Ulica Ciepła w Warszawie

---

Historia

Historia ulicy Ciepłej w Warszawie sięga 1762 roku, kiedy to wyznaczone zostały pierwsze odcinki tej ulicy pomiędzy Chłodną a Krochmalną. Nazwa ulicy została nadana w opozycji do pobliskiej Chłodnej, która była znana z przeciągów. Z kolei dalszy fragment, prowadzący od ulicy Grzybowskiej do ulicy Twardej, powstał w latach 1772-1778. Nowy odcinek ulicy Ciepłej został poprowadzony nieco bardziej na zachód od starszego fragmentu, aby ominąć zabudowania przy Grzybowskiej.

Warto wspomnieć, że przed rokiem 1784 zrodził się pierwszy browar w tym rejonie, a niedługo później w jego sąsiedztwie powstały kolejne, w tym jeden bogato wyposażony dodatkowo w kuźnię. Kamienica murowana, powstała przed rokiem 1812 u zbiegu z ul. Ceglaną (obecnie ul. Icchoka Lejba Pereca), została wkrótce zastąpiona nowym browarem, który w roku 1869 przeszedł w ręce znanego potentata branżowego, Hermana Junga.

W 1805 roku ogrodnik Johann Gottlieb Traugott Ulrich nabył część folwarku w tej okolicy, gdzie stworzył ogród kwiatów, warzyw i owoców. Jego syn, Jan Krystian Ulrich, zbudował około roku 1850 kamienicę przy Ciepłej, u zbiegu z Twardą. Rodzina Ulrichów miała powiązania z rodziną von Brühlów, pochodzącą z majątku Pförten, który obecnie znany jest jako Brody w powiecie żarskim. Ulrich założył również Ogrody Ulrychów w 1805 roku, które Jan Krystian przeniósł do wsi Górce w 1876 roku.

Do roku 1829 na miejscu browaru u zbiegu z Grzybowską powstał plac, który początkowo był używany jako ujeżdżalnia koni, zaś później w latach 1883-1884 przekształcił się w koszary carskiej żandarmerii. Obiekty te, po I wojnie światowej, były w posiadaniu Zarządu Inżynierii Wojskowej, a w budynku dawnego maneżu działał od 1899 roku Teatr Ludowy. Zarząd przejął także browar Schäffera i Gampa, który, od lat 60. XIX wieku, mieścił Szkołę Junkrów wcześniej ulokowaną w pałacu Prymasowskim.

Pod numerem 11 znajdował się wcześniej browar Kazimirusa, który w latach 1877-1878 przeszedł w ręce braci Reychów, a w 1918 roku zakład przejęła spółka „Haberbusch i Schiele” z ul. Krochmalnej. Po roku 1875 wzdłuż ulicy zbudowano kilka trzypiętrowych czynszówek, przyćmionych przez kamienicę rodziny Kijewskich, wzniesioną w 1906 roku, której projektował Mieczysław Rudakowski. Budynek ten wyróżniał się ozdobną attyką, inspirowaną rozwiązaniami renesansowymi, które w Polsce stały się typowym elementem architektury.

Przed wybuchem I wojny światowej zbudowano jeszcze kilka kamienic. Nie udało się jednak zrealizować planowanej kamienicy dla Tychońskiego i Szejna pod numerem 22/24, podczas gdy pojawiła się wspaniała kamienica w Pradze-Północ przy Ząbkowskiej 2, co sugeruje, że planowana kamienica przy Ciepłej również miałaby charakteryzować się wysoką estetyką.

W początkach XX wieku pod numerem 12 funkcjonowała fabryka metalowych wyrobów „Władysław Gostyński i S-ka”, znana z artystyczně kutych krat i balustrad. Wkrótce jednak przeniosła się na ulicę Mokotowską, a po jej opuszczeniu, budynek przejęło Towarzystwo Akcyjne Zakładów Wyrobów Metalowych „Konrad, Jarnuszkiewicz i S-ka” z ul. Grzybowskiej. W tym czasie wybudowano nowe budynki wokół dziedzińca oraz nadbudowano istniejącą halę produkcyjną Gostyńskiego.

Po I wojnie światowej dawne carskie koszary przekształcono w szkołę dla polskiej Policji Państwowej. W kontekście zmian własnościowych, należy również wspomnieć o zarządzie żydowskiego Domu Akademickiego im. Trippenbacha, który przejął kamienicę pod numerem 5. Ciepła była wówczas zamieszkiwana przez wielu Żydów. W roku 1940 cała ulica znalazła się w obrębie getta, a w sierpniu 1942 roku, podczas deportacji do obozu w Treblince, stała się częścią dzielnicy zamkniętej.

W 1944 roku doszło do zniszczenia wielu kamienic; reszta zabudowy została zniszczona w roku 1946, mimo że w niektórych przypadkach stan zachowania był dość dobry, na przykład w przypadku koszar żandarmerii. Dwa ocalałe budynki straciły swój architektoniczny wystrój w latach pięćdziesiątych. Górna część dawnej ulicy Ciepłej została wchłonięta przez powstałą po 1945 roku ul. Juliana Marchlewskiego (obecnie al. Jana Pawła II).

Ważniejsze obiekty

Ulica Ciepła w Warszawie skrywa w sobie liczne ważne obiekty, które przyciągają uwagę mieszkańców oraz turystów. Warto zwrócić uwagę na kilka z nich.

• Dom przy Ciepłej 3 − to historyczne miejsce jest znane jako miejsce narodzin Ignacego Skorupki, a jego znaczenie w kontekście miejskiej architektury i historii jest nie do przecenienia,
• Hotel Westin − to elegancka placówka, która oferuje gościom wysoki standard oraz dostęp do luksusowych usług,.

---

Oceń: Ulica Ciepła w Warszawie

---