Stefan Sznuk

---

Życiorys

Był to człowiek o niezwykłych osiągnięciach, który pełnił służbę w Armii Imperium Rosyjskiego, gdzie sprawował funkcję oficera saperów w trakcie I wojny światowej. Jego późniejsze zaangażowanie w działalność Polskiej Organizacji Wojskowej świadczy o jego patriotyzmie i oddaniu sprawie narodowej. Po zakończeniu wojny uzyskał wykształcenie, kończąc studia na Politechnice Warszawskiej, co pozwoliło mu zdobyć tytuł inżyniera.

Wraz z odzyskaniem przez Polskę niepodległości, został zmobilizowany do Wojska Polskiego, gdzie odgrywał kluczową rolę w wojnie polsko-bolszewickiej. Jego kariera wojskowa nabrała rozpędu, kiedy to awansował do stopnia kapitana w korpusie oficerów aeronautycznych, ze starszeństwem datowanym na 1 czerwca 1919. Wkrótce potem, 15 sierpnia 1924 roku, awansowano go na stopień majora.

W latach 1923 i 1924 był oficerem 1 pułku lotniczego. W okresie od lipca 1923 do października 1924 miał zaszczyt dowodzić 16 eskadrą wywiadowczą. 1 lipca 1924 roku został oddelegowany do Szkoły Pilotów w Bydgoszczy w charakterze ucznia, co otworzyło mu drogę do dalszej kariery.

W 1928 roku znajdował się w szeregach 4 pułku lotniczego, a w 1932 roku był członkiem kadry naukowej Wyższej Szkoły Wojennej. Po wielu latach służby w lotnictwie, od listopada 1936 roku pełnił obowiązki komendanta Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. Z dniem 15 listopada 1938 roku objął kierownictwo Centrum Wyszkolenia Lotnictwa Nr 1 w Dęblinie.

Jego wysokie umiejętności i zasługi zaowocowały awansem na pułkownika w dniu 19 marca 1939 roku, co dało mu 3. lokatę w korpusie oficerów lotnictwa. 15 czerwca 1939 roku został powołany na stanowisko komendanta Grupy Szkół Lotniczych w Warszawie.

W czasie mobilizacji w sierpniu 1939 roku mianowany został dowódcą lotnictwa oraz obrony przeciwlotniczej w Armii „Kraków”, a po wybuchu II wojny światowej także w Armii „Lublin”. Po klęsce na polu bitwy w obronie kraju udał się do Rumunii, gdzie zasilał szeregi polskiej ambasady. Następnie, jak wiele innych oficerów, przedostał się do Francji, działając w Ministerstwie Spraw Wojskowych.

Po opanowaniu Francji przez wroga, jego drogą było przebycie do Wielkiej Brytanii, gdzie od lipca 1940 roku pełnił funkcję szefa sztabu Inspektora Polskich Sił Powietrznych. Również pracował jako szef Polskiej Misji Lotniczej oraz Polskiej Misji Wojskowej w Kanadzie, gdzie przebywał od 1941 do 1945 roku. Od 1945 do 1947 roku był attaché wojskowym i lotniczym.

Po zakończeniu działań wojennych oraz procesie demobilizacji, osiedlił się na stałe w Kanadzie. Był aktywnym członkiem koła nr 8 Stowarzyszenia Polskich Kombatantów (SPK) w Ottawie. W roku 1964, jako wyraz uznania dla jego zasług, Naczelny Wódz mianował go na stopień generała brygady. W tej roli przewodniczył Radzie Kongresu Polonii Kanadyjskiej i jednocześnie pracował w kanadyjskim Departamencie Obrony Narodowej, gdzie również otrzymał stopień brygadiera Królewskich Kanadyjskich Sił Powietrznych.

Jego życie zakończyło się 6 maja 1986 roku w Ottawie, gdzie został pochowany na cmentarzu Notre Dame. Jego żona, Stanisława (1898–1983), oraz córka, Krystyna (1922–2005), z mężem Sparks, były dla niego wielkim wsparciem w trudnych czasach.

Ordery i odznaczenia

Stefan Sznuk był osobą, która otrzymała szereg prestiżowych nagród i odznaczeń za swoje zasługi. Jego działalność wojskowa oraz społeczna została doceniona przez wiele instytucji zarówno w Polsce, jak i za granicą. Oto niektóre z przyznanych mu wyróżnień:

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 12513 (za wojnę 1939–1945),
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (9 września 1977),
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (3 maja 1972),
• Krzyż Walecznych (dwukrotnie),
• Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937),
• Polowa Odznaka Obserwatora nr 79 (12 grudnia 1929),
• Oficer Orderu Imperium Brytyjskiego (Wielka Brytania),
• Oficer Orderu Kanady (Kanada, 18 grudnia 1970),
• Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa, zezwolenie w 1934).

---

Oceń: Stefan Sznuk

---