Zdzisław Rauszer

Był synem Juliana, notariusza, oraz Julii z Fijałkowskich. Swoje edukacyjne kroki stawiał w gimnazjum realnym w Warszawie, a w latach 1896–1903 studiował mechanikę i technologię w Instytucie Technologicznym w Petersburgu. Jego kariera zawodowa rozpoczęła się w 1903 roku, kiedy to został asystentem w Głównej Izbie Wag i Miar w Petersburgu. Po powrocie do Warszawy w 1916 roku zorganizował Urząd Miar miasta stołecznego Warszawy, a w 1919 roku, po przekształceniu instytucji, objął stanowisko dyrektora Głównego Urzędu Miar, które zajmował aż do 1940 roku.

Po zakończeniu II wojny światowej, Rauszer powrócił na swoją posadę dyrektora, pełniąc tę funkcję do 1949 roku. W latach 1949-1951 był p.o. kierownika Zakładu Słownictwa Technicznego w Polskim Komitecie Normalizacyjnym w Warszawie. Warto dodać, że w latach 1916-1919 prowadził wykłady na temat mechaniki cieplnej oraz zasad budowy parowozów w Technicznej Szkole Kolejowej w Warszawie.

W Głównym Urzędzie Miar zorganizował różnorodne laboratoria badawcze, warsztaty mechaniki precyzyjnej oraz bibliotekę metrologiczną, co przyczyniło się do przygotowania wielu metrologów do profesjonalnej pracy. Jego działania miały istotne znaczenie dla przystąpienia Polski do Międzynarodowej Konwencji Metrologicznej w 1925 roku. Aktywnie uczestniczył w Centralnych Konferencjach Miar, które odbyły się w 1927, 1933 i 1948 roku. Współpraca z pismem "Kolejarz" rozpoczęła się w 1903 roku, a jego wkład w rozwój metrologii został doceniony przez różne instytucje.

W 1951 roku Rauszer został członkiem zwyczajnym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a od 1950 brał aktywny udział w pracach Komisji Nauk Technicznych PAU. Był również członkiem założycielem Polskiego Towarzystwa Fizycznego oraz prezesem Komitetu dla Opracowania Międzynarodowej Konwencji Metrologii Prawnej w latach 1937-1950. Do jego osiągnięć należy także członkostwo w Instytucie Naukowym Organizacji i Kierownictwa oraz Międzynarodowym Komitecie Miar.

Rauszer był honorowany wieloma odznaczeniami, w tym Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, którego otrzymał 31 grudnia 1923 roku, oraz Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości w 1928 roku. W 1936 roku otrzymał doktorat honoris causa Politechniki Lwowskiej, co dodatkowo podkreślało jego osiągnięcia naukowe.

Wielu uważa Rauszera za uznanego znawcę metrologii historycznej, metrologii prawnej oraz słownictwa mierniczego. Jego badania obejmowały m.in. system metryczny Królestwa Polskiego. W pracy pt. Zasady prawodawstwa miar w Polsce i ich związek z potrzebami techniki, opublikowanej w 1917 roku, uznał jednolitość miar za kluczową dla rozwoju polskiego przemysłu i techniki. Był autorem wielu ważnych prac, w tym projektu ustawy o miarach w Polsce, która weszła w życie w 1919 roku.

Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim, gdzie spoczywa w kwaterze c-11-2, a jego wkład w rozwój metrologii oraz techniki na zawsze zostanie zapamiętany.