Józef Tom

---

Życiorys

Józef Tom w swoim życiorysie ma wiele interesujących faktów. Uczęszczał do gimnazjum w Warszawie, a w okresie od 1907 do 1910 roku rozwijał swoje zdolności artystyczne ucząc się u Edwarda Trojanowskiego w warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych. Następnie, w latach 1910–1912 oraz 1914 kontynuował naukę w takich miastach jak Monachium i Berlin, gdzie studiował w Kunstgewerbeschule, a także spędził znaczącą część lat 1910–1913 w Londynie.

W 1917 roku wziął udział w Konkursie na Marki Pocztowe Królestwa Polskiego. Konkurs ten zorganizowane zostało przez Warszawskie Towarzystwo Artystyczne, które miało prawo nabycia wybranych prac, a następnie wykorzystania ich do wydania znaczków pocztowych w momencie, gdy Polska odzyska niepodległość. Mimo jego aplikacji na konkurs, nijeden z nadesłanych projektów nie został wybrany do produkcji.

W roku 1920 Józef Tom ochotniczo wstąpił do Wojska Polskiego, co pokazuje jego zaangażowanie w sprawy ojczyzny. Był autorem pierwszych projektów banknotów po odzyskaniu niepodległości oraz tworzył liczne plakaty, ekslibrisy, opracowania graficzne książek, a rzadziej zajmował się projektowaniem znaczków pocztowych. Należał do takich organizacji jak Związek Zawodowy Polskich Artystów Plastyków, Stowarzyszenie Polskich Artystów Grafików „Ryt” oraz Koło Artystów Grafików Reklamowych (KAGR) przez cały okres jego istnienia, od 1933 do 1939. Wystawiał swoje prace m.in. w warszawskiej Zachęcie i Instytucie Propagandy Sztuki oraz na wielu wystawach w kraju i zagranicą.

W latach 1950–1961 prowadził wykłady na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, a w 1956 uzyskał tytuł profesora. Rok później jego twórczość została uczczona benefisową wystawą grafik i rysunków, zorganizowaną z okazji pięćdziesięciolecia jego pracy artystycznej. Przy tej okazji wydano także plakat i katalog, które przybliżyły jego twórczość oraz osobę.

Tom najczęściej posługiwał się techniką litografii, a jego twórczość związana była w szczególności z motywami architektonicznymi. Warto również zaznaczyć, że był projektantem herbu Otwocka oraz twórcą pierwszego medalu filatelistycznego w Polsce, który został wydany dla laureatów Wszechpolskiej Wystawy Filatelistycznej w 1928 roku, zorganizowanej w Warszawie.

Józef Tom zmarł w Warszawie i znalazł swój ostatni spoczynek na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, w kwaterze IIB 30-2-10.

Wybrana twórczość

Akwarela

W 1951 roku Józef Tom stworzył akwarelę przedstawiającą Zamek Piastowski w Bolkowie, która zdobyła uznanie wśród miłośników sztuki.

Grafika

Jego twórczość graficzna obejmuje wiele znaczących dzieł, w tym:

• Warszawa – Rynek Starego Miasta, 1917,
• Kościół Bernardynów w Warszawie, 1920,
• Warszawa – Kościół św. Anny o.o. Bernardynów, 1923,
• Rynek w Kazimierzu nad Wisłą, 1923,
• Teka autolitografii Warszawa dawniej i dziś, 1924, 1933, 1936, 1938,
• Teka autolitografii Z miast i miasteczek polskich, 1930–1937,
• Rynek w małym miasteczku, 1930,
• Stare miasto, 1930,
• Studnia w Kazimierzu, 1930,
• Brama Grodzka w Lublinie, 1931,
• Motyw z Łazienek, 1938,
• Uliczka,
• Rynek w Kazimierzu nad Wisłą, 1951,
• Kolumna Zygmunta, 1951,
• Warszawa w roku 1920, 1953.

Ekslibrisy

W zakresie ekslibrisu, artysta wykonał wiele wyjątkowych projektów:

• Ex-libris Włodzimierza Egiersdorffa, 1924,
• Ex-libris W. Polański, 1929,
• Ex-libris Stanisława Jaworskiego, 1942,
• Ex-libris Biblioteki im. Miłosza Składkowskiego • Państwowy Instytut Telekomunikacyjny,
• Ex-libris Jana Rejsa,
• Z biblioteczki Idy Kurczówny.

Znaczki pocztowe

Artysta zrealizował również projekty znaczków pocztowych, z których wyróżniają się:

• Królestwo Polskie – 10 fen, 1918 – projekt konkursowy,
• Królestwo Polskie – 60 fen, 1918 – projekt konkursowy,
• Królestwo Polskie – 60 fen, 1918 – projekt (wspólnie z Wacławem Husarskim),
• 5 rocznica powstania w getcie warszawskim, 1948.

Ordery i odznaczenia

W życiu Józefa Toma odznaczenia odgrywają istotną rolę, świadcząc o jego zasługach i poświęceniu dla kraju.

• Złoty Krzyż Zasługi, 16 grudnia 1949,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, 19 stycznia 1955.

---

Oceń: Józef Tom

---