Tor wyścigów konnych Służewiec, znany jako jeden z ważniejszych ośrodków wyścigowych w Polsce, znajduje się przy ul. Puławskiej 266, w malowniczej dzielnicy Ursynów w Warszawie. Pomimo że tor wyścigowy ma długą historię, jego zarządzanie przeszło wiele etapów zmieniających właścicieli i organizacje odpowiedzialne za jego funkcjonowanie.
Aktualnie obiektem tym kieruje Totalizator Sportowy Sp. z o.o., który przejął to zadanie po długiej tradycji, która sięga utworzenia w 1950 roku państwowego przedsiębiorstwa – Państwowe Tory Wyścigów Konnych. Warto zaznaczyć, że w 2004 roku, po upadłości spółki Skarbu Państwa o nazwie Służewiec Tory Wyścigów Konnych, nastąpiły znaczne zmiany w zarządzaniu torami.
Obecnie Służewiec cieszy się dużą popularnością wśród miłośników wyścigów konnych oraz osób zainteresowanych spekulacją i emocjami związanymi z tym sportem.
Historia
Historia wyścigów konnych w Polsce sięga aż 1777 roku, kiedy to rozegrał się pierwszy sportowy wyścig, w którym klacz reprezentująca Kazimierza Rzewuskiego pokonała konia angielskiego przynależącego do posła sir Charlesa Whitwortha, na trasie z Woli do Zamku Ujazdowskiego. Z kolei pierwsze zorganizowane i regularne wyścigi konne miały miejsce w 1841 roku, a zorganizowane zostały przez Towarzystwo Wyścigów Konnych i Wystaw Zwierząt Gospodarskich w Królestwie Polskim, na profesjonalnym torze wyścigowym.
Pierwszy tor zlokalizowano przy ulicy Polnej w Warszawie, na terytorium Pola Mokotowskiego. W momencie, gdy tor powstał, znajdował się jeszcze na obrzeżach miasta. Jednak w 1916 roku, w związku z wycofaniem się Rosjan i likwidacją fortyfikacji, tor przestał być na uboczu, a nowe osiedla, takie jak Mokotów, otoczyły go, czyniąc go centrum stolicy.
W 1925 roku, Towarzystwo Zachęty do Hodowli Koni w Polsce nabyło znaczną powierzchnię około 150 ha w Służewcu, który w tamtym czasie należał do dóbr wilanowskich. Tor został zaprojektowany, aby odpowiadał potrzebom nowoczesnego wyścigowego kompleksu, jednak bez nawiązań do zagranicznych wzorców.
Głównym projektantem był warszawski architekt Zygmunt Plater-Zyberk, z pomocą innych uznanych architektów, takich jak Juliusz Żórawski, Janusz Alchimowicz, Tadeusz Giżycki, Jan Siwek oraz studenci, w tym Jerzy Wasilewski, Jerzy Grabowski, Olgierd Tarnowski i Olgierd Wojciechowski. Projekt toru łączył trendy stylu funkcjonalistycznego oraz stylu okrętowego, tworząc spójną architekturę bez wyraźnych dominujących elementów.
Trybuny
Założenie składa się z dwóch torów – głównego, trawiastego toru o długości około 2300 m, na którym odbywają się wyścigi płaskie, płotowe oraz przeszkodowe, oraz piaszczystego toru treningowego o obwodzie w okolicy 1950 m, przeznaczonego głównie do treningów.
Oprócz torów, plan wykładał powstanie przestronnych trybun dla kibiców, a także kompleksu treningowego z murowanymi stajniami, karuzelami dla koni oraz padokami. Innowacją architektoniczną było stworzenie podziemnego tunelu, który łączył teren treningowy z torem wyścigowym, pozwalając na sprawne przeprowadzanie koni do gonitw. Również zaprojektowano tzw. park angielski z dokładnie dobraną roślinnością oraz zbiornikiem przeciwpożarowym, które wyglądały jak stylowy basen. Wieża ciśnień pozwalała na niezależność od miejskich wodociągów.
Otwarcie toru miało miejsce 3 czerwca 1939 roku i od tej chwili był on uznawany za najnowocześniejszy i największy kompleks wyścigowy w Europie. Pierwsza gonitwa, która odbyła się na nowym torze, przyniosła zwycięstwo koniowi Felsztyn, na dystansie 1600 metrów. W wyniku wybuchu II wojny światowej, tor został zajęty przez niemieckie jednostki, co znacząco wpłynęło na przyszłość oraz użytkowanie obiektu.
Po wojnie, pomimo usilnych prób reaktywacji toru, wiele z planów oraz budów musiało zostać wstrzymanych. Do historii przeszły również chwalebne momenty, takie jak atak powstańców w 1944 roku, który pomimo dużych strat wśród Polaków, zatrzymał się w martwym punkcie.
Rekordy toru
Konie pełnej krwi angielskiej
W kategorii koni pełnej krwi angielskiej, na torze Służewiec, ustanowiono szereg imponujących rekordów. Poniższa tabela przedstawia wyniki, które ukazują nie tylko osiągnięcia koni, ale również umiejętności ich jeźdźców.
Dystans | Czas | Koń | Pochodzenie | Hodowca | Data | Jeździec |
---|---|---|---|---|---|---|
1000 m | 0′57,2″ | klacz JAGABELLA, 2-letnia | Don Corleone – Jagoda / Zinaad | W. Krzemiński | 27.07.2008 | Piotr Krowicki |
1200 m | 1′10″ | ogier SNOWYWHITE, 3-letni | Verglas – Sagar Flag / Northern Flagship | Scuderia Sant’ Ambroeus srl | 06.07.2013 | Szczepan Mazur |
1250 m | 1′17,0″ | ogier TREFL, 4-letni | Forward – Luftlinie / ? | E. Grzybowski | 1939 r. | Aleksander Fomienko |
1300 m | 1′16,1″ | ogier DŻASPER, 5-letni | Roulette – Dżalina / Graf | SK Widzów-K.Tyszko | 29.06.2008 | Martin Srnec |
1400 m | 1′21,5″ | ogier EMILIANO ZAPATA, 7-letni | Garswood – Golden Dirham / Kheleyf | Bumble Bloodstock | 10.06.2023 | Kamil Grzybowski |
1600 m | 1′34,3″ | ogier STAR POKER, 3-letni | Footstepsinthesand – Samphire Red / Sri Pekan | H. Power | 07.07.2013 | Tomáš Lukášek |
1700 m | 1′46″ | ogier OSTER, 3-letni | Azan – Ostera / Balustrade | SK Moszna | 1979 r. | Roman Madejski |
1800 m | 1′49″ | ogier DOTTI, 4-letni | Salut – Ottilia / Telefierique | SK Moszna | 1954 r. | Walenty Stasiak |
2000 m | 2′00.9″ | ogier ANATOR, 5-letni | Motivator – Anayasa / Oratorio | M. Hennau | 13.05.2023 | Kamil Grzybowski |
2100 m | 2′12″ | klacz RADA, 4-letnia | Bafur – Fatima / Illuminator | SK Kozienice | 1939 r. | Edward Gill |
2200 m | 2′13,4″ | klacz PRIDE OF NELSON, 3-letnia | Mount Nelson – Alfreda / Unfuwain | Stilvi Compania Financiera S.A | 16.06.2019 | Tomáš Lukášek |
2400 m | 2′27,7″ | ogier GANCEGAL, 5-letni | Born To Sea – Aphorism / Halling | J. & J. Waldron | 15.08.2021 | Szczepan Mazur |
2600 m | 2′39,8″ | ogier LE DESTRIER, 3-letni | Le Havre – Quanzhou / Dubawi | Haras de la Perelle | 02.07.2023 | Kumushbek Dogdurbek Uulu |
2800 m | 2′53.8″ | ogier INTENS, 3-letni | Belenus – Inicjatywa / Juror | R. Piwko | 28.08.2011 | Tomáš Lukášek |
3000 m | 3′10″ | ogier ŁEPEK, 4-letni | Łeb w łeb – Lauma / Aurelius | SK Kozienice | 1951 r. | Władysław Biesiadziński |
3200 m | 3′23.0″ | ogier DORYANT, 4-letni | Negresco – Dracena / Hirohito | SK Golejewko | 1971 r. | Czesław Rajewski |
3600 m | 3′55″ | ogier SAN SIRO, 3-letni | Turysta – Sobiesława / Jeremi | SK Widzów | 1962 r. | Arkadiusz Goździk |
4000 m | 4′23″ | ogier MORAVAN, 5-letni | Lionel – Spring Morning / Apelle | Czechosłowacja | 1953 r. | Miroslav Susta |
4800 m | 5′20″ | ogier DURBAN, 5-letni | Łeb w łeb – Czorba / Bandit | SK Kozienice | 1955 r. | Marian Krysiak |
Rekordy te są świadectwem znakomitej hodowli oraz talentu, który charakteryzuje te wyjątkowe zwierzęta.
Konie czystej krwi arabskiej
Podobnie jak w przypadku koni pełnej krwi, również wśród koni czystej krwi arabskiej odnotowano znakomite czasy na różnych dystansach. Oto tabela ilustrująca dokonania tych niezwykłych koni, które wyróżniają się nie tylko szybkością, ale także elegancją.
Dystans | Czas | Koń | Pochodzenie | Hodowca | Data | Dosiadający | L. koni |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1400 m | 1′32,8″ | ogier ELDAS, 4 lata | Dahess – Elgana / Ganges | Z. Górski | 26 września 2020 | Sanzhar Abaev | 9 |
1600 m | 1′45,5″ | ogier SALSABIL II, 4 lata | No Risk Al Maury – Gifara / Amer | Adnan Sultan Saif Al Nuaimi | 20 sierpnia 2023 | Martin Srnec | – |
1700 m | 2′02″ | ogier MONOGRAM, 3 lata | Melon – Moskwa / Carycyn | SK Kurozwęki | 1979 | Janusz Krajewski jr | – |
1800 m | 2′01,3″ | ogier SJABAHAR ‘OA’, 6 lat | AF Albahar – Sharima / Dormane | R.A.G. Kolk van Meerveld | 27 maja 2023 | Alexander Reznikov | – |
2000 m | 2′12,5″ | ogier BAHWAN, 4 lata | Jalnar Al Khalidiah – Meeyur / Mared Al Sahra | Al Shahania Stud Doha | 02 lipca 2023 | Kamil Grzybowski | – |
2200 m | 2′26,8″ | ogier BAHWAN, 4 lata | Jalnar Al Khalidiah – Meeyur / Mared Al Sahra | Al Shahania Stud Doha | 28 maja 2023 | Bolot Kalysbek | – |
2400 m | 2′43,4″ | ogier ZENHAF, 5 lat | AF Albahar – Zenhobie / Dormane | Haras de Mandore | 25 czerwca 2023 | Martin Srnec | – |
2600 m | 2′56.3″ | ogier MUQUATIL AL KHALIDIAH, 5 lat | Tiwaiq – Ty / Dormane | Al Khalidiah Stables | 22 sierpnia 2010 | David Badel | 12 |
2800 m | 3′14.0″ | ogier FRAGNAR, 4 lata | Al Mamun Monlau – Fioretta / Saracen | M. Stelmaszczyk | 22 września 2024 | Joanna Wyrzyk | 7 |
3000 m | 3′27.9″ | ogier WARES, 4 lata | Ontario HF – Wienerva / Santhos | J. Głowacki, SK Mała Wieś | 28 lipca 2013 | Aleksander Reznikov | 14 |
3200 m | 3′59″ | ogier GRAND, 5 lat | Kuhailan Abu Urkub – Sagar / Kuhailan Kruszan | R.Sanguszko | 1949 | Walenty Stasiak | – |
3600 m | 4′21″ | ogier GRAND, 4 lata | Kuhailan Abu Urkub – Sagar / Kuhailan Kruszan | R.Sanguszko | 1948 | Stanisław Pulc | – |
Te osiągnięcia potwierdzają, że konie czystej krwi arabskiej, z ich unikalnym dziedzictwem, są nieodłącznym elementem polskiego sportu jeździeckiego.
Klub 1000
Klub 1000 to prestiżowa grupa jeźdźców na Torze Wyścigów Konnych Służewiec, do której przynależą tylko ci, którzy odnieśli przynajmniej 1000 zwycięstw w gonitwach. Na sierpień 2022 roku, w skład tej wyjątkowej elity wchodzi 11 uznanych jeźdźców.
- Mieczysław Mełnicki – 1663 wygrane,
- Jerzy Ochocki – 1240,
- Walenty Stasiak – 1206,
- Janusz Kozłowski – 1180,
- Piotr Piątkowski – 1128,
- Kazimierz Jagodziński – 1122,
- Wiaczesław Szymczuk – 1119 (do końca sezonu 2021),
- Aleksander Reznikov – 1063 (do końca sezonu 2020),
- Stanisław Pasternak – 1036,
- Tomasz Dul – 1012,
- Albin Rejek – 1006.
Memoriały
Na torze wyścigów konnych Służewiec odbywają się memoriały poświęcone znakomitym osobom związanym z tą dyscypliną, które pozostawiły trwały ślad w historii polskiego hipodromu. Oto lista memoriałów, które są corocznie organizowane:
- Memoriał Tomasza Dula,
- Memoriał dr. Aleksandra Falewicza,
- Memoriał Jerzego Jednaszewskiego,
- Memoriał Bogdana Ziemiańskiego,
- Memoriał Fryderyka Jurjewicza,
- Memoriał Jerzego Eliasa,
- Memoriał Izabeli Pawelec-Zawadzkiej.
Koncerty
Obszar toru wyścigowego, ze względu na równy teren oraz zdolność pomieszczenia znacznej liczby widzów, pełni również rolę sceny dla znanych artystów zarówno krajowego, jak i zagranicznego formatu. W ciągu lat odbyło się tam wiele niezapomnianych koncertów. Poniżej przedstawiamy niektóre z największych gwiazd, które wystąpiły na tym wyjątkowym torze:
- U2 – PopMart 12 sierpnia 1997,
- Depeche Mode – Exciter Tour 2 września 2001,
- Sting – koncert 25 września 2005,
- Daft Punk – koncert 9 września 2006,
- Pet Shop Boys – koncert 10 września 2006,
- Duran Duran – koncert 23 września 2006,
- George Michael – 25 Live Tour 11 lipca 2007,
- The Rolling Stones – A Bigger Bang 25 lipca 2007.
Tor był także wielokrotnie gospodarzem Orange Warsaw Festival, który zyskał dużą renomę wśród fanów muzyki.
Inne informacje
W otoczeniu Toru Wyścigowego Służewiec znajdują się interesujące elementy, które przyciągają zarówno miłośników sztuki, jak i przyrody. W pobliżu bieżni wznosi się blisko kilometrowy mur, który oddziela teren toru od ulicy Puławskiej, a jest on jednocześnie galerią talentów polskich twórców graffiti.
Na obszarze toru można również dostrzec unikalne pomniki przyrody — dwie majestatyczne topole białe (Populus alba), które stanowią ważny element lokalnego ekosystemu.
Co więcej, wewnątrz głównego obrysu toru znajdują się dwa stawy, znane jako Stawy na Wyścigach. Są to miejsca, które dodają uroku całemu obiektowi i stanowią oazę dla wielu gatunków ptaków oraz innych zwierząt.
Przypisy
- Rekordy toru [online], Tor Służewiec [dostęp 14.05.2023 r.] (pol.).
- Galeria sław [online], Tor Służewiec [dostęp 28.08.2022 r.] (pol.).
- Gonitwy imienne [online], Tor Służewiec [dostęp 01.03.2022 r.] (pol.).
- Ewa Michalska-Markert, Wojciech Markert: Spacerem po... Warszawie. Warszawa: Agencja Wydawnicza Egros, 2018, s. 164. ISBN 978-83-63957-77-3.
- O wyścigach – Dress code. torsluzewiec.pl. [dostęp 07.09.2019 r.]
- Pomniki przyrody na terenie m.st. Warszawy. Pomniki przyrody na terenie dzielnicy Ursynów. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. bip.warszawa.pl. [dostęp 02.07.2019 r.]
- Zestawienie zabytków nieruchomych. Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków – stan na 31.03.2019 r. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 58. [dostęp 03.07.2019 r.]
- Historia wyścigów konnych. [dostęp 07.04.2017 r.]
- Dariusz D. Błaszczyk, Juliusz Żórawski – przerwane dzieło modernizmu, Warszawa: Wydawnictwo Salix Alba, 2010, s. 104, ISBN 978-83-930937-0-0.
- Trzecia Korona dla Intensa. Polski Związek Hodowców Koni Pełnej Krwi Angielskiej, 30.08.2011 r. [dostęp 11.09.2011 r.]
- O wyścigach. Galeria sław. torsluzewiec.pl. [dostęp 28.09.2015 r.]
- Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 156–157. ISBN 83-7005-211-8.
- Marian Marek Drozdowski: Warszawiacy i ich miasto w latach Drugiej Rzeczypospolitej. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 17.
- Adam Borkiewicz: Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej. Warszawa: Instytut wydawniczy PAX, 1969, s. 71.
- Lesław M. Bartelski: Mokotów 1944. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1986, s. 198–199. ISBN 83-11-07078-4.
- Lesław M. Bartelski: Mokotów 1944. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1986, s. 206–207. ISBN 83-11-07078-4.
- Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 614. ISBN 83-01-08836-2.
- Jaka będziesz Warszawo. Warszawa: Książka i Wiedza, 1976, s. 219.
Pozostałe obiekty w kategorii "Obiekty sportowe":
Hala widowiskowo-sportowa przy ul. Poezji w Warszawie | MOS Wola Warszawa | Stadion Marymontu Warszawa | Stadion OSiR Ursus | Stadion Poloneza Warszawa | AZS Politechnika Warszawska (piłka siatkowa kobiet) | Arena Ursynów | Pawilon sportowo-administracyjny Stadionu Dziesięciolecia | Stadion Agrykola | Hala OSiR Bemowo | Hala Torwar | Stadion Hutnika Warszawa | Stadion Wojska Polskiego w Warszawie | Stadion Polonii Warszawa | Stadion Narodowy im. Kazimierza Górskiego w Warszawie | Żyleta (Legia Warszawa) | Polonia Warszawa (pływanie) | Stegny (tor łyżwiarski)Oceń: Tor wyścigów konnych Służewiec