Jarosław Kaczyński

---

Życiorys

Dzieciństwo

Jarosław Kaczyński przyszedł na świat w Warszawie, na Żoliborzu. Jego ojciec, Rajmund Kaczyński, był z wykształcenia inżynierem oraz żołnierzem Armii Krajowej, a także brał udział w powstaniu warszawskim. Matka, Jadwiga z domu Jasiewicz, która także posiadała filologiczne wykształcenie, była związana z instytucją badawczą, czyli Instytutem Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Jego starszym bratem bliźniakiem był Lech Kaczyński, który w późniejszych latach objął stanowisko prezydenta RP.

W 1962 roku obydwaj bracia zagrali w filmie, w którym wcielili się w postacie Jacka oraz Placka—film nosił tytuł „O dwóch takich, co ukradli księżyc”, a reżyserem był Jan Batory, a jego scenariusz bazował na powieści Kornela Makuszyńskiego.

Wykształcenie i działalność zawodowa

Na początku swojej edukacji Jarosław Kaczyński uczęszczał do XLI Liceum Ogólnokształcącego im. Joachima Lelewela w Warszawie, gdzie jednak nie zdał do kolejnej klasy. Po tym incydencie przeniósł się do innej szkoły, kończąc ostatecznie w 1967 roku XXXIII Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika.

W 1971 roku Jarosław uzyskał tytuł magistra na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie studiował razem z wieloma innymi osobami, w tym swoim bratem Lechem, a także Andrzejem Rzeplińskim, Markiem Safjanem, Bogusławem Wołoszańskim i Mirosławem Wyrzykowskim. 8 grudnia 1976 roku obronił pracę doktorską pod tytułem „Rola ciał kolegialnych w kierowaniu szkołą wyższą”, której promotorem był Stanisław Ehrlich, a recenzentami: Ryszard Malinowski, Michał Pietrzak oraz Wiesław Skrzydło.

W tym samym roku, kiedy uzyskał tytuł magistra, przyjął również propozycję aplikacji prokuratorskiej w Warszawie, jednak nigdy jej nie podjął. Od 1971 do 1976 roku pracował jako pracownik naukowy w Międzyuczelnianym Zakładzie Badań nad Szkolnictwem Wyższym, który w 1973 roku został przekształcony w Instytut Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego. Następnie do 1981 roku pracował jako adiunkt w białostockiej filii Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1982-1983 był zatrudniony w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie, piastując stanowisko starszego bibliotekarza.

W 1990 roku Kaczyński był jednym z założycieli Fundacji Prasowej „Solidarność”. W tym samym czasie stał się częścią władz spółki akcyjnej Telegraf, działał razem z takimi osobami jak Lech Kaczyński, Maciej Zalewski, Andrzejem Urbańskim oraz Krzysztof Czabański. Następnie w 1991 roku zbył swoje akcje tej spółki.

Prokurator postawił mu zarzut nielegalnego finansowania Porozumienia Centrum przez Fundację Prasową „Solidarność”, lecz ostatecznie sprawa została umorzona w 2000 roku. W latach 1994–1997 pełnił rolę kierownika działu wydawniczego w firmie z o.o. „Srebrna”.

Działalność polityczna w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej

Jarosław Kaczyński w 1968 roku aktywnie uczestniczył w wiecach organizowanych w czasie znanych wydarzeń marcowych. W 1976 roku, po tzw. wydarzeniach czerwcowych, rozpoczął współpracę z Komitetem Obrony Robotników, a następnie z Biurem Interwencyjnym Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR”, który był kierowany przez Zofię oraz Zbigniewa Romaszewskich. Od 1979 roku zaangażował się w działalność redakcyjną niezależnego miesięcznika „Głos”, kierowanego przez Antoniego Macierewicza.

W sierpniu 1980 roku Kaczyński nawiązał kontakty ze strajkującymi robotnikami we Wrocławiu. We wrześniu tego samego roku, jako jeden z aktywnych uczestników, przyłączył się do Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, odgrywając kierowniczą rolę w sekcji prawniczej działającej przy Ośrodku Badań Społecznych Regionu Mazowsze. Z Janem Olszewskim oraz Antonim Macierewiczem otworzył w Warszawie punkt informacyjny, który oferował porady prawne dla osób zainteresowanych zakładaniem związków zawodowych. W 1981 roku podpisał deklarację założycielską Klubów Służby Niepodległości.

Między 1979 a 1982 rokiem był nadzorowany przez kilka jednostek Milicji Obywatelskiej w ramach działań operacyjnych. 13 grudnia 1981 roku, po ogłoszeniu stanu wojennego, dotarł do strajkujących w Hucie Warszawa. Następnie zaangażował się w dystrybucję materiałów wydawniczych, biorąc również udział w reaktywacji „Głosu”, gdzie publikował pod pseudonimem Stanisław Staszek. W 1982 roku był jednym z założycieli Komitetu Helsińskiego w Polsce oraz brał udział w tworzeniu raportu dotyczącego łamań praw człowieka w czasie stanu wojennego, który został przedstawiony w 1983 roku na Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Madrycie. W 1989 roku zabrał udział w tworzeniu Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka. Związał się z nią jako czynny współpracownik oraz kierownik Biura Społeczno-Politycznego TKK „S”, a także publikował teksty w podziemnych pismach, takich jak „Przegląd Polityczny” oraz „Głos Ursusa”. Od 1987 roku był sekretarzem Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”. Uczestniczył również w legalnych pracach Klubu Myśli Politycznej „Dziekania” od sierpnia 1988 roku. Podczas strajków w Stoczni Gdańskiej w 1988 roku służył doradztwem, współpracując z bratem Lechem.

Po 1988 roku zaangażował się w działalność Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. W obradach Okrągłego Stołu był członkiem zespołu zajmującego się reformami politycznymi, a na początku 1989 roku, reprezentując NSZZ „Solidarność”, uczestniczył w negocjacjach z Stronnictwem Demokratycznym oraz Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym, w razie powołania koalicyjnego rządu.

Działalność polityczna w III RP

Lata 1989–2005

Od 1989 do 1990 Kaczyński był redaktorem naczelnym „Tygodnika Solidarność”, zastępując na tym stanowisku Tadeusza Mazowieckiego, który został wybrany na premiera. Oprócz tego, pod jego kierownictwem znajdował się także Express Wieczorny. W 1990 roku Kaczyński, w porozumieniu z członkami episkopatu, był jednym z założycieli Fundacji Prasowej Solidarność, przy czym pełnił w niej rolę fundatora i przewodniczącego Rady Fundacji. W grudniu 1990 roku Lech Wałęsa powierzył mu stanowisko szefa swojej kancelarii. Na skutek inicjatywy jednego z współpracowników fundacji, podpisano umowę dzierżawy z Expressem Wieczornym, co przyczyniło się do dalszego rozwoju działalności politycznej. Kaczyński reprezentował także Niezależne Zrzeszenie Studentów oraz tworzył Porozumienie Centrum. W toku postępowania NIK zarzuciła partii nielegalne finansowanie prowadzonej kampanii z pieniędzy Expressu Wieczornego, jednakże zarzuty nie doprowadziły do osądzenia.

W latach 1989–1991 był senatorem I kadencji, uzyskując mandat w województwie elbląskim z rekomendacji Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”. Był członkiem Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego. Następnie do 30 maja 1993 roku sprawował mandat posła na Sejm I kadencji, wybrany z listy Porozumienia Obywatelskiego Centrum w okręgu warszawskim. 29 stycznia 1993 roku zorganizował marsz na Belweder, gdzie domagano się ustąpienia Lecha Wałęsy oraz dekomunizacji. W zasadzie kierowane przez Kaczyńskiego Porozumienie Centrum zainicjowało ruch Komitetów Obrony Demokracji, mający na celu doprowadzenie do obalenia prezydentury Lecha Wałęsy. Z powodu nieprzekroczenia przez Porozumienie Centrum progu wyborczego, Kaczyński nie uzyskał reelekcji w przyspieszonych wyborach w 1993 roku. Jako pierwszy publicznie zgłosił kandydaturę prof. Adama Strzembosza podczas wyborów prezydenckich w 1995 roku, jednak potem wycofał swoje poparcie. W 1993 roku brał udział w konwoju z pomocą humanitarną do Sarajewa.

W 1997 roku powrócił do Sejmu III kadencji jako kandydat Ruchu Odbudowy Polski z okręgu warszawskiego. Jego ugrupowanie stało się częścią Akcji Wyborczej Solidarność. Krótko po rozpoczęciu kadencji opuścił koło ROP, stając się posłem niezrzeszonym. 30 grudnia 1997 roku ustąpił z funkcji szefa PC, a w 1998 roku formalnie opuścił partię, by powrócić do niej w 1999 roku, kiedy to został wybrany honorowym prezesem. Wraz z Ludwikiem Dornem znowu w styczniu 2000 roku przystąpili do koła parlamentarnego ROP, które w tym czasie z reaktywowano.

W 2001 roku, razem z Lechem Kaczyńskim, współtworzył partię Prawo i Sprawiedliwość, która zdobyła w wyborach parlamentarnych w 2001 roku 9,5% głosów oraz 44 mandaty poselskie. Jarosław Kaczyński utrzymał swoje posiedzenie w Sejmie, uzyskując w okręgu warszawskim 144 343 głosów. W czasie tej kadencji Kaczyński był także członkiem Komisji Etyki i przewodniczącym klubu parlamentarnego PiS. W 2003 roku objął stanowisko prezesa tego ugrupowania, zastępując swojego brata Lecha, który objął urząd prezydenta m.st. Warszawy.

Sejm V kadencji

W 2005 roku Prawo i Sprawiedliwość, pod kierownictwem Kaczyńskiego, wygrało wybory parlamentarne. Sam Kaczyński zdobył mandat poselski z najlepszym indywidualnym wynikiem, uzyskując 171 129 głosów w swoim okręgu. Wskazał jednak Kazimierza Marcinkiewicza jako odpowiedniego kandydata na stanowisko tworzenia nowego rządu, co zbiegło się w czasie z drugą turą wyborów prezydenckich, w których uczestniczył również jego brat. 28 grudnia 2005 roku Lech Kaczyński powołał go na członka Rady Bezpieczeństwa Narodowego.

W połowie 2006 roku Kaczyński planował ujawnienie dokumentów powiązanych z jego „teczką”. Wykazał zamiar kilka miesięcy wcześniej, jednak później wyjaśnił, że nie jest w stanie tego zrobić, gdyż znajdowały się tam ślady ingerencji ze strony pułkownika Jana Lesiaka. W składzie teczki ujawniono także dwie deklaracje lojalności, które zostały uznane za sfałszowane, a postępowanie w tej sprawie umorzono w 2008 roku. Pierwsze publikacje na temat jego domniemanej lojalności przekazał tygodnik „Nie”, którego redakcja przyznała, że dokumenty te były podrobione. Instytut Pamięci Narodowej stwierdził, że oświadczenie o zaniechaniu szkodliwej działalności dla PRL zostało podrobione. W 2010 roku Sąd Okręgowy w Warszawie orzekł, że Jarosław Kaczyński złożył oświadczenie lustracyjne zgodne z prawdą.

Prezes Rady Ministrów

Osobne emerytowane artykuły dotyczące rządu Jarosława Kaczyńskiego oraz wizyt zagranicznych premiera. Po dymisji Kazimierza Marcinkiewicza, 7 lipca 2006 roku uzyskał formalną rekomendację od swojej partii do objęcia stanowiska prezesa Rady Ministrów. Trzy dni później Lech Kaczyński powołał go na to stanowisko. Jako premier, Kaczyński powołał nowy gabinet w ramach koalicji PiS-Samoobrona-LPR, który został utworzony na tych samych zasadach jak dotychczasowy rząd (jedyną zmianą była zmiana na stanowisku ministra finansów—Pawła Wojciechowskiego nastał Stanisław Kluza). 14 lipca odbyło się zaprzysiężenie nowego rządu przez prezydenta, a 19 lipca Sejm udzielił mu wotum zaufania.

22 września 2006 roku Lech Kaczyński po raz pierwszy odwołał ministra rolnictwa Andrzeja Leppera. Jarosław Kaczyński tymczasowo pełnił obowiązki szefa tego ministerstwa do 16 października, tj. do czasu powrotu polityka z Samoobrony do rządu.

1 października 2006, w czasie wspomnianego kryzysu rządowego, w czasie wiecu poparcia dla swojej partii w Gdańskiej Stoczni, porównał swoich przeciwników do funkcjonariuszy Zmotoryzowanych Odwodów Milicji Obywatelskiej, którzy tłumili protesty robotników w czasach PRL. Sygnatariusze porozumień sierpniowych, w tym Lech Wałęsa, mieszkali w Polsce i wystosowali otwarty list, w którym zażądali od Kaczyńskiego wycofania oskarżenia oraz przeproszenia Polaków, którzy zostali tymi słowami poruszeni.

26 kwietnia 2007 roku stanął na czele Komitetu Organizacyjnego Euro 2012. W lipcu tego samego roku odwołał ze składu rządu Andrzeja Leppera oraz Tomasza Lipca, a 8 sierpnia usunął ministra spraw wewnętrznych i administracji, Janusza Kaczmarka, w powodu związku z aferą gruntową. Na jego miejsce wyznaczył Władysława Stasiaka.

We wrześniu 2007 roku, w okresie kryzysu politycznego i dymisja członków jego rządu, przyjął obowiązki ministra spraw zagranicznych, finansów, rozwoju regionalnego, skarbu państwa, transportu, zdrowia, nauki i szkolnictwa wyższego, obrony narodowej, środowiska, kultury i dziedzictwa narodowego, a także ministra sprawiedliwości oraz prokuratora generalnego.

Jako premier Kaczyński odbył wiele wizyt zagranicznych, w trakcie których spotykał się z przedstawicielami innych krajów. Razem z Lechem Kaczyńskim prowadził negocjacje z europejskimi politykami w sprawie traktatu lizbońskiego, wyrażając wsparcie dla tzw. systemu pierwiastkowego.

Sejm VI kadencji

Jarosław Kaczyński przewodził listom Prawa i Sprawiedliwości w przedterminowych wyborach do Sejmu VI kadencji, które odbyły się w okręgu warszawskim. W trakcie wyborczej kampanii Julia Pitera oskarżyła go o próby wywarcia na nią szantażu, gdy próbował nakłonić ją do głosowania za udzieleniem absolutorium dla Lecha Kaczyńskiego, który wówczas pełnił funkcję prezydenta m.st. Warszawy.

W głosowaniu z 21 października 2007 uzyskał 273 684 głosy, co zapewniło mu mandat poselski. Był to drugi pod względem liczby głosów wynik w Warszawie—najwięcej głosów (534 241) zdobył Donald Tusk.

5 listopada tego samego roku Kaczyński złożył w Sejmie dymisję z urzędu prezesa Rady Ministrów, która tego samego dnia została przyjęta przez prezydenta. Rząd pod jego kierownictwem działał do 16 listopada 2007 roku, aż do dnia zaprzysiężenia rządu Donalda Tuska.

Kaczyński pozostał prezesem PiS również podczas kongresu partii na początku 2008 roku. Podczas VI kadencji zasiadał w Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej, w Komisji do Spraw Kontroli Państwowej oraz w Komisji Łączności z Polakami za Granicą. W marcu 2010 roku, zdobywając znaczną przewagę głosów na kongresie, został wybrany na prezesa PiS.

Wybory prezydenckie w 2010

26 kwietnia 2010 roku Kaczyński ogłosił, że będzie ubiegać się o prezydenturę w wyborach przedterminowych, które były efektem tragicznej śmierci jego brata w katastrofie lotniczej w Smoleńsku. Na stanowisko szefa sztabu wybrano Joannę Kluzik-Rostkowską, a rzecznikiem sztabu został Paweł Poncyljusz. 6 maja 2010 roku przedstawiciele sztabu wyborczego złożyli w Państwowej Komisji Wyborczej zestaw dokumentów, które potwierdzały zebrane 1,65 miliona podpisów poparcia dla Kaczyńskiego jako kandydata. 7 maja Jarosław Kaczyński został formalnie zarejestrowany jako kandydat na urząd Prezydenta RP.

Kampania wyborcza zyskała wsparcie od Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” (29 kwietnia 2010), a także kierowanego przez senatorów PiS NSZZ „Solidarność” Rolników Indywidualnych (28 kwietnia 2010) oraz partii Europa Wolnych Ojczyzn – Partii Polskiej (3 maja 2010). 8 maja 2010 roku otrzymał także poparcie od partii Polska Plus, co wzbudziło sprzeciw kierującego kołem poselskim tego ugrupowania Ludwika Dorna, który odszedł, wspierając zamiast tego Marka Jurka.

W Warszawie powołano społeczny komitet poparcia dla Jarosława Kaczyńskiego, a podobne komitety zorganizowano w różnych województwach i powiatach, a także poza granicami Polski. „Gazeta Polska” także ogłosiła swoje poparcie dla Kaczyńskiego. Hasłem kampanii brzmi: „Polska jest najważniejsza”.

Po wiecu z 9 czerwca, Jarosław Kaczyński został pozwany przez komitet wyborczy Bronisława Komorowskiego z powodu jego wypowiedzi, związanej z oskarżeniem jego konkurenta o popieranie prywatyzacji służby zdrowia. Sąd Okręgowy w Warszawie w trybie wyborczym uwzględnił powództwo, żądając od Kaczyńskiego sprostowania tej informacji. Komitet wyborczy Jarosława Kaczyńskiego złożył zażalenie do sądu apelacyjnego, który częściowo uchylił wyrok, a sprawę przekazano do ponownego rozpoznania. Ponownie sąd nakazał sprostowanie tej informacji, które Kaczyński ponownie odwołał. W rezultacie w pierwszej turze wyborów, 20 czerwca 2010, zdobył 6 128 255 głosów (36,46%), co dało mu 2. miejsce spośród dziesięciu kandydatów. W drugiej turze znowu zmierzył się z Bronisławem Komorowskim.

W drugiej turze głosowania Kaczyński otrzymał 7 919 134 głosów ważnych, co stanowiło 46,99%, jednak przegrał tę rywalizację z Komorowskim.

Działalność od 2010

W wyborach parlamentarnych w 2011 roku Kaczyński po raz kolejny kandydował do Sejmu jako lider listy PiS w okręgu stołecznym. Ostatecznie uzyskał mandat posła VII kadencji, zdobywając 202 297 głosów, co ponownie stanowiło drugi wynik w Warszawie i w kraju (za Donaldem Tuskiem – 374 920 głosów). W trakcie kampanii wydana została jego książka pod tytułem „Polska naszych marzeń”, której treść zawierała jego program wyborczy.

29 czerwca 2013 roku, po raz kolejny wybrany na prezesa partii. 11 listopada 2014 roku ogłosił, że zarekomenduje partii decyzję, aby kandydatem Prawa i Sprawiedliwości w wyborach prezydenckich w 2015 roku został Andrzej Duda, który wygrał te wybory w drugiej turze. 20 czerwca 2015 Kaczyński oznajmił, że kandydatką PiS na stanowisko premiera po wyborach parlamentarnych w 2015 roku będzie Beata Szydło. W tych wyborach PiS zdobyło bezwzględną większość mandatów, a Jarosław Kaczyński został wybrany na posła w okręgu stołecznym, zdobywając 202 424 głosy. Również tym razem był to drugi wynik w Warszawie oraz w kraju (za Ewą Kopacz – 230 894 głosów). Jego ugrupowanie utworzyło następnie rząd z Polską Razem i Solidarną Polską, której przewodniczyła Beata Szydło. Sam Kaczyński nie objął żadnej funkcji administracyjnej, ale uważany jest za ważną postać w polityce kraju. 2 lipca 2016 roku, ponownie wybrany na prezesa Prawa i Sprawiedliwości. W 2019 roku zachował mandat poselski z wynikiem 248 935 głosów, a PiS nadal miało większość w Sejmie.

6 października 2020 roku Jarosław Kaczyński objął funkcję wicepremiera w zrekonstruowanym drugim rządzie Mateusza Morawieckiego. Został również przewodniczącym Komitetu Rady Ministrów do spraw Bezpieczeństwa Narodowego i spraw Obronnych. Jako wicepremier oraz lider koalicji rządzącej Kaczyński wdrażał politykę zmieniającą funkcjonowanie Trybunału Konstytucyjnego, co wzbudziło kontrowersje ze strony opozycji, zarzucającej mu nielegalne przejęcie Trybunału poprzez obsadzanie go politycznymi nominatami. 3 lipca 2021 roku został wybrany na kolejną kadencję prezesa PiS.

Po inwazji Rosji na Ukrainę, 24 lutego 2022 roku, w dniu 15 marca 2022 Kaczyński przybył do Kijowa, podróżując pociągiem razem z premierem Mateuszem Morawieckim, a także premierami Czech i Słowenii – Petrem Fialą i Janezem Jansą. Na spotkaniu z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim zdecydowanie zaapelował o powołanie przez NATO misji pokojowej o charakterze militarnym, mającej na celu powstrzymanie zabijania cywilów ukraińskich. Przemówienie Kaczyńskiego spotkało się z szerokim odzewem na świecie. W Kijowie Kaczyński podkreślił, że misje pokojowe, a w tym operacje militarne, miały miejsce wcześniej i nie wymagają zgody państwa, na którego terytorium są prowadzone, wymieniając Osborne jako przykład interwencji NATO w latach 1996–1999. Prezydent Ukrainy dziękując za wizytę podkreślił, że wielu ambasadorów opuściło Kijów, a media poinformowały o odrzuceniu pomysłu pokojowych misji wysuniętej przez Kaczyńskiego, mówiąc, że Ukraina nie potrzebuje zamrożonego konfliktu w swoim kraju. W tej samej wizytacji, mer Kijowa Witalij Kłyczko również bezpośrednio okazał wdzięczność dla Kaczyńskiego. Trzy dni później premier Morawiecki zapowiedział formalne złożenie wniosku o utworzenie pokojowej misji NATO w Ukrainie, co spotkało się z pozytywną reakcją rządu Danii. W przeszłości międzynarodowe media zauważyły zaangażowanie Kaczyńskiego w 2013 roku, w czasie Ukrainy. 1 czerwca 2022 roku prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski odznaczył go Orderem Księcia Jarosława Mądrego drugiej klasy.

W charakterze wiceprezesa Rady Ministrów oraz szefa Komitetu Rady Ministrów do spraw Bezpieczeństwa Narodowego i spraw Obronnych, był autorem Ustawy o obronie Ojczyzny, która została przyjęta przez Parlament RP w marcu 2022 roku i podpisana przez Prezydenta RP Andrzeja Dudę 18 marca 2022 roku.

Prezydent Andrzej Duda na prośbę Kaczyńskiego odwołał go z funkcji wicepremiera 17 czerwca 2022 roku, co potwierdził dzień później w rozmowie z Polską Agencją Prasową. Wówczas Kaczyński zakończył również pełnienie funkcji przewodniczącego rządowego komitetu ds. bezpieczeństwa.

21 czerwca 2023 roku powrócił do stanowiska wicepremiera, zastępując czterech polityków, którzy wcześniej pełnili tę funkcję.

W 2023 roku Kaczyński zdobył mandat posła na Sejm X kadencji jako lider listy kieleckiej PiS, uzyskując 177 228 głosów. Prawo i Sprawiedliwość zdobyło najwięcej mandatów w tym czasie, ale, w przeciwieństwie do roku 2015 i 2019, komitet nie osiągnął większości mandatów, co w praktyce oznaczało utratę władzy. 27 listopada 2023 roku Kaczyński zakończył pełnienie funkcji wicepremiera. Jak przyznał w wywiadzie udzielonym Polskiej Agencji Prasowej, był autorem składu trzeciego rządu Mateusza Morawieckiego, który został powołany i zaprzysiężony mimo większości parlamentarnej posiadanej przez opozycję, która to koalicja ostatecznie upadła po czternastu dniach nie uzyskując wotum zaufania.

Krytyka i kontrowersje

Jarosław Kaczyński, przewodniczący Prawa i Sprawiedliwości oraz poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, jest uznawany za jednego z najważniejszych graczy na polskiej scenie politycznej. W czasie rządów jego partii pojawiły się liczne oskarżenia o naruszanie zasad praworządności w Polsce, co doprowadziło do kryzysu wokół Trybunału Konstytucyjnego. Dodatkowo, wybuchła afera dotycząca nielegalnej inwigilacji polityków opozycyjnych z wykorzystaniem oprogramowania Pegasus oraz afera wizowa.

Media publiczne, takie jak Telewizja Polska czy Polskie Radio, często są postrzegane jako faworyzujące rząd i krytykujące opozycję, ponieważ kierują nimi osoby powiązane z partią Kaczyńskiego. Krytycy jego rządów używają terminu „kaczyzm”, aby opisać jego ideologię, co jest pejoratywnym określeniem w obiegu medialnym.

Jarosław Kaczyński był wielokrotnie krytykowany za swoje działania i wypowiedzi, zwłaszcza dotyczące opozycji parlamentarnej. Opozycja oskarża go o stosowanie mowy nienawiści oraz nadużywanie swojego stanowiska. Otrzymał również zarzuty o homofobiczne komentarze oraz obrażanie mediów, które nie są mu przyjazne.

W 2019 roku pojawiły się kontrowersyjne nagrania, w których polityk rozmawia z biznesmenem o planowanej budowie komercyjnych obiektów. Krytycy podkreślali, że takie rozmowy mogą negatywnie wpływać na postrzeganie polityki w kontekście finansowania partii oraz że mogłyby wynikać z uzależnienia sukcesu biznesowego od politycznych osiągnięć PiS. Zwolennicy natomiast zwrócili uwagę na poprawność języka Kaczyńskiego oraz brak naruszenia przepisów prawa.

W dniu 10. rocznicy katastrofy smoleńskiej, 10 kwietnia 2020 roku, w trakcie pandemii COVID-19, Kaczyński i grupa polityków udała się na Cmentarz Powązkowski w Warszawie. Naruszyli w ten sposób restrykcje, które wówczas obowiązywały. Na te wydarzenia zareagował Kazik Staszewski, wydając 8 maja 2020 singiel „Twój ból jest lepszy niż mój”, który zajął pierwsze miejsce na liście przebojów Programu Trzeciego, jednak to notowanie zostało szybko unieważnione przez dyrekcję Polskiego Radia Programu III. W związku z tym wydarzeniem pojawiły się oskarżenia o cenzurę.

Krytyka Kaczyńskiego narastała, gdy znani dziennikarze, tacy jak Marek Niedźwiecki, Piotr Metz i Piotr Kaczkowski zrezygnowali z pracy w geście protestu. Dom Kaczyńskiego znajdujący się na warszawskim Żoliborzu stał się symbolem protestów opozycyjnych, zwłaszcza podczas wydarzeń związanych z zaostrzeniem przepisów dotyczących aborcji w latach 2020-2021. Wówczas, budynek był chroniony przez funkcjonariuszy Policji oraz kordon radiowozów.

Nawet podczas pracy w Sejmie, Kaczyński korzysta z usług firmy ochroniarskiej Grom Grup, mimo że w gmachu obecna jest Straż Marszałkowska i przysługuje mu ochrona BOR/SOP. Dodatkowo, Roman Giertych złożył w lipcu 2024 roku doniesienie w prokuraturze, sugerując, że Kaczyński mógł popełnić przestępstwo związane z niewłaściwym wykorzystaniem Funduszu Sprawiedliwości do celów wyborczych.

Książki

Jarosław Kaczyński, jako autor i uczestnik wielu publikacji, przyczynił się do literatury politycznej w Polsce. Oto lista niektórych z jego książek, które odzwierciedlają jego wizje i poglądy:

• Polska naszych marzeń, Wydawnictwo: Drukarnia Akapit, 2011, ISBN 978-83-7825-000-5,
• Porozumienie przeciw monowładzy. Z dziejów PC, Wydawnictwo: Zysk i S-ka, 2016, ISBN 978-83-778-5961-2,

Jarosław Kaczyński udzielił również wielu wywiadów, które zostały opublikowane w formie książek:

• Odwrotna strona medalu. Z Jarosławem Kaczyńskim rozmawia Teresa Bochwic, Oficyna Wydawnicza „Most”, Wydawnictwo Verba, Warszawa 1991, ISBN 83-85061-18-5,
• Lewy czerwcowy (autorzy: Jacek Kurski, Jarosław Kaczyński, Piotr Semka), Wydawnictwo: Editions Spotkania, Warszawa 1992, ISBN 83-85195-88-2,
• Czas na zmiany: z Jarosławem Kaczyńskim rozmawiają Michał Bichniewicz i Piotr M. Rudnicki, Wydawnictwo: Editions Spotkania, Warszawa 1993, ISBN 83-85195-99-8,
• O dwóch takich… Alfabet braci Kaczyńskich, autorzy: Michał Karnowski, Piotr Zaremba, Wydawnictwo: M, 2006, ISBN 83-7221-789-0.

Piotr Zaremba, także autor biografii, napisał książkę:

• O jednym takim… Biografia Jarosława Kaczyńskiego, autor: Piotr Zaremba, Wydawnictwo Czerwone i Czarne, 2010, ISBN 978-83-7700-006-9.

Wyniki wyborcze

Przyglądając się wynikom wyborczym Jarosława Kaczyńskiego, można zauważyć fascynującą ewolucję jego kariery politycznej. Poniżej przedstawiamy zestawienie wyników wyborczych z różnych lat, które pokazuje, jak zmieniały się poparcie dla jego komitetów wyborczych.

Rok wyborów	Nazwa komitetu		Rodzaj organu	Okręg wyborczy	Uzyskany wynik
1989	_	Komitet Obywatelski „Solidarność”	Senat I kadencji	woj. elbląskie	92 595 (57,98%)
1991	_	Porozumienie Obywatelskie Centrum	Sejm I kadencji	nr 1	50 701 (7,05%)
1993		Porozumienie Centrum	Sejm II kadencji	nr 1	48 201 (6,06%)
1997	_	Ruch Odbudowy Polski	Sejm III kadencji		8107 (1,02%)
2001	_	Prawo i Sprawiedliwość	Sejm IV kadencji	nr 19	144 343 (19,65%)
2005			Sejm V kadencji		171 129 (22,55%)
2007			Sejm VI kadencji		273 684 (23,88%)
2010	_	KW Kandydata na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Jarosław Kaczyński	Prezydent RP	–	6 128 255 (36,46%)
					7 919 134 (46,99%)
2011	_	Prawo i Sprawiedliwość	Sejm VII kadencji	nr 19	202 297 (19,88%)
2015			Sejm VIII kadencji		202 424 (18,48%)
2019			Sejm IX kadencji		248 935 (18,01%)
2023			Sejm X kadencji	nr 33	177 228 (26,89%)

Odznaczenia i wyróżnienia

Jarosław Kaczyński, istotna postać w polskiej polityce, zdobył wiele odznaczeń i wyróżnień, które podkreślają jego dorobek i znaczenie w historii Polski.

• 2013: Order Zwycięstwa Świętego Jerzego (Gruzja),
• 2022: Order Księcia Jarosława Mądrego II klasy (Ukraina).

W zakresie wyróżnień, Kaczyński przyznany był:

• 2004, 2015, 2019: Człowiek Roku „Gazety Polskiej”,
• 2005, 2015: Człowiek Roku tygodnika „Wprost”,
• Tytuł Człowieka Roku 2005, nadany przez Federację Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP (wraz z Donaldem Tuskiem),
• 2015: Człowiek Roku 2014 Forum Ekonomicznego w Krynicy,
• 2016, 2021: „Człowiek Wolności” tygodnika „W Sieci”,
• 2018: nagroda 25-lecia „Gazety Polskiej” (wspólnie z Lechem Kaczyńskim).

Życie prywatne

Jarosław Kaczyński jest osobą stanu wolnego i mieszka w domu przy ulicy Adama Mickiewicza zlokalizowanej na warszawskim Żoliborzu. Jego miłością są koty, a aktualnie jest właścicielem kotki Fiony oraz kota Czarusia. Należy również do rodziny znanej w Polsce jako bliźniak Lech Kaczyński oraz jest wujkiem Marty Kaczyńskiej, bratanicy.

Ród Kaczyńskich ma ciekawe korzenie. Pradziadek Jarosława, Piotr Kaczyński (1857–?), był oficerem w armii carskiej i odniósł zasługi podczas wojny turecko-rosyjskiej. Posiadał szlacheckie pochodzenie z herbu Pomian, a jego przodkowie pochodzili z Kaczyna Starego oraz Kaczyna-Herbasów w regionie łomżyńskim. Jego żona, Zofia z Gutkowskich (ok. 1861–?), urodziła Aleksandra, którzy stali się dziadkami Jarosława. Aleksander był urzędnikiem kolejowym, a jego żona, Franciszka, była właścicielką znacznych dóbr pod Odessą.

Po zawarciu małżeństwa, dziadkowie Jarosława osiedlili się w Grajewie, w pobliżu granicy pruskiej. Tam urodził się ich syn, Rajmund, który miał dwoje rodzeństwa, niestety, zarówno siostra, jak i brat zmarli w młodym wieku.

Filmografia

Jarosław Kaczyński miał okazję zagrać w filmie fabularnym, obok swojego brata, bliźniaka Lecha Kaczyńskiego. Wystąpił w baśni pt. O dwóch takich, co ukradli księżyc, która miała swoją premierę 12 listopada 1962 roku. Film został wyreżyserowany przez Jana Batory.

Oprócz tego, jest również głównym bohaterem filmu dokumentalnego zatytułowanego Lider, który został wyemitowany 26 września 2011 roku.

W kulturze masowej

Film

W latach 2017–2019 polski polityczno-komediowy serial internetowy Ucho Prezesa skupił się na przywódcy partii, będącym wzorem Jarosława Kaczyńskiego. Twórcą i wykonawcą tej postaci był Robert Górski. Akcja serialu ma miejsce w jego gabinecie, przy ulicy Nowogrodzkiej w Warszawie, gdzie prezes spotyka się z różnymi gośćmi, głównie politykami rządzącej koalicji. Otrzymują oni od niego polecenia, lub raportują postępy swoich działań. Interesujący jest fakt, że Adam Bielan ujawnił, że Jarosław Kaczyński po premierowej emisji pierwszych dwóch odcinków obejrzał je i nie miał żadnych uwag do swojego wizerunku przedstawionego w serialu. Jedyne zastrzeżenie dotyczyło kwestii tego, że jego kot był pokazany pijący mleko, co zdaniem Kaczyńskiego, jest niezgodne z rzeczywistością, gdyż dorosłe koty tego nie praktykują.

W telewizyjnym programie satyrycznym Polskie zoo, emitowanym od 1991 do 1994 roku, Marcin Wolski zrealizował sketch, w którym Jarosław Kaczyński został ukazany jako chomik. Dodatkowo, w 2005 roku, pojawił się w animowanym serialu Saloon gier, tak samo jak inne prominentne postacie polityczne tamtych czasów. Przez lata był również naśladowany w różnych kabaretach, jak na przykład w programie Rozmowy w tłoku (2006–2011; III do XII serii) pod przewodnictwem Szymona Majewskiego, gdzie rolę Kaczyńskiego grał Michał Zieliński.

Dodatkowo, w filmie Polityka (2019), wyreżyserowanym przez Patryka Vegę, postać Kaczyńskiego została zinterpretowana przez Andrzeja Grabowskiego.

Muzyka

Wielokrotnie postać Jarosława Kaczyńskiego była inspiracją dla uznanych polskich artystów muzycznych. W teledysku do utworu Fajnie autorstwa Macieja Maleńczuka, Kaczyński został sportretowany w formie animacji, w której występuje jako matrioszka powtarzająca jego znane cytaty, oraz pojawia się w telewizorze jako Wojciech Jaruzelski ogłaszający wprowadzenie stanu wojennego.

W krytycznej piosence PislamTymona Tymańskiego, znanej z albumu Paszkwile, postać Kaczyńskiego również znalazła swoje miejsce w teledysku. Z kolei utwór Twój ból jest lepszy niż mój autorstwa Kazika Staszewskiego nawiązuje bezpośrednio do wizyty Kaczyńskiego na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, z okazji 10. rocznicy katastrofy smoleńskiej, kiedy to inne osoby nie mogły odwiedzać grobów z powodu pandemii COVID-19.

Utwór PrezesMichała Wiśniewskiego powstał jako forma krytyki wobec Kaczyńskiego, którego jednak imię nie zostało bezpośrednio użyte w tekście. Z kolei piosenka Twierdza 2020 zespołu Big Cyc, w swej treści również koncentruje się na postaci Kaczyńskiego, z jego nagraniami pojawiającymi się w towarzystwie wizualizacji w teledysku.

Teledysk do utworu Kazika Staszewskiego i grupy Satori Oddział Beznadziejnych Przypadków pokazał postać stylizowaną na Kaczyńskiego, grającą w szachy, podczas gdy wokół rozciągały się obrazy martwych lekarzy, co podkreśla krytykę działań rządu PiS odnoszących się do pandemii COVID-19 oraz zarzuty o propagandę po stronie TVP.

Komiks

W komiksie Funky Koval, zatytułowanym Wbrew sobie, postać Jarosława Kaczyńskiego stała się pierwowzorem epizodycznej persony Bullduck’a, członka gangu motocyklowego z fikcyjnego miasteczka Twinducks.

---

Oceń: Jarosław Kaczyński

---