Aleksander Hrynkiewicz

Wojsko i służby mundurowe

Aleksander Hrynkiewicz, znany także pod różnymi pseudonimami, takimi jak „Przegonia”, „Marek”, „Wioślarz” oraz „Wizytator”, to postać, której życie i kariera w znaczący sposób odcisnęły się na historii Polski.

Urodził się 14 stycznia 1896 roku w Warszawie, gdzie spędził swoje młodzieńcze lata, a następnie związał się z Wojskiem Polskim, w którym z czasem awansował na stopień podpułkownika kawalerii.

Aleksander Hrynkiewicz zakończył swoją życiową drogę 15 czerwca 1981 roku w Montrealu, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo i niezatarte ślady w pamięci narodowej.

Życiorys

Od 1912 roku Aleksander Hrynkiewicz był aktywnym członkiem Związku Strzeleckiego, a z biegiem lat, od 1915 roku, objął funkcję komendanta sekcji POW na Mokotowie. W tym samym roku ukończył Gimnazjum Mariana Rychłowskiego w Warszawie oraz rozpoczął swoją służbę w Wojsku Polskim, w którym pełnił wyróżniającą rolę.

Hrynkiewicz zasłynął jako oficer 1 pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego, gdzie aktywnie uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej, dowodząc plutonem. Jego umiejętności i poświęcenie zaowocowały awansem do stopnia rotmistrza w korpusie oficerów kawalerii, co miało miejsce 1 stycznia 1928 roku.

W 1935 roku jego kariera nabrała nowego kierunku, gdy został przeniesiony do Gabinetu Ministra Spraw Wojskowych, gdzie objął stanowisko adiutanta ministra Józefa Piłsudskiego. Po śmierci marszałka, w dniu 21 maja 1935 roku, Hrynkiewicz w Pałacu Belwederskim w Warszawie przekazał mózg Józefa Piłsudskiego prof. Maksymilianowi Rosemu, który następnie został wysłany do Wilna i zdeponowany w Polskim Instytucie Badań Mózgu w przeznaczonym do tego budynku.

Podczas awansu 27 czerwca 1935 roku osiągnął stopień majora, ze starszeństwem od 1 stycznia 1935 roku, co podniosło go na 10. lokatę w korpusie oficerów kawalerii. W marcu 1939 roku pełnił obowiązki w Biurze Inspekcji Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych, gdzie kierował Samodzielnym Referatem Personalnym. W obliczu wyzwań września 1939 roku, Hrynkiewicz pełnił funkcję zastępcy dowódcy pułku 1 pułku szwoleżerów Józefa Piłsudskiego.

W 1941 roku został komendantem Obwodu V Mokotów (Okręg Warszawa AK). Dnia 11 listopada 1942 roku awansował do stopnia podpułkownika. Podczas powstania warszawskiego, Hrynkiewicz był zmuszony opuścić Mokotów między 3 a 4 sierpnia 1944 roku, jednak formalnie pozostawał dowódcą obwodu do 18 sierpnia. Po zakończeniu powstania trafił do niewoli niemieckiej.

Po wojnie znajdował się na emigracji; najpierw w Niemczech, a następnie w Wielkiej Brytanii, aż w końcu osiedlił się w Kanadzie. Po latach spędzonych za granicą, spoczął na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 173-4-32,33), gdzie jego historia została na zawsze związana z historią Polski.

Ordery i odznaczenia

Oto lista odznaczeń i orderów, które otrzymał Aleksander Hrynkiewicz, świadcząca o jego zasługach i heroizmie. Wyróżnienia te są dowodem jego oddania służbie oraz patriotyzmowi.

  • Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921),
  • Krzyż Niepodległości (22 kwietnia 1938),
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937),
  • Krzyż Walecznych (trzykrotnie),
  • Srebrny Krzyż Zasługi (7 grudnia 1927),
  • Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936).

Przypisy

  1. Aleksander Hrynkiewicz. 1944.pl. [dostęp 16.04.2024 r.]
  2. Cmentarz Stare Powązki: ALEKSANDER HRYNKIEWICZ, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 06.11.2019 r.]
  3. a b c Rybka i Stepan 2006, s. 131.
  4. Rybka i Stepan 2006, s. 416.
  5. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 21.03.1935 r., s. 31.
  6. M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  7. M.P. z 1938 r. nr 93, poz. 143 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości” - zamiast uprzednio nadanego Medalu Niepodległości.
  8. M.P. z 1927 r. nr 283, poz. 779 „za zasługi na polu organizacji armji i wychowania żołnierza”.
  9. Dekret Wodza Naczelnego L. 3125 z 30.06.1921 r. Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 28, poz. 1114.

Oceń: Aleksander Hrynkiewicz

★★★★★
Średnia ocena:4.94 Liczba ocen:21