Janusz Sławiński, urodzony 5 marca 1934 roku w Warszawie, a zmarły 1 listopada 2014 roku w tym samym mieście, był wybitnym polskim teoretykiem oraz historykiem literatury, który uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych. Jego kariera naukowa jest przecież tożsama z najważniejszymi wydarzeniami w polskim środowisku akademickim, a jego wkład w rozwój literaturoznawstwa nie może być pominięty.
W 1951 roku rozpoczął studia na Wydziale Filologii Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie zdobył cenną wiedzę, która zaprowadziła go na ścieżkę naukową. Ukończył studia w 1955 roku i wkrótce po tym podjął pracę w Katedrze Teorii Literatury. W dalszym ciągu jego kariery znalazły się również Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Gdańsku oraz Studium Nauczycielskie w Warszawie, które przyczyniły się do jego szerokiej działalności edukacyjnej i naukowej.
Od 1962 roku Sławiński był związany z Instytutem Badań Literackich PAN, a swoim dorobkiem naukowym zasłużył na miano członka krajowego korespondenta Wydziału I Filologicznego PAU. Poza tym, od 1991 roku do chwili swojej śmierci, zasiadał w Radzie Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, gdzie w latach 1994–1997 oraz 2000–2003 kierował Radą jako przewodniczący. Jako członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, Sławiński miał także znaczący wpływ na rozwój literatury polskiej.
W 1964 roku zdobył tytuł doktora nauk humanistycznych, prezentując rozprawę na temat "Koncepcja języka poetyckiego Awangardy Krakowskiej". Jego habilitacja miała miejsce w 1971 roku, kiedy to przedstawił dzieło "Dzieło – język – tradycja". Był współzałożycielem i współredaktorem "Tekstów", "Kultury Niezależnej", a także "Almanachu Humanistycznego". W 1983 roku, dzięki swojemu wkładowi w naukę, uzyskał tytuł profesora nauk humanistycznych.
W 1980 roku, na falach społecznych niepokojów, Sławiński był jednym z sygnatariuszy apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów, który nawoływał władze komunistyczne do dialogu z robotnikami walczącymi o swoje prawa. W 2007 roku Uniwersytet Łódzki oraz Katolicki Uniwersytet Lubelski nadały mu tytuł doktora honoris causa, co było ukoronowaniem jego osiągnięć w dziedzinie nauki oraz organizacji w zakresie badań literackich.
W badaniach Janusz Sławiński posługiwał się różnorodnymi metodami, w tym szczególnie metodami strukturalizmu, co podkreśla jego innowacyjne podejście do badania literatury. Przez wiele lat był także w szczęśliwym związku małżeńskim z Aleksandrą Okopień-Sławińską, co stanowiło ważny element jego życia osobistego, równolegle z pasją do nauki.
Wybrane publikacje książkowe
Janusz Sławiński, znany jako wybitny filolog, ma na swoim koncie szereg znaczących publikacji książkowych, które miały istotny wpływ na rozwój polskiej literaturoznawstwa. Jego prace oscylują wokół różnych aspektów języka oraz teorii literatury.
- koncepcja języka poetyckiego awangardy krakowskiej (1965, doktorat),
- zarys teorii literatury (współautor, 1962),
- dzieło – język – tradycja (1974, rozprawa habilitacyjna),
- słownik terminów literackich (współautor, 1976–1988–1998–2002–2008),
- teksty i teksty (1990),
- próby teoretycznoliterackie (1992),
- przypadki poezji (2001),
- miejsce interpretacji (2006).
Każda z wymienionych książek przyczynia się do lepszego zrozumienia literatury oraz miejsca języka w sztuce literackiej.
Przypisy
- A apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
- Doktorzy Honoris Causa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. kul.pl. [dostęp 23.02.2011 r.]
- Doktorzy honoris causa UŁ. [dostęp 21.02.2011 r.]
- a b Prof. zw. dr hab. Janusz Andrzej Sławiński, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 02.04.2013 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Krzysztof Stroiński (aktuariusz) | Witold Roszkowski | Zofia Szmydt | Henryk Silberstein | Krzysztof Gołoś | Rafał Matyja | Henryk Michał Kamieński | Witold Łojkowski | Anna Marchwińska | Anna Piskorska-Chlebowska | Lucyna Tych | Ludwik Hirszfeld | Marek Stępień (historyk) | Władysław Majewski (1933–2002) | Marian Wołkowski-Wolski | Irena Pietrzak-Pawłowska | Marek Pajek | Stefan Tarczyński | Kazimierz Wóycicki (literat) | Piotr MagierskiOceń: Janusz Sławiński (filolog)