Pałac Prymasowski w Warszawie

Pałace

Pałac Prymasowski to imponująca budowla, która znajduje się w Warszawie, przy ul. Senatorskiej 13/15. Jest to miejsce o bogatej historii, które zachwyca zarówno architekturą, jak i jego znaczeniem w dziejach stolicy.

Obiekt ten pełnił istotną rolę w kontekście polskiej kultury i polityki na przestrzeni wieków, będąc świadkiem wielu ważnych wydarzeń.

Historia

Rozpoczęcie budowy pałacu ma swoje korzenie pod koniec XVI wieku, kiedy to biskup płocki Wojciech Baranowski, będąc wówczas prymasem, postanowił przekazać go kapitule gnieźnieńskiej w 1610 roku. Podczas najazdów szwedzkich pałac doznał znacznych zniszczeń. W celu jego odbudowy zaangażowano Józefa Fontanę, lecz budowla ponownie ucierpiała w wyniku działań wojennych z 1704 roku, kiedy została splądrowana przez wojska Sasa, Wołochów oraz Kozaków. W odbudowie pałacu pomógł prymas Stanisław Szembek.

Do 1795 roku pałac pełnił funkcję rezydencji prymasów, przechodząc liczne modernizacje. Pożądanie rozbudowano go pod koniec XVII wieku z inicjatywą Tylmana z Gameren, natomiast w pierwszej połowie XVIII wieku zmodernizowano go w stylu rokokowym jako rezydencję prymasa Adama Ignacego Komorowskiego. W listopadzie 1767 roku, w pałacu odbywały się istotne posiedzenia delegacji wyłonionej przez Sejm Repninowski w celu negocjacji z rosyjskim posłem Nikołajem Repninem dotyczących równouprawnienia innowierców.

W latach 1777–1783 przeprowadzono generalną przebudowę pałacu. Odpowiedzialnym za tę architektoniczną transformację był Efraim Szreger w ścisłej współpracy z Michałem Jerzym Poniatowskim, który zakończył tę renowację w stylu klasycystycznym. Budowla zyskała nowe skrzydła bocczyne oraz efektowny czterokolumnowy portyk.

Wnętrza pałacu zostały również wzbogacone dzięki pracy architektów Jana Chrystiana Kamsetzera oraz Szymona Bogumiła Zuga. Po trzecim rozbiorze, pałac został przystosowany do różnych potrzeb, w tym dla Kamery Warszawskiej oraz Komisji Rządowej Wojny.

W dwudziestoleciu międzywojennym, po przeprowadzonym remoncie, pałac stał się siedzibą Ministerstwa Rolnictwa i Reform Rolnych, co uwieczniono napisem umieszczonym nad jego wejściem: MINISTERIUM ROLNICTWA.

Podczas obrony Warszawy we wrześniu 1939 roku pałac został zniszczony przez pożar, a po wojnie jego straty oszacowano na około 60%. Odbudowa budynku miała miejsce w latach 1949–1950, przekształcając go w siedzibę Centralnego Zarządu Muzeów i Ochrony Zabytków.

W roku 1965 w Sali Kolumnowej wystawiono trumnę z ciałem Marii Dąbrowskiej, a w 1977 roku uczczono pamięć ludowca Czesława Wycecha. W 1976 roku na skwerze przed pałacem odsłonięto pomnik Stanisława Staszica, przetransportowany po 2007 roku na obszar kampusu Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego na Ursynowie.

W przeszłości obiekt pełnił również funkcje urzędowe jako oddział urzędów stanu cywilnego. Obecnie jego właścicielem jest spółka ZPR Media. W kwietniu 2016 roku otwarto w pałacu butikowy hotel Bellotto. Na skwerze przed budynkiem rośnie wiąz szypułkowy, który jest uznawany za pomnik przyrody.

Przypisy

  1. JanuszJ. Gmitruk JanuszJ., WYCECH Czesław (1899-1977), ps. Stanisław Tyczeski, mąż stanu, działacz ruchu ludowego. [online], slownik-biograficzny.uws.edu.pl [dostęp 02.12.2024 r.]
  2. Teresa Dąbrowska: Warszawa literacka lat międzywojennych. Warszawa: Bellona, 21.09.2014 r. ISBN 978-83-11-13068-5.
  3. Jerzy S. Majewski: Warszawa na starych pocztówkach. Warszawa: Agora, 2013, s. 104. ISBN 978-83-268-1238-5.
  4. Tomasz Urzykowski. Pałac Prymasowski stał się hotelem. „Gazeta Stołeczna”, s. 6, 15.06.2016 r.
  5. Ryszard Mączewski: Warszawa między wojnami. Łódź: Księży Młyn, 2009, s. 16. ISBN 978-83-61253-51-8.
  6. Pomniki przyrody na terenie m.st. Warszawy. Pomniki przyrody na terenie dzielnicy Śródmieście. [w:] Urząd m.st. Warszawy [on-line]. bip.warszawa.pl. [dostęp 15.05.2020 r.]
  7. SGGW w hołdzie Stanisławowi Staszicowi. [w:] Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie [on-line]. [dostęp 29.08.2021 r.]
  8. Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj“, 81, ISBN 83-7005-211-8.
  9. Alfred Lauterbach. Zniszczenie i odbudowa Warszawy zabytkowej. „Kronika Warszawy”. 4(8), s. 58, 1971 r.
  10. Jan Stanisław Bystroń: Warszawa. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1977, s. 64.
  11. Aleksander Kraushar, Książę Repnin i Polska, Warszawa 1900 t. II, s. 127.
  12. Karol Małcużyński, Wacław Wojnacki: Zwiedzamy nową Warszawę. Warszawa: Spółdzielczy Instytut Wydawniczy „Kraj”, 1950, s. 86.
  13. Tadeusz Podgórski: Zwiedzamy Warszawę. Warszawa: Sport i Turystyka, 1956, s. 103.

Oceń: Pałac Prymasowski w Warszawie

★★★★★
Średnia ocena:4.86 Liczba ocen:5