Jerzy Bohdan Dowkontt, urodzony 26 czerwca 1906 roku w Warszawie, pozostawił znaczący ślad w polskiej inżynierii. Jako utalentowany konstruktor i profesor, miał ogromny wpływ na kształcenie wielu studentów.
W trakcie swojej kariery, prowadził zajęcia na renomowanych uczelniach, takich jak Politechnika Łódzka oraz Politechnika Warszawska, gdzie dzielił się swoją wiedzą i doświadczeniem.
Jego prace naukowe oraz wkład w rozwój technologii inżynieryjnej uczyniły go ważną postacią w historii polskiej nauki.
Jerzy Dowkontt zmarł 7 stycznia 1978 roku w Warszawie, ale jego dorobek nadal inspiruje kolejne pokolenia inżynierów.
Życiorys
Jerzy Dowkontt był synem Andrzeja Franciszka Dowkontta, inżyniera i technologa, oraz Heleny Anny z domu Rekosz. Jego matka była córką litewskiego przedsiębiorcy Mikołaja Franciszka Rekosza. Po ukończeniu studiów z zakresu matematyki na Uniwersytecie w Rzymie, kontynuował naukę na Politechnice Warszawskiej, gdzie w 1935 roku uzyskał tytuł inżyniera mechanika. Do wybuchu II wojny światowej pracował jako konstruktor w Państwowych Zakładach Inżynierii oraz w Katedrze Termodynamiki Politechniki Warszawskiej, gdzie pełnił rolę asystenta w Laboratorium Maszyn Cieplnych.
W maju 1939 roku obronił pracę doktorską na temat: „O obiegach silników wybuchowych – zdławionym i zmiennosuwowym”, której promotorem był Bohdan Stefanowski. Po zakończeniu kampanii wrześniowej, Dowkontt pracował jako wykładowca w Szkole Technicznej na Antokolu w Wilnie, gdzie pozostał do 1940 roku. W 1941 roku powrócił do Warszawy, aby objąć stanowisko konstruktora w fabryce „Perkun”. Był współtwórcą prototypu silnika wysokoprężnego, który stanie się bazą dla rodziny przenośnych silników przemysłowych S60-S64, produkowanych w Polsce po wojnie.
W roku akademickim 1945/46 objął Katedrę Silników Samochodowych i Lotniczych na Politechnice Łódzkiej, a w maju 1946 roku otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego. Równocześnie rozwijał swoją działalność naukową oraz organizacyjną na rzecz przemysłu i był jednym z założycieli Zakładów Włókien Sztucznych w Gorzowie oraz w Jeleniej Górze. Ponadto, pełnił funkcję kierownika Centralnego Biura Technicznego Przemysłu Maszyn Włókienniczych.
W 1953 roku został mianowany kierownikiem Katedry Silników i Pojazdów Mechanicznych na Politechnice Warszawskiej, gdzie w 1964 roku osiągnął status profesora zwyczajnego. W latach 1960–1961 był dziekanem wydziału Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej. Jego dorobek naukowy obejmował kilka książek, w tym „Teoria Maszyn Cieplnych” oraz „Teoria silników cieplnych”, jak również szereg skryptów i publikacji. Wśród osiągnięć inżynieryjnych znajduje się m.in. 8-cylindrowy silnik widlasty o mocy 95 KM, stworzony do samochodu Lux-Sport we współpracy z Janem Wernerem. Dowkontt był również promotorem dla 19 doktorów.
W roku 1933 zawarł związek małżeński ze Stefanią Mirosławą Pachowską, przez następne lata będącym rodzicem dwojga dzieci. Ich córka, Anna Ewa, urodziła się 24 grudnia 1935 roku i została lekarzem, zaś syn Gerard Andrzej przyszedł na świat 12 września 1937 roku, a później został wykładowcą w WAT w Warszawie. Jerzy Dowkontt zmarł w Warszawie i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w kwaterze 275-1-14,15.
Wybrane publikacje
Oto niektóre z publikacji zaprezentowanych przez Jerzego Dowkontta, które stanowią cenne źródło wiedzy w dziedzinie nauk inżynieryjnych:
- J. Dowkontt: Kiedy pisać kG, a kiedy kg?, Zeszyty Naukowe Politechniki Łódzkiej, Nr 1, Mechanika, 1954, s. 60–62,
- J. Dowkontt, J. Młodziński, B. Staniszewski: Teoria maszyn cieplnych, Warszawa, 1956,
- J. Dowkontt: O polu elektromechanicznym, Zeszyty Naukowe Politechniki Warszawskiej, Nr 45, Mechanika nr 6, Warszawa, 1960, s. 73–90,
- J. Dowkontt: Termomechanika, Zeszyty Naukowe Politechniki Warszawskiej, Nr 64, Mechanika nr 8, Warszawa, 1962, s. 5–75,
- J. Dowkontt: Teoria silników cieplnych, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa, 1962, 1973,
- J. Dowkontt, J. Rutkowski: Termodynamika techniczna, Warszawa, 1974.
Wybrane przekłady
Wśród przekładów autorstwa Jerzego Dowkontta znajduje się także istotne opracowanie:
- A.G. Iwachnienko: Cybernetyka techniczna, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, 1962.
Ordery i odznaczenia
Jerzy Dowkontt był odznaczany wieloma ważnymi nagrodami, które świadczą o jego wkładzie w historię oraz kulturę Polski. Poniżej przedstawiono listę odznaczeń, które zdobył w ciągu swojego życia:
- krzyż oficerski Orderu Odrodzenia Polski,
- krzyż kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1947),
- medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955).
Upamiętnienie
W imię pamięci Profesora Jerzego Dowkontta, jedna z sal wykładowych, oznaczona numerem 2.19, została uhonorowana na Wydziale Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej. Znajduje się ona w budynku przy ulicy Narbutta 84 w Warszawie.
Pozostali ludzie w kategorii "Inżynieria i technologie":
Janusz Włodarczyk | Tomasz Wiśniewski (inżynier) | Andrzej Kiciński | Aleksandra Wasilkowska | Jacek Cydzik | Aleksander Schiele | Jan Władysław Graefe | Henryk Mierzejewski | Kazimierz Bald | Józef Antoni Boretti | Zdzisław Rauszer | Stanisław Rohn | Franciszek Lilpop | Stanisław Odrowąż-Wysocki | Ksawery Skarzyński | Andrzej Tomaszewski (architekt) | Mieczysław Dębski | Krystyna Chojnowska-Liskiewicz | Józef Handzelewicz | Zasław MalickiOceń: Jerzy Dowkontt