Sielce (Warszawa)

---

Historia

W roku 1412 nastąpiło istotne wydarzenie związane z północnymi Siedlcami, które wówczas nosiły nazwę oznaczającą miejsce osiedlenia – późniejsze Sielce. Książę Janusz I Starszy decyzją swą przekazał te tereny dziekanowi kapituły św. Jana, a jako własność Kościoła pozostały one aż do momentu konfiskaty przez rząd pruski po trzecim rozbiorze Polski. Powierzchnia tej cichej wioski, wynosząca zaledwie 5 łanów w roku 1528, sugeruje, że dawno temu była ona zintegrowana z Czerniakowem i Czarnowem. Warto również zaznaczyć, że istniał tam folwark oraz urząd wójtowski, a w XVI stuleciu mieszkał tam sukiennik.

Ulica Czerska, która odchodzi od ulicy Chełmskiej, to jedyna materialna pozostałość po średniowiecznym trakcie, który prowadził z Warszawy do Czerska — to stąd wzięła się jej nazwa. W 1580 roku wieś duchowna Siedlcza była częścią powiatu warszawskiego w ziemi warszawskiej w województwie mazowieckim, a jej rosnące znaczenie dramaturgicznie wzrosło także pod koniec XVIII lub na początku XIX wieku z powołaniem Folwarku Sielce, który przetrwał do dziś, stanowiąc jeden z najcenniejszych lokalnych zabytków, o Folwark Sielce mowa.

W pierwszej połowie XIX stulecia część Sielc przeszła w ręce wielkiego księcia Konstantego, który w 1820 roku poślubił Joannę Grudzińską. Niestety, zmarła ona po mężu w 1831 roku, pozostawiając testament, w którym zapisała swoje dobra, w tym i Sielce, królowi polskiemu, carowi Mikołajowi I. W rezultacie, wieś przeszła w posiadanie państwa rosyjskiego, pozostając w ich rękach aż do odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 roku. Wokół roku 1860 na części gleby byłego folwarku założono hodowlę jedwabników, co wskazuje na dalsze wykorzystanie tych terenów.

Druga połowa XIX wieku przyniosła zmianę administracyjną, gdy Sielce włączono do gminy Mokotów, a w strukturze kościoła katolickiego stały się integralną częścią parafii Wilanów. W dniu 16 maja 1891 roku oddano do użytku nowy odcinek Kolei Konnej Wilanowskiej, który przecinał wieś i przebiegał wzdłuż Drogi Książęcej, dzisiejszej ulicy Chełmskiej. Mimo że od 1894 roku pociągi ciągnięte były przez lokomotywy parowe, hałas i dym parowozów nieprzerwanie uciążliwie wpływały na życie mieszkańców. W 1913 roku, na skutek protestów lokalnej społeczności, postanowiono wytyczyć nową trasę torów kolejowych w kierunku Bernardyńskiej Wody, aby ominęły wieś. 15 maja 1914 roku zamknięto transport pociągów parowych przez Sielce oraz Wójtówkę. W krótkim czasie w 1914 roku, transport konny na torach kolejowych również zakończył działalność z powodu braku zainteresowania, co doprowadziło do rozbiórki torów w wiosce.

Sielce stały się częścią Warszawy 8 kwietnia 1916 roku, na mocy rozporządzenia generała-gubernatora warszawskiego Hansa Hartwiga von Beselera, które miało wejść w życie z mocą wsteczną od 1 kwietnia. W czasie przekształceń, ulice Książęca, Łazienkowska, Długa, Ogrodowa i Wspólna otrzymały nowe nazwy: Chełmska, Nabielaka, Iwicka, Czerska oraz Magnuszewska. Te przekształcenia były pierwszym krokiem ku urbanizacji Sielc, które stopniowo ewoluowały z wiejskiego osiedla w gęsto zabudowany obszar przemysłowy.

16 listopada 1916 roku Sielce zostały oddzielone od katolickiej parafii Wilanów, włączając się w nowo powstałą parafię św. Bonifacego, z siedzibą w klasztorze czerniakowskim. Klasztor ten miał pod swoją opieką odpowiednio też filię parafii wilanowskiej, odpowiedzialną między innymi za prowadzenie ksiąg stanu cywilnego mieszkańców Sielc. 17 kwietnia 1921 roku uruchomiono transport publiczny w Sielcach za pomocą autobusów, a 19 listopada 1922 roku otwarto jednokierunkową linię tramwajową, łączącą Sielce z ulicą Książęcą wzdłuż ulicy Czerniakowskiej, co zlikwidowało wcześniej obowiązującą komunikację autobusową. Nowa linia tramwajowa kończyła się na Sielcach w tzw. trójkącie torowym na skrzyżowaniu ulic Czerniakowskiej i Chełmskiej. Wkrótce, 24 grudnia 1922 roku, linia ta została przedłużona o dodatkowy kilometr na południe do pętli przy placu Bernardyńskim, znajdującej się w rejonie Czerniakowa.

W okresie międzywojennym, zachodnie obszary Sielc, w rejonie ulicy Belwederskiej, zaczęły ustalać się jako towarzysko modny i elegancki region dolnego Mokotowa. Wydarzenia II wojny światowej oraz zniszczenia spowodowane walkami powstania warszawskiego wstrzymały jednak rozwój tego rejonu. Polskie oddziały były zmuszone do wycofania się z Sielc, ustępując miejsca niemieckim siłom w nocy z 15 na 16 września 1944 roku.

W 1949 roku przy ulicy Chełmskiej 21 rozpoczęła działalność Wytwórnia Filmów Dokumentalnych i Fabularnych, która od tej pory przyciągała twórców filmowych. Sielce stały się tłem dla licznych produkcji, a przed nieistniejącą już zajezdnią autobusową przy ul. Chełmskiej oraz w rejonie Wytwórni Filmów dokumentalnych kręcono sceny znanego filmu „Miś” z udziałem Stanisława Barei.

W latach 1953–1966 powstało nowoczesne osiedle Sielce, zrealizowane według projektu Zofii Fafiusowej, który współpracował z zespołem Jerzego Baumillera i Jana Zdanowicza. Wraz z planami rozwoju Warszawy, w 2024 roku oddana zostanie do użytku nowa linia tramwajowa wzdłuż ulicy Gagarina, gdzie końcowym przystankiem będzie Sielce, położony na skrzyżowaniu z ulicą Czerniakowską.

---

Oceń: Sielce (Warszawa)

---