Antoni Krauze

---

Życiorys

Antoni Krauze to wybitny artysta, który studiował w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Już na etapie studiów aktywnie współpracował ze Studenckim Teatrem Satyryków, co sprawiło, że zyskał uznanie w środowisku artystycznym. W 1966 roku z dumą ukończył studia na Wydziale Reżyserii w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej i Filmowej w Łodzi, gdzie rozwijał swoje umiejętności reżyserskie.

Po zakończeniu nauki, w maju 1968 roku, nawiązał współpracę ze Studiem Filmowym „TOR”. Jego talent dostrzegł Krzysztof Zanussi, przy którego filmie „Struktura kryształu” Antoni miał okazję pracować jako asystent. Od 1969 roku rozpoczął samodzielną działalność artystyczną, wkrótce stając się jedną z rozpoznawalnych postaci w polskim kinie.

Warto zaznaczyć, że Antoni Krauze był również blisko związany z Piwnicą pod Baranami, angażując się w liczne projekty tej legendarnej grupy artystycznej. Jego wpływ na środowisko kulturowe był znaczący, a jego prace cieszyły się dużą popularnością.

W życiu prywatnym był bratem znanego grafika, Andrzeja Krauzego. Zmarł 14 lutego 2018 roku w Warszawie w wieku 78 lat. Pogrzeb artysty miał charakter państwowy, a 20 lutego 2018 roku został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu parafialnym w Falenicy – Aleksandrowie.

Filmografia

Antoni Krauze, uznawany za jednego z wybitnych reżyserów polskiego kina, ma bogatą filmografię, która obejmuje różne gatunki i formy filmowe. Oto przegląd jego twórczości filmowej:

• 1966: „Skok” (dokument krótkometrażowy, we współpracy z Edwardem Żebrowskim),
• 1966: „Można lądować” (film krótkometrażowy),
• 1967: „Konflikty” (film krótkometrażowy),
• 1967: „Cudów nie ma” (film krótkometrażowy),
• 1967: „W niedzielę” (film krótkometrażowy, nagroda na Festiwalu Filmów Turystycznych),
• 1969: „Struktura kryształu” (II reżyser),
• 1970: „Monidło” (film telewizyjny, 35’; scenariusz na podstawie opowiadania Jana Himilsbacha),
• 1970: „Kaszëbë” (II reżyser, praca przy scenariuszu),
• 1971: „Meta” (reżyseria, dialogi; film telewizyjny, 60’; scenariusz Marka Nowakowskiego. Emisja w TVP jesienią 1980 r. Nagroda specjalna jury na FPFF w Gdańsku 1981),
• 1971: „Piżama” (reżyseria, scenariusz; film telewizyjny, 30’; scenariusz na podstawie opowiadania Leszka Płażewskiego),
• 1972: „Palec Boży” (reżyseria, scenariusz (z Tadeuszem Zawieruchą); film kinowy, 90’. Nagroda im. A. Munka za najlepszy debiut 1973. Nagrody na LLF w Łagowie oraz na Festiwalu „Młodzi i ekran” w Koszalinie 1973. „Srebrny Lampart” na MFF w Locarno 1974),
• 1975: „Strach” (reżyseria; film kinowy, 90’; scenariusz Zbigniewa Safjana. Nagroda na MFF w San Sebastián 1975),
• 1976: „Zaklęty dwór” (serial, reżyseria, dialogi; scenariusz na podstawie powieści Walerego Łozińskiego: Andrzej Wydrzyński; 7 odcinków po 60’),
• 1979: „Podróż do Arabii” (reżyseria, scenariusz; film kinowy, 90’),
• 1980: „Party przy świecach” (reżyseria; scenariusz na podstawie opowiadania Jana Himilsbacha; film telewizyjny, 60’),
• 1981: „Stacja” (reżyseria; scenariusz Władysława Lecha Terleckiego; film telewizyjny, 60’),
• 1982: „Prognoza pogody” (reżyseria, scenariusz na podstawie opowiadania Marka Nowakowskiego „Zdarzenie w miasteczku”; 97’. Grand Prix oraz Nagroda Młodych (jury studentów włoskich) na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Autorskich w San Remo 1987),
• 1988: „Dziewczynka z hotelu Excelsior” (reżyseria; scenariusz Eustachy Rylski; film kinowy 90’),
• 1989: „Koniec świata kormoranów” (film dokumentalny o Piotrze Szczepaniku dla TVP, 60’),
• 1990: „Tamara” (film dokumentalny o Tamarze Kalinowskiej dla TVP, 40’),
• 1991: „Co się należy prawdzie” (film dokumentalny dla TVP, 60′. Nagroda Główna na FFK w Niepokalanowie 1991),
• 1992: „Czyny i rozmowy” (film dokumentalny dla TVP, 90’; część I Tarcza i miecz, część II Wina i kara),
• 1992: „Preisner, czyli droga do sukcesu” (film dokumentalny o Zbigniewie Preisnerze dla TVP, 50’),
• 1992: „Ksiądz Leon” (film dokumentalny dla TVP, 30’),
• 1993: „Pracownia z portretem artysty” (film dokumentalny o prof. Jerzym Mierzejewskim dla TVP, 43’),
• 1993: „Wysłannik” (film dokumentalny o prof. Jacku Baluchu dla TVP, 40’),
• 1994: „Pisarz” (film dokumentalny dla TVP, 40’),
• 1995: „Akwarium” (reżyseria, scenariusz – wraz z Janem Purzyckim – na podstawie powieści Wiktora Suworowa); film kinowy, 140’),
• 1995: „Akwarium, czyli samotność szpiega” (reżyseria, scenariusz (wraz z J. Purzyckim); serial telewizyjny – 4 odc. po 50’),
• 1997: „Układanie życia” (film dokumentalny dla TVP, 54’),
• 1998: „Szwed z Wesela, czyli niezdrowo i romantycznie” (film dokumentalny o tłumaczu Andersie Bodegårdzie dla TVP, 40′. Nagroda specjalna na XXXII Festiwalu Filmów Dokumentalnych i Krótkometrażowych w Krakowie 1999),
• 1998: „Życie wewnętrzne, czyli hobby” (film dokumentalny dla TVP, 30’),
• 1999: „Okiem cenzora” (film dokumentalny dla TVP, 30’),
• 1999: „Idąc, spotykając” (film dokumentalny o Stanisławie Różewiczu dla TVP, 48’),
• 2000: „Jan Zachwatowicz” (film dokumentalny dla TVP, 52’),
• 2000: „Dlatego zrobiłem film” (film dokumentalny dla TVP, 40′. Nagroda Główna na Ogólnopolskim Niezależnym Przeglądzie Filmów Dokumentalnych w Kielcach Wydarzenie NURTu 2001),
• 2001: „Piwnica” (film dokumentalny dla TVP, 58’),
• 2002: „Piwnica pod Baranami” Piotra Skrzyneckiego (film dokumentalny na kasetach i DVD, prod. APF, 185’),
• 2003: „W jednym – o przyjaźni, miłości i śmierci Janiny Garyckiej” (film dokumentalny o Janinie Garyckiej dla TVP, 42’. Nagroda TV Planete dla najlepszego filmu polskiego oraz nagroda TV Kino Polska na XLIV Festiwalu Filmów Dokumentalnych i Krótkometrażowych w Krakowie 2004),
• 2004: „STS” (film dokumentalny dla TVP, 42’),
• 2004: „Do Potomnego” (fabularyzowany film dokumentalny, prod. WFDiF, 53’),
• 2004: „Ćwiczenia z niepamięci” (film dokumentalny o Januszu Morgensternie dla TVP, 53’),
• 2005: „Nie wiem, jak to się skończy” (film dokumentalny dla TVP, 38’),
• 2005: „Radość pisania” (film dokumentalny o Wisławie Szymborskiej dla TVP, 52’),
• 2011: „Czarny czwartek” (reżyseria; film fabularny dla kin),
• 2016: „Smoleńsk” (reżyseria; film fabularny dla kin).

Odznaczenia i wyróżnienia

Antoni Krauze, znany polski reżyser i scenarzysta, otrzymał liczne odznaczenia oraz wyróżnienia za swoje znaczące osiągnięcia w dziedzinie sztuki filmowej.

• Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski – pośmiertnie, przyznany w 2018 roku,
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, który otrzymał w 2015 roku za szczególne zasługi w pracy artystycznej i twórczej,
• Nagroda im. Andrzeja Munka za najlepszy debiut, przyznana w 1973 roku,
• Nagroda specjalna jury na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Autorskich w San Remo za całokształt twórczości w 1988 roku,
• Nagroda im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego, przyznana w 2017 roku; ponadto wyróżniony został także Andrzej Krauze,
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, który otrzymał w 2016 roku.

Wszystkie te odznaczenia czynią jego wkład w polskie kino jeszcze bardziej znaczącym.

---

Oceń: Antoni Krauze

---