Lech Aleksander Kaczyński, urodzony 18 czerwca 1949 roku w Warszawie, stał się jedną z kluczowych postaci w polskiej polityce. Jako prezydent Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2005–2010, jego wpływ na krajowe sprawy był znaczący. Niestety, życie Lecha Kaczyńskiego zakończyło się tragicznie 10 kwietnia 2010 roku w wyniku katastrofy lotniczej w Smoleńsku.
Lech Kaczyński miał również silne powiązania rodzinne – był bratem bliźniakiem Jarosława Kaczyńskiego, co dodatkowo podkreśla jego znaczenie w polskiej polityce. W młodości zaangażował się w działalność opozycyjną w okresie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, co już wtedy kształtowało jego przyszłą karierę polityczną.
W latach 1989–1991 pełnił funkcję senatora I kadencji, a następnie zasiadał jako poseł na Sejm w latach 1991–1993 oraz 2001–2002. Posiadał także szereg ważnych nazwisk w administracji państwowej, obejmując stanowisko prezesa Najwyższej Izby Kontroli w latach 1992–1995 oraz ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego w rządzie Jerzego Buzka w latach 2000–2001. Będąc prezydentem miasta stołecznego Warszawy od 2002 do 2005 roku, zyskał doświadczenie, które później pomogło mu w pełnieniu obowiązków prezydenckich.
Lech Kaczyński był także współzałożycielem partii Prawo i Sprawiedliwość, a w latach 2001–2003 pełnił funkcję jej pierwszego prezesa. W wyniku swej kariery naukowej uzyskał tytuł doktora habilitowanego nauk prawnych i był profesorem nadzwyczajnym na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz na Uniwersytecie Gdańskim. Wykształcenie w zakresie prawa pracy podkreślało jego profesjonalne przygotowanie do zajmowania kluczowych stanowisk publicznych.
Lech Kaczyński to postać historyczna, której obecność na polskiej scenie politycznej była wyraźna i znacząca. Jego życie i działalność pozostają przedmiotem analizy oraz refleksji w kontekście współczesnej historii Polski.
Życiorys
Dzieciństwo
Lech Kaczyński przyszedł na świat 18 czerwca 1949 roku, jako noworodek został przyjęty w rodzinnym domu przy ul. Pawła Suzina 3, położonym na warszawskim Żoliborzu. Jego ojciec, Rajmund Kaczyński, pracował jako inżynier oraz w trakcie II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej i brał udział w powstaniu warszawskim, za co odznaczono go Orderem Virtuti Militari. Jego matka, Jadwiga z domu Jasiewicz, posiadała wykształcenie filologiczne, związana była z Instytutem Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk.
Lech Kaczyński był również potomkiem rodów szlacheckich, w szczególności Olszowskich, Biskupskich i Kurozwęckich ze strony matki, a ze strony ojca jego rodzina była związana z Kaczyńskimi herbu Pomian. Był bliźniakiem Jarosława Kaczyńskiego, a ich porodowi towarzyszyła matka poety Tadeusza Gajcego, której nazwisko jest znane w polskim środowisku literackim.
Na chrzcie Lecha Kaczyńskiego, który odbył się 3 czerwca 1951 roku, obecni byli jego wuj Stanisław Miedza-Tomaszewski oraz Zofia Woźnicka. O ile to możliwe, chrzest miał miejsce z opóźnieniem ze względu na problemy zdrowotne dziadka, Aleksandra Jasiewicza. Obaj bracia, w młodym wieku, zagrali role Jacka (Lech) i Placka (Jarosław) w filmowej adaptacji powieści Kornela Makuszyńskiego „O dwóch takich, co ukradli księżyc”, wyreżyserowanej przez Jana Batory w 1962 roku.
Wykształcenie
Lech Kaczyński uczęszczał do XLI Liceum Ogólnokształcącego im. Joachima Lelewela w Warszawie, a następnie ukończył XXXIX Liceum Ogólnokształcące im. Ludowego Lotnictwa Polskiego na Bielanach w 1967 roku. Ponadto był alumnem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1967-1971. W tym samym szczególnym roku studiowali z nim m.in. brat Jarosław, Andrzej Rzepliński, Marek Safjan, Bogusław Wołoszański oraz Mirosław Wyrzykowski.
W 1980 roku, na podstawie pracy zatytułowanej „Zakres swobody stron w zakresie kształtowania treści stosunku pracy”, której opiekunem naukowym był Roman Korolec, a po jego odejściu ukierunkował ją Czesław Jackowiak, uzyskał stopień doktora na Uniwersytecie Gdańskim. Ta praca zdobyła uznanie redakcji miesięcznika „Państwo i Prawo”. W roku 1990 obronił na tym samym Uniwersytecie stopień doktora habilitowanego w oparciu o rozprawę „Renta socjalna”.
Działalność zawodowa
W okresie od 1971 do 1997 roku Lech Kaczyński prowadził działalność jako pracownik naukowy w Katedrze Prawa Pracy na Uniwersytecie Gdańskim. W latach 1996-1999 pełnił tam funkcję profesora nadzwyczajnego, a następnie, od 1999 roku, przeniósł się do Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, gdzie także zajmował powyższe stanowisko. W związku z objęciem prezydenckiego urzędu na czas jego prezydentury został urlopowany.
Wydaje się, że był autorem wielu publikacji z dziedziny prawa pracy, między innymi „Ocena nowelizacji kodeksu pracy” (1996) i „Przewodnik do nauki prawa pracy” (1998). Pod jego kierunkiem napisano jedną rozprawę doktorską, która dotyczyła Związkowej zdolności układowej i została obroniona przez Jakuba Stelinę z Uniwersytetu Gdańskiego w roku 1999.
Działalność polityczna do 2005
Opozycja demokratyczna
W roku 1971 Lech Kaczyński osiedlił się w Sopocie, gdzie nawiązał współpracę z Biurem Interwencyjnym Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR” za pośrednictwem swojego brata Jarosława, a przywódczyniami tego biura byli Zofia oraz Zbigniew Romaszewski. Lech zorganizowywał szkolenia z zakresu prawa pracy, co było niezwykle istotne dla robotników. Od 1978 roku aktywnie działał w Wolnych Związkach Zawodowych. Wraz z Joanną i Andrzejem Gwiazdami prowadził dla robotników wykłady na temat prawa pracy oraz historii PRL w latach 1978-1980. Również pisał artykuły do niezależnego „Robotnika Wybrzeża” oraz kolportował wśród pierwszozwiązkowych publikacji, takich jak “Robotnik” i “Biuletyn Informacyjny KSS „KOR””.
W roku 1981 został delegatem gdańskiego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” na I Zjazd Krajowy Delegatów w Gdańsku, ustanowiono go co więcej członkiem komisji programowej i przewodniczącym zespołu do spraw stosunków z Polską Zjednoczoną Partią Robotniczą. W czasie stanu wojennego, Lech Kaczyński został internowany w Strzebielinku, gdzie pozostał od 13 grudnia 1981 do 15 października 1982. Następnie uczestniczył w posiedzeniach Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej oraz w tajnej Regionalnej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność”. Od 1985 roku przynależał do Rady Pomocy Więźniom Politycznym w Gdańsku. Brał również udział jako doradca w strajkach organizowanych w Stoczni Gdańskiej w 1988 roku, gdzie współpracował z robotnikami, w tym także swoim bratem, Jarosławem.
Na przełomie lat 80-90 taczę się w bliskiej współpracy z Lechem Wałęsą, będącym liderem „Solidarności” oraz późniejszym prezydentem Polski. 16 września 1988 roku Lech Kaczyński uczestniczył w rozmowach „Solidarności” z przedstawicielami władz, których tematem były zmiany w Magdalence pod Warszawą. Był skutecznie zasiadał w Komitecie Obywatelskim przy Lechu Wałęsie, od lutego do kwietnia 1989 roku obecny był też w obradach tzw. podstolików związanych z rozmowami Okrągłego Stołu, skupiając się na sprawach pluralizmu związkowego.
Od kwietnia 1989 roku aż do lipca, w obradach w Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność” brał udział w negocjacjach ze Stronnictwem Demokratycznym oraz Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym w celu stworzenia koalicyjnego rządu.
Działalność polityczna w latach 90.
Maj 1990 roku stał się dla Lecha Kaczyńskiego punktem zwrotnym gdy został wybrany na pierwszego wiceprzewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, gdzie prowadził praktycznie związek w trakcie kampanii prezydenckiej Lecha Wałęsy oraz w okresie jego prezydentury. Rezygnacja z tej trudnej funkcji nastąpiła po przegranej w rywalizacji z Marianem Krzaklewskim o przewodniczącego „Solidarności” w lutym 1991 roku. Ponadto, Kaczyński był pierwszym przewodniczącym rady nadzorczej Fundacji na rzecz Polskich Związków Kredytowych, debiut na drodze do utworzenia spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych (SKOK).
W obrębie polityki struktur Sejmu, Lech Kaczyński przez I kadencję był senatorem i stał się członkiem Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego. W następnych wyborach, sprawował mandat posła w I kadencji Sejmu (1991-1993) z listy Porozumienia Obywatelskiego Centrum, mimo że formalnie nie był członkiem partii.
Pracując w Kancelarii Prezydenta Lecha Wałęsy i zajmując stanowisko ministra stanu do spraw bezpieczeństwa, nadzorował Biuro Bezpieczeństwa Narodowego w okresie od 12 marca do 31 października 1991 roku. Ze stanowiska tego zrezygnował po doznaniu konfliktu z Lechem Wałęsą oraz szefem jego gabinetu Mieczysławem Wachowskim.
W dniu 14 lutego 1992 roku Lech Kaczyński dokonany piastował stanowisko prezesa Najwyższej Izby Kontroli. Niestety, szósty roku kadencji nie zakończył z powodu uchwał Sejmu oraz Senatu, które doprowadziły do jego odwołania w 1995. W wyborach parlamentarnych w 1993 roku, Kaczyński próbował wystartować, ale niestety nie odniósł sukcesu z listy komitetu wyborczego PC-Zjednoczenie Polskie w okręgu nowosądeckim.
Ubiegający się o fotel prezydenta RP w wyborach 1995 roku, Lech Kaczyński zrezygnował z tej ambicji 30 października, przed pierwszą turą głosowania; jednakże osiągnął gotowość poparcia każdego, kto miał szansę pokonać Lecha Wałęsę, wymieniając wówczas Hannę Gronkiewicz-Waltz, Jana Olszewskiego oraz Jacka Kuronia.
Minister sprawiedliwości
14 czerwca 2000 roku, prezydent Aleksander Kwaśniewski powołał Lecha Kaczyńskiego na urząd ministra sprawiedliwości w rządzie Jerzego Buzka, obejmując to pole po Hannie Suchockiej. Pełnił ten urząd do 5 lipca 2001 roku. Jako prokurator generalny sporządził dziesiątki wytycznych dla prokuratorów, aby w przypadkach danych działań występować do sądów o zastosowanie środków tymczasowych wobec podejrzanych, co miało swoje konsekwencje w późniejszym czasie, kiedy w grudniu 2007 Europejski Trybunał Praw Człowieka zakwestionował nadmierną częstotliwość i brak uzasadnienia w przyznawaniu tymczasowych aresztów.
Prezes Prawa i Sprawiedliwości
Na początku 2001 roku Lech Kaczyński stanął na czoło Prawa i Sprawiedliwości, nowo utworzonej partie, która zrodziła się z przekształcenia Porozumienia Centrum oraz współpracy z osobami z NIK i Ministerstwa Sprawiedliwości, począwszy od 2001 roku, w obliczu zdobycia mandatu w Sejmie IV kadencji w okręgu gdańskim.
W wywiadzie udzielonym Radiu ZET w 2001 roku, Kaczyński zdeprecjonował Mieczysława Wachowskiego, określając go mianem „wielokrotnego przestępcy”. W obliczu wyroku z dnia 24 czerwca 2005 r. w I instancji Lech Kaczyński został uznany za winnego zniesławienia, co skutkowało karą grzywny oraz nawiązką na cel społeczny. Decyzja sądu zmieniała się po apelacji w grudniu 2005 roku, zaś postępowanie karne zostało wstrzymane, w związku z objęciem urzędu prezydenta RP oraz jego immunitetu, a ostatecznie umorzono po śmierci prezydenta.
W wiosennym okresie 2002 roku, Kaczyński doprowadził do zjednoczenia PiS z Przymierzem Prawicy. Pełnił funkcję prezesa PiS od 2001 do 2003 roku, a następnie przez pięć lat sprawował honorowy tytuł prezesa. Po wystąpieniu z partii, w miesiącach późniejszych, zajął miejsce podczas drugiego Kongresu PiS 3 czerwca 2006 roku.
Prezydent Warszawy
Od 18 listopada 2002 roku do 22 grudnia 2005 roku, Lech Kaczyński pełnił funkcję prezydenta miasta stołecznego Warszawy, z ramienia PiS, będąc wybranym w pierwszych wyborach bezpośrednich, które miały miejsce w dniach 27 października i 10 listopada 2002 r. W pierwszej turze, uzyskał 49,58% głosów, a w drugiej pokonał kandydata koalicji SLD-UP Marka Balickiego, zdobywając 70,54% głosów. W okresie kampanii mieli miejsce kontrowersyjne wydarzenia, gdyż Kaczyński użył m.in. słów „spieprzaj, dziadu!” w odpowiedzi na zaczepki ze strony niektórego z uczestników spotkania. To stwierdzenie znajduje swoje miejsce w polskim kontekście politycznym, będąc często komentowanym przez satyryków.
Kaczyński złożył swoją rezygnację na sesji rady miasta na dzień 22 grudnia 2005 roku, na dzień przed objęciem urzędu prezydenta RP, a formalne stwierdzenie wygaszenia mandatu miało miejsce 8 lutego 2006, podczas uchwały radny PiS w Warszawie. W trakcie swej prezydentury, zorganizował obchody 60. rocznicy wybuchu powstania Warszawskiego, a w lipcu 2004 otworzył Muzeum Powstania Warszawskiego.
W ważnych działaniach, które zrealizował jako prezydent, znajdowały się także tworzenie wydziałów obsługi mieszkańców, otwarcie pierwszych tras Szybkiej Kolei Miejskiej i rozstrzygnięcie konkursu na projekt budynku Centrum Nauki Kopernik. W styczniu 2005 roku, z jego inicjatywy, podpisano umowę dotycząca finansowania budowy Muzeum Historii Żydów Polskich. W tej samej chwili powołał również pełnomocnika ds. zwierząt. Nie udało się natomiast zrealizować wiele zapowiedzianych projektów, jak budowa Mostu Północnego.
W latach 2004 i 2005 Kaczyński zakazał przejścia Paradzie Równości ulicami Warszawy, co wzbudziło kontrowersje związane z jego decyzjami. Na początku próbował wykazać, że ochroną publicznej moralności uzasadniał decyzje, a później wskazywał na błędy formalne. W tym kontekście jeden raz odwoływał organizacje, w tym samego dnia, program uroczystości odsłonięcia pomnika Stefana Roweckiego, jednocześnie zezwolił na organizowaną przez Młodzież Wszechpolską Paradę Normalności.
W 2006 roku, wyrok Trybunału Konstytucyjnego uznał, że przepisy odnoszące się do ruchu drogowego, które prezydent przywoływał w swoim zakazie, były niezgodne z Konstytucją RP w kontekście ograniczania wolności zgromadzeń. Sprawa to została powtórzona w 2007 roku, kiedy Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu uznał decyzję władz miasta za niewłaściwą, wskazując, że ta naruszała w swojej warstwie kilka postanowień EKPC.
Jednym z efektów polityki prezydenta Kaczyńskiego było także rozbicie układu warszawskiego, realizując jego ambicje jako lidera na polskim rynku oraz swoistego wykształcenia na poziomie lokalnym i krajowym.
W roku 2004 przyjął udział w szczególnym odcinku teleturnieju, zatytułowanym „Chwila prawdy”, będącego publicznym przedsięwzięciem, w który dzięki zyskanym funduszom wsparł wkrótce Fundację TVN Nie jesteś sam.
Wybory prezydenckie w 2005
W marcu 2005 roku, Lech Kaczyński publicznie ogłosił zamiar ubiegania się o najwyższy urząd z ramienia PiS w wyborach prezydenckich, często zwracał uwagę opinii publicznej na osiąganie wysokich wyników sondażowych, co czyniło go liderem. Z kolei kampania wyborcza dawała początkowo duże nadzieje na zniesienie utartych szlaków politycznych, jednak po wystartowaniu w kampanii marszałka Sejmu Włodzimierza Cimoszewicza zauważono spadek w sondażach a Lech Kaczyński został po takiej decyzji z drugiego na drugie miejsce.
Podczas przegrania w pierwszej turze wyborów prezydenckich uzyskał 33% głosów, a w drugiej turze zwrócił uwagę na poparcie ze strony środowiska Radia Maryja, Samoobrony i Polskiego Stronnictwa Ludowego. Zespół odpowiedzialny za jego kampanię medialną prowadził Jacek Kurski.
W drugiej turze głosowania, odbywającej się 23 października 2005 roku, Kaczyński ostatecznie odniósł zwycięstwo, uzyskując 8 257 468 głosów, co stanowi w tym momencie 54,04% ogółu głosujących ludzi.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
Stanowisko na prezydenta RP zajął w dniach 23 grudnia 2005 roku, celem tych wydarzeń był jego zaplanowany koniec, wobec śmierci przed blisko niemożności utrzymania w codziennym, normalnym będąc zagrożeniem w tragedii, po tym właśnie incydencie, dotarł do katastrofy, która miała miejsce w dniu 10 kwietnia 2010 roku. Całą odpowiedzialność przejął marszałek Sejmu, Bronisław Komorowski, który na czas jego kadencji zadeklarował odnalezienie w szybkiej nowocześnie zorganizowanej żałoby narodowej.
Polityka zagraniczna
Wizyty zagraniczne prezydenta
W swoim urzędzie, Lech Kaczyński uświetnił wizytę zagraniczną, podczas której gościł m.in. prezydenta Stanów Zjednoczonych George’a W. Busha, który przybył na Światowe Forum Gospodarcze w Warszawie w czerwcu 2007, a także papieża Benedykta XVI w maju 2006 roku. Ostatnie wizyty azjatyckich liderów reprezentowały prezydenta Francji Nicolasa Sarkozy’ego, dwukrotnie w czerwcu 2007 i w maju 2008 oraz prezydenta Pakistanu Perveza Musharrafa w kwietniu 2007 roku.
Wizyty zagranicznych głów państw w Polsce
W trakcie jego urzędowania podejmował również wizyty zagranicznych liderów państw w Polsce, takich jak prezydent Stanów Zjednoczonych George W. Bush, prezydent Francji Nicolas Sarkozy oraz papież Benedykt XVI.
Polskie Kontyngenty Wojskowe w Iraku i Afganistanie
Jednym z kluczowych aspektów polityki zagranicznej Lecha Kaczyńskiego była kontynuacja dotychczasowej polityki, prowadzonej przez poprzednika, Aleksandra Kwaśniewskiego, dotyczącej utrzymywania misji wojskowej w Iraku.
Misja ta, począwszy od 3 września 2003 roku, trwała aż do 31 października 2008, kiedy ostatecznie żołnierze zakończyli swoją znaną dziesiątą zmianę Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Iraku.
Na prostą uwagę, po upływie pięciu lat, rząd Jarosława Kaczyńskiego ocenił, że misja wojskowa na terenie Afganistanu powinna zostać zwiększona do prawie 1200 żołnierzy, a dowództwo w tej misji przekazano pod międzynarodowe siły Wsparcia Bezpieczeństwa ISAF.
Gruzja i Ukraina
Prezydent Kaczyński podczas szczytu NATO w Bukareszcie, z dnia 2-4 kwietnia 2008 roku, zadeklarował publiczne wsparcie dla starań Gruzji i Ukrainy o przynależność do NATO. Mimo że miał być ojcem chrzestnym syna prezydenta Gruzji, nie mógł wziąć udziału w wyjeździe do Tbilisi z powodu wypadku.
W roku 2008, w czasie konfliktu w Osetii Południowej, Kaczyński udał się do Gruzji, planując m.in. lądowanie w Gandży. Ostatecznie, zespół z prezydentami Ukrainy, Włodzimierzem Juszczenką, a także prezydentami Litwy oraz Estonii wspierali Micheila Saakaszwilego.
Polityka energetyczna
W ramach swojej polityki, Kaczyński stworzył inicjatywy, które miały na celu wspieranie współpracy energetycznej pomiędzy Polską a innymi krajami Unii Europejskiej, Ukrainą oraz republikami kaukaskimi. W maju 2007 roku zorganizował szczyt energetyczny, na którym przedstawiciele Azerbejdżanu, Gruzji i Litwy podpisali szereg umów dotyczących międzyrządowego opracowania projektów rozwoju infrastruktury energetycznej.
Traktat lizboński
Na szczycie Rady Europejskiej w Brukseli w dniach 21-23 czerwca 2007, jako członek delegacji rządowej, przedstawił postulaty związane z systemem głosowania. W efekcie negocjacji polskiej stronie udało się uzyskać ustalenie dalszego stosowania „systemu nicejskiego” do 2014 roku.
Polityka krajowa
Nominacje i powołania
W trakcie ostatnich czterech lat prezydentura Kaczyńskiego, ustalono dwie główne nominacje na prezesa Rady Ministrów. 14 lipca 2006 roku przyjął przysięgę od nowego premiera, Jarosława Kaczyńskiego, tymczasem 16 listopada 2007 roku zaprzysiągł Donalda Tuska na tym samym stanowisku. Ponadto powołał na prezesa Trybunału Konstytucyjnego 4 listopada 2006 roku Jerzego Stępnia, a 25 czerwca 2008 roku wyznaczył Bohdana Zdziennickiego.
Na szacunek dla działalności w mediach, 31 stycznia 2006 roku jego przedstawicielkami w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji zostały wyznaczone Elżbieta Kruk oraz Wojciech Dziomdziora, a po ich rezygnacji przystąpili do powołania Piotra Boronia i Barbarę Bubulę w 2007 roku.
W ramach podatkowych, Lech Kaczyński, 3 stycznia 2008 roku, jako pierwsza osoba sprawująca prezydenturę w III RP odmówił powołania na sędziów dziewięciu kandydatom proponowanym mu przez Krajową Radę Sądownictwa. Z kolei w 2007 roku złożył wniosek o zastąpienie stanowiska w NBP przez Sławomira Skrzypka.
Rada Gabinetowa
Lech Kaczyński zwołał wiele posiedzeń Rady Gabinetowej. Między innymi na dzień 23 lutego 2006 mówiono o programie prac rządu, natomiast na 14 stycznia 2007 roku miało miejsce spotkanie poświęcone polityce ochrony zdrowia.
Relacje z parlamentem
W sytuacji rzeczywistego sporu o tryb Parliament, prezydent Kaczyński w orędziu telewizyjnym, wyraźnie powołując się na niezłożoną ustawę budżetową z 13 lutego 2006 roku, oskarżył parlament o powstanie konfliktu, deklarując, że nie skorzysta ze zredukowania kadencji.
Po podjętym przez Sejm 7 września 2007 roku wniosku o skrócenie kadencji Sejmu V kadencji, Kaczyński natychmiastowo dał pozew o przeprowadzenie wyborów przedterminowych na 21 października 2007. W 2008 roku Kaczyński przed wysłanką do Senatu zaprojektował przeprowadzenie ogólnokrajowego referendum z dnia 10-11 stycznia roku 2009, które dotyczyło prywatyzacji służby zdrowia.
Działalność legislacyjna
Do wybranych inicjatyw, które miał wprowadzić w planach ustawowych, w 2006 roku Kaczyński przedstawił ustawę w zakresie dotyczącym ekstradycji i europejskiego nakazu aresztowania, co skutkowało przyjęciem poprawki do Konstytucji RP w dniu 7 listopada 2006 roku.
W ciągu swojego urzędowania prezydent, miał również niejednokrotnie wydawać dyrektywy czy prawo, które dotyczyły wojskowego, z tematyką przygotowania projektu nowelizacji ustaw w obszarze ochrony życia poczętego człowieka.
Na koniec Kaczyński ratyfikował kilka ważnych międzynarodowych porozumień, w tym w grudniu 2006 roku z wielką Brytanią, układającą się w sprawach unikania podwójnego opodatkowania.
Wracając do swej roli w parlamencie Prezydent korzystał z konstytucyjnych weta. W przeszłości trzykrotnie był wnioskodawcą weta wobec ustawy o radiofonii i telewizji.
Polityka odznaczeń
W bardzo istotnych podsumowaniach Lech Kaczyński miał w swoich kompetencjach przyznać Order Orła Białego dla hierarchów Kościoła katolickiego, jak i dla działaczy opozycji antykomunistycznej w PRL. Jako przykład można podać Jan Józef Lipski, Gustaw Holoubek, także w 2006 roku pozbawiła Helenę Wolińską-Brus Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski.
Inne
Lech Kaczyński korzystając ze swojego stanowiska, ułaskawił 202 osoby i odrzucił do 550. Niemniej jednak, zrezygnował z zamykaniu publicznych list przestępców w takich przypadkach. Po raz pierwszy po II wojnie światowej zorganizował defiladę wojskową w Warszawie.
W dniu 15 sierpnia 2007, również Lech Kaczyński zagrał w uroczystości pamięci w Katyniu oraz Smoleńsku, mając plan na zorganizowanie nowego dnia pamięci. Ustanowił także Ustawę o Narodowym Dniu Pamięci Powstania Warszawskiego w 2009 roku.
Śmierć i pogrzeb
W tragicznym dniu 10 kwietnia 2010 roku, Lech Kaczyński wyleciał z Warszawy rządowym samolotem Tupolew Tu-154M nr 101 w celu zaplanowanych obchodów 70. rocznicy zbrodni katyńskiej. Niestety, wszyscy członkowie delegacji zginęli w katastrofie lotniczej, a jego ciało zostało odnalezione tego samego dnia. Po zidentyfikowaniu go przez jego brata, Jarosława, marszałek Sejmu Bronisław Komorowski zarządził żałobę narodową, która miała trwać od 10 do 18 kwietnia 2010 roku.
Traverse vel w trybie ekshumacyjnym, she was told both money comsidered to Lech Kaczyński and his wife Maria was transported na rękach ludzi i na transportach lotniczych z Roszdzie i następnie były wspólnie nałożone do Pałacu Prezydenckiego w Warszawie. W dniach 18 kwietnia trumny państwa prezydenckiego zostały dostarczone do krypta pod Wieżą Srebrnych Dzwonów w bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława na Wawelu, gdzie spoczywają do dzisiaj. W roku 2010, w imieniu Jarosława Kaczyńskiego, stworzono cenotaf pary prezydenckiej na cmentarzu Powązkowskim.
W ramach dalszych badań, szczątki prezydenckiej pary zostały ekshumowane 15 listopada 2016 roku, po czym poddano badaniom w Zakładzie Medycyny Sądowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego i ponownie pochowano 3 dni później w nowym sarkofagu.
Odznaczenia i wyróżnienia
Otrzymane z urzędu
W wyniku objęcia urzędu prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Lech Kaczyński uzyskał tytuł kawalera Orderu Orła Białego. Ponadto, pełnił funkcję Wielkiego Mistrza tego Orderu, będąc także przewodniczącym jego Kapituły.
Warto także wspomnieć, że był kawalerem Orderu Odrodzenia Polski I klasy, co dodatkowo potwierdza jego znaczenie w polskim systemie odznaczeń.
Ordery i odznaczenia zagraniczne
- Złoty Łańcuch i Gwiazda Orderu Zasługi Zakonu Maltańskiego (Zakon Maltański, 2007),
- Order Króla Abdulaziza I klasy (Arabia Saudyjska, 2007),
- Order Zwycięstwa Świętego Jerzego (Gruzja, 2007),
- Order Księcia Jarosława Mądrego I klasy (Ukraina, 2007),
- Wielki Order Króla Tomisława (Chorwacja, 2008),
- Wielki Łańcuch Orderu Infanta Henryka (Portugalia, 2008),
- Krzyż Wielki Orderu Białej Róży Finlandii (Finlandia, 2008),
- Honorary Companion of Honour with Collar Narodowego Orderu Zasługi (Malta, 2009),
- Order Podwójnego Białego Krzyża I klasy (Słowacja, 2009),
- Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Zasługi (Węgry, 2009),
- Wielki Krzyż ze Złotym Łańcuchem Orderu Witolda Wielkiego (Litwa, 2009),
- Order Heydəra Əliyeva (Azerbejdżan, 2009),
- Krzyż Wielki z Łańcuchem Orderu Gwiazdy Rumunii (Rumunia, 2009),
- Order Lwa Białego I klasy z Łańcuchem (Czechy, 2010).
Honorowe obywatelstwa
- Czyżew (2007),
- Nowy Sącz (2009).
Inne nagrody i wyróżnienia
- Tytuł „Człowieka Roku 2004”, przyznany przez „Tygodnik Solidarność”,
- Tytuł „Człowieka Roku 2006”, przyznany przez Federację Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP,
- Nagroda „Europejskiego Męża Stanu 2006”, przyznana przez tureckie środowiska dziennikarskie i gospodarcze za wspieranie procesu integracji Turcji z Unią Europejską,
- Medal Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej przyznany przez Polską Fundację Katyńską (2008),
- Krzyż Honorowego Harcerza Rzeczypospolitej w związku z objęciem honorowego protektoratu nad organizacjami harcerskimi (2008),
- Pierścień Hallera Ligi Morskiej i Rzecznej (2009),
- Złoty Medal Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego (2009),
- Złoty Krzyż Honorowej Odznaki Organizacyjnej „Za Zasługi dla Związku Piłsudczyków RP” (2009).
Doktoraty honoris causa
Lech Kaczyński odebrał doktoraty honoris causa z renomowanych uczelni, w tym gruzińskiego Państwowego Uniwersytetu im. Iwane Dżawachiszwilego (2007), Narodowej Akademii Administracji Państwowej przy prezydencie Ukrainy (2007), Państwowego Uniwersytetu Mongolskiego (2008), Uniwersytetu Studiów Zagranicznych Hankuk w Seulu (2008), Uniwersytetu Słowiańskiego w Baku (2009) oraz Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II (2009).
Upamiętnienie
Pośmiertne odznaczenia i wyróżnienia
Lech Kaczyński, były prezydent Polski, został pośmiertnie uhonorowany w 2010 roku tytułem Narodowego Bohatera Gruzji, co podkreśla jego znaczenie na arenie międzynarodowej. W tym samym roku, otrzymał także prestiżowy Medal „Zasłużony dla Wymiaru Sprawiedliwości – Bene Merentibus Iustitiae” oraz Krzyż Honorowy „Ad Amicum”, przyznawany przez Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej.
Znalazł się również na liście odznaczonych Odznaką Honorową „Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego”, a w 2011 roku został wyróżniony Krzyżem Semper Fidelis przez Związek Solidarności Polskich Kombatantów. W 2017 roku, pośmiertnie, Lecha Kaczyńskiego uhonorowano nagrodą Kustosza Pamięci Narodowej, przyznaną przez Instytut Pamięci Narodowej.
Lech Kaczyński zyskał tytuły honorowego obywatela w wielu miastach, m.in. w Bogatyni, Warszawie, Lesznie, Dolnym Śląsku czy Wadowicach, co można uznać za wyraz wdzięczności społeczności lokalnych za jego działalność dla Polski.
Patronaty
W 2010 roku, w pamięci o Lechu Kaczyńskim, m.in. park w Sopocie, ulicę w Kielcach oraz skwer w Gdyni nazwano jego imieniem. Nazwisko Kaczyńskiego upamiętniono także w takich miejscach, jak rondo w Sieradzu oraz Salę Balkonową ratusza w Głogowie.
W 2011 roku patronat nad placem w Lublinie oraz parkiem w Zakopanem również przyznano jego imieniu. W latach późniejszych, w 2013 oraz 2021, nadano patronaty w Warszawie czy Poznaniu. Na Ukrainie jego imię niosły ulice w Odessie, Mukaczewie oraz Żytomierzu, natomiast w Gruzji pojawiło się na ulicach Tbilisi oraz Batumi.
W 2010 roku w Mołdawii nadano ulicy w Kiszyniowie oraz skwerowi w Tbilisi jego imię, gdzie jednocześnie umieszczono pomnik w postaci popiersia. Także w Stanach Zjednoczonych, w Chicago, uhonorowano go, nadając nazwę ulicy i skweru jego imieniem.
Również w Polsce imię Lecha Kaczyńskiego nadano szkole podstawowej w Chełchach, a w 2016 roku terminal LNG w Świnoujściu i Krajowa Szkoła Administracji Publicznej zasłużyły na to samo wyróżnienie. W 2017 roku jego imię otrzymała także Biblioteka Główna Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni.
Na (S19) drodze ekspresowej, nazwanej Via Carpatia, również znalazło się jego imię, co jest wyrazem pamięci o jego osobie w przestrzeni publicznej.
Pomniki i obeliski
Pierwszy obelisk upamiętniający Lecha Kaczyńskiego powstał w 2010 roku w Skórczu. Dwa lata później, w Panteonie Bohaterów na cmentarzu Poległych w Bitwie Warszawskiej w Ossowie, odsłonięto pomnik prezydenta Kaczyńskiego. W 2013 roku, w Radomiu, pojawił się pomnik zmarłej pary prezydenckiej, a w 2014 roku w Siedlcach odsłonięto pomnik Lecha Kaczyńskiego.
W Grudziądzu oraz Mińsku Mazowieckim, w 2015 roku, uczczono jego pamięć poprzez odsłonięcie popiersi. 10 kwietnia 2018 roku został wmurowany kamień węgielny pod pomnik, który odsłonięto podczas obchodów 100-lecia odzyskania niepodległości przez prezydenta Andrzeja Dudę oraz jego najbliższych, co stało się ważnym momentem w historii upamiętnienia Kaczyńskiego.
Pomniki Lecha Kaczyńskiego powstały także w Batumi (2022), Tarnowie (2022) oraz Lublinie (2024), co świadczy o ciągłej pamięci o jego osobie.
Pozostałe
W 2011 roku Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu złotą monetę o nominale 100 złotych z wizerunkiem Lecha i Marii Kaczyńskich, a w 2021 roku zaprezentowano banknot 20-złotowy oraz monetę 500-złotową z jego podobizną.
Wizerunki Lecha Kaczyńskiego znalazły się również na znaczkach pocztowych wydanych przez różne instytucje, nie tylko w Polsce, ale i w takich krajach jak Mozambik, Togo czy Saint Vincent i Grenadyny.
W 2011 roku powstało stowarzyszenie Ruch Społeczny im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, które ustanowiło Nagrodę imienia prezydenta. Również w 2011 roku, z okazji kongresu „Polska Wielki Projekt”, powołano Nagrodę im. Lecha Kaczyńskiego. Co więcej, w 2022 roku nadano jego imienia statek do przewozu LNG, który jest użytkowany przez norweskiego armatora Knutsen OAS Shipping oraz wyczarterowany przez PKN Orlen.
Wyniki wyborcze
W kontekście wyborów politycznych, wyniki, jakie uzyskał Lech Kaczyński, mają istotne znaczenie dla historii najnowszej Polski. Przedstawione poniżej dane ilustrują jego sukcesy oraz różnorodne inicjatywy, które miał możliwość zrealizować w ciągu swojej kariery politycznej.
Rok wyborów | Nazwa Komitetu | Instytucja | Okręg wyborczy | Uzyskany wynik | |
---|---|---|---|---|---|
1989 | _ | _ | Senat I kadencji | woj. gdańskie | 423 640 (67,76%) |
1991 | _ | Porozumienie Obywatelskie Centrum | Sejm I kadencji | nr 32 | 15 813 (6,71%) |
1993 | Porozumienie Centrum | Sejm II kadencji | nr 28 | 8096 (3,26%) | |
2001 | _ | Prawo i Sprawiedliwość | Sejm IV kadencji | nr 25 | 53 236 (14,72%) |
2002 | Prawo i Sprawiedliwość | Prezydent m.st. Warszawy | – | 265 994 (49,58%) | |
335 262 (70,54%) | |||||
2005 | _ | KW Kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Aleksandra Kaczyńskiego | Prezydent RP | – | 4 947 927 (33,10%) |
8 257 468 (54,04%) |
Życie prywatne
W 1978 roku Lech Kaczyński ożenił się z Marią Mackiewicz. Po pięciu latach od tej ceremonii para zdecydowała się na zawarcie ślubu kościelnego, co miało dla nich duże znaczenie religijne. Z tego związku przyszła na świat ich jedyna córka, Marta. Warto dodać, że Kaczyński pozostawał osobą wierzącą, będąc katolikiem.
Książki
O Lechu Kaczyńskim napisano wiele interesujących książek. Wśród nich można znaleźć:
- Michał Karnowski, Piotr Zaremba, O dwóch takich… Alfabet braci Kaczyńskich, Wydawnictwo M, Kraków 2006, ISBN 83-7221-789-0,
- Michał Karnowski (red.), Lech Kaczyński. Portret, autor: Michał Karnowski, Wydawnictwo M, Kraków 2010, ISBN 978-83-7595-202-5,
- Piotr Semka, Lech Kaczyński. Opowieść arcypolska, Wydawnictwo Czerwone i Czarne, Warszawa 2010, ISBN 978-83-7700-004-5,
- Łukasz Warzecha, Lech Kaczyński – ostatni wywiad, Wydawnictwo Prószyński i S-Ka, Warszawa 2010, ISBN 978-83-7648-619-2,
- Sławomir Cenckiewicz, Anna Piekarska, Adam Chmielecki, Janusz Kowalski, Lech Kaczyński. Biografia polityczna 1949–2005, Zysk i S-ka, Poznań 2013, ISBN 978-83-7785-229-3,
- Sławomir Cenckiewicz, Adam Chmielecki, Prezydent. Lech Kaczyński 2005–2010, Fronda PL, Warszawa 2016, ISBN 978-83-8079-049-0.
Te publikacje oferują różnorodne spojrzenie na życie i działalność Lecha Kaczyńskiego, przybliżając jego osobowość oraz wpływ na współczesną politykę w Polsce.
Filmy
Lech Kaczyński był postacią, która zainspirowała wiele dzieł filmowych. W szczególności film fabularny „Smoleńsk” z 2016 roku, wyreżyserowany przez Antonia Krauze, to jeden z kluczowych filmów, w którym wątki jego życia są przedstawione.
Oprócz fabuły, poświęcono mu również szereg filmów dokumentalnych, które znacznie przyczyniły się do upamiętnienia jego działalności oraz wpływu na polską historię. Wśród nich znajdziemy:
- – „Gorycz i chwała” (2010), w reżyserii Ewy Świecińskiej,
- – „Córka” (2011), w reżyserii Marię Dłużewską,
- – „Prezydent” (2013), w reżyserii Joanny Lichockiej oraz Jarosława Rybickiego,
- – „Niosła go Polska” (2013), w reżyserii Roberta Kaczmarka,
- – „Zanim będzie za późno” (2016), w reżyserii Krzysztofa Nowaka oraz Jarosława Rybickiego,
- – „Przyjaźń w cieniu Kremla. Dzisiaj Gruzja” (2017), w reżyserii Macieja Grabysy i Wojciecha Jachymiaka.
Warto również wspomnieć o amerykańskim filmie „5 dni wojny” z 2010 roku, w którym pierwotnie miała pojawić się postać Lecha Kaczyńskiego. Niestety, wszystkie sceny z jego udziałem, z Marshallem Maneshem w roli polskiego prezydenta, zostały ostatecznie wycięte. Historia ta pokazuje, jak skomplikowane mogą być relacje między kinem a rzeczywistością polityczną.
Przypisy
- Metanowiec Lech Kaczyński po raz pierwszy w terminalu LNG. portalmorski.pl, 27.06.2023 r.
- Paulina Jaworska: Maria i Lech Kaczyński brali ślub dwa razy! Sensacyjne wieści wyszły na jaw po latach. se.pl, 02.09.2022 r.
- Wojciech Duch: Lech Kaczyński na znaczkach pocztowych. historia.org.pl, 14.11.2011 r.
- Marek Jedziniak. Lech Kaczyński – Prezydent m. st. Warszawy (2002–2005). „Filatelista”. nr 1, 2023 r.
- Pamiętamy 2010–2020. W: Urszula Skwarkowska-Żak, Michał Kazimierczuk, Seweryn Leszczyński: Księga znaczków pocztowych 2020. Warszawa: PWPW, Poczta Polska, 2021 r.
- Nagroda im. Lecha Kaczyńskiego dla Wojciecha Kilara. polskawielkiprojekt.pl, 12.02.2021 r.
- Marta Kaczyńska odebrała krzyż Semper Fidelis. wybrzeze24.pl, 23.03.2011 r.
- Uroczyste powitanie X zmiany Polskiego Kontyngentu Wojskowego „Irak”. bbn.gov.pl, 29.10.2008 r.
- Dane osoby z katalogu osób rozpracowywanych. ipn.gov.pl. [dostęp 30.12.2013 r.]
- Lech Kaczyński: jesteśmy tu po to, by podjąć walkę. rp.pl, 12.08.2021 r.
- Strona sejmowa posła IV kadencji. [dostęp 19.08.2012 r.]
- Prezydent honorowym obywatelem Tarnobrzega. twojregion24.pl, 29.04.2010 r.
- Lech Kaczyński honorowym obywatelem Radomia. rp.pl, 09.04.2011 r.
- Lech Kaczyński: Ocena nowelizacji kodeksu pracy. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych, 1996 r.
- Para Prezydencka spoczęła na Wawelu. interia.pl, 18.04.2010 r.
- Dz.U. z 2011 r. nr 24, poz. 258.
- Dz.U. z 2021 r. poz. 961.
- Uroczystości w Katyniu. prezydent.pl, 17.09.2007 r.
- Odsłonięcie pomnika Lecha i Marii Kaczyńskich w Radomiu. Niezalezna.pl, 18.06.2013 r.
- M.P. z 2016 r. poz. 1807.
- Popiersie i skwer imienia Lecha Kaczyńskiego w Tbilisi. gazeta.pl, 10.04.2012 r.
- Kaczyńscy patronami wrocławskiego bulwaru. tvn24.pl, 23.09.2013 r.
- Odsłonięcie popiersia śp. Prezydenta L. Kaczyńskiego – fotoreportaż. minskmaz.com, 15.06.2015 r.
- Odsłonięto pomnik prezydenta Lecha Kaczyńskiego! Prezydent: Całe życie realizował misję dla Ojczyzny i na koniec dla niej zginął. wpolityce.pl, 10.11.2018 r.
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Sebastian Gajewski | Ludwik Mycielski (polityk) | Zofia Zaks | Józef Konopka (komunista) | Marian Rybicki | Halina Wasilewska-Trenkner | Piotr Badmajew | Mikołaj Wild | Leon Chajn | Joanna Tarnawska | Jan Truszczyński | Krzysztof Piesiewicz | Tomasz Holc | Wiesław Zapędowski | Jerzy Knothe | Jerzy Bajszczak | Witold Sobków | Marcin Kaszuba | Kazimierz Puchewicz | Krystyna Zielińska-ZarzyckaOceń: Lech Kaczyński