Maria Białobrzeska

---

Życiorys

„Maria Białobrzeska przyszła na świat w rodzinie Władysława, który pełnił funkcję sędziego, oraz Jadwigi z Marcinkowskich (1885–1973). Po ukończeniu gimnazjum w Warszawie, zdobyła świadectwo dojrzałości na tajnych kompletach. Dalsze kształcenie odbywała w podziemnym Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej oraz w Studiu Iwo Galla, gdzie miała okazję poznać wybitne osobistości teatralne, takie jak Zofia Małynicz, Jan Kreczmar czy Bohdan Korzeniewski.

Wzięła czynny udział w powstaniu warszawskim, a 3 sierpnia 1944 roku wstąpiła do IV plutonu 8 kompanii batalionu „Kiliński” AK jako łączniczka o pseudonimie „Margot”. Po zakończeniu walk z Warszawy wyjechała w towarzystwie rannych.

W 1945 roku zdała eksternistyczny egzamin aktorski, a 1 kwietnia tego samego roku zadebiutowała na scenie Starego Teatru w Krakowie, odgrywając rolę Miriam w komedii Mąż doskonały Jerzego Zawieyskiego pod reżyserią Jerzego Konrada Bujańskiego. Kolejnymi teatrami, w których grała, były: Teatr Polski w Warszawie (1945–1947), gdzie dzieliła scenę z Ludwikiem Solskim oraz Juliuszem Osterwą, Teatr Miejski w Sosnowcu (1947–1948), Teatr Wybrzeże w Gdańsku (1948–1949) oraz Teatr im. Stefana Jaracza w Łodzi (1949–1951). Od 1951 roku była związana z Teatrem Nowym w Łodzi, gdzie zrealizowała wiele wybitnych ról, co przyczyniło się do jej artystycznej renomy.

W 2005 roku świętowała Jubileusz 60-lecia swojej pracy artystycznej. Oprócz scen teatralnych, pojawiała się również w Teatrze Telewizji. W swoich rolach wystąpiła m.in. w spektaklu Chłopi Władysława Stanisława Reymonta w reżyserii Aleksandra Strokowskiego (1970), Sonata widm Augusta Strindberga w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego (1972), w Lecie Tadeusza Rittnera, gdzie zagrała Karolinę (1975), jak również w Bestsellerze Waldemara Łysiaka, gdzie wcieliła się w postać Mallory (1984).

Zmarła w Łodzi, a jej ostatnie miejsce spoczynku znajduje się w cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 73-5-29,30) 15 maja 2014 roku.

Występy sceniczne (wybór)

Maria Białobrzeska miała zaszczyt występować w wielu znaczących produkcjach teatralnych, które wyróżniają się na polskiej scenie. Oto niektóre z nich:

• Łaźnia Władimira Majakowskiego – Mezaliansowa,
• Święto Winkelrida Jerzego Andrzejewskiego i Jerzego Zagórskiego – nauczycielka Konstancji,
• Noc listopadowa Stanisława Wyspiańskiego – Nike,
• Lekkomyślna siostra Włodzimierza Perzyńskiego – Helena,
• Tango Sławomira Mrożka – babcia Eugenia,
• Vatzlav Sławomira Mrożka – Nietoperzowa,
• Hedda Gebler Henrika Ibsena – Julia Tasman,
• Motyle są wolne Leonarda Gershe’a – pani Baker,
• Sen pluskwy Tadeusza Słobodzianka – czcigodna przyjaciółka,
• Chłopcy Stanisława Grochowiaka – hrabina de Profundis.

Każda z tych ról przyczyniła się do jej artystycznego rozwoju i uznania jako jednego z czołowych talentów polskiego teatru.

Filmografia

Maria Białobrzeska ma na swoim koncie wiele znaczących ról w filmie oraz telewizji. Poniżej przedstawiamy szczegółową listę jej najważniejszych produkcji:

• Doktor Ewa (serial telewizyjny) w reżyserii Henryka Kluby (1970) – zagrała matkę Ewy w odcinku 1. zatytułowanym 'Trudny wybór’,
• W te dni przedwiosenne w reżyserii Andrzeja Konica (1975),
• Ciuciubabka w reżyserii Radosława Piwowarskiego (1977) – w roli uczestniczki zjazdu absolwentów,
• Romans Teresy Hennert w reżyserii Ignacego Gogolewskiego (1978),
• Do krwi ostatniej (1979),
• Jan Serce (serial telewizyjny) w reżyserii Radosława Piwowarskiego (1981) – 'urzędniczka USC’ w odcinku 2. 'Lusia’,
• Mars i Wenus w szóstce w reżyserii Ryszarda Nakoniecznego (1983),
• Lawina w reżyserii Piotra Studzińskiego (1984) – zagrała Irenę Karłowicz, matkę Mieczysława,
• Alabama w reżyserii Ryszarda Rydzewskiego (1985) – w roli sędzi,
• Wakacje w Amsterdamie w reżyserii Krzysztofa Sowińskiego (1985) – postać pani,
• Człowiek wózków w reżyserii Mariusza Malca (2001) – starsza pani.

Warto również wspomnieć o jej dokonaniach w obszarze etiud szkolnych:

• Bezsenność w reżyserii Jacka Schmidta (1978),
• Dwa listy w reżyserii Krzysztofa Krauzego (1978),
• Perpetuum mobile w reżyserii Marka Wałaszka (1979) – podkład dźwiękowy,
• Universal Spring w reżyserii Anny Karasińskiej (2008).

Ordery i odznaczenia

Maria Białobrzeska została uhonorowana wieloma znaczącymi odznaczeniami, które są świadectwem Jej zasług i wkładu w różnorodne dziedziny. Oto lista przyznanych wyróżnień:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2000),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Krzyż Walecznych (1946),
• Warszawski Krzyż Powstańczy (1982),
• Krzyż Armii Krajowej,
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1966),
• Odznaka Honorowa „Zasłużony Działacz Kultury” (1980),
• Honorowa Odznaka Miasta Łodzi (1974).

Wszystkie te odznaczenia stanowią dowód najwyższego uznania dla Jej pracy oraz zaangażowania społecznego.

Nagrody

Maria Białobrzeska posiada na swoim koncie szereg prestiżowych wyróżnień, które stanowią dowód jej talentu oraz zaangażowania w sztukę teatralną. W gronie zdobytych nagród znajdują się:

• nagroda prezydenta miasta Łodzi w roku 2000,
• „Nadzwyczajna Złota Maska” przyznana za wyjątkowe osiągnięcia oraz niezapomniane rolę w 2005 roku,
• „Srebrny Pierścień” – nagroda przyznana przez prezydenta Łodzi, co potwierdza tytuł najlepszej aktorki sezonu 2005.

Jej osiągnięcia świadczą o niezwykłym wkładzie w rozwój kultury i sztuki w regionie.

---

Oceń: Maria Białobrzeska

---