Aleja Armii Ludowej w Warszawie

---

Przebieg

Aleja Armii Ludowej stanowi istotną część Trasy Łazienkowskiej, która jest znanym odcinkiem drogowym w Warszawie.

Trasa ta rozpoczyna się jako przedłużenie mostu Łazienkowskiego, który łączy dwa brzegi rzeki Wisły. Na samym początku Aleja krzyżuje się z Wisłostradą, co stanowi kluczowy punkt komunikacyjny w tej części stolicy.

Następnie, prowadząc po estakadzie, Aleja Armii Ludowej mija z góry rondo Sedlaczka, które jest skrzyżowaniem ulic Myśliwieckiej oraz Rozbrat. W dalszym ciągu trasa opuszcza estakadę i pokonuje skarpę warszawską.

W kolejnej fazie, biegnąc w wykopie, krzyżuje się z Alejami Ujazdowskimi, które są miejscem spotkań wielu warszawiaków, oraz placem Na Rozdrożu. Dalej aleja kontynuuje swój bieg, ukryta pod ulicą Marszałkowską, co sprawia, że wiele osób nie zdaje sobie sprawy z jej obecności.

Na końcu swojego przebiegu Aleja Armii Ludowej krzyżuje się z ulicą Waryńskiego poprzez dwupoziomowe skrzyżowanie. Ostatecznie, po przejściu skrzyżowania, Aleja łączy się z aleją Niepodległości, gdzie przekształca się w ulicę Wawelską.

Historia

Pierwsze koncepcje budowy ważnej arterii komunikacyjnej na południu Warszawy, która miała biec na odcinku Opaczewska do pl. Na Rozdrożu, powstały w latach 30. XX wieku. Plany te były wynikiem likwidacji lotniska mokotowskiego, które zostało przeniesione na Okęcie oraz Gocław. Wówczas również zdecydowano o przeniesieniu toru wyścigów konnych do Służewca. Nowa arteria miała otrzymać nazwę upamiętniającą Józefa Piłsudskiego.

Po II wojnie światowej pierwotne plany zostały rozwinięte. W dniu 19 grudnia 1949 roku, na mocy uchwały Rady Narodowej m.st. Warszawy, aleja Piłsudskiego została przemianowana na aleję Armii Ludowej. W czasie budowy Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej w latach 1950–1952, wytyczono przebieg alei, która kontynuowała się od ulicy Wawelskiej do pl. Na Rozdrożu, a wzdłuż niej zbudowano bloki mieszkalne. Niemniej jednak, przestrzeń między budynkami przez długi czas pozostawała niezagospodarowana.

Prace dotyczące budowy Trasy Łazienkowskiej, w której włączono aleję Armii Ludowej, rozpoczęły się w 1968 roku. Z powodu braku funduszy prace szybko wstrzymano, ale budowę wznowiono w 1971 roku. Oficjalne otwarcie trasy miało miejsce 22 lipca 1974 roku, co zbiegło się z obchodami trzydziestolecia PRL.

Do końca 2013 roku aleja posiadała status drogi krajowej i była integralną częścią miejskiego odcinka drogi nr 2 oraz trasy europejskiej E30. Natomiast od 1 stycznia 2014 roku na całej jej długości zmieniła swoją kategorię na drogę powiatową, chociaż jej numer pozostał nieustalony.

Nazwa

Nazwa alei Armii Ludowej, nadana uchwałą Rady Narodowej m.st. Warszawy z dnia 19 grudnia 1949 roku, ma na celu upamiętnienie Armi Ludowej, konspiracyjnej organizacji zbrojnej Polskiej Partii Robotniczej, która działała podczas okupacji niemieckiej. Współpraca tej formacji z ZSRR stała się zarzewiem do dyskusji na temat zmiany nazwy alei po transformacji ustrojowej w 1989 roku.

Wśród propozycji pojawił się pomysł, aby nowym patronem alei uczynić płk Ryszarda Kuklińskiego. Ostatecznie jednak, jego uczczenie przeszło do historii w postaci ulicy na Białołęce, a aleja Armii Ludowej zachowała dotychczasową nazwę.

W dniu 9 listopada 2017 roku wojewoda mazowiecki Zdzisław Sipiera podjął kontrowersyjne decyzje, wydając zarządzenie zastępcze, które na mocy ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego z dnia 1 kwietnia 2016 roku, zmieniało nazwę arterii na ul. Lecha Kaczyńskiego. Nowa nazwa weszła w życie 10 listopada 2017 roku.

Wkrótce potem, 16 listopada, Rada Miasta Stołecznego Warszawy podjęła decyzję o wniesieniu skargi na zarządzenie zastępcze do sądu administracyjnego. 11 stycznia 2018 roku rada przyjęła kolejną uchwałę, która ponownie zmieniała nazwę arterii, tym razem na Trasę Łazienkowską. Uchwała weszła w życie 5 lutego i była ogłoszona w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego, jednakże jej wykonanie zostało wstrzymane 7 lutego przez rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody.

Rada Miasta zareagowała na to w dniu 1 marca 2018 roku, przyjmując uchwałę o wniesieniu skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze do sądu administracyjnego. W dniu 29 października 2018 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że wojewoda mazowiecki miał rację, ogłaszając nieważność uchwały o zmianie nazwy ul. Lecha Kaczyńskiego na Trasę Łazienkowską.

Dnia 28 maja 2018 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny uchylił zarządzenie zastępcze wydane przez wojewodę mazowieckiego z 9 listopada 2017 roku. Zapowiedziano również wniesienie skargi kasacyjnej od wspomnianego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który 7 grudnia oddalił tę skargę.

Na temat proponowanej zmiany nazwy wydał krytyczne oświadczenie Piotr Osęka, który opisał ten proces jako „konfiskatę pamięci” przez Instytut Pamięci Narodowej (IPN).

Ważniejsze obiekty

Wzdłuż Alei Armii Ludowej w Warszawie znajduje się wiele istotnych miejsc, które zasługują na uwagę. Oto lista niektórych z nich:

• Główny Urząd Statystyczny,
• Pole Mokotowskie,
• Pomnik Lotników Polskich,
• Biurowiec Focus,
• Wydział Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej,
• Biurowiec International Business Center,
• Stacja metra Politechnika,
• Pomnik Tysiąclecia Jazdy Polskiej,
• Biurowiec Zebra Tower,
• Dom Studencki „Riviera”.

---

Oceń: Aleja Armii Ludowej w Warszawie

---