Ksawery Aleksander Skarzyński, znany również pod różnymi formami swojego nazwiska, takimi jak Ksawery Skórzyński, Skurzyński, Skarszyński czy Skarżyński, był osobistością o bogatym dorobku architektonicznym. Urodził się w 1819 roku w Warszawie i zmarł 15 stycznia 1875 roku. Jako architekt, działał zarówno w Polsce, jak i w Rosji, wnosząc znaczący wkład w rozwój architektury w tych regionach.
Życiorys
Ksawery Skarzyński, syn Alojzego Skarzyńskiego, który był sekretarzem w Biurze Placu Komisarza Wojennego, oraz Barbary z Przystańskich, rozpoczął swoją edukację w 1837 roku, kiedy to ukończył Oddział Techniczny Gimnazjum Gubernialnego w Warszawie. Już rok później, uzyskał zgodę Komisji Rządowej Spraw Wewnętrznych, Duchownych i Oświecenia Publicznego na prowadzenie prac architektonicznych. W 1840 roku zdał egzamin na architekta I stopnia Królestwa Polskiego, a w 1842 na architekta II stopnia.
W tym przełomowym roku Skarzyński, dzięki rządowemu stypendium, podróżował po najważniejszych europejskich stolicach, a także odwiedził Grecję i Egipt. W 1844 roku wyróżnił się, otrzymując potrójne premium w dziedzinie architektury podczas rocznego konkursu na Akademii Świętego Łukasza w Rzymie, co zaowocowało przedłużeniem jego stypendium do 1847 roku.
Portret zbiorowy kolonii polskiej w Rzymie, autorstwa Romualda Chojnackiego, z 1844 roku, przedstawia Skarzyńskiego w towarzystwie innych członków polonii rzymskiej. Po powrocie do Warszawy w 1848 roku, architekt udał się do Petersburga, gdzie w 1849 roku uzyskał dyplom na Akademii Sztuk Pięknych.
W 1850 roku, na podstawie projektu „siedziby zgromadzenia szlacheckiego”, został mianowany akademikiem, a pięć lat później, za projekt koszar pułku gwardii, otrzymał tytuł profesora tej uczelni. Oprócz tego, od 1850 roku pełnił szereg istotnych funkcji, w tym „Budowniczego szczegółowej technicznej Kancelarii Główno-Zarządzającego Komunikacjami i Budowlami Publicznymi”, oraz „Budowniczego II Oddziału Departamentu Planów i Anszlagów” w Petersburgu.
W swojej karierze Skarzyński był kluczowym architektem odpowiedzialnym za budowę linii kolejowej Petersburg-Warszawa oraz nadzorował również budowę linii Petersbursko-Moskiewskiej. Jego prace obejmowały nie tylko dworce, ale także projektowanie parowozowni, wież ciśnień, wagonowni oraz innych obiektów towarzyszących.
Twórczość
Ksawery Skarzyński był architektem, którego twórczość obejmuje wiele istotnych projektów budowlanych. Jego dorobek jest znaczący, a wiele z jego prac pozostaje do dziś w pamięci mieszkańców miast, w których powstały.
- Projekt gmachów rządowych w Wilnie oraz w Sewastopolu z roku 1850,
- Rezydencja Egzarchy Gruzji zrealizowana w Tbilisi w 1850 roku,
- Rozbudowa teatru w Odessie, która miała miejsce w 1853 roku,
- Dworzec Warszawski w Petersburgu, również z 1853 roku, który stworzył wspólnie z Leontijem Benois,
- Projekt teatru w Kijowie zaplanowany na 1854 rok,
- Przebudowa pałacu Dondukowa-Korsakowa, zrealizowana w Odessie.
Dzięki swoim innowacyjnym pomysłom i wizjonerskim podejściem, Skarzyński zyskał uznanie jako jeden z ważniejszych architektów swojego czasu.
Przypisy
- J.Opaska, Działalność polskich architektów w Tbilisi w XIX i początkach XX wieku
- Ksawery Aleksander Skarzyński, Internetowy Polski Słownik Biograficzny
- Dworzec Warszawski, Polski Petersburg
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Stanisław Odrowąż-Wysocki | Franciszek Lilpop | Stanisław Rohn | Zdzisław Rauszer | Jerzy Dowkontt | Janusz Włodarczyk | Tomasz Wiśniewski (inżynier) | Andrzej Kiciński | Aleksandra Wasilkowska | Jacek Cydzik | Andrzej Tomaszewski (architekt) | Mieczysław Dębski | Krystyna Chojnowska-Liskiewicz | Józef Handzelewicz | Zasław Malicki | Kazimierz Schiele | Antoni Świątecki | Maciej Krasiński | Helena Morsztynkiewiczowa | Maciej MiłobędzkiOceń: Ksawery Skarzyński