Ulica Wolska to znacząca arteria znajdująca się w samym sercu dzielnicy Wola w Warszawie. Wola to miejsce o bogatej historii i dynamicznie rozwijającej się architekturze.
Ulica ta jest otoczona różnorodnymi atrakcjami, które przyciągają zarówno lokalnych mieszkańców, jak i turystów. Warto zwrócić uwagę na jej znaczenie komunikacyjne oraz kulturalne w obrębie miasta.
Opis
Ulica Wolska, która ma swoje korzenie w XVIII wieku, została oficjalnie nazwana w 1771 roku. Jej nazwa wywodzi się od wsi Wielka Wola, do której prowadziła jako główny trakt prowadzący ze Starej Warszawy w stronę zachodnią. Z odległych czasów pozostaje kluczową arterią dla dzielnicy Wola. Ok. 1820 roku ulica jako jedna z pierwszych w tej części metropolii zyskała nawierzchnię z bruku oraz została uregulowana.
W 1908 roku na Wolskiej ulicy po raz pierwszy wyruszyły tramwaje elektryczne, co zadziałało na korzyść komunikacji miejskiej. W tragicznych dniach obrony stolicy we wrześniu 1939 roku, na wysokości ulic Redutowej i Gizów, zbudowano barykadę, która składała się z dwóch wozów tramwajowych. 9 września niemieckie wojska zaatakowały ulicą Wolską, kierując się w stronę polskich pozycji, które były bronione przez żołnierzy 40 Pułku Piechoty Dzieci Lwowskich, w rejonie barykady oraz cmentarza prawosławnego.
Obrońcy wykazali się niezwykłą odwagą, zatrzymując kolumnę niemieckich pojazdów pancernych, co udało się dzięki podpaleniu około 100 beczek z terpentyną, które zostały wywiezione z Fabryki Przetworów Chemicznych „Dobrolin”. Wieczorem tego samego dnia okupanci wycofali się z Woli, a zniszczenia, jakie wynikły z walk oraz nalotów Luftwaffe, były znaczne.
W maju 1940 roku, okupacyjne władze niemieckie dokonały zmiany nazwy ulicy na Litzmannstadtstrasse, co miało na celu germanizację przestrzeni miejskiej. 15 października 1975 roku oddano do użytku nowoczesny węzeł komunikacyjny, który powstał na skrzyżowaniu ulic Wolskiej, Kasprzaka i Redutowej. Nazwano go wolskim węzłem.
Północna jezdnia ulicy Kasprzaka, kierująca ruch w stronę zachodnią, została zbudowana w wykopie, natomiast wszystkie inne ciągi uliczne, w tym południowa jezdnia Kasprzaka, ulica Wolskiej oraz torowisko tramwajowe, znajdowały się na poziomie ziemi. 5 lutego 2024 roku, oddano do użytku części drogi w ramach przebudowanego wolskiego węzła komunikacyjnego, co umożliwiło płynny ruch w obrębie krzyżujących się ulic Wolskiej, Kasprzaka i Redutowej.
25 marca 2024 roku otwarto zmodernizowaną linię tramwajową na odcinku między ulicami Elekcyjną i Kasprzaka, z przeniesieniem torowiska na pas rozdzielający jezdnie. Nowa linia mumieszczono w nowoczesnej infrastrukturze komunikacyjnej. Warto zaznaczyć, że w latach 1952–1986 ulica Wolska była częścią drogi państwowej nr 17, a od 1962 roku do połowy lat 80. stanowiła część międzynarodowych dróg E8 i E12.
Następnie, w latach 1986–2013, Wolska stała się fragmentem drogi krajowej nr 2 oraz trasy europejskiej E30. Ulica Wolska wyznacza również granicę administracyjną w granicach dzielnicy Wola pomiędzy obszarami MSI: Ulrychów, Odolany, Czyste oraz Młynów.
Ważniejsze obiekty
Ulica Wolska w Warszawie to miejsce bogate w różnorodne obiekty, które mają istotne znaczenie kulturowe i historyczne dla miasta. Poniżej przedstawiam najważniejsze z nich:
- Cerkiew św. Jana Klimaka,
- Cmentarz mariawicki,
- Park Powstańców Warszawy,
- Cmentarz Powstańców Warszawy,
- Izba Pamięci przy Cmentarzu Powstańców Warszawy,
- Cmentarz prawosławny,
- Cmentarz Wolski,
- Kamień upamiętniający powstańców z batalionu „Parasol” (nr 40),
- Kaplica Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich,
- Kompleks biurowy Spark,
- Kościół Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Warszawie,
- Kościół św. Stanisława Biskupa,
- Kościół św. Wawrzyńca,
- Pałacyk Biernackich,
- Park im. Edwarda Szymańskiego,
- Park im. gen. Józefa Sowińskiego,
- PDT Wola,
- Pomnik Pamięci Pilotów RAF (przy skrzyżowaniu z ul. Redutową),
- Przystanek kolejowy Warszawa Wola,
- Reduta nr 56,
- Skwer im. płk. Zdzisława Kuźmirskiego-Pacaka (na skwerze galeria plenerowa rzeźb współczesnych przeniesionych z ul. Kasprzaka),
- Stacja metra Płocka,
- Kilkanaście tablic pamiątkowych Tchorka,
- Zajezdnia tramwajowa „Wola”,
- Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie.
Obiekty nieistniejące
W historycznych archiwach Warszawy możemy odnaleźć ślady wielu obiektów, które niestety zniknęły z powierzchni ziemi. Do tej pory pamiętamy o kilku z nich:
- pałacyk Michlera,
- rogatki Wolskie,
- fabryka przetworów chemicznych „Dobrolin”,
- fabryka obić i papierów kolorowych Józefa Franaszka.
Przypisy
- Kasprzaka i Redutowa otwarte dla kierowców. To koniec utrudnień na Woli? [online], rdc.pl, 05.02.2024 r.
- Warszawa. Tramwaje pojechały Wolską [online], transport-publiczny.pl, 25.03.2024 r. [dostęp 03.04.2024 r.]
- WitoldW. Urbanowicz, Warszawa otworzyła trasę tramwajową na Kasprzaka [online], transport-publiczny.pl, 05.03.2024 r. [dostęp 05.03.2024 r.]
- Dzielnica Wola [online], Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie [dostęp 06.05.2022 r.]
- Żelazne rzeźby zniknęły z Kasprzaka. Przeniesiono je na pobliski skwer – zdjęcie nr 14 [online], gazetapl [dostęp 06.05.2022 r.]
- Rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 27.09.2013 r. w sprawie pozbawienia dróg kategorii dróg krajowych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1153).
- Plan Warszawy, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1963 r.
- Uchwała nr 192 Rady Ministrów z dnia 02.12.1985 r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg krajowych (M.P. z 1986 r. nr 3, poz. 16).
- Mieczysław Cieplewicz. Bombardowanie i ostrzeliwanie Warszawy we wrześniu 1939 r.. „Kronika Warszawy”. 4/48, s. 57, 1981 r.
- Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w.. Warszawa: Argraf, 2004, s. 338–344. ISBN 83-912463-4-5.
- Tomasz Szarota: Okupowanej Warszawy dzień powszedni. Studium historyczne. Warszawa: Czytelnik, 2010, s. 48. ISBN 978-83-07-03239-9.
- Krzysztof Komorowski (red.): Warszawa walczy 1939–1945. Leksykon. Warszawa: Fundacja Polska Walczy i Wydawnictwo Bellona, 2015, s. 415. ISBN 978-83-1113474-4.
- Jan Grzybowski: 40 pułk piechoty „Dzieci Lwowskich” w obronie Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1990, s. 62. ISBN 83-11-07846-7.
- Pacak Kuźmirski: Reduta 56. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1966, s. 38.
- Warszawskie tramwaje elektryczne 1908−1998. Tom I. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1998, s. 6. ISBN 83-907574-00.
- Maria Nietyksza, Witold Pruss: Wola w okresie przemian kapitalistycznych [w: Dzieje Woli]. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 122.
- Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 221. ISBN 83-86619-97X.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Wolumen w Warszawie | Ulica Wołoska w Warszawie | Ulica Wspólna w Warszawie | Ulica Wybrzeże Gdyńskie w Warszawie | Ulica Wybrzeże Kościuszkowskie w Warszawie | Ulica Wybrzeże Szczecińskie w Warszawie | Ulica Zabraniecka w Warszawie | Ulica Zagórna w Warszawie | Ulica Zielna w Warszawie | Ulica Zwycięzców w Warszawie | Ulica Wolność w Warszawie | Ulica Wojciecha Oczki w Warszawie | Ulica Władysława Umińskiego w Warszawie | Ulica Włodarzewska w Warszawie | Ulica Władysława Broniewskiego w Warszawie | Ulica Wincentego Rzymowskiego w Warszawie | Ulica Williama Heerleina Lindleya w Warszawie | Ulica Wileńska w Warszawie | Ulica Wilanowska w Warszawie | Ulica Wiktorska w WarszawieOceń: Ulica Wolska w Warszawie