Władysław Marconi

---

Życiorys

Władysław Marconi, syn Henryka oraz spolonizowanej Szkotki Małgorzaty z Heitonów, urodził się w 1807 roku i zmarł w 1884 roku. Wychowywał się pod opieką matki, w duchu ewangelików reformowanych.

W 1874 roku ukończył studia w Cesarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu, po czym powrócił do Warszawy. Oprócz pracy zawodowej włączył się w działalność społeczną oraz kulturalną. Był jednym z inicjatorów powołania Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Przeszłości oraz Koła Architektów. Ponadto angażował się w różne komitety, m.in. związane z budową Pomnika Mickiewicza oraz mostu Poniatowskiego, a także projektami kanalizacyjnymi oraz szpitalnymi.

Dodatkowo, Marconi był członkiem Towarzystwa Fotograficznego Warszawskiego, co podkreśla jego szerokie zainteresowania artystyczne. W latach 1906–1907 pełnił rolę wykładowcy, ucząc kompozycji architektonicznych w ramach Kursów Politechnicznych na Wydziale Technicznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie. Jego działalność nie zakończyła się na tym, ponieważ był także aktywnym członkiem Towarzystwa Kursów Naukowych w latach 1907-1908.

Ważniejsze projekty

Wśród projektów Władysława Marconiego znajdują się obiekty, które zyskały znaczenie nie tylko architektoniczne, ale i kulturowe. Przykładem jest dom gminy żydowskiej przy ul. Grzybowskiej z roku 1887 w Warszawie, który stanowi ważny element dziedzictwa tego miasta.

Nie można też pominąć Hotelu Bristol, zbudowanego w 1902 roku, będącego ikoną warszawskiej architektury. To nie tylko hotel, ale również miejsce, które przez lata gościło wiele znakomitości.

Działalność Marconiego odnosiła się również do ubezpieczeń. Jego projekt dla Domu Towarzystwa Ubezpieczeniowego „Rosja” przy ul. Marszałkowskiej 124, zrealizowany w 1901 roku, jest częścią współczesnej historii Warszawy, powstał przy współpracy łódzkich architektów Ottona Gehliga i Piotra Brukalskiego.

Na liście jego osiągnięć można także znaleźć Kamienicę pod Gigantami, która powstała w latach 1904–1907 oraz Pałacyk Dziewulskich z 1910 roku, oba obiekty w Warszawie, które pokazują różnorodność stylów i wpływów architektonicznych.

Nie można pominąć również takich realizacji jak Pałac w Kobylinie czy Dom Towarzystwa Ubezpieczeń od Ognia, usytuowany na rogu ulic Jasnej i Boduena. Obiekty te ukazują zaangażowanie Marconiego w rozwój infrastruktury mieszkaniowej oraz publicznej.

Ważnym osiągnięciem w jego karierze była również szkoła dla dzieci tramwajarzy, zlokalizowana przy ul. Młynarskiej, a także zakład cukrów i czekolady Jana Fruzińskiego przy ul. Polnej 34, które przyczyniły się do lokalnej gospodarki.

W jego dorobku znajduje się szereg instytucji społecznych, takich jak przytułek św. Franciszka na ul. Solec 36a w Warszawie oraz biblioteka publiczna im. Kierbedziów przy ul. Koszykowej 26. Te obiekty świadczą o jego wszechstronności jako architekta, który potrafił łączyć estetykę z użytecznością.

Marconi zaprojektował także Willę Kozłowskich znajdującą się przy ul. Piłsudskiego 2 w Skierniewicach oraz Pałac Dobieckich w Łopusznie z 1897 roku, co potwierdza jego wpływ na architekturę nie tylko w Warszawie, lecz również w innych miastach.

Nie można również zapomnieć o Kościele św. Wincentego à Paulo w Otwocku z 1892 roku oraz Kościele św. Floriana Męczennika w Mogielnicy, które stanowią ważne elementy kulturowe jego dziedzictwa.

Przebudowy (wybrane)

W historii architektury Warszawy, znaczącą rolę odgrywają realizacje Władysława Marconiego, który pozostawił po sobie szereg unikalnych budynków. Oto kilka z jego istotnych przedsięwzięć:

• wzniesienie gmachu Towarzystwa Kredytowego Miejskiego przy ul. Czackiego 23/25, które miało miejsce w 1906 roku w Warszawie,
• zamiana kamienicy Blocha, mieszczącej się przy Marszałkowskiej na rogu Królewskiej w Warszawie,
• rozbudowa nawy w kościele św. Kazimierza przy ul. Tamka 35 w Warszawie.

Prace konserwatorskie

Władysław Marconi, jako znakomity konserwator, przyczynił się do zachowania wielu ważnych obiektów architektonicznych w Warszawie. Do kluczowych projektów, które miały miejsce pod jego nadzorem, należy:

• pałac Potockich usytuowany przy Krakowskim Przedmieściu 15, którego prace konserwatorskie były prowadzone w 1897 roku,
• pałac w Wilanowie, który przeszedł gruntowną renowację w roku 1906,
• kamienica Fukiera zlokalizowana na Rynku Starego Miasta w Warszawie,
• kamienica książąt mazowieckich przy Rynku Starego Miasta w Warszawie,
• poczta saska znajdująca się przy Krakowskim Przedmieściu 25 w Warszawie.

Prace te, zarówno restauracyjne, jak i konserwatorskie, są dowodem na talent oraz determinację Marconiego, który poprzez swoją działalność, w znaczący sposób wpłynął na ochronę dziedzictwa kulturowego stolicy.

Rodzina

Władysław Marconi był osobą, której życie rodzinne miało znaczący wpływ na jego działalność. Jego żoną była siostrzenica, Kazimiera Eleonora z Kolbergów (1859–1934). Z tego związku przyszło na świat troje dzieci, którzy odegrali różne role w historii rodziny i społeczności.

Ich potomstwo to:

• Halina Maria (1888–1952), która wyszła za mąż za znanego varsavianistę, Stanisława Łozę,
• Kazimierz Marconi (1890–1992),
• Bohdan Marconi (1894–1975),
• Tadeusz Adolf (1899–1956), działacz gospodarczy oraz przemysłowiec, ożeniony z Heleną z Brunów, córką znanej warszawskiej rodziny.

Władysław Marconi, jego żona oraz dwóch synów mają wspólny nagrobek, który znajduje się w rodzinnym grobowcu na cmentarzu ewangelicko–reformowanym w Warszawie (I/6/4).

---

Oceń: Władysław Marconi

---