Irena Zofia Romaszewska, znana także jako Płoska, to postać o wybitnym dorobku w polskim ruchu społecznym. Urodziła się 17 sierpnia 1940 roku w Warszawie, gdzie rozpoczęła swoją drogę jako aktywistka społeczna. Ważnym elementem jej działalności było uczestnictwo w opozycji demokratycznej w czasach PRL.
Razem ze swoim mężem, Zbigniewem Romaszewskim, była współzałożycielką Biura Interwencyjnego KSS „KOR”, instytucji, która miała kluczowe znaczenie w walce z reżimem komunistycznym. Oprócz tego, ich wspólnym osiągnięciem było utworzenie Radia „Solidarność”. Romaszewska od 2015 roku pełni funkcję doradczyni w kancelarii prezydenta RP Andrzeja Dudy, co świadczy o jej dalszym zaangażowaniu w sprawy kraju.
Dodatkowo, jej niezwykła działalność została doceniona poprzez nadanie jej tytułu Dama Orderu Orła Białego, co podkreśla jej znaczenie w historii Polski.
Życiorys
Działalność do 1989
W październiku 1956 roku, podczas zjazdu założycielskiego marksistowskiego Rewolucyjnego Związku Młodzieży, Zofia Romaszewska poznała swojego przyszłego męża Zbigniewa Romaszewskiego. Związek małżeński zawarli w roku 1960.
Zofia Romaszewska jest absolwentką Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w latach 1959–1963 studiowała fizykę. W roku 1967 była współinicjatorką akcji, która miała na celu zbieranie podpisów pracowników naukowych w obronie Adama Michnika, który został zawieszony w prawach studenta na Wydziale Historycznym UW. Po wydarzeniach Marcowych w 1968, mieszkanie Romaszewskich stało się miejscem regularnych spotkań dla dysydentów.
W latach 1976 i 1977 aktywnie uczestniczyła w pomocy robotnikom represjonowanym po protestach czerwcowych w Ursusie oraz Radomiu. Od października 1976 roku kierowała wraz z mężem grupą wsparcia w Radomiu. Pełniła także rolę współpracowniczki Komitetu Obrony Robotników, a w maju 1977 roku objęła z mężem przewodnictwo Biura Interwencyjnego KOR, które organizowało pomoc dla osób prześladowanych przez władze PRL. W wrześniu 1977 roku złożyła podpis pod Deklaracją Ruchu Demokratycznego, będącą programowym dokumentem dla opozycji „korowskiej”. Po utworzeniu Komitetu Samoobrony Społecznej „KOR” nadal prowadziła działania w ramach Biura Interwencyjnego KSS „KOR”, redagując dział „Praworządność” w „Biuletynie Informacyjnym KSS „KOR””. W latach 1980–1981, współkierując z Zbigniewem Romaszewskim, utworzyła Komisję Interwencji i Praworządności Regionu Mazowsze NSZZ „Solidarność”, do której przystąpiła we wrześniu 1980 roku.
Zofia Romaszewska uniknęła internowania po wprowadzeniu stanu wojennego, prowadząc działalność w ukryciu. Wraz z mężem była zaangażowana w organizację konspiracyjnego warszawskiego Radia „Solidarność”, występując jako spikerka w pierwszej audycji 12 kwietnia 1982 roku. Została aresztowana 5 lipca 1982, a 17 lutego 1983 roku, za swoją aktywność opozycyjną, skazana na 3 lata pozbawienia wolności. Uwolniono ją na mocy amnestii w lipcu 1983. Od 1986 do 1989 roku brała udział w Komisji Interwencji i Praworządności NSZZ „Solidarność”, którą prowadził Zbigniew Romaszewski.
Działalność od 1989
W latach 1989–1995 Zofia Romaszewska pełniła funkcję dyrektora Biura Interwencji Kancelarii Senatu, a w latach 1991–1993 była sędzią Trybunału Stanu. W latach 1996–2001 należała do Ruchu Odbudowy Polski, a w 2003 roku była jednym z założycieli, powołanej przez swojego męża, partii Suwerenność-Praca-Sprawiedliwość.
W 2010 i 2015 roku klub parlamentarny Prawo i Sprawiedliwość proponował ją jako kandydatkę na rzecznika praw obywatelskich, jednak w obu przypadkach nie uzyskała odpowiedniego poparcia w sejmowym głosowaniu. W 2011 roku dołączyła do rady stowarzyszenia Solidarni 2010. 24 września 2015 roku objęła stanowisko doradcy społecznego, a następnie doradcy etatowego prezydenta RP Andrzeja Dudy. Dodatkowo, została przewodniczącą Zespołu do spraw opiniowania wniosków o nadanie odznaczeń dla działaczy Opozycji Demokratycznej. W lipcu 2017 roku, w opinii prezydenta, miała kluczowy wpływ na jego decyzję o zawetowaniu ustaw dotyczących Sądu Najwyższego oraz Krajowej Radzie Sądownictwa, które wzmacniały pozycję ministra sprawiedliwości.
Życie prywatne
Zofia Romaszewska jest córką Stanisława Płoskiego oraz Ewy Prauss-Płoskiej. W swojej rodzinie ma również głębokie korzenie, gdyż jest wnuczką Ksawerego Praussa i Zofii Praussowej. Przez wiele lat była związana z Zbigniewem Romaszewskim, z którym przeżyła wspólne życie od 1960 roku aż do jego śmierci w 2014 roku. Ich związek zaowocował narodzinami córki, Agnieszki Romaszewskiej-Guzy.
Odznaczenia i wyróżnienia
Ordery i odznaczenia postanowieniem prezydenta Lecha Kaczyńskiego z dnia 21 września 2006 roku, Zofia Romaszewska została uhonorowana Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Otrzymała to odznaczenie w uznaniu za jej wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej oraz jej działania na rzecz demokratycznych przemian w kraju. W czerwcu 2007 roku powołano ją na kanclerza Kapituły tego orderu; stanowisko to opuściła we wrześniu 2010 roku.
Z kolei 28 kwietnia 2016 roku, w wyniku uznania za jej znaczące osiągnięcia w zakresie pracy publicznej oraz w życiu państwowym, prezydent Andrzej Duda przyznał jej Order Orła Białego. W dniu 29 lipca Zofia Romaszewska otrzymała także Krzyż Wolności i Solidarności. 4 sierpnia natomiast, została powołana do Kapituły Orderu Orła Białego.
W uznaniu jej wkładu w odzyskanie niepodległości w 2019 roku, dekorowano ją Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości. Natomiast w 2022 roku otrzymała odznakę honorową „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka”.
Nagrody i wyróżnienia Zofia Romaszewska, wraz ze swoim mężem Zbigniewem, została laureatką nagrody Kustosz Pamięci Narodowej w 2006 roku. Ponadto, w 2015 roku wyróżniono ją Nagrodą im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego, która została przyznana przez Ruch Społeczny noszący imię Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego.
Przypisy
- Zofia Romaszewska wyróżniona Odznaką Honorową RPO. brpo.gov.pl, 03.03.2022 r. [dostęp 14.10.2022 r.]
- Mariusz Majewski: Historia nie tylko rodzinna. gosc.pl, 18.12.2014 r. [dostęp 20.06.2023 r.]
- Prezydent powołał członków Kapituły Orderu Orła Białego oraz Kapituły Orderu Odrodzenia Polski. prezydent.pl, 12.08.2016 r. [dostęp 12.08.2016 r.]
- Zasłużeni dla niepodległości. Prezydent i premier nadali odznaczenia. radio.rzeszow.pl, 28.05.2019 r. [dostęp 17.09.2019 r.]
- Kim jest Zofia Romaszewska?. polskatimes.pl, 24.07.2017 r. [dostęp 14.01.2021 r.]
- Piotr Pytlakowski: Saga rodu Romaszewskich. polityka.pl, 10.10.2017 r. [dostęp 23.11.2017 r.]
- Tomek Orszulak: Weta prezydenta Andrzeja Dudy ws. ustaw o SN i KRS. wp.pl, 24.07.2017 r. [dostęp 24.07.2017 r.]
- Zaskakująca decyzja prezydenta. Weto Andrzeja Dudy do ustaw o Sądzie Najwyższym i KRS. gazeta.pl, 24.07.2017 r. [dostęp 24.07.2017 r.]
- Irena Zofia Romaszewska. prezydent.pl. [dostęp 14.01.2021 r.]
- Druk nr 3535: Lista kandydatów na Rzecznika Praw Obywatelskich. sejm.gov.pl, 23.06.2015 r. [dostęp 24.07.2021 r.]
- Druk nr 3064: Lista kandydatów na Rzecznika Praw Obywatelskich. sejm.gov.pl, 19.05.2010 r. [dostęp 24.07.2021 r.]
- Sprawozdanie Stenograficzne z 97. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 24.07.2015 r.. sejm.gov.pl, 2015.
- Sprawozdanie Stenograficzne z 68. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 10.06.2010 r.. sejm.gov.pl, 2010.
- Krytyka prezydenta za wzorce i poglądy. polskieradio.pl, 28.09.2010 r. [dostęp 24.07.2015 r.]
- Poprzednie kadencje Trybunału Stanu. trybunalstanu.pl. [dostęp 24.07.2015 r.]
- Dane osoby z katalogu osób rozpracowywanych. ipn.gov.pl. [dostęp 06.02.2016 r.]
- Prezydent powołał Doradców i Doradców Społecznych. prezydent.pl, 24.09.2015 r. [dostęp 24.09.2015 r.]
- Zaś w M.P. z 2016 r. poz. 576. [dostęp 24.07.2015 r.]
- Zaś w M.P. z 2016 r. poz. 883. [dostęp 24.07.2015 r.]
- Sześcioro zasłużonych w służbie państwu i społeczeństwu. prezydent.pl, 03.05.2016 r. [dostęp 03.05.2016 r.]
- Andrzej Gwiazda uhonorowany nagrodą im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. lechkaczynski.pl, 10.03.2017 r. [dostęp 29.05.2019 r.]
- Poprzednie kadencje Trybunału Stanu. trybunalstanu.pl. [dostęp 24.07.2015 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Polityka i administracja":
Stanisław Skowroński (dziennikarz) | Adam Kobieracki | Krzysztof Czabański | Stefan Jędrychowski | Zbigniew Romaszewski | Bronisław Latosiński | Jan Kwapiński | Paulina Kapuścińska | Urszula Doroszewska | Wojciech Lamentowicz | Władysław Bentkowski | Maria Dmochowska | Maria Temkin | Paweł Dobrowolski | Piotr Mazurek | Krzysztof Łączyński | Antoni Wąsik | Antoni Łabęcki | Kazimierz Dublasiewicz | Sławomir KretkowskiOceń: Zofia Romaszewska