Ulica Bielańska w Warszawie

---

Historia

„Ulica Bielańska w Warszawie ma długą i burzliwą historię, sięgającą czasów, gdy jej fragmenty były częścią traktu prowadzącego do kościoła oraz klasztoru kamedułów na Bielanach. Miejsce to cieszyło się szczególnym poważaniem wśród pielgrzymów, którzy od XVII wieku wędrowali, aby oddać cześć obrazowi św. Brunona z Kwerfurtu. Nazwa ulicy można łączyć z tymi Bielanami, w kierunku których biegła dawna droga.

W historii Bielańskiej, na przestrzeni XVII wieku, powstały pierwsze drewniane dwory. Do najwcześniejszych murowanych konstrukcji należy dom z 1788 roku, zaprojektowany przez utalentowanego architekta Szymona Bogumiła Zuga. Była to szczególna kamienica, która stanowiła siedzibę Królewsko-Pruskiej Kompanii Handlu Morskiego.

Na początku XVIII wieku powstały kolejne, znaczące budowle, w tym pałac ufundowany przez biskupa Teodora Potockiego, który mieścił Mennicę Warszawską w czasach panowania Stanisława Augusta. Następny, o którym mowa, został zbudowany dla Jana Jerzego Przebendowskiego około 1727 roku, a jego przebudowa miała miejsce w latach 1863–1868 pod okiem Wojciecha Bobińskiego.

W XVIII stuleciu przy Bielańskiej powstało kilka kamienic, ale to dopiero okres między 1820 a 1830 rokiem przyniósł znaczące zmiany w architekturze tej ulicy. Kamienica Wawrzyńca Mikulskiego, zbudowana w 1830 roku, podobnie jak kamienica Gertrudy i Jana Baumów z 1829 roku, wyróżniały się bogatym zdobnictwem fasad. Ozdobione były elementami, takimi jak laurowe wieńce oraz wizerunek boga Merkurego. W latach 1817-1819, na zlecenie Christiana Piotra Aignera, powstał nowy gmach mennicy pod numerem 10, ostatecznie rozebrany w 1907 roku.

Wzdłuż ulicy Bielańskiej funkcjonowało kilka hoteli, w tym Hotel Lipski (nr 3), Hotel Krakowski (nr 7), Hotel Paryski (nr 9) oraz Hotel Białostocki (nr 16). Rozwój nowego wieku przyniósł dalsze innowacje architektoniczne; lata 1903–1908 to czas budowy nowych kamienic, które przybrały styl secesyjny. Wkrótce po tym, około 1912 roku, powstała kamienica pod numerem 4, stanowiąca wczesny przykład modernizmu, zaprojektowana dla Panien Kanoniczek przez Juliusza Dzierżanowskiego.

W 1911 roku zakończono budowę gmachu oddziału rosyjskiego Banku Państwa, zrealizowanego przez Leontija Benoisa, który stylistycznie odwoływał się do wczesnego renesansu włoskiego, uznawany był za jeden z klejnotów architektonicznych okresu zaborów. Niestety, podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku, część tej zabudowy została zniszczona. W latach 1940-1942 krótki odcinek nieparzystej strony ulicy Bielańskiej stanowił wschodnią granicę warszawskiego getta, co upamiętnia jeden z pomników granic getta.

W marcu 1943 roku, na rogu Bielańskiej, Długiej i Nalewek, miała miejsce słynna akcja pod Arsenałem. W 1944 roku niemal wszystkie obiekty przy ulicy zostały zniszczone, a szczególnie ciężkie walki miały miejsce w czasie powstania warszawskiego o gmach Banku Państwa (Reduta Bank Polski). Po II wojnie światowej większa część domów nie została odbudowana, a ich wypalone szczątki usunięto w 1946 roku. Ruiny Banku Polskiego ostatecznie zniknęły w większości około 1965 roku, a dziś teren zamieszkuje budynek biurowy Senator (nr 12).

Przemiany urbanistyczne w okresie powojennym sprawiły, że północny fragment Bielańskiej zatarł się. Budowa Trasy W-Z odcięła ją od pozostałych części, a ostatecznie odbudowany w latach 1948-1949 pałac Przebendowskich znalazł się pomiędzy nowymi jezdniami al. „Solidarności”, gdzie obecnie mieści się Muzeum Niepodległości.

Ważniejsze obiekty

Wzdłuż Ulicy Bielańskiej w Warszawie można znaleźć wiele interesujących obiektów, które mają znaczenie historyczne oraz kulturowe.

• Budynek Banku Polskiego,
• Pomnik granic getta,
• Pałac Przebendowskich, siedziba Muzeum Niepodległości.

---

Oceń: Ulica Bielańska w Warszawie

---