Mieczysław Kluge, znany także pod pseudonimem „Karol”, był wyjątkową postacią w historii Polski. Urodził się 2 października 1927 roku w Warszawie, a swoje życie zakończył 10 maja 2022 roku. Jako powstaniec warszawski, miał ogromny wpływ na przebieg wydarzeń w stolicy w czasie II wojny światowej.
Jako żołnierz 1142 plutonu 4. kompanii VIII zgrupowania Armii Krajowej, Mieczysław Kluge brał udział w walkach w trudnych warunkach, które charakteryzowały się dużym wysiłkiem i odwagą. Jego oddział był częścią Zgrupowania „Krybar”, które prowadziło działania w jednym z kluczowych rejonów Warszawy, w Powiślu.
Warto podkreślić, że działalność bojowa Kluge miała miejsce w kontekście heroicznych wysiłków wielu Polaków, którzy walczyli o wolność swojego kraju. Jego historia, jak i historia wielu innych uczestników powstania, przypomina o złożoności i tragedii tego okresu.
Życiorys
Mieczysław Kluge, urodzony w Warszawie, wywodzi się z rodziny inteligenckiej. Po zakończeniu 7-klasowej szkoły powszechnej w 1942 roku rozpoczął swoją edukację w II Miejskiej Szkole Handlowej w Warszawie, która wcześniej nosiła nazwę Gimnazjum Kupieckiego im. St. Szczepanowskiego.
II wojna światowa
Szare Szeregi – Zawisza
W listopadzie 1942 roku, dzięki wsparciu profesora Floriana Wardasa, nauczyciela historii na tajnych kompletach, Mieczysław nawiązał kontakt z organizacją harcerską i dołączył do „Zawiszaków” w ramach 41 Warszawskiego Szczepu Harcerskiego im. gen. Władysława Sikorskiego. Tu zyskał podstawową wiedzę z zakresu zuchowego. Spotkania konspiracyjne jego grupy odbywały się w budynkach szkół przy ul. Karowej 4 oraz Sewerynów 6, a także w Zakładzie Wychowawczym przy ul. Lipowej 14 oraz w siedzibie szkoły handlowej przy ul. Starej 6. Na tym etapie kładł duży nacisk na naukę pierwszej pomocy medycznej.
Po pewnym czasie, w marcu 1943 roku, Mieczysław złożył harcerskie przyrzeczenie, które zostało odebrane podczas uroczystości w szkole na ul. Starej 6 przez dh Andrzeja Zejdlera ps. „Babinicz”. Pomiędzy marcem 1943 a marcem roku następnego brał czynny udział w akcjach konspiracyjnych, w tym m.in. w operacji „Wawer”, gdzie m.in. doręczał informacje o zagrożeniu aresztowaniem, kolportował podziemną prasę oraz przenosił tzw. paczki konspiracyjne.
Szare Szeregi – Bojowe Szkoły
W marcu 1944 roku, przynależąc do „Bojowych Szkół”, ponownie złożył wojskowe ślubowanie na spotkaniu zastępów w Katedrze Św. Jana na Starym Mieście. Otrzymał sformułowaną w postaci Katechizmu „M” przysięgę, która zaczynała się od zdania: „Jestem żołnierzem Polski walczącej z barbarzyńskim najeźdźcą…”. Przysięgę odebrał dh Andrzej Kurczyński ps. „Andrzej Kotowski”. Od marca do lipca 1944 roku, poza kontynuowaniem poprzednich działań, uczestniczył w intensywnych szkoleniach na Sadybie, które obejmowały m.in. znajomość broni oraz orientacji w terenie.
Powstanie warszawskie
W chwili wybuchu powstania warszawskiego, Mieczysław znajdował się w swoim mieszkaniu, gdzie został odwiedzony przez łącznika. Gdy wracał z pracy ulicą Oboźną, natknął się na pierwszy ogień strzelecki. Powstańcy z „Szarych Szeregów” nie byli w stanie ponownie się z nim skontaktować, przez co Mieczysław stracił okazję do działania w ramach harcerzy. W dniu 2 sierpnia, z pomocą przyjaciela Anatoliusza Gołębiowskiego „Toniego”, połączył się z dowódcą 1142 plutonu, ppor. Alfredem Stawierskim „Miotaczem”. Został włączony do plutonu jako strzelec i wykonywał rozmaite zadania, takie jak monitorowanie ruchu wroga oraz transport zaopatrzenia do IV kompanii, dowodzonej przez Mariana Malinowskiego „Pobóg”.
W sierpniu 1944 roku, z racji pełnienia swoich obowiązków, Mieczysław został skierowany do placówki na ul. Cichej, gdzie jego zadania obejmowały obserwację nieprzyjacielskich jednostek oraz sprawowanie warty na barykadach przy ul. Topiel, oraz Tamka. Niestety, 27 sierpnia jego rodzinna tragedia spotkała go ze śmiercią babci, która zginęła w czasie walk. To pogorszyło stan zdrowia jego matki, która potrzebowała pilnej opieki.
Wszystko to stało się przyczyną, dla której Mieczysław poprosił dowódcę o urlop, który uzyskał z zaleceniem dalszego kontaktu z plutonem. W trakcie powstania, 5 września jego matka została ranna podczas nalotu, co jeszcze bardziej skomplikowało sytuację.
Niewola
W decyzji, którą podjął 6 września 1944 roku, Mieczysław postanowił towarzyszyć matce, z którą opuścił Warszawę. W czasie ucieczki dotarli do Powiśla, a następnie przez ulicę Dobrą, Bednarską i Ogród Saski dotarli do Wolskiej, gdzie zostali zatrzymani w kościele św. Stanisława Biskupa. Po kilku dniach przebywania w złych warunkach, 8 września zostali przewiezieni do obozu w Pruszkowie, a następnie do Wrocławia i Berlina.
W Berlinie Mieczysław i jego matka przebywali w obozach pracy, gdzie Mieczysław zajął się naprawą torów kolejowych, a jego matka pracowała w bagażowni. Dnia 18 marca 1945 roku oboz, w którym przebywali, został zbombardowany. Mieczysław doznał kontuzji wzroku, a jego matka trafiła do obozu chorych. Wkrótce oboz ten został wyzwolony przez armię radziecką, co otworzyło drogę do powrotu do Polski.
Po wojnie
Po zakończeniu wojny Mieczysław wznowił naukę w Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym w Grodzisku Mazowieckim, kończąc edukację w 1949 roku. Następnie podjął studia na wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie ukończył studia geograficzne w 1952 roku. Kolejne studia kontynuował na Uniwersytecie M.Curie-Skłodowskiej w Lublinie, uzyskując tytuł magistra w dziedzinie klimatologii.
W latach 1965-1988 Mieczysław związał swoje życie zawodowe z Instytutem Geografii PAN, a jego praca obejmowała różnorodne badania klimatu lokalnego. W 1965 roku został także zaproszony do załogi jachtu s/y Śmiały, celem odbycia rejsu naukowego wokół Ameryki Południowej. Niestety, ze względu na problemy zdrowotne zrezygnował z udziału w tej ekspedycji.
Oprócz pracy naukowej, prowadził wykłady w wielu uczelniach, w tym w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku i w Wojskowej Akademii Technicznej w Warszawie. Mieczysław miał na koncie 50 opublikowanych prac naukowych oraz aktywność w organizacjach kombatanckich. Na zawsze pozostanie pamiętany, a jego ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na Cmentarzu Wawrzyszewskim w Warszawie.
Odznaczenia
Mieczysław Kluge otrzymał szereg odwznaczeń za swoje zasługi w trakcie różnych działań historycznych. Jego odznaczenia są świadectwem odwagi i poświęcenia w trudnych czasach.
Za swoją udział w powstaniu warszawskim został uhonorowany Warszawskim Krzyżem Powstańczym, co miało miejsce na mocy uchwały Rady Państwa z dnia 3 marca 1982 roku. To wyróżnienie jest hołdem dla heroizmu i determinacji świadków tego tragicznego momentu w historii Polski.
Oprócz tego, za działania małego sabotażu, w których brał udział w ramach Szarych Szeregów, Mieczysław Kluge został odznaczony Krzyżem Zasługi dla ZHP z rozetą-mieczami, na podstawie uchwały Głównej Kwatery ZHP z dnia 22 czerwca 1988 roku. To wyróżnienie podkreśla jego zaangażowanie i działanie na rzecz niepodległości.
W 1993 roku, decyzją Prezydenta RP z dnia 23 września, przyznano mu Krzyż Armii Krajowej za działalność w konspiracji, co również odzwierciedla jego niezłomną postawę w walce o wolność Polski.
Na koniec, 7 lipca 2008 roku, Mieczysław Kluge został uhonorowany Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski przez Prezydenta RP, co stanowi wysokie uznanie jego patriotycznych działań i wkładu w historię kraju.
Przypisy
- nekrolog. Gazeta Wyborcza, 14.05.2022 r. [dostęp 29.10.2023 r.]
- Mieczysław Antoni Kluge. 1944.pl. [dostęp 16.05.2022 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Zygmunt Roguski | Stanisława Alina Liniarska | Tadeusz Kasprzycki | Bolesław Binder | Gracjan Dąbrowski | Karol Fiałkowski | Feliks Michałkowski | Henryk Żmudzki | Aleksander Hrynkiewicz | Aleksander Kulczyński | Henryk Niezabitowski | Stefan Bałuk | Stefan Sznuk | Mieczysław Borkowski (major) | Marian Rytka | Stanisław Nilski-Łapiński | Aleksander Oborski | Stanisław Orlewicz | Danuta Gałkowa | Antoni ListowskiOceń: Mieczysław Kluge