Krzysztof Kopczyński

---

Życiorys

Krzysztof Kopczyński to wybitny specjalista, który od 2020 roku pełni funkcję profesora w Zakładzie Retoryki i Mediów Instytutu Polonistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego. Jest także założycielem firmy Eureka Media, która została stworzona w 1997 roku. W swoim dorobku artystycznym posiada dokumenty, takie jak Kamienna cisza oraz Dybuk. Rzecz o wędrówce dusz.

Wielokrotnie publikował książki oraz artykuły dotyczące polskiej kultury z okresu XIX wieku oraz współczesności, koncentrując się na mediów. Jego twórczość filmowa obejmuje ponad 70 wyprodukowanych filmów, które zdobyły uznanie w kilkudziesięciu krajach, zdobywając liczne nagrody na festiwalach filmowych.

Kopczyński jest aktywnym członkiem licznych prestiżowych organizacji takich jak: Europejska Akademia Filmowa, Polska Akademia Filmowa, European Documentary Network oraz Stowarzyszenie Filmowców Polskich. W latach 2002–2008 pełnił rolę prezesa Międzynarodowego Stowarzyszenia „Przyszłość Mediów”. Posiada także certyfikat coachingowy, będąc członkiem International Coaching Community.

Otrzymał wiele wyróżnień za swoją działalność, w tym odznakę „Zasłużony Działacz Kultury” za wkład w niezależny ruch wydawniczy w 2002 roku oraz stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w 2010. Wyróżniony został Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski w 2012 roku.

Krzysztof Kopczyński jest absolwentem VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie, które ukończył w 1978 roku. W latach 1980-1981 pełnił funkcję przewodniczącego Samorządu Studentów Polonistyki UW oraz redaktora miesięcznika studenckiego „Głos Wolny Wolność Ubezpieczający”. W 1983 roku z wyróżnieniem ukończył studia na Wydziale Polonistyki UW, a w 1993 uzyskał doktorat pod kierunkiem Marii Janion.

W swojej karierze zawodowej Kopczyński był związany z podziemnym Wydawnictwem CDN, w którym pracował jako redaktor w latach 1984-1989 oraz jako współzałożyciel miesięcznika „Ex Libris” w 1989 roku. Ponadto pełnił funkcję dyrektora generalnego Fundacji Pomocy Bibliotekom Polskim w latach 1992-1994 i był związany z redakcją czasopisma „Arka” w latach 1995-1996.

W Józefowie Kopczyński był radnym w latach 1998-2002. Od 2000 do 2006 roku pełnił rolę eksperta w dziedzinie literatury w teleturnieju „Wielka gra”, a także był ekspertem Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w latach 2006-2011. Wspierał Teatr Polonistyki im. Eligiusza Szymanisa od 2013 do 2018 roku oraz był opiekunem Klubu Filmowego im. Jolanty Słobodzian w latach 2015-2018.

W 2017 roku został laureatem Nagrody im. Beaty Pawlak za najlepszą publikację na temat kultur, religii i cywilizacji za książkę Dybuk. Opowieść o nieważności świata, wydaną w Warszawie w nakładzie wspólnie z Anną Sajewicz. W tym samym roku uzyskał stopień doktora habilitowanego sztuk filmowych na Wydziale Reżyserii Filmowej i TelewizyjnejPaństwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi.

W marcu 2022 roku Kopczyński został powołany do Komisji ds. Opracowania Strategii Przeciwdziałania Przemocy Seksualnej na Wydziale Polonistyki UW.

Filmografia

Oto zestawienie filmów, które zostały nakręcone bądź wyprodukowane przez Krzysztofa Kopczyńskiego:

• 2016 – 303 – koproducent,
• 2015 – Dybuk. Rzecz o wędrówce dusz – reżyser, scenariusz, producent, zdjęcia dodatkowe,
• 2013 – Wszystko jest możliwe – producent,
• 2012 – Osiedle – producent,
• 2011 – Ostatnia generacja – producent,
• 2010 – Świetlik – producent,
• 2010 – Planeta Kirsan – w ROSJA – POLSKA. NOWE SPOJRZENIE II EDYCJA – producent,
• 2009 – Las – producent,
• 2009 – Ting Ting odkrywa Polskę – reżyseria, scenariusz, producent,
• 2009 – Bezrobotni w ROSJA – POLSKA. NOWE SPOJRZENIE – producent,
• 2009 – Warszawa do wzięcia – producent,
• 2009 – 17 sierpnia – producent,
• 2008 – Sztuka milczenia – producent wykonawczy,
• 2008 – Długodystansowiec – producent,
• 2007–2008 – W stronę Polski – pomysł serii, producent wykonawczy,
• 2007 – W stronę świata – producent wykonawczy,
• 2007 – Pierwszy dzień, 52 procent w ROSJA – POLSKA. NOWE SPOJRZENIE – producent,
• 2007 – Latawce – producent,
• 2007 – Kamienna cisza – reżyseria, scenariusz, producent,
• 2007 – Borowiczek – producent,
• 2006 – Konstelacje – producent,
• 2005 – Bajka, 7 X Moskwa, Moskiewska żona, Zagórz. Przystanek końcowy, O prawdzie, Nasiona, Bielińskiego 6, Mój Kieślowski, Elektryczka, Sacrum w ROSJA – POLSKA. NOWE SPOJRZENIE – producent,
• 2005 – Obcey – producent,
• 2005 – Cud nad Wisłą – producent,
• 2004 – Dzieci z Leningradzkiego – współpraca przy realizacji,
• 2004 – Prorok w teatrze – producent,
• 2004 – Al. Albertowi Mayslesowi z uznaniem – scenariusz, producent,
• 2003 – Warszawa. Spojrzenie ze wschodu – scenariusz, producent wykonawczy,
• 2003 – Moja Warszawa – producent wykonawczy,
• 2003 – Ja, Gombro – producent wykonawczy,
• 2003 – Deyna – producent wykonawczy,
• 2002 – Słowa i znaki – producent wykonawczy,
• 2000 – Znaki – producent wykonawczy,
• 2000 – Zbig – producent,
• 2000 – Jasnowidz – producent,
• 1999 – Jerzy Grotowski. Próba portretu – producent wykonawczy,
• 1999 – Andrzej Seweryn. Aktor – Acteur – producent wykonawczy,
• 1999 – 24 dni – producent,
• 1997 – Zamień mnie w długiego węża – producent wykonawczy,
• 1997 – Portret w przestrzeni. Tadeusz Wybult – scenograf – producent,
• 1997 – Ciężar nieważkości – producent wykonawczy,
• 1992 – Suplement do filmu ’Kot. Wspomnienie o Konstantym Jeleńskim’ – scenariusz,
• 1992 – Kot. Wspomnienie o Konstantym Jeleńskim – współpraca realizatorska, scenariusz.

Publikacje książkowe

Krzysztof Kopczyński swoją działalnością pisarską wniósł istotny wkład w literaturę współczesną, publikując wiele pozycji związanych z filmem oraz kulturą. W 2023 roku, nakładem Wydawnictw Uniwersytetu Warszawskiego, ukazała się jego książka „Polski film dokumentalny po 2005 roku. Koncepcje i doświadczenia”. Ta publikacja stanowi dogłębną analizę zmian i innowacji w polskim filmie dokumentalnym po 2005 roku, podkreślając nowe podejścia i trudności, z jakimi mierzyli się twórcy. ISBN tej książki to 978-83-235-5829-3, a zainteresowani mogą ją odnaleźć także pod dostępnym linkiem DOI.

W 2021 roku wydał „Paradygmat polskiego romantyzmu w uniwersum filmowym” przez Wydawnictwo Universitas w Krakowie. Publikacja ta zgłębia wątki romantyczne w polskiej kinematografii, pokazując, jak dziedzictwo romantyzmu wpływa na współczesnych twórców filmowych. ISBN tej pozycji to 978-83-242-3735-7.

Razem z Anną Sajewicz, Kopczyński stworzył książkę „Dybuk. Opowieść o nieważności świata”, wydaną przez Agorę w 2016 roku. Ta praca dotyka kwestii metafizycznych i egzystencjalnych, przez co jest fascynującym połączeniem literatury i filozofii. Jej ISBN to 978-83-268-2548-4.

Jego wcześniejsze prace to m.in. „Od romantyzmu ku erze nowych mediów” z 2003 roku wydane przez Austerię, interesująca rozprawa poruszająca temat transformacji mediów od czasów romantyzmu. ISBN to 83-89129-35-3.

Książka „Przyszłość Mediów. Almanach. Z. 1” z 2002 roku, którą redagował wspólnie z Dorotą Roszkowską, koncentruje się na przyszłości mediów publicznych w Europie Środkowo-Wschodniej. Publikacja ta jest cennym źródłem wiedzy na temat przemian w mediach tamtego okresu, a jej ISBN to 83-918432-0-3.

Kolejna publikacja „Mickiewicz i jego czytelnicy” z 1994 roku bada recepcję twórczości Mickiewicza w zaborze rosyjskim w latach 1831–1855. Numer ISBN tej książki to 83-85810-32-3.

W 1990 roku, wspólnie z Jadwigą Puzyniną, redagował materiały konferencyjne dotyczące języka Cypriana Norwida. W tym samym roku przeanalizował rolę Paryskiej „Kultury” w latach 1980–1989 w książce „Przed przystankiem Niepodległość”. Odpowiednie numery ISBN to 83-230-0269-X i 83-85124-48-9.

Pseudonim Konrada Piwnickiego posłużył mu w 1988 roku do opracowania i wstępu książki Marka Hłaski „Piękni, dwudziestoletni”, oraz w 1985 roku dla „Czesław Miłosz, Poszukiwania”, w ramach której wybrał i redagował publicystykę Miłosza, dostarczając unikalny wgląd w jego twórczość.

Nagrody

Nagrody filmowe

W 2017 roku film Dybuk. Rzecz o wędrówce dusz otrzymał Wyróżnienie Dyrektora Festiwalu Filmów Dokumentalnych Kino z Duszą. Rok wcześniej, w 2016, zdobył zaszczytną Specjalną Wzmiankę Jury na Festiwalu Filmowym Dada Saheb Phalke. Dodatkowo w tym samym roku film był nominowany do Nagrody za Najlepszą Reżyserię Zagranicznego Filmu Dokumentalnego podczas Nice International Film Festival w południowej Francji.

W 2016 roku został również uhonorowany Warszawskim Feniksem, czyli Specjalną Nagrodą im. Antoniego Marianowicza, przyznawaną za najlepszy polski film na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym „Żydowskie Motywy”. Wyróżnienia zdobył również w Near Nazareth Festival, gdzie zdobył nagrodę w kategorii pełnometrażowych filmów dokumentalnych oraz na Moscow Jewish Film Festival, gdzie zdobył nagrodę w kategorii „Konflikt”.

W 2015 roku Dybuk. Rzecz o wędrówce dusz uzyskał Srebrnego Lajkonika dla Reżysera Najlepszego Filmu Dokumentalnego podczas Krakowskiego Festiwalu Filmowego, gdzie dodatkowo zyskał rekomendację do Europejskiej Nagrody Filmowej. Na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Odessie zdobył nagrodę FIPRESCI, przyznawaną przez Międzynarodową Federację Krytyków Filmowych, oraz był nominowany do Nagrody „Lepziger Ring” na DOK Leipzig.

W 2008 roku podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmów Dokumentalnych „Punto de Vista” film 52 procent w cyklu ROSJA – POLSKA. NOWE SPOJRZENIE zyskał nagrodę główną dla najlepszego filmu krótkometrażowego, przyznaną wspólnie z Beatą Dzianowicz. W tym samym roku film Kamienna cisza zdobył III nagrodę na Europejskim Festiwalu Filmowym dokumentART w Neubrandenburgu oraz I nagrodę na Festiwalu Filmów o Rodzinie w Łodzi.

Ten sam film otrzymał również liczne nagrody, takie jak Nagroda Tygodnia Krytyki Filmowej na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Locarno razem z Wojciechem Kasperskim i Szymonem Lenkowskim. Dodatkowo zdobył dyplom honorowy podczas Krakowskiego Festiwalu Filmowego oraz Nagrodę Specjalną Jury na Human Rights Documentary Film Days w Kijowie, a także Nagrodę za najlepszy debiut reżyserski na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Dokumentalnych „MiradasDoc”. W Ann Arbor z kolei zdobył nagrodę publiczności.

W latach 2007-2006 zdobył liczne wyróżnienia, w tym nagrodę (rzeźba Bronisława Chromego) dla najlepszego producenta polskich filmów krótkometrażowych i dokumentalnych na 47. Krakowskim Festiwalu Filmowym oraz na 46. jej edycji.

Inne nagrody

Krzysztof Kopczyński został wielokrotnie doceniony także w innych dziedzinach. Otrzymał Nagrodę im. Wacława Borowego za działalność wybitną w studenckim ruchu naukowym, co miało miejsce trzykrotnie w latach 1978–1982. W 1985 roku został uhonorowany Honorowym Wyróżnieniem „Solidarności” Wydawców za zaangażowanie w opracowanie wyboru publicystyki Czesława Miłosza „Poszukiwania” (Wydawnictwo CDN, Warszawa 1985).

Kopczyński zdobył także Nagrody Rektora Uniwersytetu Warszawskiego pięciokrotnie pomiędzy 1983 a 2023 rokiem. W 2017 roku otrzymał Nagrodę im. Beaty Pawlak za książkę Dybuk. Opowieść o nieważności świata, którą napisał wspólnie z Anną Sajewicz.

Odznaczenia

Krzysztof Kopczyński to postać niezwykle uhonorowana różnorodnymi odznaczeniami, które podkreślają jego wkład w kulturę i działalność społeczną. Poniżej przedstawione są przyznane mu wyróżnienia:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany w 2012 roku,
• Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”, otrzymana w 2001 roku,
• Odznaka honorowa „Działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych”, nadana w 2018 roku.

---

Oceń: Krzysztof Kopczyński

---