Powiśle to uwielbiane przez mieszkańców osiedle oraz obszar o znaczeniu kulturowym i społecznym, zlokalizowane w Śródmieściu Warszawy. Jego położenie sprawia, że jest to miejsce o bogatej historii oraz intensywnym życiu miejskim.
Od strony południowej, Powiśle graniczy z dzielnicą Solec, a od północy sąsiaduje ze Starym Miastem, co czyni je idealnym punktem wyjściowym do odkrywania stolicy. Z kolei zachodnią granicę wyznaczają tereny Śródmieścia Północnego oraz Południowego. Wisła stanowi z kolei naturalną granicę na wschodzie, dodając wyjątkowego uroku temu obszarowi.
Historia
Powstanie historycznego osiedla Powiśle obejmuje obszary Solca, Powiśla właściwego oraz Mariensztatu, które razem tworzą niepowtarzalny klimat warszawskiej dzielnicy.
Solec
Obszar Solca, będący częścią osiedla, to miejsce, które wyznaczają późniejsze granice: wiadukt mostu średnicowego, park Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego (dawniej znany jako Centralny Park Kultury), ulica Myśliwiecka, a także ulica Łazienkowska oraz wybrzeże Wisły. Każdy z tych elementów charakteryzuje się nie tylko funkcjonalnością, ale i historycznym znaczeniem w kontekście rozwoju Warszawy.
Powiśle
W pierwszej części XIX wieku Powiśle zyskało reputację jako główny ośrodek przemysłowy Warszawy. Jednakże, od końca lat 70. XIX wieku zauważalny był trend przenoszenia zakładów przemysłowych, które zaczęły się lokalizować bliżej linii kolejowych, głównie na Wolę oraz Pragę. W 1830 roku, na ulicy Czerniakowskiej nr 3001, znajdował się browar Weissa, który w dzisiejszej numeracji odpowiada numerowi 189, usytuowanemu na nieistniejącym rogu z ulicą Fabryczną.
wydarzenie z 29 listopada 1830 roku, kiedy to browar Weissa został podpalony przez pchor. Wiktora Tylskiego, dało impuls do wybuchu powstania listopadowego. Powiśle, podobnie jak pozostałe części Warszawy, doznało poważnych zniszczeń w okresie II wojny światowej, zwłaszcza po brutalnym stłumieniu powstania warszawskiego przez wojska niemieckie. Po zakończeniu wojny zainicjowano proces odbudowy dzielnicy, co zaowocowało pojawieniem się nowych, ciekawych architektonicznie budynków, w tym trzech szczególnie charakterystycznych, zwanych „iksami”.
Granice Powiśla właściwego, które oddzielają go od Solca i Mariensztatu, wyznaczają ulice: Karowa, skarpa oddzielająca Powiśle od Traktu Królewskiego, wiadukt mostu średnicowego oraz wybrzeże Wisły, co sprawia, że to miejsce ma nie tylko znaczenie historyczne, ale również atrakcyjne położenie.
Mariensztat
Wreszcie, jeśli chodzi o Mariensztat, to jego granice obejmują ulicę Karową, wybrzeże Wisły oraz ulicę Nowy Zjazd. Obszar ten kończy się w połowie ulicy Bednarskiej, która łączy go z Krakowskim Przedmieściem. Historyczne Powiśle to zatem złożona oraz bogata historia, która odzwierciedla rozwój Warszawy na przestrzeni lat.
Infrastruktura drogowa i kolejowa
W okresie międzywojennym na obszarze Powiśla istniała linia tramwajowa, która została usunięta po zakończeniu II wojny światowej. Od Dworca Gdańskiego aż do Elektrowni Warszawskiej, biegły tory kolejowe, które pełniły rolę transportu dla węgla. Zniszczenia wojenne stwarzały możliwości, aby w procesie rewitalizacji areałów zrealizować dwa kluczowe projekty drogowe. Wybrzeżem Wisły przez Powiśle wiedzie Wisłostrada, stanowiąca jeden z głównych wyjazdów na Gdańsk oraz jedną z nielicznych dróg przelotowych przez stolicę w kierunku północ-południe. Kolejna odnoga drogowa, która przeszła przez Powiśle, to Trasa Łazienkowska, będąca fragmentem niedokończonej, wewnętrznej obwodnicy Warszawy.
Natomiast z lokalnych przedsięwzięć, szczególnym znaczeniem wyróżnia się most Świętokrzyski, który usunięty wcześniej, tymczasowo był zastąpiony przez most Syreny postawiony przez wojsko. Mimo braku bezpośredniego połączenia z Wisłostradą, ten most utrzymuje znaczący ruch w tej części Powiśla.
Na terenie Powiśla mieści się również przystanek kolejowy Warszawa Powiśle, który obsługuje połączenia kolei podmiejskiej. Po jego zachodniej stronie można znaleźć wschodni wylot tunelu średnicowego. W rejonie, gdzie krzyżują się ulice Wybrzeże Kościuszkowskie oraz Tamka, ulokowana jest stacja II linii warszawskiego metra, która nosi nazwę Centrum Nauki Kopernik.
Przypisy
- Obszary MSI. Dzielnica Śródmieście. [w:] Zarząd Dróg Miejskich [on-line]. zdm.waw.pl. [dostęp 19.09.2020 r.]
- Taryfa posesyj (domów i placów) m. stoł. Warszawy i przedmieścia Pragi. Warszawa: 1920?, s. 47.
- Stefan Kieniewicz: Warszawa w latach 1795–1914. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 225.
- Stanisław Juliusz Harbut: Noc listopadowa w świetle i cieniach historji [oryginalna pisownia z 1930 r.] i procesu przed Najwyższym Sądem Kryminalnym : w 100-letnią rocznicę. T. 1 wydanie drugie przejrzane i rozszerzone. Warszawa: Książnica Atlas, 1930, s. 111.
Pozostałe obiekty w kategorii "Osiedla":
Powsin | Pyry (Warszawa) | Rakowiec (Warszawa) | Nowe Bródno | Siekierki (Warszawa) | Skarpa Puławska | Skocznia (Warszawa) | Słodowiec | Służew Fort | Służew nad Dolinką | Pohulanka (Warszawa) | Płudy (Warszawa) | Plac Wojska Polskiego (Warszawa) | Przy Parku | Saska Kępa | Salomea (Warszawa) | Sady Żoliborskie | Pańska | Panieńska | Różopole (Warszawa)Oceń: Powiśle (Warszawa)