Jacek Cydzik

---

Życiorys

Jacek Cydzik był synem Marcina oraz Wandy. Już w młodym wieku zaangażował się w harcerstwo, a we wrześniu 1939 roku walczył w obronie Warszawy. Po kapitulacji, postanowił kontynuować działalność konspiracyjną, przyjmując pseudonim „Ran”. Był jednym z twórców pułku Baszta. W momencie wybuchu powstania warszawskiego objął stanowisko dowódcy II plutonu w kompanii K-1 batalionu Karpaty. Po nieudanym ataku na wyścigi konne na Służewcu, jego pluton musiał się wycofać do Lasów Chojnowskich. Po przegrupowaniu 18 sierpnia 1944 roku, nastąpił powrót na Mokotów oraz zacięte walki na Sielcach, gdzie toczono bój o klasztor Nazaretanek oraz Stację Pomp przy ul. Czerniakowskiej, a także o miasto-ogród Sadyba, gdzie został ranny.

Po upadku powstania, Jacek został wzięty do niewoli i wysłany transportem do Stalagu X B w Sandbostel, a następnie do Lübeck. Po uwolnieniu z obozu, wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych i walczył u boku generała Stanisława Maczka. W 1945 roku Cydzik powrócił do kraju i kontynuował edukację na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W trakcie swoich studiów pracował w Biurze Odbudowy Stolicy, gdzie brał udział w odbudowie Starego i Nowego Miasta, a także zespołów pałacowych w Łazienkach oraz Wilanowie.

Od 1959 roku Cydzik pełnił funkcję głównego projektanta w Państwowym Przedsiębiorstwie Pracownie Konserwacji Zabytków. Współtworzył projekty konserwatorskie dla zespołów pałacowych w Arkadii, Nieborowie, Radziejowicach oraz miastach Gdańska, Wrocławia i Paczkowa. W 1971 roku objął kierownictwo Komisji Architektoniczno-Konserwatorskiej, którą powołał Jan Zachwatowicz w kontekście odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie. Zajmował się również koncepcją zagospodarowania Placu Zwycięstwa (obecnie Plac marsz. Józefa Piłsudskiego) oraz proponowanymi pracami odbudowy Pałacu Saskiego.

W 1974 roku, po powołaniu przez Jerzego Waldorffa Społecznego Komitetu Opieki na rzecz Ochrony Starych Powązek, Jacek Cydzik został członkiem tej organizacji. Przyczynił się do uporządkowania kwater powstańczych na Cmentarzu Wojskowym. Na początku lat 80. XX wieku objął wicedyrektora Fundacji Ochrony Zabytków, a w 1984 roku został dyrektorem Muzeum Powstania Warszawskiego, które wówczas było oddziałem Muzeum Warszawy.

W 1985 roku Cydzik nadzorował odbudowę gotyckiego mostu na Placu Zamkowym oraz adaptację Arkad Kubickiego. Był jedną z postaci, które zapoczątkowały budowę pomnika Armii Krajowej i Polskiego Państwa Podziemnego, usytuowanego w Warszawie przy ulicy Wiejskiej.

Od 1955 roku był członkiem Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospolitej Polskiej, a także Stowarzyszenia Historyków Sztuki (SHS), był uhonorowany mianem członka honorowego PKN ICOMOS. W 2000 roku Cydzik został pierwszym laureatem Nagrody im. Jana Zachwatowicza. Jego zasługi w walce oraz późniejsza owocna praca zawodowa zostały wielokrotnie docenione odznaczeniami. Ostatecznie spoczął na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 319-7-2/3).

Odznaczenia

Znaczne osiągnięcia Jacka Cydzika zostały docenione poprzez liczne odznaczenia, które przyznano mu za jego wyjątkową służbę i odwagę.

• krzyż srebrny Orderu Virtuti Militari,
• krzyż komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
• krzyż Walecznych,
• srebrny krzyż zasługi z mieczami,
• medal za Warszawę 1939–1945.

---

Oceń: Jacek Cydzik

---