Bielany to interesująca dzielnica Warszawy, zlokalizowana w lewobrzeżnej części stolicy. W ramach administracyjnej struktury miasta, Bielany stanowią jedną z 18 dzielnic, które są traktowane jako jednostki pomocnicze m.st. Warszawy.
Obszar ten wyróżnia się zarówno historycznymi, jak i nowoczesnymi elementami zabudowy, co czyni go atrakcyjnym miejscem do życia oraz odwiedzania.
Nazwa
Nazwa „Bielany” ma swoje korzenie związane z przeniesieniem tego określenia do Warszawy, kiedy to kameduły przybyły stąd z krakowskich Bielan. Znaczenie tej nazwy odnosi się do białego ubioru zakonników, który jest nieodłącznym elementem ich tradycji.
Podział na obszary
W ramach Miejskiego Systemu Informacji, obszary dzielnicy Bielany w Warszawie zostały podzielone na szereg zróżnicowanych jednostek administracyjnych, które pełnią istotną rolę w organizacji przestrzennej tego regionu.
Oto lista poszczególnych obszarów:
- Chomiczówka,
- Huta,
- Las Bielański,
- Marymont-Kaskada,
- Marymont-Ruda,
- Młociny,
- Piaski,
- Placówka,
- Radiowo,
- Stare Bielany,
- Słodowiec,
- Wawrzyszew,
- Wólka Węglowa,
- Wrzeciono.
Omawiany podział terytorialny został wprowadzony na mocy uchwały nr 1808 Zarządu Gminy Warszawa-Bielany z dnia 29 maja 2001 roku, co podkreśla jego formalnye i organizacyjne znaczenie w kontekście zarządzania tą częścią stolicy.
Historia
Obszar, na którym obecnie znajdują się Bielany, w przeszłości obejmował wsie, które leżały daleko od granic stolicy, Warszawy. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują Pólków, Buraków, których współczesne odpowiedniki to Marymont oraz Las Bielański, a także Słodowiec oraz Wawrzyszew. Na życie ekonomiczne tych wsi istotnie wpływała rzeczka Rudawka, dostarczająca wody do licznych młynów oraz stawów, a także lokalna gospodarka oparta na drewnie.
W drugiej połowie XVII wieku, na terenach Bielan osiedlił się zakon kamedułów przybyły spod Krakowa, który uzyskał znaczne nadania ziemi oraz zrealizował budowę zespołu budynków klasztornych. Młociny rozwijały się jako część dóbr królewskich – w XVIII wieku zbudowano tu pałac dla ministra Bruhla. W tym okresie powstała również wieś Wólka, znana później jako Wólka Węglowa, a jej nazwa sugeruje, że mieszkańcy mogli być zwolnieni z niektórych powinności względem dworu czy starosty. Marymont z kolei zaczynał się kształtować wokół dworu królewskiego.
Dziewiętnasty wiek przyniósł intensywną rozbudowę Twierdzy Warszawa, czego przykładem są umocnienia powstałe w latach 80. tego stulecia. W tym czasie zbudowano Fort I („Bielany”) oraz Fort II („Wawrzyszew”), a na Marymoncie zrealizowano tzw. koszary marymonckie oraz inne ziemne umocnienia. Ograniczenia wybudowy na przedpolu tych obiektów objęły również lokalną zabudowę. W roku 1830 oddano do użytku cmentarz Wawrzyszewski, w którego okolicy istniał dwór. W latach 1816–1861 w Bielanach funkcjonował Instytut Agronomiczny, instytucja o charakterze wykształcenia rolniczego, a tereny zielone nad Wisłą zyskały popularność wśród mieszkańców stolicy, szczególnie podczas Zielonych Świątek.
W początkach XX wieku Chomiczówka i Wawrzyszew zaczęły przyciągać nowych osiedleńców, co z kolei sprowokowało rozwój lokalnej produkcji ogrodniczej. W 1916 roku Warszawa powiększyła swoje granice, włączając w ich skład Stare Bielany, Marymont oraz Słodowiec; wkrótce potem zaczęła powstawać nowa zabudowa mieszkaniowa, zwłaszcza w obszarach objętych granicami miasta. Plany dotyczące stworzenia miasta-ogrodu w Młocinach nie zostały zrealizowane w pełni, udało się zrealizować jedynie część zamierzonych projektów. W międzywojniu wzrosło znaczenie dzielnicy, gdzie powstało lotnisko bielańskie oraz Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego, a Bielany uzyskały połączenie tramwajowe z centralnymi rejonami stolicy. W 1939 roku Bielany częściowo obejmowały gminę Młociny, a częściowo obszar starostwa północnego miasta, zamieszkiwanego przez 65,8 tys. ludzi.
Po zakończeniu II wojny światowej powstała nueva dzielnica Żoliborz, do której w 1951 roku włączono części wsi z gminy Młociny, takich jak Placówka, Młociny oraz Wólka Węglowa. W latach 1952-1953 rozpoczęła się budowa Huty Warszawa, która stała się jednym z głównych miejsc zatrudnienia w dzielnicy. Między ulicami Cegłowską a Marymoncką zrealizowano kompleks Szpitala Bielańskiego. W latach 60. XX wieku odbywała się budowa osiedli Bielany I-IV, zaprojektowanych przez małżeństwo architektów Marię i Kazimierza Piechotków, która została ujęta na liście Dóbr kultury współczesnej SARP. W latach 70. XX wieku przekształcono tereny zalewowe Kępy Potockiej w park, a na obszarze Wrzeciona, Wawrzyszewa oraz Chomiczówki zaczęto budować nowe osiedla z bloczkami mieszkalnymi.
W 1994 roku z dzielnicy Żoliborz wyodrębniono obszar Bielan.
Burmistrzowie
W historii Bielan w Warszawie ważne były różne postaci, które pełniły funkcję burmistrza. Oto zestawienie tych liderów:
- Grzegorz Pietruczuk (od 2018 roku),
- Tomasz Mencina (od 2015 do 2018 roku),
- Rafał Miastowski (od 2010 do 2015 roku),
- Zbigniew Dubiel (od 2006 do 2010 roku).
Rada Dzielnicy
W niniejszym materiale przedstawiamy szczegółowe informacje dotyczące składu rady dzielnicy Bielany w Warszawie. Poniższa tabela ilustruje, jakie ugrupowania miały przedstawicieli w poszczególnych kadencjach.
Kadencja | |||||
---|---|---|---|---|---|
Ugrupowanie | 2002–2006 | 2006–2010 | 2010–2014 | 2014–2018 | 2018–2024 |
Sojusz Lewicy Demokratycznej | 7 (SLD-UP) | 5 (LiD) | 4 | 2 (SLD Lewica Razem) | Brak |
Prawo i Sprawiedliwość | 14 | 10 | 8 | 11 | 6 |
Liga Polskich Rodzin | 1 | Brak | Brak | Brak | Brak |
Platforma Obywatelska | 3 | 10 | 13 | 12 | 10 (KO) |
Razem dla Bielan | Brak | Brak | Brak | Brak | 9 |
Edukacja i nauka
Wyższe uczelnie
W Warszawie znajduje się szereg renomowanych uczelni wyższych, które oferują różnorodne programy edukacyjne i badawcze. Oto kilka z nich:
- Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie,
- Akademia Katolicka w Warszawie,
- Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego,
- Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego,
- Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie.
Instytuty
W ramach badań naukowych i technologicznych, Warszawa jest także siedzibą wielu istotnych instytutów. Wymienić można:
- Instytut Technologii Materiałów Elektronicznych,
- Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej,
- Instytut Sportu.
Szkoły średnie
Warszawskie szkoły średnie również oferują wysokiej jakości wykształcenie i różnorodne kierunki kształcenia. Oto kilka przykładów:
- CXXII Liceum Ogólnokształcące im. Ignacego Domeyki,
- XXII Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Dwujęzycznymi im. Jose Marti,
- XXXIX Liceum Ogólnokształcące im. Lotnictwa Polskiego,
- LIX Liceum Ogólnokształcące Mistrzostwa Sportowego im. Janusza Kusocińskiego,
- LX Liceum Ogólnokształcące im. Wojciecha Górskiego,
- Publiczne Liceum Ogólnokształcące im bł. ks. Romana Archutowskiego,
- Technikum Ekonomiczne nr 5 im. Zofii Jaroszewicz „Kasi”,
- Technikum Księgarskie im. Stefana Żeromskiego,
- Technikum nr 25 im. Stanisława Staszica,
- LII Liceum Ogólnokształcące im. Władysława Stanisława Reymonta,
- XLI Liceum Ogólnokształcące im. Joachima Lelewela w Warszawie,
- XCIV Liceum Ogólnokształcące im. gen. Stanisława Maczka w Warszawie.
Atrakcje turystyczne
W Bielanach można odkryć wiele interestujących miejsc, które przyciągają turystów swoją unikalną historią oraz wartościami kulturowymi.
- Zespół klasztorny kamedułów na Bielanach, to miejsce, które zachwyca swoją architekturą oraz spokojną atmosferą, idealne dla osób szukających chwili refleksji,
- Cmentarz Żołnierzy Włoskich stanowi ważny symbol pamięci o ofiarach drugiej wojny światowej i zachęca do zadumy,
- Fort I („Bielany”) oraz fort II („Wawrzyszew”) to fascynujące przykłady militarnej architektury, które z pewnością zainteresują miłośników historii,
- Pałac Brühla na Młocinach zachwyca nie tylko swoim wyglądem, ale także historią, która związana jest z pierwszymi latami niepodległej Polski,
- Ulica Płatnicza to kolejne miejsce warte odwiedzenia, które przyciąga turystów swoim niepowtarzalnym urokiem.
Odwiedzając Bielany, warto poświęcić czas na zwiedzanie tych cennych atrakcji, które stanowią integralną część dziedzictwa Warszawy.
Przyroda
Warszawa to miasto o bogatej przyrodzie, w której można odnaleźć wiele cennych obszarów zielonych. Wśród najważniejszych miejsc, które warto odwiedzić, znajdują się:
- Las Bielański,
- Las Nowa Warszawa (zwany także Lasem Młocińskim),
- Las Młociny (zwany także parkiem Młocińskim),
- Las im. Samuela Lindego,
- Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Dęby Młocińskie”,
- Zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Olszyna”,
- Stawy Brustmana,
- Park Stawy Kellera,
- Stawy Młocińskie.
Te miejsca stanowią nie tylko oazę spokoju, ale również są niezwykle ważne dla bioróżnorodności regionu. Warto zatem poświęcić czas, by je odwiedzić i docenić ich urodę.
Kultura i sztuka
Bielany w Warszawie oferują bogatą ofertę kulturalną oraz artystyczną, która z całą pewnością przyciągnie miłośników różnorodnych form sztuki. Warto szczególnie zwrócić uwagę na kilka kluczowych miejsc, które wzbogacają życie kulturalne tej dzielnicy.
Na początek, istotnym punktem jest Biblioteka Publiczna im. Stanisława Staszica, mieszcząca się przy ul. Romaszewskiego 19 (wcześniej znana jako ul. Duracza). To miejsce, gdzie każdy może zanurzyć się w literaturze i skorzystać z licznych zasobów bibliotecznych.
Kolejnym interesującym punktem jest Bielańskie Centrum Edukacji Kulturalnej, zlokalizowane przy ul. Szegedyńskiej 9. To centrum, które organizuje różnorodne wydarzenia i warsztaty, stając się przestrzenią dla edukacji i kreatywności.
W Bielańskim Ośrodku Kultury, ul. Goldoniego 1, odbywają się liczne wystawy, koncerty oraz spotkania, które sprzyjają integracji lokalnej społeczności. Na ul. Wrzeciono 41 znajduje się Centrum Inicjatyw Lokalnych Wrzeciono, które chce angażować mieszkańców w działania artystyczne oraz społeczne.
Dobre Miejsce, centrum kultury mieszczące się przy ul. Dewajtis 3, również zasługuje na szczególną uwagę, gdyż organizuje wiele wydarzeń kulturalnych dla różnych grup wiekowych.
Nie można zapomnieć o Mazowieckim Teatrze Muzycznym im. Jana Kiepury, działającym w wersji bielańskiej, który zaskakuje na każdym kroku różnorodnością swoich spektakli.
Mediateka START-META przy ul. Szegedyńskiej 13A to kolejne miejsce, które oferuje bogaty program kulturalny, w tym nowoczesne formy mediów i sztuki.
Młodzieżowych Domów Kultury na Bielanach jest kilka, w tym Młodzieżowy Dom Kultury „Bielany” przy ul. Cegłowskiej 39 oraz Młodzieżowy Dom Kultury im. Marii Gwizdak przy ul. H.Ch. Andersena 4, które są doskonałymi miejscami dla młodych artystów.
Osoby szukające niecodziennych doświadczeń powinny odwiedzić Podziemie Kamedulskie, ul. Dewajtis 3, a także Samogłoskę Miejsce Aktywności Lokalnej przy ul. Samogłoska 9a, lok. 3, które stają się miejscem spotkań i aktywności sąsiedzkiej.
Kluby i obiekty sportowe
W bezpośrednim otoczeniu Bielan w Warszawie znajduje się wiele klubów oraz obiektów sportowych, które oferują różnorodne możliwości aktywności fizycznej.
- Bielański Klub Karate Kyokushin, ul. L. Staffa 3/5,
- Centrum Rekreacyjno-Sportowe m.st. Warszawy w Dzielnicy Bielany, ul. Lindego 20 (kompleks sportowy), ul. Conrada 6 (pływalnia),
- Hutnik Warszawa, ul. Marymoncka 42,
- Integracyjny Klub Sportowy AWF Warszawa, ul. Marymoncka 34,
- Klub Sportowy AZS-AWF Warszawa, ul. Marymoncka 34,
- KnockOut Gym, ul. S. Petőfiego 3,
- Nastula Club Bielany, ul. Ogólna 9,
- Ognisko Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej „AWF – Bielany”, ul. Marymoncka 34,
- Ognisko Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej „Piaski”, ul. Kochanowskiego 8,
- Szkoła Tenisowa Klukowski, ul. Samogłoska 9,
- Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej „Chomiczówka”, ul. P. Nerudy 1,
- UKS „Czarodzieje z Bielan”, ul. S. Perzyńskiego 10,
- UKS „Judo Sport Szkoła” JSS DRAKO (Szkoła Podstawowa Nr 79), ul. Arkuszowa 202,
- Związkowy Klub Strzelecki, ul. Marymoncka 42.
Każde z tych miejsc daje szansę na rozwój sportowy, integrację, a także aktywny wypoczynek.
Przypisy
- a b c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2024 roku. Tabl. 21 Powierzchnia, ludność oraz lokaty według gmin. [w:] Główny Urząd Statystyczny [on-line]. stat.gov.pl, 22.07.2024 r. [dostęp 01.08.2023 r.]
- Grzegorz Pietruczuk burmistrzem. Znamy nazwiska zastępców [online], tustolica.pl [dostęp 11.12.2022 r.]
- Wyszukiwarka TERYT [online], Główny Urząd Statystyczny [dostęp 12.10.2022 r.]
- Zarządzenie nr 32/2015 z 13-01-2015. 13.01.2015 r. [dostęp 02.03.2017 r.]
- Uchwała nr 3/II/10 z 16-12-2010. 16.12.2010 r. [dostęp 02.03.2017 r.]
- Uchwała Nr 3/III/2006 z dnia 18.12.2006 r.. 18.12.2006 r. [dostęp 02.03.2017 r.]
- Uchwała nr 1808 Zarządu Gminy Warszawa-Bielany z dnia 29 maja 2001 r.. Zarząd Dróg Miejskich, 2007. [dostęp 13.02.2012 r.]
- Dzielnica Bielany. Zarząd Dróg Miejskich, 2007. [dostęp 13.02.2012 r.]
- Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe. wybory2002.pkw.gov.pl. [dostęp 12.10.2015 r.]
- Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza. wybory2006.pkw.gov.pl. [dostęp 12.10.2015 r.]
- Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo mazowieckie – miasto st. Warszawa – dz. Bielany. wybory2010.pkw.gov.pl. [dostęp 12.10.2015 r.]
- Wybory samorządowe 2018. Dzielnica Bielany M. St. Warszawy. [w:] Państwowa Komisja Wyborcza [on-line]. pkw.gov.pl. [dostęp 30.10.2018 r.]
- Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 270. ISBN 978-83-62189-08-3.
- Franciszek Galiński: Gawędy o Warszawie. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, 1939, s. 283.
- Art. 5 i 14 ustawy z dnia 15.03.2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. z 2018 r. poz. 1817).
Pozostałe obiekty w kategorii "Dzielnice":
Karolin (Warszawa) | Ujazdów (Warszawa) | Ustronie (Warszawa) | Ksawerów (Warszawa) | Śródmieście Północne | Sielce (Warszawa) | Służew | Ursynów | Wilanów | Wilanów Królewski | Buraków (Warszawa) | Bluszcze | Czerniaków | Żoliborz | Nowolipki (Warszawa) | Wyględów (Warszawa) | Wilanów Wysoki | Wilanów Niski | Wawer | Utrata (Warszawa)Oceń: Bielany (Warszawa)