Aleksander Żabczyński (aktor)

---

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Aleksander Żabczyński przyszedł na świat 24 lipca 1900 roku w Warszawie. Pochodził z rodziny o bogatych tradycjach wojskowych; jego ojciec, Aleksander Daniel Żabczyński, był pułkownikiem w armii rosyjskiej oraz generałem dywizji w Wojsku Polskim. Matką była Zofia Florentyna Ostrowska, znana śpiewaczka operowa. Aleksander, w kręgu przyjaciół zwany „Darkiem”, „Al” lub „Żabą”, miał dwie siostry: Zofię, która była starsza o dziesięć lat, i Alinę, młodszą o dziewięć lat.

Jego edukacja rozpoczęła się w 1906 roku, kiedy to rozpoczął naukę pod okiem wykwalifikowanej guwernantki. Już jako dziecko przejawiał wyjątkowy talent muzyczny, charakteryzując się doskonałym słuchem i poczuciem rytmu. W wieku 11 lat poszedł do dwujęzycznego gimnazjum Pawła Chrzanowskiego, gdzie z łatwością brał udział w szkolnych przedstawieniach teatralnych organizowanych przez lokalne koło.

Po wybuchu I wojny światowej, kiedy jego ojciec został powołany do armii rosyjskiej, rodzina Żabczyńskich zmieniała miejsce pobytu na skutek wojennej zawieruchy. Aleksander przez rok mieszkał w Smoleńsku, a następnie przeprowadzał się do Saratowa i Wołogdy, aż w końcu wojna zakończyła się w Sumach, gdzie dorabiał jako tragarz w składzie żelaza. W roku szkolnym 1919/1920 uczęszczał do siódmej klasy Gimnazjum Kulwiecia w Warszawie. 30 lipca 1920 roku wystartował w Szkoły Podchorążych Artylerii w Poznaniu i, ukończywszy kurs oficerów zawodowych w lutym 1921, uzyskał stopień podchorążego. Jednakże po pechowej ocenie w 1922 roku trafił do rezerwy.

Za namową matki podjął studia na Uniwersytecie Warszawskim, ale niestety nie zdał egzaminu z prawa cywilnego, co skłoniło go do rezygnacji z kształcenia prawnego.

Kariera teatralna

Na początku lat 20. Żabczyński odnalazł swoją prawdziwą pasję w teatrze. Wspominał później: „Każde przedstawienie teatralne było dla mnie objawieniem. Aktorów uważałem za ludzi z innej planety i kiedy po raz pierwszy zetknąłem się z nimi, doprawdy nie wiedziałem, co mam mówić”.

Swoje aktorskie umiejętności rozwijał w Warszawskiej Szkole Gry Sceniczno-Filmowej Niny Niovilli i brał aktywnie udział w Koło Sztuki Dramatycznej. Dużą rolę w jego karierze odegrał Edmund Wierciński, który skontaktował go z Redutą, gdzie w 1922 roku pomyślnie złożył egzamin wstępny.

W swojej artystycznej drodze Żabczyński był członkiem Związku Artystów Scen Polskich z numerem 944. Swój talent ujawnił debiutując w epizodycznej roli przekupnia w sztuce Judasz, a także w Tragedii Eumenesa Tadeusza Rittera. Jego pierwsza poważna rola miała miejsce w grudniu 1922 roku, gdzie zagrał Archanioła Gabriela w Pastorałce Leona Schillera.

W 1924 roku, po artystycznym konflikcie z Juliuszem Osterwą, Żabczyński przeszedł do Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego, gdzie odniósł sukces jako Józio Grosejczyk w operetce Podróż po Warszawie oraz jako Floryzel w szekspirowskiej Opowieści zimowej. Jego talenty dostrzegli również Jan Lechoń oraz Tacjanna Wysocka, którzy docenili jego występy.

W lipcu 1925 roku Żabczyński został powołany na ćwiczenia do Szkoły Podchorążych Artylerii, a po ich zakończeniu powrócił do Warszawy, gdzie rozpoczął pracę w Teatrze Polskim. Zachwycony jego talentem, młody reżyser filmowy Henryk Szaro zaangażował go do swojego pierwszego filmu nieme Czerwony błazen. Niekorzystne okoliczności zawodowe, skłoniły Żabczyńskiego do opuszczenia Warszawy i w 1927 roku przeniósł się do Lwowa, gdzie zagrał w Weselu w Teatrze Wielkim.

Później wystąpił w kolejnym filmie Szaro, Dzikuska. W sezonie teatralnym 1928/1929 jego występy miały miejsce w Teatrze Miejskim oraz w Teatrze Kameralnym w Łodzi, w którym zagrał w popularnej farsie Kokoty z towarzystwa. Choć miał propozycję kontraktu na następny sezon, postanowił wziąć udział w rewii Kulig organizowanej z okazji I Powszechnej Wystawy Krajowej, co przyniosło mu propozycję angażu do Morskiego Oka od Andrzeja Własta.

Debiutował w skamandryckiej politycznej szopce 25 września 1930 roku, a w rewii Parada gwiazd zaśpiewał utwory takie jak Carmencita i We dwoje, które nagrał dla Syreny Rekord. Występował z legendarnymi artystami takimi jak Eugeniusz Bodo czy Loda Halama w Rewia miłości, a także z Tolą Mankiewiczówną w rewii Listek figowy, oraz Leną Żelichowską i Igo Symem w rewii Kobiety mają szanse. W październiku 1931 roku, wystąpił z Orkiestrą Polskiego Radia, gdzie zaśpiewał Skończoną pieśń oraz Wiem, że mnie kochasz. Krytycy przychylności pisali o jego dźwięcznym głosie, perfekcyjnej dykcji oraz elegancji w Morskim Oku.

Po zakończeniu pracy w Morskim Oku, latem 1933 roku, przyjął ofertę w teatrze rewiowym Reks, który zmienił nazwę na Wielką Operetkę. W następnym roku zachwycił publiczność rolą w rewii Pieśń o Nadine. Od 1935 roku występował w kinoteatrze Hollywood, gdzie brał udział w rewii Wesoła jesień. W recenzji tego spektaklu, Boy-Żeleński podkreślał elegancję Żabczyńskiego, a także jego nastrojową interpretację tanga Nie wierz mi.

Kariera filmowa

Rok 1930 był przełomowy, bowiem Żabczyński zadebiutował w drugoplanowej roli dziedzica Ludwika Zaruby w filmie Janko Muzykant. W następnym roku zagrał adwokata w remake’ach amerykańskich produkcji, takich jak Głos serca (Sarah and Son) oraz Kobieta, która się śmieje (The Laughing Lady). Mimo krytycznych recenzji, dostrzegano, że Żabczyński „jako amant filmu mówionego wyróżnia się ponad Sawanem i Brodziszem”.

Powstały w 1933 roku Dzieje grzechu, na podstawie prozy Stefana Żeromskiego, stały się dużym sukcesem; Żabczyński wcielił się w hrabiego Zygmunta Szczerbica. W kolejnych latach aktor wystąpił w licznych rolach, między innymi drugoplanowej w Ślubach ułańskich oraz jako adiutant w Córce generała Pankratowa. W 1935 roku jego umiejętności pozwoliły mu na występ w komedii romantycznej Panienka z poste restante, która przysparzała mu popularności dzięki piosence Gdy szczęście podaje ci dłoń.

Przełomowym momentem jego kariery filmowej okazała się produkcja Manewry miłosne, w której zagrał z Tolą Mankiewiczówną. Żabczyński odgrywał bałkańskiego księcia, który zmagał się z wieloma skomplikowanymi intrygami sercowymi, a jego występ wzbogacił film o piosenkę Powróćmy jak za dawnych lat oraz pięciominutową scenę walca, kręconą bez przerwy przez 32 godziny.

We wrześniu 1936 roku miała miejsce premiera filmu Jadzia, gdzie główną partnerką Żabczyńskiego była jedna z największych gwiazd polskiego kina, Jadwiga Smosarska. Krytycy chwalili jego dokonania, podkreślając, że „stworzył typ sympatycznego chłopca, zakochanego w przypadkowo spotkanej na Wiśle dziewczynie”.

Jednym z jego ostatnich filmów była rola w społecznie zaangażowanym obrazie Kobiety nad przepaścią, gdzie zagrał członka międzynarodowego gangu stręczycieli. Jako oficer rezerwy dywizjonu artylerii zenitowej, który przekształcono w 1 pułk artylerii przeciwlotniczej, Żabczyński awansował do stopnia porucznika z datą 1 stycznia 1935 roku, zajmując 16. lokatę w korpusie oficerów rezerwy artylerii.

II wojna światowa

Aleksander Żabczyński, znany aktor, był zmobilizowany już w sierpniu 1939 roku do 1 pułku artylerii przeciwlotniczej noszącego imię Marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego, stacjonującego w Warszawie. Wziął udział w dramatycznych wydarzeniach kampanii wrześniowej i po jej zakończeniu zdołał przedostać się do Rumunii, gdzie został internowany w obozie na Węgrzech.

Pomimo trudności, które napotkał, Aleksander zdołał uciec do Francji. Tam wstąpił do Wojska Polskiego, szybko awansując na młodszego oficera w 2. baterii przeciwlotniczej. Po kampanii francuskiej, 18 czerwca 1940 roku, został ewakuowany do Wielkiej Brytanii, gdzie jego działania oraz umiejętności zostały docenione. Przydzielono go jako młodszego oficera do 1 Dywizji Artylerii Przeciwlotniczej (1 DAP).

W roku 1942 Aleksander został wysłany na Bliski Wschód, gdzie poprzez Irak i Palestynę dotarł do Egiptu. Już jako kapitan 2 Korpusu, walczył podczas kampanii włoskiej, biorąc część w kluczowych bitwach, w tym będąc ranny w trakcie bitwy o Monte Cassino. Jego poświęcenie i determinacja w trakcie II wojny światowej z pewnością pozostaną w pamięci wielu jako przykład odwagi i oddania.

Okres powojenny

Po zakończeniu II wojny światowej Aleksander Żabczyński znalazł się w Salzburgu, gdzie podjął pracę przy Polskim Czerwonym Krzyżu. Jego zaangażowanie w tę działalność było jedynie tymczasowe, a aktor pragnął powrócić do ojczyzny, tęskniąc za nią przez sześć długich lat. Jak wspominał: „Miło też powiedzieć, że spośród wielu krajów Europy, które zwiedziłem, Polska wydaje się krajem najbardziej żywotnym i najszybciej leczącym swe ciężkie rany wojenne”. W pewnym okresie mieszkał w austriackim Sankt Veit an der Glan, a dzięki pomocy polskiego prawnika, Stefana Michno, mógł zamieszkać w wygodnej willi Anny Hubmann przy Lichtenbergstrasse 10.

We wrześniu 1946 roku Żabczyński z 2 Korpusem został przewieziony do Wielkiej Brytanii, gdzie w obozie Atcham Camp w pobliżu Shrewsbury czekał na demobilizację. Podczas swojego pobytu w Liverpoolu miał okazję spotkać się z Lodą Halamą, artystką pracującą w Anglo-Polish Ballet. Halama zauważyła, że aktor był w złej kondycji fizycznej; opisała go jako osobę otyłą, z twarzą nabrzmiałą od alkoholu i z trudnością dostrzegającą resztki dawnych uroków. W tym samym roku postanowił potajemnie wrócić do Polski przy użyciu amerykańskiego pociągu Czerwonego Krzyża, by przekonać swoją żonę do opuszczenia kraju. Niestety, Żabczyńska odmówiła, gdyż musiała opiekować się chorą matką.

Ostatecznie jedenastego grudnia 1946 roku Żabczyński powrócił do ojczyzny. Ze względu na swoje pochodzenie oraz udział w działaniach wojennych związanych z frontem zachodnim, był pod obserwacją Urzędu Bezpieczeństwa. Jego korespondencja również podlegała kontroli. Często uciekał w alkohol, szukając ukojenia w towarzystwie żony.

To, co wyprawiała bezpieka wobec niego, jak go śledziła, kontrolowała korespondencję… ten człowiek miał bardzo silne nerwy, że to wszystko wytrzymał, że o tym nie mówił

Ryszard Wolański, „Muzyczna Jedynka”

Po wojnie otrzymał propozycje filmowe, w tym współpracy przy „Jasnych łanach”, jednak z nich nie skorzystał. Jego powrót na scenę miał miejsce 5 marca 1947 roku w warszawskiej Romie, gdzie razem z Tolą Mankiewiczówną zaśpiewał przedwojenne przeboje. W tym samym roku grał w Teatrze Klasycznym, gdzie z powodzeniem wystąpił między innymi w „Wiele hałasu o nic” w reżyserii Zbigniewa Sawana oraz w „Marii Stuart” jako Henryk Darnley. Jesienią 1948 roku zagrał jedną z głównych ról w „Kobiecie we mgle”, przedstawieniu, które odniosło duży sukces – było grane 120 razy i przyciągnęło blisko 60 tysięcy widzów. W „Kurierze Codziennym” Artur Grodzicki pisał: „Żabczyński niewiele mógł wydobyć z postaci męża-lekarza, ale z naturalnością i wdziękiem pozwolił się kochać przez dwie kobiety”.

W ostatnich latach życia Żabczyński był stałym aktorem Teatru Polskiego i wielokrotnie występował przed mikrofonem Polskiego Radia. 1 października 1956 roku w warszawskim widowisku „Serce w plecaku” miał zaśpiewać „Czerwone maki na Monte Cassino”, lecz po kilku próbach wyznał publiczności: „Przepraszam. Nie zaśpiewam tego. Nie mogę. Mam ich wciąż przed oczami”. Pod koniec 1957 roku, za namową przyjaciół, nagrał w Polskim Radiu kilka piosenek: „Nikt mnie nie rozumie tak jak ty”, „Jak drogie są wspomnienia”, „Całuję twoją dłoń, madame”.

Życie prywatne

28 czerwca 1923 roku miał miejsce ślub Aleksandra Żabczyńskiego z aktorką Marią Zofią (Maryną) z Zielenkiewiczów, który odbył się w kościele Wszystkich Świętych przy placu Grzybowskim w Warszawie. W okresie przed wybuchem II wojny światowej, para mieszkała wspólnie przy ul. Sienkiewicza 2 w Warszawie, w lokalu należącym do rodziców Żabczyńskiego. Niestety, ich życie osobiste naznaczone było tragedią, kiedy to Żabczyńska, mając 36 lat, 19 grudnia 1939 roku urodziła martwą córkę, którą nazwali Marysią. Dziecko znalazło miejsce spoczynku 21 grudnia 1939 roku na Wojskowych Powązkach w Warszawie, w grobie Aleksandra Daniela Żabczyńskiego oraz Aliny Żabczyńskiej, młodszej siostry aktora – kwatera została użyta do ponownego pochówku w latach 70. Ich związek, w początkowej fazie kariery, opierał się na wzajemnym wsparciu, zwłaszcza w przypadku Maryny, która była mentorką Aleksandra. W późniejszych latach Żabczyński uzależniał swoje występy teatralne od angażu swojej żony.

Pomiędzy nimi wytworzyła się silna więź, w której łączyła ich miłość oraz przyjaźń. Ryszard Wolański, biograf aktora, zauważł, że Żabczyńska być może z powodu przekonania o śmierci męża w czasie wojennej rozłąki, prowadziła korespondencję z nieznanym mężczyzną, którego miała poznać w 1939 roku we Francji na ślubie swojego brata, Kazimierza Zielenkiewicza. Większość biografów podkreśla, że trudno określić tę znajomość jako romans.

Po wojnie małżeństwo początkowo zamieszkało w wynajmowanym mieszkaniu przy ulicy Poznańskiej 11, a w 1949 roku przeniosło się do znacznie większego lokalu o powierzchni blisko 80 metrów kwadratowych na Saskiej Kępie przy ul. Łotewskiej 4 w Warszawie. Żabczyński cieszył się ogromną popularnością wśród publiczności, szczególnie kobiet. Podczas jego ślubu miała miejsce kontrowersyjna sytuacja, gdyż pojawiły się na nim również fanki aktora w żałobnych sukniach. Wielu wielbicieli Żabczyńskiego przynosiło mu kwiaty, a aktor często musiał z własnej kieszeni pokrywać koszty remontu klatki schodowej w swojej kamienicy.

„Zdarzało się, że kiedy wracaliśmy z mężem do domu w naszej kamienicy, na schodach i przed drzwiami znajdowały się kwiaty. Mimo, że miało to swoje uroki, było to czasami kłopotliwe. Sława miała swoją cenę, ale i tak byliśmy szczęśliwi do końca naszych dni”, wspominała po wielu latach małżonka Żabczyńskiego. W ciągu swojego życia wielokrotnie plotkowano o jego rzekomych romansach, w tym z Lodą Halamą, jednak sam nigdy nie potwierdził tych doniesień. Stwierdził jedynie: „Ja kocham kochać i dlatego, w przeciwieństwie do wielu innych mężczyzn, lubię flirtować”, a w przypadku pytania o ideał kobiety wskazywał na Shirley Temple.

Wspomnienia jego kolegów z teatru, takich jak Alicja Pawlicka i Ignacy Gogolewski, utrwalają obraz Żabczyńskiego jako prawdziwego dżentelmena z nienagannymi manierami. Miał również artystyczne zacięcie; w czasie II wojny światowej namalował obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej w obozowej kaplicy w Mosulu. Po wojnie, wracając do Polski, tworzył drewniane figurki, które sprzedawał w Cepelii, a także wykonał meble do swojego domu oraz daczy znajdującej się w pobliżu Warszawy.

W październiku 1930 roku, Żabczyński udzielił pomocy aktorowi Jerzemu Bukowskiemu, który doznał niewielkich obrażeń w wyniku wypadku spowodowanego przez Adolfa Dymszę. W 1937 roku w Jastrzębiej Górze Żabczyński wspólnie z dwoma dyplomatami uratowali kilka dziewczynek tonących w morzu.

Ostatnie lata. Śmierć i pogrzeb

Ostatki życia Aleksandra Żabczyńskiego były naznaczone dramatycznymi wydarzeniami. W nocy z 19 na 20 maja 1958 roku doznał on zawału serca. Podczas swojego kilkutygodniowego pobytu w szpitalu, jego stan zdrowia uległ pogorszeniu z powodu zapalenia płuc. Aktor odszedł w nocy z 30 na 31 maja. Ciało Żabczyńskiego zostało przewiezione do kościoła św. Krzyża, gdzie pożegnanie z jego osobą miało szczególnie uroczysty charakter.

Media w tamtym czasie spekulowały na temat okoliczności jego śmierci, publikując różne historie. Niektóre tytuły sugerowały, że Żabczyński zmarł nagle podczas próby teatralnej, inne zaś, że jego ostatnie chwile miały miejsce w czasie pielęgnacji ogródka na działce. W swoim pamiętniku Andrzej Łapicki zwrócił uwagę, że aktor rzeczywiście miał umrzeć na Mokotowie, spędzając czas z pewną studentką.

Aktor został pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie, w kwaterze A29-4-23, co stanowi symboliczne miejsce dla wielu jego fanów i miłośników teatru.

Filmografia

Filmografia Aleksandra Żabczyńskiego to zbiór dzieł, który uwiecznił jego talent aktorski. Jego kariera filmowa rozpoczęła się na początku XX wieku i obejmuje wiele znaczących ról. Oto przegląd jego filmów:

• 1926: Czerwony błazen – doktorek,
• 1927: Ziemia obiecana,
• 1928: Dzikuska – baron Janusz Ziemski,
• 1930: Janko Muzykant – dziedzic Zaruba,
• 1930: Tajemnica lekarza,
• 1931: Głos serca – Howard Vanning,
• 1931: Kobieta, która się śmieje – adwokat Far,
• 1933: Dzieje grzechu – Zygmunt Szczerbic,
• 1934: Córka generała Pankratowa – adiutant gubernatora,
• 1934: Śluby ułańskie – Stanisław Pleszczyński,
• 1935: Manewry miłosne – porucznik Niko, książę Quanti,
• 1935: Panienka z poste restante – przemysłowiec Olszewicz,
• 1936: Ada! To nie wypada! – Fred, syn Orzelskiego,
• 1936: Będzie lepiej – fabrykant Julian Dalewicz,
• 1936: Jadzia – Jan Oksza,
• 1936: Mały marynarz,
• 1936: Tajemnica panny Brinx – Henryk Malewicz,
• 1937: Dyplomatyczna żona – Henryk de Fontana,
• 1937: Pani minister tańczy – Sebastian hrabia de Santis,
• 1938: Kobiety nad przepaścią – dyrektor music-hallu Klug,
• 1938: Królowa przedmieścia – Zygmunt,
• 1938: Zapomniana melodia – Stefan Frankiewicz,
• 1939: Biały Murzyn – Zygmunt, narzeczony Jadwigi,
• 1939: Trzy serca – Gogo,
• 1940: Sportowiec mimo woli – hokeista Jerzy Piątek,
• 1940: Złota Maska – Ksawery Runicki, obywatel ziemski.

To just przekrój ważnych dzieł, w których artysta pozostawił swój ślad, będąc integralną częścią polskiego kina lat 20. i 30. XX wieku.

Miejsce w kulturze popularnej

Aleksander Żabczyński zajmuje szczególne miejsce w historii polskiego kina, będąc uznawanym za jednego z najwybitniejszych amantów przedwojennego okresu. Jego niezwykła, a jednocześnie młodzieńcza uroda wyróżniała go na tle zagranicznych gwiazd, co podkreślały Wiadomości Filmowe, pisząc, że „słodycz jego ciepłej i ciągle młodzieńczej urody nie ma sobie równych”.

W opinii Stanisława Janickiego, Żabczyński był aktorem o wszechstronnych talentach. W komediach przyciągał widzów swoim humorem, w melodramatach potrafił wzruszyć, a w filmach muzycznych zachwycał śpiewem – „jak młody bóg”. Jego piosenki stały się prawdziwymi szlagierami, które nie tylko zdobyły serca publiczności w tamtym czasie, ale również przetrwały próbę czasu.

Warto zauważyć, że do dzisiaj utwory w jego wykonaniu pozostają popularne, a współczesne gwiazdy, takie jak Anna Dereszowska, Irena Santor, czy Natasza Urbańska, z powodzeniem wykonują je na swoich koncertach. To niesamowite, jak jego twórczość nadal inspiruje i łączy pokolenia artystów.

Ordery i odznaczenia

Aleksander Żabczyński, utalentowany aktor, był również odznaczony wieloma honorami za swoje zasługi. Wśród jego odznaczeń znajdują się:

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany pośmiertnie, 16 lipca 2015 roku,
• Krzyż Walecznych,
• Medal Wojska, wyróżnienie za służbę w 2 Korpusie,
• Złoty Krzyż Zasługi, nadany 16 lipca 1954 roku,
• Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami,
• Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 19 stycznia 1955 roku,
• Gwiazda za Wojnę 1939–1945, odznaczenie przyznane przez Wielką Brytanię,
• Gwiazda Italii, także nadana przez Wielką Brytanię.

Nagrody

W dorobku Aleksandra Żabczyńskiego znajdują się liczne wyróżnienia i nagrody za jego wybitne osiągnięcia w dziedzinie teatru. Wśród nich za szczególne osiągnięcie można wymienić:

• Państwową Nagrodę Artystyczną III stopnia (zespołowa) w kategorii teatr, przyznaną mu za rolę Komisarza policji w sztuce Sprawa Pawła Eszteraga autorstwa Sandora Gergelyego, wystawionej w Państwowym Teatrze Kameralnym w Warszawie w 1950 roku,
• Nagrodę Państwową II stopnia (zespołowa) za rolę Prokuratora w przedstawieniu Juliusz i EthelLeona Kruczkowskiego, która miała miejsce w Teatrze Polskim w Warszawie w 1955 roku.

Upamiętnienie

Obdarzony urodą, osobistym urokiem, świadomy swoich atutów. Z upodobaniem grywał playboya z pieniędzmi, o mocnej pozycji społecznej. Także w życiu publicznym Żabczyński przypominał swoich bohaterów. Miał słabość do wykwintnych strojów i bywał w snobistycznych towarzystwach.

Andrzej Kołodyński

Postać Aleksandra Żabczyńskiego została uwieczniona w dokumencie Marka Maldisa zatytułowanym Już nie zapomnisz mnie, który powstał w 2009 roku. Od 3 marca 2011 roku Żabczyński jest patronem ronda znajdującego się na warszawskim Służewcu. W roku 2012 jego wizerunek został umieszczony na znaczku pocztowym, wydanym w serii „Ludzie kina i teatru” przez Pocztę Polską.

Na wniosek Komitetu Społecznego imienia Żabczyńskiego, kierowanego przez Olgę Gaertner, Aleksander Żabczyński został pośmiertnie uhonorowany Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 16 lipca 2015 roku, za jego szczególne osiągnięcia w rozwijaniu polskiej kultury oraz zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej.

W dniu 19 maja 2016 roku, z inicjatywy Komitetu Społecznego imienia Aleksandra Żabczyńskiego pod przewodnictwem Olgi Gaertner, na Wojskowych Powązkach odsłonięto nową płytę nagrobną, która zastąpiła zniszczony obelisk. Uroczystość, która odbyła się 31 maja 2016 roku, miała charakter kameralny i wiązała się z obecnością warty honorowej. Akcję wsparli anonimowi darczyńcy, a także ówczesna radna dzielnicy Mokotów, Małgorzata Szczęsna.

Na koniec, 21 czerwca 2017 roku, wskazano zaułek przy ulicy Walecznych 1 w Warszawie, nadając mu imię Marii i Aleksandra Żabczyńskich. Postać tego znakomitego aktora pojawia się również w krótkometrażowej komedii muzycznej „Nie kochać w taką noc”, która została nagrana w technologii VR.

---

Oceń: Aleksander Żabczyński (aktor)

---