Ulica Celna w Warszawie

Ulice i place

Ulica Celna w Warszawie to kluczowy element krajobrazu Starego Miasta, będący świadkiem wielu historycznych wydarzeń i zmian, jakie miały miejsce w stolicy Polski. Rozciąga się ona odRynku Starego Miasta i ulicy Jezuickiej aż po ulicę Brzozową, co czyni ją atrakcyjną trasą zarówno dla turystów, jak i mieszkańców.

Ulica ta, z jej malowniczymi zakątkami i architekturą, przyciąga wzrok wielu przechodniów, którzy mogą podziwiać nie tylko piękno ulicy, ale także bogatą historię Starego Miasta. Będąc tam, warto zatrzymać się na chwilę i poczuć klimat tego niezwykłego miejsca.

Historia

Ulica Celna, która ma swoje korzenie w końcu XIII wieku, zaczynała jako wąska droga prowadząca do muru miejskiego. W miarę upływu czasu wiele wydarzeń wpłynęło na jej kształtowanie. Na przełomie XIV wieku, na końcu ulicy powstała brama, która była częścią murów obronnych miasta. Nazwa tej bramy, znana jako Brama Gnojna, pochodzi od pobliskiego wysypiska śmieci, czyli Gnojnej Góry. Dlatego też, wcześniej ulica była nazywana Gnojną lub Gnojową.

Obecna nazwa ulicy została nadana w 1833 roku i nawiązuje do Komory Celnej, która mieściła się na końcu ulicy Bugaj. Zachodnia część Celnej uzyskała swą zabudowę jeszcze u schyłku średniowiecza, jednak były to głównie oficyny i boczne elewacje kamienic, które były przypisane do numeracji sąsiednich ulic, takich jak Brzozowa i Jezuicka.

W roku 1833 postanowiono wyburzyć średniowieczną Bramę Gnojną, a w 1835 roku zrealizowano rozbiórkę części zabudowy przy południowej pierzei. To umożliwiło poszerzenie ulicy. W 1923 roku Gnojna Góra została zabudowana nowym zespołem domów Pocztowej Kasy Oszczędności, zaprojektowanym przez Mariana Lalewicza. W tym samym czasie wschodni odcinek Celnej uformowano jako reprezentacyjny ciąg monumentalnych schodów pomiędzy budynkami.

Niestety, w 1944 roku zabudowa ulicy uległa znacznemu zniszczeniu; wiele budynków zostało wypalonych lub zburzonych, a po wojnie zespół gmachów Pocztowej Kasy Oszczędności został całkowicie rozebrany, co skutkowało skróceniem ulicy do ul. Brzozowej.

Mimo licznych przemian, przy ulicy pozostaje relikt dawnej Bramy Gnojnej, która była wzniesiona pod koniec XIV wieku. Struktura bramy miała formę prostokątnej wieży z przejazdem. Fragment muru, który został wkomponowany w ścianę kamienicy, znanej jako kamienica Patrycjuszowska Burbachów, znajdującej się przy ul. Brzozowej 5, został odkryty i wyeksponowany w latach 1956-1957. W tym samym czasie odsłonięto i częściowo zrekonstruowano niegdysiejszą uliczkę podmurną, która została przesklepiona w XVI wieku.

Przypisy

  1. Mapa Warszawy [online], Urząd m.st. Warszawy [dostęp 05.11.2023 r.]
  2. Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011 r., s. 140. ISBN 978-83-62189-08-3.

Oceń: Ulica Celna w Warszawie

★★★★★
Średnia ocena:4.59 Liczba ocen:23