Anna Piskorska-Chlebowska

---

Dzieciństwo, wykształcenie i praca

W okresie przed wybuchem II wojny światowej, Anna Piskorska-Chlebowska uczęszczała do powszechnej szkoły zlokalizowanej przy ul. Drewnianej w Warszawie. W czasie konfliktu wojennego kontynuowała naukę w gimnazjum Haliny Gepnerówny nr 3, które funkcjonowało pod auspicjami Zawodowej Szkoły Kapeluszniczej. Po zakończeniu działań wojennych, przeszła do kontynuacji nauki w gimnazjum znajdującym się w Konstancinie.

W 1945 roku, wraz z matką oraz siostrą, Anna przeniosła się do Zabrza, gdzie kontynuowała edukację w gimnazjum i liceum im. Janiny Gruszczyńskiej, wybierając klasę o profilu matematyczno-przyrodniczym. Po zaliczeniu matury w roku 1948, udało jej się dostać na Wydział Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, jednak po roku zdecydowała się na zmianę kierunku na chemię. Studia na Wydziale Chemii UW ukończyła w 1954 roku, zdobywając tytuł magistra filozofii.

Po zdobyciu dyplomu, rozpoczęła pracę jako asystentka na katedrze chemii organicznej na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Medycznej w Warszawie. W 1964 roku, na Uniwersytecie Warszawskim, obroniła doktorat z chemii organicznej. W 1969 roku, została jednak usunięta z pracy ze względu na swoje wsparcie dla profesora pochodzenia żydowskiego.

Po tym incydencie, Anna podjęła nowe wyzwanie jako adiunkt w Zakładzie Radiobiologii i Ochrony Zdrowia w Instytucie Badań Jądrowych w Świerku, gdzie pozostała aktywna zawodowo aż do swojej śmierci w 1983 roku. Dodatkowo, w 1972 roku ukończyła Podyplomowe Studium Radiochemii na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizowała się w rozwijaniu metod do oznaczania stężenia pierwiastków promieniotwórczych w organizmie człowieka.

W swoim dorobku miała wiele artykułów przeglądowych oraz była autorką scenariusza do instruktażowego filmu, który przedstawiał podstawowe zestawy i czynności laboratoryjne w pracowniach chemicznych, wydanego w 1969 roku.

Harcerstwo i działalność niepodległościowa

Będąc córką dwojga harcmistrzów, Tomasza Piskorskiego oraz Marii Piskorskiej, Anna Piskorska-Chlebowska od najmłodszych lat była głęboko zanurzona w harcerskich ideach. Już jako bardzo młoda dziewczynka, w wieku 7 lat, podczas zlotu harcerskiego w Gdyni miała zaszczyt siedzieć na kolanach samego Roberta Baden-Powella. W okresie II wojny światowej przynależała do 11 Warszawskiej Żeńskiej Drużyny Harcerskiej im. Zawiszy Czarnego, która działała od 1915 roku na pensji Haliny Gepnerówny. Ta instytucja, przemieniona później w Gimnazjum i Liceum im. Haliny Gepnerówny, praktycznie nieprzerwanie kontynuowała swoją działalność aż do 1944 roku, włączając w to okres konspiracji.

W 1942 roku, grupa starszych dziewcząt, w tym Anna Piskorska, pod przewodnictwem drużynowej Anny Turczynowicz przekształciła się w pluton łączności WSK (Wojskowa Służba Kobiet), a na terenie tajnego Gimnazjum im. H. Gepnerówny powstała „młoda” 11 WDŻH. Przed wybuchem powstania, Anna Piskorska pełniła funkcję zastępowej, brała udział w drobnych akcjach sabotażowych oraz zajmowała się liczeniem liczebności niemieckich posterunków. W chwili rozpoczęcia walk, dowódca Rejonu V Obwodu Mokotów AK, Czesław Szczubełek, znany jako „Jaszczur”, wybrał dom jej dziadków Podgórskich, usytuowany przy ul. Powsińskiej 24 (dzisiejsze Powsińska 104), na bazę dowództwa rejonu. W wieku zaledwie 14 lat, w trakcie powstania, Anna pełniła rolę łączniczki Szarych Szeregów oraz sanitariuszki.

Po zakończeniu wojny Anna oddała się harcerstwu. W 1945 roku stworzyła własną drużynę w Konstancinie – 11 WŻDH „Młody las”, kontynuując tradycje z dawnych lat. Po przeprowadzce do Zabrza, objęła funkcję drużynowej w drużynie im. „Zawiszy Czarnego” Słonecznych Rycerzy nr 6, gdzie jej zaangażowanie i pomysłowość przyczyniły się do szybciej rozwijającego się zainteresowania harcerstwem.

„W Zabrzu jako jedne z pierwszych powstały drużyny przy gimnazjum i liceum, mającym swą siedzibę w budynku przy pl. Warszawskim. Drużynowe: Anna Piskorska, Wiesława Otto, Zofia Wencel tak ciekawie organizowały pracę drużyn, że ich szeregi rosły z dnia na dzień, a drużyny nr 6 i 8 zyskałoby miano najlepszych w Zabrzu.”

Anna Piskorska pracowała jako instruktor ZHP w Komendzie Hufca Zabrze, a wraz z Jadwigą Wardasówną prowadziła świetlicę dla dzieci z rodzin dotkniętych wojną. Razem wystawiały również sztuki teatralne dla najmłodszych, takie jak „Szewc Dratewka” czy „Sklep z zabawkami”. Dążyła też do rozwijania swoich pasji aktorskich, adaptując „Balladynę” Słowackiego. W 1947 roku ukończyła kurs podharcmistrzowski i była oboźną obozu na Krzeptówkach w Zakopanem.

W 1956 roku, podczas zlotu reaktywującego harcerstwo, pracowała w hufcu Wola, dowodząc drużyną żeńską im. Zawiszy Czarnego w III Liceum Ogólnokształcącym im. gen. Sowińskiego. Organizowała obozy harcerskie w Pieckach w 1957, w Lucieniu w 1958 i w Czatoży również w 1958 roku. Wkrótce potem, na przełomie lat 60. XX wieku, zawiesiła swoje działania w harcerstwie z powodu zmian politycznych w ZHP.

W latach 70. pełniła funkcję przewodniczącej Komitetu Osiedlowego Osiedla „Przyjaźń” w Warszawie, a później była członkiem jego zarządu do stanu wojennego. W latach 1976–1981 współpracowała z Komitetem Obrony Robotników (KOR) oraz KSS „KOR”, zajmując się m.in. przepisywaniem „Komunikatów KOR” i organizowaniem wsparcia dla osób dotkniętych represjami politycznymi. W latach 1979–1980 podjęła współpracę przy organizacji wydawnictwa NOWA.

W sierpniu 1980 roku zaangażowała się w tworzenie punktu kontaktowego „Solidarności”, udostępniając swoje mieszkanie oraz telefon. W tym okresie była członkinią redakcji „Biuletynu Informacyjnego NSZZ «Solidarność» w IBJ”, a we wrześniu 1980 roku zorganizowała masową akcję zbierania podpisów na rzecz Mirosława Chojeckiego, który został bezpodstawnie zwolniony z pracy.

Tuż po ogłoszeniu stanu wojennego, Anna Piskorska zaczęła organizować pomoc dla rodzin internowanych oraz zbierać fundusze i dary dla Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności. Wspierała również strukturę informacyjną RKW Mazowsze oraz angażowała się w pracę „Tygodnika Mazowsze” od marca 1982 roku.

Życie prywatne

Anna Piskorska-Chlebowska była osobą z bogatą historią rodzinną, która sięga daleko w przeszłość. Należała do znakomitych przodków, w tym prapraprawnuczki Franciszka Kosteckiego oraz Walentego Wierzyckiego. Poszerzając ten krąg, można wymienić także jej prawnuczki, w tym Wandę Podgórską – uznaną pisarkę oraz Augusta Piskorskiego, znanego białoskórnika.

Jej rodzina była zaangażowana w działania niepodległościowe. Była wnuczką Przemysława Podgórskiego i Anny Podgórskiej, a także Wacława Piskorskiego, który był starszym cechu białoskórników w Warszawie. Wśród bliskich miała rodziców, którzy pełnili ważne role jako instruktorzy harcerscy oraz działacze patriotyczni – jej ojcem był Tomasz Piskorski, a matką Maria z Podgórskich Piskorska.

W kontekście osobistym, Anna była także siostrą Katarzyny Piskorskiej, która tragicznie zginęła w 2010 roku w katastrofie polskiego Tu-154 w Smoleńsku. Jej życie prywatne nie było pozbawione wyzwań, ponieważ była żoną Cezarego Chlebowskiego, który był historykiem oraz pisarzem, a matką dwójki dzieci: Weroniki Chlebowskiej-Dziadosz oraz Tomasza Chlebowskiego.

W okresie swojego dzieciństwa, aż do wydarzeń związanych z powstaniem warszawskim, mieszkała przy ul. Nowy Zjazd 3 m. 5 w Warszawie. Po zniszczeniu jej rodzinnego domu, zmuszona była do relokacji, spędzając część czasu w Konstancinie oraz Zabrzu. W 1948 roku, razem z matką i siostrą, wróciła do Warszawy, zamieszkując w Willi Podgórskich przy ul. Powsińskiej 104, w towarzystwie swojej matki, siostry oraz babci – Anny Podgórskiej.

W czerwcu 1951 roku wstąpiła w związek małżeński z Cezarym Chlebowskim, z którym pozostawała aż do 1966 roku. Po niefortunnych doświadczeniach i doświadczając różnorodnych sytuacji, przez krótki czas mieszkała w domu kuzynki męża, Stanisława Jurkiewicza, przy ul. Kieleckiej w Warszawie. Z kolei od 1955 roku mieszkała na Osiedlu „Przyjaźń” w Warszawie, gdzie przeżyła resztę swojego życia aż do tragicznego zdarzenia w 1983 roku.

Anna Piskorska-Chlebowska zmarła w 1983 roku. Po śmierci, została pochowana na cmentarzu Powązkowskim, na kwaterze 18-1-1, w grobie rodzinnym obok swoich rodziców, w tym symbolicznym grobie jej ojca, który zginął w 1940 roku w Charkowie.

---

Oceń: Anna Piskorska-Chlebowska

---