Park Ujazdowski w Warszawie

Parki

Park Ujazdowski to historia i piękno, które można odnaleźć w sercu Warszawy. To zabytkowy park, który wzbogaca architekturę miasta, położony w śródmieściu, dokładnie przy Al. Ujazdowskich. Jego lokalizacja pomiędzy ul. Piękną a placem Na Rozdrożu czyni go idealnym miejscem na relaks i spacery.

Warto zaznaczyć, że park pełen jest nie tylko zieleni, ale także unikatowej roślinności oraz artystycznych akcentów, które świadczą o bogatej historii tego miejsca. Każdy, kto odwiedza Warszawę, powinien znaleźć chwilę, aby zatrzymać się w tym urokliwym parku.

Historia

W XIX wieku teren, na którym obecnie znajduje się Park Ujazdowski, był rozległym, praktycznie niezagospodarowanym obszarem, służącym do organizacji różnorodnych zabaw ludowych. Miejsce to wykorzystywano również jako plac do ćwiczeń wojskowych i odbywania rewii. W 1876 roku zorganizowano tam wystawę rolniczą, a w 1887 roku zasłużyło na miano przestrzeni dla wystawy higienicznej. Z uwagi na nieodpowiednią powierzchnię na cele wystawowe, podjęto decyzję o przekształceniu części nieruchomości w park. Wschodni fragment podarowano Szpitalowi Ujazdowskiemu, zaś teren przy placu na Rozdrożu został przeznaczony pod budowę cerkwi św. Michała Archanioła.

Prace nad urządzaniem parku trwały od 1893 do 1896 roku i były realizowane dzięki staraniom Komitetu Plantacyjnego. Projektem zajął się Franciszek Szanior. Powstał wtedy park krajobrazowy z licznymi elementami przyrody. W jego centralnej części usytuowano staw zaprojektowany przez Williama Heerleina Lindleya, który dominuje na powierzchni 0,4 hektara i charakteryzuje się wodospadami spływającymi po granitowych skałach. Można tam również dostrzec sztucznie uformowane wzniesienia, a mostek nad stawem zbudowano z zastosowaniem innowacyjnej wówczas betonowej konstrukcji przęsła.

Początkowo park nie był ogrodzony, co sprzyjało jego otwartości na mieszkańców. W 1913 roku rosyjski prezydent miasta, Aleksander Miller, podjął działania w celu ochrony północno-zachodniego narożnika parku przed planowaną zabudową, gdzie przewidywano wzniesienie Rosyjskiego Domu Ludowego. Ponadto w parku umieszczono kilka rzeźb. Z uwagi na jego popularność wśród najmłodszych, odsłonięcie rzeźby Ewy autorstwa Edwarda Wittiga wywołało kontrowersje oraz protesty ze strony organizacji dewocyjnych, a także gorące dyskusje w prasie.

W latach września 1939 roku park stał się miejscem, gdzie chowano ofiary walk o miasto. W czasie niemieckiej okupacji wprowadzono dla parku niemiecką nazwę Alleepark. Wiosną 1944 roku wstęp do parku został zabroniony dla ludności polskiej. Dopiero w kwietniu 1945 roku park został oczyszczony z min i udostępniony mieszkańcom. Układ parku przetrwał w niezmienionym stanie, a w 1965 roku został wpisany do rejestru zabytków. W 2002 roku zakończono jego kompleksową rewaloryzację.

Park Ujazdowski zajmuje powierzchnię 5,7 hektara, chociaż niektóre źródła podają 5,3 hektara. Obecnie teren jest ogrodzony i zamykany na noc. Na jego terenie rosną także trzy wyjątkowe drzewa, które uznano za pomniki przyrody: orzech czarny, klon pospolity (odmiana Schwedlera) oraz dąb szypułkowy.

Obiekty na terenie parku

  • Staw Ujazdowski,
  • Rzeźba Gladiator Piusa Welońskiego (1880) ofiarowana miastu przez Emanuela Bułhaka,
  • Rzeźba Ewa Edwarda Wittiga (1911),
  • Rzeźba Perseusz Theodora Gruyere’a z przełomu XIX i XX wieku,
  • Pomnik Ignacego Jana Paderewskiego,
  • Kamień upamiętniający Stanisława Jachowicza (1930),
  • Zabytkowa waga osobowa wyprodukowana w 1898 przez Lubelską Fabrykę Wag na Wystawę Światową w Paryżu (1900); została ustawiona w parku w 1912,
  • Plac zabaw dla dzieci.

Przypisy

  1. Malte Rolf: Rządy imperialne w Kraju Nadwiślańskim. Królestwo Polskie i cesarstwo rosyjskie (1864–1915). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2016, s. 211–212. ISBN 978-83-235-2572-1.
  2. Ewelina Bartosik, Paweł Chojecki, Maciej Iwański, Emilia Nędzi, Kuba Szreder: Publiczna kolekcja sztuki XXI wieku m.st. Warszawy. Warszawa: Fundacja Nowej Kultury Bęc Zmiana, 2012, s. 44.
  3. Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 253. ISBN 83-88973-59-2.
  4. Jan Stanisław Bystroń: Warszawa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977, s. 279.
  5. Jerzy S. Majewski: Warszawa na starych pocztówkach. Warszawa: Agora, 2013, s. 143. ISBN 978-83-268-1238-5.
  6. Stanisław Gieysztor: Moja Warszawa. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2010, s. 188. ISBN 978-83-62189-01-4.
  7. Tomasz Szarota: Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Studium historyczne. Warszawa: Czytelnik, 2010, s. 49. ISBN 978-83-07-03239-9.
  8. Tomasz Szarota: Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Warszawa: Czytelnik, 2010, s. 38. ISBN 978-83-07-03239-9.
  9. Park Ujazdowski. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. zielona.um.warszawa.pl/. [dostęp 27.12.2021 r.]
  10. Pomniki przyrody na terenie m.st. Warszawy. Pomniki przyrody na terenie dzielnicy Śródmieście. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. bip.warszawa.pl. [dostęp 06.04.2020 r.]
  11. Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie Kalendarz Ilustrowany 1959”, s. 25, 1958.
  12. Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 326. ISBN 83-06-00089-7.
  13. Marian Gajewski: Urządzenia komunalne Warszawy. Zarys historyczny. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979, s. 327. ISBN 83-06-00089-7.
  14. Czesław Łaszek: Przyroda Warszawy. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1980, s. 12.
  15. Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 619. ISBN 83-01-08836-2.
  16. Stefan Kieniewicz: Warszawa w latach 1795–1914. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 210.

Oceń: Park Ujazdowski w Warszawie

★★★★★
Średnia ocena:4.73 Liczba ocen:13