Danuta Gałkowa

---

Życiorys

Danuta Gałkowa, córka Józefa i Agnieszki ze Starzyńskich, zdobywała wykształcenie w Publicznej Szkole Powszechnej im. Królowej Jadwigi w Warszawie, a następnie kontynuowała naukę w Gimnazjum im. Heleny Grabowskiej, które przed wybuchem wojny nosiło nazwę Towarzystwa Krzewienia Wiedzy Handlowej. W czasach przed II wojną światową wstąpiła do harcerstwa, co miało duży wpływ na jej przyszłe działania. Po wybuchu konfliktu zbrojnego, znalazła się w 301. punkcie sanitarnym Szpitala Przemienienia Pańskiego, gdzie pełniła rolę telefonistki.

Podczas okupacji mieszkała w Warszawie przy ulicy Św. Wincentego 47 i pracowała w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w Wydziale Świadczeń Długoterminowych. Równocześnie aktywnie działała w konspiracji. Przeszła szkolenie sanitarne w Szpitalu Dzieciątka Jezus oraz różnorodne kursy wojskowe, m.in. w Strudze pod kierunkiem Lucjana Fajera, ps. Ognisty. Była anonimowym agentem kontrwywiadu wojskowego, o czym jej znajomi z drużyny nie mieli pojęcia. Na początku jej zadań były to drobne czynności, takie jak przepisywanie ulotek, jednak z czasem zajmowała się rozpracowywaniem wrogich agentów i współpracowników okupanta.

W 1944 roku Danuta zorganizowała fałszywe dokumenty na nazwisko Stefania Szymkowiak dla Gizy Alterwajn, którą jej rodzina ukrywała. Przed powstaniem warszawskim obawiała się, że rodzice nie pozwolą jej na udział w walkach, dlatego uciekła z domu. 1 sierpnia miała stawić się na punkcie przy ul. Żelaznej. Jej uzbrojenie obejmowało granaty R-42 Sidolówka i RGD-5. W trakcie powstania odegrała rolę komendantki sanitariatu, później dołączyła do drużyny 174 batalionu „Chrobry I,” dowodzonego przez plut. pchor. Mieczysława Gałkę, ps. Elegant. W trakcie potyczek zajmowała się głównie pracą w sanitariacie, zdobywając stopień starszego strzelca, a pod koniec powstania awansując na podporucznika.

Na przełomie sierpnia zostało jej przypisane zadanie w pasażu Simonsa, gdzie przetrwała szereg dramatycznych bombardowań. Podczas końcowych dni powstania uratowała 21 rannych żołnierzy z płonącego szpitala Pod Krzywą Latarnią, ewakuując ich na ul. Długą, gdzie tylko dwójka z nich przeżyła do końca walk. 8 października postanowiła wyjść z kryjówki w poszukiwaniu wody i jedzenia, ale wtedy dowiedziała się o kapitulacji. Ewakuowała rannych do szpitala na ul. Płocką.

Przeżycia z tego okresu zostały uwiecznione w komiksie „Ocaleni” Tomasza Bereźnickiego. 9 października ten sam Elegant przeszedł operację amputacji nogi w szpitalu przy ul. Płockiej, przeprowadzoną przez profesora Manteuffela. 15 kwietnia 1945 r., w kościele Matki Bożej Loretańskiej na Pradze, Danuta wyszła za mąż za Mieczysława Gałkę, spełniając swoją obietnicę daną mu przed operacją.

Po wojnie działała w różnych organizacjach, w tym m.in. CRZZ. Była aktywną uczestniczką życia kombatantów, działała w ZBoWiD oraz ZPW. Od 1969 roku zasiadała w Zarządzie Głównym ZBoWiD. W latach 80. w Japonii ukazała się publikacja autorstwa Tsutomu Iwakury opisująca jej dzieje. Danuta Gałkowa jest również postacią w jednym z odcinków cyklu Rewizja nadzwyczajna Dariusza Baliszewskiego. Zagrała też w dokumentalnym filmie Krzysztofa Langa z 1994 roku, zatytułowanym „Powstanie warszawskie 1944”. Jej wspomnienia z okresu wojny znalazły swoje miejsce w książce „Byłam warszawskim Robinsonem”.

Odznaczenia i wyróżnienia

Danuta Gałkowa odznaczyła swoje życie wyjątkowymi osiągnięciami oraz uznaniami, które potwierdzają jej niezatarte ślady w historii Polski. 28 sierpnia 1959 roku została uhonorowana przez Radę Państwa Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, co stanowiło oznakę jej poświęcenia i odwagi.

W ciągu swojej kariery, otrzymała również szereg innych wyróżnień, takich jak Krzyże Kawalerski, Oficerski i Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznane w latach 1966, 1978 i 1989. W 1997 roku, Gałkowa otrzymała medal okolicznościowy IV wieki Stołeczności Warszawy, co dodatkowo podkreśla jej zasługi dla stolicy.

Jej osiągnięcia nie kończą się na tych dokonań. Danuta Gałkowa została również odznaczona Warszawskim Krzyżem Powstańczym, Medalem za Warszawę oraz Krzyżem Partyzanckim, co ukazuje jej zaangażowanie w walkę o wolność.

W 2001 roku, za swoje zasługi w ratowaniu życia ludzkiego, została nagrodzona najwyższym odznaczeniem pielęgniarskim, Medalem Florence Nightingale, które jest przyznawane przez Międzynarodowy Czerwony Krzyż. Jednak to nie koniec jej honorów.

W 2010 roku, zasłużyła się medalem i tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata, co jest świadectwem jej odwagi i empatii w trudnych czasach, nadanym przez izraelski Instytut Jad Waszem.

Dnia 9 stycznia 2012 roku, w Pałacu na Wodzie w Łazienkach Królewskich w Warszawie, podczas uroczystości wręczenia odznaczeń, Danuta Gałkowa została uhonorowana Medalem „Pro Patria”. Wyróżnienie to przyznano jej przez Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych „za szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Ojczyzny”.

---

Oceń: Danuta Gałkowa

---