Aleja Przyjaciół w Warszawie

---

Pochodzenie nazwy

W kontekście historii pochodzenia nazwy tej urokliwej ulicy, niezwykle cenne informacje przekazują wspomnienia Jerzego Waldorffa, osobistości, która przez długi czas miała przyjemność mieszkać przy Aleji Przyjaciół. Zgodnie z jego relacjami, w początkach XIX wieku, w niedalekim sąsiedztwie znajdował się pałacyk magnatów Sobańskich, który pełnił ważną rolę w życiu towarzyskim ówczesnej Warszawy.

Aleja, o której mowa, z biegiem lat zyskała na znaczeniu dzięki tradycji, gdzie goście odwiedzający rodzinę Sobańskich mieli obowiązek zasadzić na niej po jednym kasztanowcu. W ten sposób wspólnie tworzyli okazałą aleję, która wkrótce zaczęła nosić nazwę „Aleja Przyjaciół”.

Ta nazwa stała się na tyle inspirująca, że Jarosław Iwaszkiewicz postanowił nadać jej tytuł swojej książce, w której zawarł wspomnienia o swoich przyjaciołach, a także stworzył szkic poświęcony Antoniemu Sobańskiemu.

Historia

Aleja Przyjaciół to wyjątkowe miejsce w Warszawie, które przeszło bogatą historię. Ulica została zaplanowana na początku lat 30. XX wieku. Budynki wzdłuż niej charakteryzują się architekturą funkcjonalistyczną, będącą produktem pracy renomowanych awangardowych architektów. Juliusz Żórawski jest jednym z twórców, który zaprojektował zachwycający budynek pod numerem 3, znany jako Dom z Żaglem, kończący się na 1937 roku. Cechą charakterystyczną prawie wszystkich budynków jest estetycznie ukształtowane wejście, które przyciąga uwagę falistą formą, odwzorowującą otaczającą roślinność.

Klatka schodowa tego obiektu wyróżnia się eleganckim wykończeniem, co przyczyniło się do decyzji o przejęciu mieszkań przez niemieckie władze w czasie II wojny światowej. Po wojnie aleja Przyjaciół pozostała niemal nietknięta, co wzbudziło zainteresowanie różnych instytucji, w tym Urzędu Bezpieczeństwa. Okolica była makowsko urokliwa, dlatego zaczęła przyciągać organizacje państwowe.

Wszystko to miało miejsce tuż obok sąsiedniej uliczce, gdzie przeniosło się Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego. Z biegiem lat okolica wokół alei Przyjaciół uległa zmianom, obejmując ulice: Wiejska, Frascati, Puławska, Jaworzyńska oraz aleję Róż.

Po zakończeniu wojny, aleja Przyjaciół stała się domem wielu osób z ówczesnej elity. Mieszkańcami byli znani i cenieni ludzie, w tym Stefania Woytowicz-Rudnicka, renomowana śpiewaczka, oraz Stanisław Rudnicki, wybitny neurochirurg. Upamiętnia ich tablica pamiątkowa umieszczona na fasadzie budynku nr 3. Warto wspomnieć również o Jakubie Bermanie, byłym wicepremierze, Józefie Cyrankiewiczu, premierze, Aleksandrze Burskim, ministrze, Jerzym Roszaku, ambasadorze PRL-u, Kazimierzu Toeplitzu, urbaniscie, a także Macieju Elczewskim oraz Ozjaszu Szechterze, którzy również związani byli z tą elitarną lokalizacją.

Na alei Przyjaciół 1, w okresie 1973−1999, mieszkał Jerzy Waldorff, znany pisarz i krytyk sztuki, który był także opiekunem Starych Powązek. Jego pamiątkowa tablica jest zlokalizowana na rogu budynku przy alei Przyjaciół oraz Koszykowej.

Pod numerem 8 znajduje się biuro Aleksandra Kwaśniewskiego, a także fundacja Amicus Europae, którą założył. W tym samym budynku swoją siedzibę ma również fundacja „Porozumienie bez barier”, założona przez jego małżonkę Jolantę. Na numerze 9 umiejscowiona jest z kolei amerykańska agencja prasowa Associated Press.

---

Oceń: Aleja Przyjaciół w Warszawie

---