Trasa Łazienkowska

---

Historia

Idea budowy szerokiej ulicy, która miałaby przebiegać wzdłuż dzisiejszej Trasy Łazienkowskiej, sięga lat 30. XX wieku. W tym czasie powstały plany, które zakładały budowę wiaduktów oraz mostów na Wiśle. Po zakończeniu II wojny światowej, ustalono przebieg Trasy Łazienkowskiej, a istotnym elementem stała się Marszałkowska Dzielnica Mieszkaniowa, której budowa zakończyła się w 1952 roku. Nowo powstałe budynki wytyczyły aleję Armii Ludowej, prowadzącą z ulicy Wawelskiej do placu Na Rozdrożu.

Na Grochowie Wielkim z kolei wyznaczono rezerwę na teren przyszłych budów między ulicami Spalinową a Fundamentową, sięgając do dzisiejszego ronda Wiatraczna. Celem budowy Trasy Łazienkowskiej było przejęcie ruchu tranzytowego oraz międzydzielnicowego, omijając śródmieście Warszawy i oferując skrócone połączenie między południowymi dzielnicami, zarówno po lewej, jak i po prawej stronie Wisły.

Budowy trasy oraz mostu przez Wisłę rozpoczęto w 1968 roku, jednak po pół roku prace zostały wstrzymane. W czerwcu 1971 zespół pod kierownictwem Edwarda Gierka zdecydował o wznowieniu prac, z myślą o oddaniu trasy do użytku w ramach IV planu pięcioletniego. W lecie tego samego roku przy placu Na Rozdrożu postawiono pawilon z makietą planowanej trasy, a 10 września 1971 roku rozpoczęły się właściwe prace budowlane.

W skład zespołu architektów, odpowiedzialnych za projekt trasy, weszli m.in. Józef Sigalin, Stanisław Niewiadomski, Leszek Gruszczyński, Jan Knothe, Józef Lemański, Krzysztof Łubieński oraz Wiesław Rososiński. Trasa Łazienkowska została otwarta dla ruchu 19 lipca 1974 roku, po trzech latach intensywnych prac budowlanych. Zgodnie z rysunkiem opublikowanym w czasopiśmie „Stolica” w lipcu 1973 roku, planowano, aby trasa miała również dwupoziomowe węzły z ulicami Żwirki i Wigury oraz Grójecką.

Po otwarciu trasy, w 1974 roku, rozprowadzono broszurę informacyjną, zawierającą szczegóły dotyczące przebiegu drogi oraz schematy węzłów. Budowa trasy została również połączona z realizacją Wisłostrady, co wpłynęło na przerwanie ciągu ulicy Czerniakowskiej.

W latach 90. XX wieku ulica Wawelska została poszerzona na zachód od ulicy Żwirki i Wigury, dzięki czemu możliwe stało się przedłużenie trasy do Alej Jerozolimskich w okolicy Dworca Zachodniego. Z map drogowych sprzed roku 2000 wynika, że częścią trasy była również ulica Ostrobramska.

W dniu 22 września 2009 roku, na odcinku od skrzyżowania z ulicą Grójecką do węzła z Ostrobramską oraz Kinową, uruchomiono buspas, co zmniejszyło liczbę ogólnodostępnych pasów ruchu na każdej jezdni z trzech do dwóch. Dnia 16 listopada tego samego roku, taksówki uzyskały zezwolenie na korzystanie z buspasa.

W końcu 2013 roku, znaczna część Trasy Łazienkowskiej (od ulicy Żwirki i Wigury do ulicy Ostrobramskiej) była częścią drogi krajowej nr 2 oraz trasy europejskiej E30. Z dniem otwarcia fragmentu Południowej Obwodnicy Warszawy (drogi ekspresowej S2) zmieniono przebieg dróg nr 2 oraz E30, przenosząc je Trasą Siekierkowską. Od 1 stycznia 2014 roku trasa straciła kategorię drogi krajowej, a obecnie istniejące ulice są klasyfikowane jako drogi powiatowe.

Na początku 2015 roku most Łazienkowski był wyłączony z użytku na skutek pożaru, który zniszczył jego konstrukcję. Przewidywana na 2021 rok była rehabilitacja estakad, które były w złym stanie technicznym i znajdowały się w okolicach parku Agrykola. Remont wiaduktów nad Agrykolą rozpoczął się 29 stycznia 2022 roku i wiązał się z zamknięciem dla ruchu północnej nitki trasy, wprowadzając ruch dwukierunkowy na południowej nitce przy zachowaniu buspasów. Po ukończeniu budowy nowej estakady północnej, estakada południowa będzie musiała zostać zburzona i odbudowana. Prace mają potrwać do marca 2024 roku.

W 2021 roku zrealizowano wymianę ponad 200 sodowych lamp oświetleniowych na nowe, oparte na technologii LED, które umiejscowione są przy alei Stanów Zjednoczonych. Zgodnie z planem, cała trasa ma być oświetlona nowym modelem oprawy o nazwie SAVA, w ramach miejskiego programu modernizacji oświetlenia ulicznego.

Opis

Trasa Łazienkowska to istotna arteria komunikacyjna Warszawy, charakteryzującą się dwujezdniowym układem. Każda jezdnia dysponuje trzema pasami ruchu, co umożliwia sprawne przemieszczanie się pojazdów. Na szczególnie długim odcinku, który przebiega od ronda Jazdy Polskiej do skarpy wiślanej, a także przechodzi przez Ujazdów i w rejonie alei Niepodległości, trasa zrealizowana jest w wykopie.

Oprócz podziemnych fragmentów, trasa biegnie również po estakadach. Najdłuższa z nich znajduje się nad parkiem Agrykola i liczy 391 metrów. Konstrukcja ta wykonana jest z żelbetonu i składa się z dwóch wiaduktów, z czego podstawowa jednostka budowlana ma około 19 metrów długości i trzy przęsła.

Inna estakada, na wysokości ulicy Paryskiej, ma długość 209 metrów. Po zakończeniu budowy, całkowita długość trasy, rozciągającej się od ulicy Żwirki i Wigury do ronda Wiatraczna, wynosiła 8 km, a szerokość jezdni wynosiła 10,5 m.

Wzdłuż brzegów rzeki powstało po 8 estakad, których łączna długość wynosi ponad 2 km. Dodatkowo, zainstalowano 8 km stalowych odbojnic oraz zbudowano 4 km murów oporowych przy tunelach. Realizacja obiektu obejmowała także stworzenie 10 przejść podziemnych, 10 mostków dla pieszych na poziomie gruntu, a także ustawienie 1430 latarni, 430 podświetlanych znaków drogowych oraz 62 wiat przystankowych.

W ramach budowy terenu zagospodarowano również 40 ha trawników, sadząc przy tym 100 tys. drzew oraz krzewów, co przyczyniło się do poprawy estetyki i jakości przestrzeni miejskiej.

W kulturze

Budowa jednej z najważniejszych arterii komunikacyjnych Warszawy, Trasy Łazienkowskiej, stała się inspiracją oraz tłem dla licznych wydarzeń w polskiej kinematografii. Przykładem jest popularny serial Czterdziestolatek, w którym główny bohater, inżynier Stefan Karwowski, zaangażowany jest w prace na jednym z odcinków budowy. W szczególności, odcinek 8, zatytułowany Otwarcie trasy, czyli czas wolny, dokumentuje wielką uroczystość, która miała miejsce 22 lipca 1974 roku, odbywającą się z okazji zakończenia budowy.

Trasa Łazienkowska odnajduje swoje miejsce również w filmie Stanisława Barei pt. Miś, w którym obecność tej drogi znajdowała odzwierciedlenie w tekstach piosenek. W szczególności, słowa układane przez postaci Komisarza oraz Włodarczyka wzywają młode pokolenie do przezwyciężania smutków i strachów, podkreślając przyszłość związana z trasą: Hej młody Junaku, smutek zwalcz i strach! Przecież na tym piachu za trzydzieści lat, przebiegnie z pewnością jasna, długa, prosta, szeroka jak morze Trasa Łazienkowska! Ostatnie słowa utworu wskazują na głębsze znaki, jakie w historii pozostawił związany z tą trasą symbol, nawiązując do tradycji i pamięci przeszłych pokoleń.

---

Oceń: Trasa Łazienkowska

---