Osiedle Przyjaźń to wyjątkowa lokalizacja w stolicy Polski, położona w tętniącej życiem dzielnicy Bemowo. Miejsce to wyróżnia się swoją dogodną lokalizacją między popularnymi ulicami oraz bliskością do istotnych szlaków komunikacyjnych.
Obszar osiedla ograniczony jest ulicami: Górczewską oraz Powstańców Śląskich, a także Jana Olbrachta. Dodatkowo, bliskość do linii kolejowej zapewnia wygodny dostęp do innych części Warszawy, co sprawia, że jest to miejsce atrakcyjne zarówno dla mieszkańców, jak i dla tych, którzy planują odwiedzić tę dzielnicę.
Historia
Historia osiedla, które obecnie znamy jako Przyjaźń, ma swoje korzenie w terenach byłej wsi Jelonki. Zostały one włączone do Warszawy w 1951 roku. Już w następnym roku, na obszarze około 40 hektarów, powstało barakowe osiedle „Przyjaźni Polsko–Radzieckiej”, które miało służyć jako zakwaterowanie dla tysięcy radzieckich budowniczych odpowiedzialnych za budowę Pałacu Kultury i Nauki.
W procesie tworzenia osiedla, lokalni właściciele gruntów zostali wywłaszczeni w szybkim tempie, w zamian oferując im odszkodowanie lub działki zamienne, które znajdowały się pod Warszawą lub na Ziemiach Odzyskanych. Wzniesiono tam dwa typy drewnianych domów: pawilony hotelowe dla pracowników oraz domki jednorodzinne przeznaczone dla kadry technicznej. Te drewniane konstrukcje były przywożone do stolicy w prefabrykowanych elementach i montowane na miejscu, malowane w dwóch kolorach: niebiesko-białym oraz niebiesko-czerwonym. Ich architektura nawiązywała do tradycyjnych polskich dworków.
Z dochodzących informacji wynika, że niektóre z tych pawilonów zostały sprowadzone z jenieckiego obozu Stalag I B „Hohenstein” koło Olsztynka. W obrębie osiedla wzniesiono również różne obiekty użytku publicznego, takie jak kino, stołówkę, klub, łaźnię, przychodnię lekarską, kotłownię oraz dwa boiska sportowe. Na terenie osiedla zasadzono 4 tysiące drzew oraz 40 tysięcy krzewów, a także wybudowano 8 km wewnętrznych dróg i ulic. Miejsce to było ogrodzone, a w 1952 roku oddano do użytku Stację Pomp Kanałowych „Jelonki”, aby skutecznie odprowadzać ścieki z osiedla.
W szczytowym okresie budowy Pałacu Kultury i Nauki na osiedlu mieszkało około 4,5 tysiąca osób. W tym czasie odbywały się tu różnego rodzaju wydarzenia, takie jak festyny i spotkania młodzieży radzieckiej oraz polskiej, a także akademie okolicznościowe i zawody sportowe. Po zakończeniu budowy Pałacu Kultury i Nauki, w maju 1955 roku, władze miasta przekazały osiedle Ministerstwu Szkolnictwa Wyższego, przeznaczając je na domy studenckie dla warszawskich uczelni. Już we wrześniu tego samego roku, osiedle zamieszkało około 3 tysięcy studentów oraz pracowników naukowych, a osiedlu nadano nową nazwę: „Przyjaźń”. W obrębie 32-hektarowego terenu powstało 33 domy studenckie, dziewięć hoteli asystenckich, 19 bloków asystenckich oraz 77 domów jednorodzinnych dla pracowników uczelni, a także dwa hotele robotnicze. W celu zapewnienia dostępu do centrum, utworzono dwie linie autobusowe. Co roku organizowano tu święto studentów – Jelonkalia.
W 1978 roku osiedle zamieszkiwało 1190 asystentów i pracowników uczelni, razem z ich rodzinami, oraz około 1200 studentów. Warto podkreślić, że jednym z nich był przyszły prezydent Mali, Alpha Oumar Konaré. W latach 90. na skraju ul. Powstańców Śląskich zaczęły powstawać nowe domy studenckie oraz ratusz dzielnicy Bemowo.
Obecnie dawne osiedle budowniczych Pałacu Kultury i Nauki składa się z dwóch zasadniczych części: w budynkach wielorodzinnych pełnią funkcje domów studenckich, podczas gdy w domkach jednorodzinnych mieszka kadra naukowa lub jej potomkowie. Osiedle pozostaje własnością Skarbu Państwa. Jeszcze do niedawna, przez 12-letni okres, zarządzała nim Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej, która zwróciła go miastu w maju 2024 roku po zakończeniu umowy dzierżawy. W tym miejscu znajduje się również Klub Karuzela (który został zamknięty w 2021 roku) oraz Biblioteka Publiczna Warszawa-Bemowo.
Na osiedlu aktywnie działa Stowarzyszenie Przyjaźni PS, które angażuje się w animację społeczną i kulturalną, prowadząc „Archiwum Społeczne Osiedla Przyjaźń”, jak również Stowarzyszenie Mieszkańców Osiedla Profesorskiego, które skupia mieszkańców domków jednorodzinnych. W 2024 roku układ osiedla z zespołem budynków został wpisany do rejestru zabytków.
W kulturze
Osiedle Przyjaźń zyskało uznanie jako ważne miejsce w polskiej kulturze, pojawiając się w etiudzie Jana Komasy pt. Fajnie, że jesteś, która miała swoją premierę w 2003 roku. Miło ją widzieć w kontekście sukcesów, ponieważ film ten został wyróżniony na Festiwalu Filmowym w Cannes w 2004 roku.
Pozostałe obiekty w kategorii "Osiedla":
Osiedle SBM „Techniczna” | Kombajn (Warszawa) | Osiedle SM Przy SGGW | Moczydło (Ursynów) | Zbarż | Osiedle Batorego (Warszawa) | Międzylesie (Warszawa) | Henryków (Białołęka) | Osiedle Jazdów w Warszawie | Wiśniewo (Warszawa) | Nowy Służewiec | Wawrzyszew (Warszawa) | Marymont-Ruda | Zygmuntów (Warszawa) | Grabów (Warszawa) | Targówek Fabryczny | Latawiec (Warszawa) | Szmulowizna | Nowe Brzeziny | Dolna-BelwederskaOceń: Osiedle Przyjaźń (Warszawa)