w dniu 26 marca 1949 roku, ulicy przywrócono jej pierwotną nazwę, Piękna. Lata 1951-1952 to czas dużych zmian w architekturze – przy skrzyżowaniu z ulicą Marszałkowską wybudowano nowe obiekty Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, a linia zabudowy ulicy od numeru 24 do Marszałkowskiej została przesunięta na północ. Warto również wspomnieć, że w latach 1946-1972 ulicą przebiegały różne linie trolejbusowe, co wpisuje się w rozwój komunikacyjny stolicy.

Ważniejsze obiekty

Ulica Piękna w Warszawie to miejsce, które kryje w sobie wiele istotnych i historycznych obiektów. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich:

  • ul. Piękna 1 − Ambasada Francji oraz Misja Ekonomiczna, która pełni rolę przedstawicielstwa Francuskiej Agencji ds. Rozwoju Międzynarodowego Przedsiębiorstw Ubifrance.
  • ul. Piękna 1a – siedziba spółki Desa Unicum.
  • ul. Piękna 2/8 − Ambasada Kanady.
  • Park Ujazdowski.
  • ul. Piękna 10a − Pałacyk Wilhelma Ellisa Raua, gdzie mieści się również Ambasada Szwajcarii.
  • ul. Piękna 12 − Amerykańskie Centrum Źródeł Informacji oraz Sekcja Konsularna Ambasady Stanów Zjednoczonych Ameryki.
  • ul. Piękna 13 – Rezydencja Piękna Nova, która wcześniej była siedzibą pałacyku Klary Dillenius, gdzie znajdowała się Ambasada Niemiec (nr 17).
  • ul. Piękna 17 − historyczna kapliczka w podwórzu; to miejsce, gdzie działał pałacyk Klary Dillenius, będący siedzibą Ambasady Niemiec w latach 1920–1939. Budynek ten został zniszczony przez Luftwaffe we wrześniu 1939 roku i nie został odbudowany.
  • ul. Piękna 17 − tablica z piaskowca, która upamiętnia publiczną egzekucję grupy Polaków z dnia 17 października 1943; umieszczona w latach 50. na fragmencie muru.
  • ul. Piękna 18 − Zaułek Piękna – biurowiec powstały w latach 2004–2005.
  • ul. Piękna 19 − znana jako mała PAST-a, która była areną ciężkich walk podczas powstania warszawskiego, w dniach od 4 do 20 sierpnia; zakończone 23 sierpnia zdobyciem budynku przez Polaków (trzy dni po zdobyciu „dużej” PAST-y przy ulicy Zielnej 37/39).
  • ul. Piękna 20 – siedziba Komisji Nadzoru Finansowego.
  • ul. Piękna 24/26 – Prywatna Szkoła Żeńska im. Cecylii Plater-Zyberkówny.
  • ul. Piękna 44a – willa Struvego.
  • ul. Piękna 47 − zabytkowa kamienica z 1904 roku (vis-a-vis Hali Koszyki), pierwotnie należąca do hr. Collona-Walewskich; obiekt ten przetrwał wojnę i jest ostatnią kamienicą w lewostronnej części ul. Pięknej.

Inne informacje

Podczas realizacji budowy biurowca Zaułek Piękna, umiejscowionego na skrzyżowaniu ulic Kruczej, Pięknej oraz Mokotowskiej, natrafiono na żelbetonowy schron znany jako Ringstand 58c, inaczej tzw. tobruk, pochodzący z roku 1944. Jest to jeden z wielu elementów fortifikacji Twierdzy Warszawa (Festung Warschau). Prowadzone prace wykopaliskowe doprowadziły do wydobycia schronu, który następnie został przekazany do Muzeum Powstania Warszawskiego, gdzie obecnie można go obejrzeć.

Warto również wspomnieć, że w stolicy istnieje jeszcze jedna ulica nosząca nazwę Piękna, zlokalizowana w dzielnicy Wesoła. Powstała ona na skutek tego, że po przyłączeniu Wesołej do Warszawy w 2002 roku, ponad 260 podwójnych nazw ulic i placów pozostało bez zmian, co doprowadziło do sytuacji, w której stara nazwa została powielona w nowej lokalizacji.

Przypisy

  1. Paweł Brykczyński: Gotowi na przemoc. Mord, antysemityzm i demokracja w międzywojennej Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2017 r., s. 72. ISBN 978-83-65853-20-2.
  2. Kwiryna Handke: Zespół Nazewnictwa Miejskiego Warszawy – historia i dokonania, [w:] Śladami nazw miejskich Warszawy. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2012 r., s. 259. ISBN 978-83-62189-21-2.
  3. Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011 r., s. 172. ISBN 978-83-62189-08-3.
  4. Piotr Rozwadowski (red. nauk.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. Tom 1. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona i Fundacja „Warszawa Walczy 1939–1945”, 2005 r., s. 356. ISBN 83-11-10124-8.
  5. Schron uratowany. [w:] Muzeum Powstania Warszawskiego [on-line]. 1944.pl, 10.08.2004 r. [dostęp 05.09.2014 r.]
  6. Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994 r., s. 636. ISBN 83-01-08836-2.
  7. Edward J. Pałyga: Warszawski korpus dyplomatyczny [w:] Warszawa II Rzeczypospolitej 1918–1939. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973 r., s. 263.
  8. Stanisław Ciepłowski: Napisy pamiątkowe w Warszawie XVII-XX w.. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987 r., s. 170. ISBN 83-01-06109-X.
  9. Władysław Bartoszewski, Bogdan Brzeziński, Leszek Moczulski: Kronika wydarzeń w Warszawie 1939–1949. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970 r., s. 77.
  10. a b c d Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970 r., s. 158.
  11. a b c d Eugeniusz Szwankowski: Ulice i place Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970 r., s. 159.
  12. Uchwała nr 468 Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 26 marca 1949 r. w sprawie zmiany nazw ulic w m.st. Warszawie. „Dziennik Urzędowy Rady Narodowej i Zarządu Miejskiego m.st. Warszawy”. nr 16, poz. 67, s. 1, 1949-09-26.

Oceń: Ulica Piękna w Warszawie

★★★★★
Średnia ocena:4.53 Liczba ocen:20