Tomasz Chlebowski to postać o wyjątkowym dorobku w dziedzinach naukowych i społecznych. Urodził się 21 czerwca 1954 roku w Warszawie, co określa jego korzenie w stolicy Polski.
To niezwykle wszechstronny polski przedsiębiorca, którego pasją jest astronomia oraz popularyzacja nauki. Dodatkowo, Chlebowski był aktywnym działaczem opozycyjnym w trudnych czasach PRL, co podkreśla jego zaangażowanie w walkę o wolność i prawdę.
Życiorys
Ukończył XXXIII Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Warszawie.
Astronom
W latach 1972–1977 Tomasz Chlebowski studiował astronomię na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie miał możliwość uczenia się od znakomitych wykładowców, takich jak Włodzimierz Zonn oraz Stefan Piotrowski. Jako student był aktywny w badaniach, m.in. współuczestniczył w obserwacjach nowej V1500 Cygni, co przyczyniło się do lepszego zrozumienia tego układu.
W tym okresie pełnił także rolę koordynatora zespołów zajmujących się kometami jednopojawieniowymi, a efektem ich pracy był pierwszy katalog tych obiektów. Po ukończeniu studiów w 1977 roku, w obronił pracę magisterską na temat Nieradialne oscylacje wolno rotujących białych karłów, pod przewodnictwem (wtedy) doc. Wojciecha Dziembowskiego.
Później skupił się na analizie stabilności białych karłów oraz badaniu promieniowania rentgenowskiego gwiazd. Jego prace doprowadziły do obserwacji zmiennych kataklizmicznych, takich jak V1500 Cygni, w 1981 roku, zdobijając renomę jako pierwszy Polak obsługujący jeden z potężniejszych teleskopów MMT. W tym samym roku dokonał odkrycia gwiazdy HL Canis Majoris – zmiennej typu Z Camelopardalis.
Na Uniwersytecie Warszawskim w 1983 roku uzyskał tytuł doktora z astronomii, broniąc pracy na temat Właściwości rentgenowskie mgławicy Carina pod opieką Kazimierza Stępnia. W 1990 roku zdobył również habilitację z fizyki, prezentując pracę na temat Własności rentgenowskie gorących gwiazd. Pracował w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN oraz na Uniwersytecie Warszawskim przez długie lata, także w Harvard-Smithsonian Center for Astrophysics w USA.
W latach 1988-1989 zrealizował ważne projekty badawcze w JILA oraz Kitt Peak National Observatory, prowadząc także obserwacje gwiazd typu O.
Pełnił także obowiązki zastępcy dyrektora Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1985-1987. Jego dorobek obejmuje kilkadziesiąt prac naukowych oraz aktywność w popularyzacji astronomii, w tym redagowanie działu astronomicznego w miesięczniku „Delta” oraz współautorstwo książki dla dzieci, Zobaczcie inaczej: matematyka, fizyka i astronomia porządkują świat.
Inicjując własne stypendium w 1989 roku, wspierał młodych astronomów, wśród których wymienić można takie osoby jak: Krzysztof Stanek, Andrzej Kudlicki, Przemysław Woźniak i Arkadiusz Olech.
Działacz opozycji demokratycznej w PRL
W okresie między 1976 a 1980 rokiem Chlebowski współpracował z KOR oraz KSS „KOR”, angażując się w organizację i dystrybucję niezależnych wydawnictw. Był również aktyw uczestnikiem wydarzeń związanych z wizytą papieża w 1979 roku, będąc osobą posługującą się językami obcymi i udzielającą informacji dziennikarzom zagranicznym.
W związku z tą działalnością, miał problemy z aparatem państwowym – był represjonowany, a także usunięty z pracy i studiów doktoranckich. W 1980 roku zrehabilitowany przez tzw. Komisję Szaniawskiego, notabene w tym samym roku wstąpił do „Solidarności”, gdzie pełnił rolę przewodniczącego struktury związku w Obserwatorium Astronomicznym UW.
Po ogłoszeniu stanu wojennego kontynuował swoją działalność w podziemiu, wspierając Związek, a także uczestnicząc w strajkach studenckich. Od 1982 roku był związany z „Tygodnikiem Mazowsze”, z którym współpracował do 1988 roku, a w czerwcu 1983 roku wykazał się męstwem, przyprowadzając z ukrycia Jana Lityńskiego.
Tomáš Chlebowski był również kluczową osobą w organizacji sieci kolporterskiej Tygodnika Mazowsze oraz w komunikacji z innymi strukturami podziemnymi, tworząc w ten sposób największą niezależną sieć informacyjną w Polsce w tamtych czasach.
W 1989 roku włączał się w tworzenie „Gazety Wyborczej”, odpowiadając za informatyzację redakcji.
Menedżer
W 1990 roku rozpoczął działalność gospodarczą pod nazwą „Tomasz Chlebowski”, co przerodziło się w jedną z największych grup przedsiębiorstw informatycznych w Polsce. Jego firma była pierwszym polskim dystrybutorem produktów Intela i OEM Microsoftu, a także sprawowała funkcję wyłącznego dystrybutora Kingston Technology przez wiele lat.
W trakcie swojej karierze zajmował stanowiska prezesa w różnych spółkach, takich jak TCH Components SA, TCH Systems SA oraz TCH Consulting. W 1995 roku na przyjęciu z okazji 5-lecia firmy, Jacek Kuroń wygłosił prelekcję na temat etyki w biznesie.
Tomasz Chlebowski był laureatem nagrody Info Star w 1996 roku w kategorii osiągnięć biznesowych, co zaowocowało jego członkostwem w kapitule nagrody. W 1999 roku jego nazwisko znalazło się na liście najbogatszych Polaków, sporządzonej przez tygodnik „Wprost”. Po kryzysie finansowym, który dotknął jego przedsiębiorstwo w 2000 roku, sprzedano część udziałów BRE Bankowi, co doprowadziło do objęcia przez niego stanowiska wiceprezesa Optimus.
Był odpowiedzialny za restrukturyzację spółki, dzieląc ją na Optimus i Onet.pl. Następnie w latach 2003–2010 pełnił funkcję zastępcy dyrektora w Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej. Od roku 2011, przez osiem lat, był prezesem zarządu ComCERT SA, zajmującego się bezpieczeństwem sieci teleinformatycznych, który założył ze Mirosławem Majem.
Od 2012 roku do kwietnia 2024 roku pełnił rolę wiceprezesa Fundacji Bezpieczna Cyberprzestrzeń. Po sprzedaży akcji ComCERT SA firmie Asseco Poland, pozostał aktywny w zarządzie tej spółki do końca 2021 roku, a od początku 2022 roku do lutego 2024 roku byl doradcą zarządu oraz prokurentem.
Ostatecznie przeszedł na emeryturę 1 czerwca 2024 roku. Od 24 kwietnia 2024 roku zasiada w Radzie Fundacji Bezpieczna Cyberprzestrzeń. Jest autorem niemal 100 artykułów dotyczących rynku IT oraz telekomunikacyjnego w Polsce, publikując w wielu renomowanych tytułach, takich jak „Gazeta Wyborcza” czy „Harvard Business Review Polska”. Wykładał w różnych instytucjach, w tym na SGH.
Członkostwo w organizacjach
Tomasz Chlebowski aktywnie uczestniczył w licznych organizacjach związanych z astronomią i informatyką, a jego zaangażowanie odzwierciedla bogaty dorobek w tej dziedzinie.
- Był członkiem Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii w latach 1971–1986, gdzie pełnił rolę członka zarządu Oddziału Warszawskiego,
- Od 1977 roku związał się z Polskim Towarzystwem Astronomicznym, a w latach 1983–1985 oraz 1991–1993 zasiadał w zarządzie jako skarbnik,
- W latach 1991–1993 reprezentował Międzynarodową Unię Astronomiczną,
- Był także aktywny w Fundacji Astronomii Polskiej im. Mikołaja Kopernika w latach 1991–1995, w tym pełnił funkcję wiceprezesa,
- W latach 1990–1993 członek Komitetu Astronomii Polskiej Akademii Nauk,
- Współzałożyciel Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji, członek w latach 1993–2001, od 1997 roku członek prezydium, a od 1999 wiceprezes izby,
- Od 2005 do 2007 roku był związany z Polskim Towarzystwem Informatycznym.
Jego działalność w tych instytucjach przyczyniła się znacząco do rozwoju obu dziedzin oraz promowania nauki w Polsce.
Nagrody i odznaczenia
Tomasz Chlebowski, uznany w różnych dziedzinach, otrzymał liczne nagrody oraz odznaczenia, które świadczą o jego znaczących osiągnięciach.
- w 1979 roku – przyznano mu Nagrodę Młodych III Stopnia Polskiego Towarzystwa Astronomicznego,
- w 1984 roku – uhonorowano go Nagrodą Młodych I Stopnia PTA,
- w 1996 roku – zdobył nagrodę Info Star w kategorii osiągnięć biznesowych,
- w 1999 roku – czytelnicy pisma „Computer Reseller News Polska” wybrali go Człowiekiem Roku,
- 31 sierpnia 2011 roku prezydent Bronisław Komorowski nadał mu Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za jego wyjątkowe zasługi na rzecz przemian demokratycznych w Polsce.
- w 2017 roku – otrzymał odznakę honorową „Działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych” (nr 2485, 22 marca 2017 roku).
Wybrane publikacje naukowe
Oto wybrane prace naukowe Tomasza Chlebowskiego, które pokazują jego wkład w dziedzinę astronomii oraz astrofizyki:
- Photometric Observations of Nova V1500 Cygni (I. Semeniuk, A. Kruszewski, A. Schwarzenberg-Czerny, T. Chlebowski, M. Mikołajewski i J. Wołczyk) 1977, Acta Astronomica, 27, 301,
- Nonradial Oscillations of Slowly Rotating White Dwarfs (T. Chlebowski) 1978, Acta Astronomica, 28, 441,
- Discovery of a New X-ray Emitting Dwarf Nova 1E0643.0-1648 (T. Chlebowski, J.P. Halpern i J. E. Steiner) 1980, Ap. J. (Letters), 247, L35,
- X-ray Spectrum of Capella and its Relation to Coronal Structure and Ultraviolet Emission (R. Mewe, E. H. B. M. Gronenschild, N. J. Westergaard, J. Heise, F. D. Seward, T. Chlebowski, N. P. M. Kuin, A.C. Brinkman, J. H. Dijkstra i H. W. Schnopper) 1982, Ap. J., 260, 233,
- Calibration and Efficiency of the EINSTEIN Objective Grating Spectrometer (F. D. Seward, T. Chlebowski, J.P. Delvaille, J.P. Henry, S. M. Kahn, L. Van Speybroeck, J. Dijkstra, C. Brinkman, J. Heise, R. Mewe i J. Schrijver) 1982, Applied Optics, 21, 2012,
- X-ray Emission of the Carina Nebula and the Associated Early Type Stars (F. D. Seward i T. Chlebowski) 1982, Ap. J., 258, 530,
- X-rays from Eta Carinae (T. Chlebowski, F. D. Seward, J. Swank i A. Szymkowiak) 1984, Ap. J., 281, 665,
- High Resolution Soft X-ray Spectra of Scorpius X-1: the Structure and Circumsource Accreting Material (S. M. Kahn, F. D. Seward i T. Chlebowski) 1984, Ap. J., 283, 286,
- X-ray Properties of Hot Stars. I. On a Dichotomy among O-type Stars (T. Chlebowski) 1984, Acta Astronomica, 34, 191,
- The 67-min X-ray Period of EX Hydrae Observed with EINSTEIN Observatory (J. Heise, R. Mewe, A. Kruszewski i T. Chlebowski) 1987, Astronomy and Astrophysics, 183, 73,
- Photometry and Spectroscopy of Newly Discovered Polar: Nova Cygni 1975 (V 1500 Cyg) (J. Kałużny i T. Chlebowski) 1988, Ap. J., 332, 287,
- On a Polar Nova Cygni 1975 (V 1500 Cyg) (T. Chlebowski i J. Kałużny) 1988, Acta Astronomica, 38, 329,
- The EINSTEIN X-ray Observatory Catalog of O-type Stars (T. Chlebowski, F. R. Harnden Jr. i S. Sciortino) 1989, Ap. J., 341, 427,
- X-ray Emission from O-type Stars: Parameters which Affect it (T. Chlebowski) 1989, Ap. J., 342, 1091,
- Photometry and Spectroscopy of an Old Halo Nova RW UMi (J. Kałużny i T. Chlebowski) 1989, Acta Astronomica, 39, 35,
- On Winds and X-Rays of O-type Stars (T. Chlebowski i C. D. Garmany) 1991, Ap. J., 368, 241.
Życie prywatne
Tomasz Chlebowski to postać zasługująca na uwagę, będący dzieckiem Cezarego Chlebowskiego oraz Anny Piskorskiej-Chlebowskiej. W jego życiu rodzinnym istotną rolę pełnią także rodzice chrzestni, którymi są Janusz Stępkowski i Katarzyna Piskorska.
W relacjach osobistych bez wątpienia najważniejszą osobą jest jego żona, Elżbieta Regulskiej-Chlebowskiej. Para ma cztery córki: Annę, która przyszła na świat w 1984 roku, Joannę, urodzoną w 1985 roku, Mariannę z 1990 roku oraz Zofię, która przyszła na świat w 1998 roku.
Obecnie, Tomasz Chlebowski mieszka w stolicy Polski, Warszawie, gdzie prowadzi życie rodzinne.
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Antonina Ostrowska | Henryk Arctowski | Tadeusz Drewnowski | Marta Abramowicz | Józef Grabski | Zygmunt Ziembiński | Kazimierz Flatau | Andrzej Nowicki (filozof) | Piotr Magierski | Kazimierz Wóycicki (literat) | Andrzej Miśkiewicz | Stanisław Krzemiński | Edward Rühle | Piotr Ferdynand Hoser | Teresa Górska-Żółtowska | Tadeusz Moniewski | Ziemowid Sujkowski | Maria Poprzęcka | Leszek Ossowski | Hanna Magdalena MichalakOceń: Tomasz Chlebowski