Bulwary wiślane w Warszawie

---

Nazewnictwo

Bulwary wiślane w Warszawie to nie tylko piękne miejsce do spacerów, ale także przestrzeń bogata w historię i związane z nią nazewnictwo. Każdy odcinek bulwarów ma swojego patrona, co nadaje mu wyjątkowy charakter.

Od 2006 roku, odcinek bulwarów pomiędzy Cyplem Czerniakowskim a mostem Poniatowskiego nosi nazwę Flotylli Wiślanej. Został on uhonorowany tym mianem w celu upamiętnienia żeglugi i historii Wisły.

Kolejny odcinek, który od 2010 roku przebiega między mostem Poniatowskiego a mostem Śląsko-Dąbrowskim, przez długi czas nosił imię Bohdana Grzymały-Siedleckiego. W 2017 roku jego fragment biegnący od mostu Świętokrzyskiego do mostu Śląsko-Dąbrowskiego został przemianowany na cześć gen. George’a Smitha Pattona, co wskazuje na jego znaczenie w kontekście współczesnej historii.

W 2012 roku, część bulwarów między mostami Śląsko-Dąbrowskim i Gdańskim otrzymała imię Jana Karskiego, wielkiego patrioty i działacza, co niewątpliwie podkreśla jego odegranie roli w historii Polski. Jego imię zostało również upamiętnione tablicą, co świadczy o szacunku, jakim cieszy się w społeczeństwie.

Rok 2017 przyniósł kolejne zmiany, kiedy to odcinek pomiędzy mostem Gdańskim a terenem klubu Spójnia zyskał imię Zbigniewa Religi, jednego z wybitniejszych polskich kardiochirurgów. Jego osiągnięcia w dziedzinie medycyny są szeroko cenione i zawsze będą pamiętane.

Wreszcie, od 2018 roku, odcinek bulwarów między Flotyllą Wiślaną a południową granicą działki ewidencyjnej nr 5/2 nosi nazwę Flotylli Pińskiej, co dodaje jeszcze jednej nuty historycznej do nazewnictwa tych malowniczych terenów.

Historia

W obliczu regularnych wylewów Wisły, władze Królestwa Polskiego podjęły decyzję o wzmocnieniu lewego brzegu rzeki. Prace rozpoczęto w 1825 roku, obejmujące obszar od koszar gwardyjskich do Solca. W celu umocnienia brzegu zastosowano technologię, polegającą na wbijaniu bali w dno rzeki z wykorzystaniem kafarów, co miało na celu wyrównanie linii brzegowej do prostokątnej formy. Niestety, budowa została przerwana przez wybuch powstania listopadowego, a zgromadzone materiały zostały wykorzystane przez Rosjan do budowy Cytadeli, co zatrzymało projekt na etapie do połowy planowanej długości.

W przeciwieństwie do innych stolic europejskich, takich jak Berlin, Budapeszt czy Petersburg, warszawskie nabrzeże na przestrzeni XIX wieku nie zostało zagospodarowane w system bulwarów. Dopiero w latach 1899–1910 rozpoczęto przebudowę nabrzeża, a wybudowane bulwary odcinka, któremu w 1917 roku nadano nazwę Wybrzeże Kościuszkowskie, wyposażono w jezdnie oraz skwer. Dolny poziom wyłożono brukiem oraz stworzono miejsca do cumowania statków, dodając również ławki dla spacerowiczów.

Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, planowano kolejne etapy budowy. W 1930 roku Ministerstwo Robót Publicznych ogłosiło przetarg na realizację robót od Zamku Królewskiego do Bielan, a w pierwszej kolejności do Żoliborza. Nowe bulwary, o szerokości 16–20 m, miały połączyć Śródmieście z nowo przyłączonymi dzielnicami. Do 1937 roku przekształcono odcinek od mostu średnicowego do Mariensztatu, gdzie stworzono asfaltową jezdnię dla samochodów na górnym poziomie oraz promenadę dla pieszych na dolnym. Niestety, promenada została zniszczona w wyniku działań II wojny światowej.

W latach 1935–1938 zbudowano pierwszy odcinek bulwaru o długości około 500 metrów, który rozciągał się od mostu Kierbedzia w stronę północną. Miał on formę dwóch tarasów, a budowę upamiętniono zachowującą informacyjną tablicą, która zapowiadała, że cały bulwar do mostu pod Cytadelą o długości 1600 metrów będzie gotowy w 194… (data nie została dokończona). W 1939 roku, w ubezpieczeniu estetyki bulwarów, u wylotu ul. Tamka został ustawiony pomnik Syreny.

Od 1970 roku kontynuowano prace nad bulwarami. Do końca 1976 roku, w obszarze pomiędzy Cyplem Czerniakowskim a Cytadelą, zbudowano około 2700 metrów bulwarów na podstawie projektu Zofii Dziewulskiej. Bulwary przyjmowały formę kilku betonowych stopni, które niestety nie zyskały dużej popularności wśród mieszkańców, ze względu na bliskość hałaśliwej ulicy, co utrudniało dostęp do Wisły. Poprawa dostępu do rzeki nastąpiła po wybudowaniu w latach 2001–2003 tunelu w rejonie Powiśla oraz mostu Świętokrzyskiego.

Przebudowa

Między mostem Gdańskim a mostem Śląsko-Dąbrowskim

W 2013 roku zainaugurowano proces modernizacji bulwarów na Podzamczu. W ramach obchodów Europejskich Dni Dziedzictwa w 2014 roku zorganizowano wycieczkę po placu budowy, co przyciągnęło wielu zainteresowanych.

Otwarcie zmodernizowanego odcinka planowano pierwotnie na lipiec, a później na jesień 2014 roku. Kolejne przewidywania dat dotyczące otwarcia obszaru na Podzamczu zamieniły się w zapowiedzi na kwiecień 2015 oraz połowę 2015 dla fragmentu prowadzącego do Centrum Nauki Kopernik. W tym czasie był także ogłoszony konkurs architektoniczny dotyczący modernizacji kolejnego odcinka, który rozciągał się od mostu Świętokrzyskiego do Portu Czerniakowskiego.

Lecz w lutym 2015 roku w mediach ukazała się informacja o rozwiązaniu umowy z wykonawcą. Następnie, w kwietniu, wiceprezydent Warszawy, Michał Olszewski, podał nowe terminy zakończenia – lato 2015 dla odcinka od ul. Boleść do Mostu Śląsko-Dąbrowskiego oraz 2016 dla obszaru od mostu Śląsko-Dąbrowskiego do Centrum Nauki Kopernik. Finalnie, pierwszy odcinek bulwarów został otwarty 2 sierpnia 2015 roku.

Między mostem Śląsko-Dąbrowskim a mostem Świętokrzyskim

Prace budowlane w obszarze między mostami Śląsko-Dąbrowskim i Świętokrzyskim napotykały liczne opóźnienia. W marcu 2016 roku ogłoszono, że fragment od mostu Śląsko-Dąbrowskiego do Centrum Nauki Kopernik będzie gotowy latem 2017 roku. Budowa tego odcinka rozpoczęła się w kwietniu 2016 roku. 14 czerwca 2017 roku miało miejsce otwarcie fragmentu bulwarów między Mostem Świętokrzyskim a ulicą Karową. Równocześnie ogłoszono, że otwarcie odcinka między mostem Śląsko-Dąbrowskim a Karową jest planowane na sierpień 2017, co miało miejsce 9 sierpnia tego samego roku.

Na tym odcinku bulwarów, w okolicach Mariensztatu, zainstalowano nowoczesny elektroniczny wyświetlacz, który pokazuje stan wody na przeniesionym z Portu Praskiego wodowskazie. Jest to nowy punkt pomiarowy, znany jako „Warszawa-Bulwary“. Warto podkreślić, że w ramach przebudowy zachowano fragmenty betonowych stopni nabrzeża, na których znajdują się napisy z okresu PRL, o charakterze antykomunistycznym.

Między mostem Świętokrzyskim a Cyplem Czerniakowskim

W grudniu 2016 roku ogłoszono konkurs na projekt kolejnego odcinka bulwarów, który ma prowadzić między mostem Świętokrzyskim a Cyplem Czerniakowskim. W czerwcu 2017 roku zapowiedziano, że 200-metrowy odcinek w okolicy Syreny będzie gotowy w roku 2018.

Prace budowlane na tym odcinku rozpoczęły się we wrześniu 2017 roku, jednak wkrótce zmieniono datę ich zakończenia na styczeń 2019, a potem na wiosnę 2019. Finalnie most został otwarty w marcu 2019 roku. Dodatkowo, we wrześniu 2017 roku ogłoszono wyniki konkursu na projekt pozostałej części bulwarów, który obejmuje budowę altany, parku linearnego, kaskadowych tarasów oraz pięciu nowych budynków.

Inne informacje

W marcu 2018 roku Rada m.st. Warszawy podjęła ważną decyzję, uchwalając akt, który umożliwił odstępstwo od dotychczasowego zakazu spożywania napojów alkoholowych w miejscach publicznych. Przepisy te zezwoliły na spożywanie alkoholu wzdłuż całej długości bulwarów, począwszy od bulwaru Flotylli Wiślanej aż po bulwar Zbigniewa Religi. Przepisy te obejmowały obszar na szerokości sięgającej od linii brzegu Wisły do wschodniej granicy drogi rowerowej bądź chodnika.

Jednak w marcu 2020 roku, ze względu na wybuch pandemii COVID-19, wprowadzono czasowy zakaz picia alkoholu na tych bulwarach, który obowiązywał do 30 czerwca 2020. W następnym miesiącu, decyzją władz, ten zakaz został przedłużony na czas nieokreślony, w związku z panującym w Polsce stanem epidemii. W lutym 2022 roku, w odpowiedzi na wniosek złożony przez przedstawicieli budynku The Tides oraz Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił dekret Rady m.st. Warszawy z 2018 roku. Sąd stwierdził, że gmina nie dostarczyła właściwych analiz dotyczących wpływu tej decyzji na lokalną politykę walki z alkoholizmem.

W kwietniu 2022 roku, w obronie tradycji konsumowania alkoholu na bulwarach, władze miasta skierowały skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA). W styczniu 2023 roku NSA przychylił się do skargi miasta, zezwalając na spożywanie alkoholu na bulwarach, tym samym przywracając wcześniejsze przepisy.

Warto również wspomnieć, że w 2021 roku bulwary, w czasie trwania 6. Europejskiego Kongresu Międzynarodowego Stowarzyszenia Inżynierii i Badań Wodno-Środowiskowych (IAHR), zdobyły prestiżową nagrodę „Industry Innovation Award”. To wyróżnienie przyznano im jako przykład nowoczesnego nabrzeża, które łączy odpowiedzi na potrzeby społeczności lokalnej z troską o ochronę przyrody.

---

Oceń: Bulwary wiślane w Warszawie

---