Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk, znana z domu Jakubowska, jest wybitną postacią w polskiej historii sztuki, urodzoną 10 kwietnia 1960 roku w Warszawie. Posiada tytuł profesora nauk humanistycznych i pełni funkcję nauczycielki akademickiej, łącząc teorię z praktyką w nauczaniu.
W trakcie swojej kariery piastowała ważne stanowiska w administracji państwowej, w tym w latach 2012–2014 jako podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jej zaangażowanie na rzecz kultury narodowej doprowadziło ją do objęcia funkcji ministra kultury i dziedzictwa narodowego w roku 2014, gdzie miała ogromny wpływ na kształtowanie polityki kulturalnej kraju.
Od 2024 roku, Małgorzata Omilanowska- Kiljańczyk będzie pełniła rolę dyrektora Zamku Królewskiego w Warszawie, co podkreśla jej znaczenie w polskim świecie kultury.
Życiorys
Małgorzata Omilanowska to postać wybitna, której edukacja rozpoczęła się w 1979 roku w XVIII Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Zamoyskiego w Warszawie. Pięć lat później, w 1984 roku, uzyskała tytuł absolwentki historii sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. Dodatkowo, kształciła się na wydziale architektury Uniwersytetu Technicznego w Berlinie.
W 1994 roku obroniła doktorat na wydziale historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, pisząc pracę pod kierunkiem Tadeusza Jaroszewskiego, zatytułowaną „Stefan Szyller (1857–1933) – życie i twórczość”. Habilitację uzyskała w 2005 roku w Instytucie Sztuki Polskiej Akademii Nauk na podstawie pracy dotyczącej warszawskiej architektury komercyjnej. W 2013 roku została wyróżniona tytułem profesora nauk humanistycznych.
Małgorzata Omilanowska była beneficjentką stypendiów zagranicznych, w tym przyznawanych przez British Academy. Od 1985 roku jest zatrudniona w Instytucie Sztuki PAN, gdzie zajmowała różne stanowiska, w tym zastępczyni dyrektora w latach 1999–2007 oraz redaktor naczelna Słownika Architektów Polskich. Ponadto, pracuje jako wykładowczyni na Uniwersytecie Gdańskim, gdzie od 2006 roku zajmuje stanowiska profesorskie.
W 2008 roku objęła dyrektorską posadę w Instytucie Historii Sztuki UG. Aktywnie uczestniczyła w działalności naukowej, będąc członkinią rady naukowej Instytutu Herdera w Marburgu oraz Komitetu Nauk o Sztuce PAN. W 2006 roku została prezesem stowarzyszenia Patria Polonorum.
W życiu publicznym Małgorzata Omilanowska zajmowała się też polityką. 12 stycznia 2012 roku objęła stanowisko podsekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. 17 czerwca 2014 roku została ministrem kultury i dziedzictwa narodowego, zastępując Bogdana Zdrojewskiego. Następnie, 22 września tego samego roku kontynuowała pełnienie obowiązków w rządzie Ewy Kopacz do 16 listopada 2015 roku.
Po zakończeniu pracy w ministerstwie, została wybrana przez radę powierniczą na dyrektora Zamku Królewskiego w Warszawie, jednak ówczesny minister kultury, Piotr Gliński, odmówił jej powołania, tłumacząc to względami politycznymi. W 2019 roku zasiadła w składzie Rady Doskonałości Naukowej I kadencji.
W 2023 roku została wybrana na kolejną kadencję tejże rady, a w styczniu 2024 objęła funkcję przewodniczącej Zespołu I Nauk Humanistycznych RDN. Zasiada także w Radzie Uniwersytetu Gdańskiego w kadencji 2021–2024. W 2022 roku powołano ją do rady Muzeum Gdańska oraz Rady Odbudowy Pałacu Saskiego. We wrześniu 2024 roku powróciła na stanowisko dyrektora Zamku Królewskiego w Warszawie.
Odznaczenia i wyróżnienia
W 2014 roku Małgorzata Omilanowska została uhonorowana Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Republiki Włoskiej, a także Krzyżem Wielkim Orderu Oranje-Nassau.
W 2018 roku otrzymała Order Sztuki i Literatury I klasy.
Dodatkowo, w 2016 roku została wyróżniona tytułem honorowego obywatela Połągi.
Wybrane publikacje
Małgorzata Omilanowska, znana z licznych publikacji, wnosi znaczący wkład w dziedzinie architektury i historii sztuki. Oto niektóre z jej wybranych prac:
- Architekt Stefan Szyller 1857–1933. Warszawski architekt doby historyzmu, Wydawnictwa Fundacji „Historia pro Futuro”, Warszawa 1995,
- Atlas zabytków architektury w Polsce (współautorka), PWN, Warszawa 2001,
- Berlin, „Wiedza i Życie”, Warszawa 2000,
- Gdańsk i Pomorze Wschodnie (współautorka), „Wiedza i Życie”, Warszawa 2001,
- Most i wiadukt księcia Józefa Poniatowskiego, PWN, Warszawa 1991,
- Nadbałtyckie Zakopane – Połąga w czasach Tyszkiewiczów, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2011,
- Polska. Pałace i dwory, Sport i Turystyka – Muza, Warszawa 2004,
- Polska. Świątynie, klasztory i domy modlitwy, Sport i Turystyka – Muza, Warszawa 2008,
- Świątynie handlu. Warszawska architektura komercyjna doby wielkomiejskiej, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2004,
- Zagadki z historii sztuki, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa 2001.
Przypisy
- Prof. Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk Przewodniczącą zespołu Rady Doskonałości Naukowej [online], ug.edu.pl, 17.01.2024 r. [dostęp 26.01.2024 r.]
- Zmiana na stanowisku dyrektora Zamku Królewskiego w Warszawie, gov.pl, 12.09.2024 r. [zarchiwizowane 12.09.2024 r.]
- Omilanowska Małgorzata [online], memoiresdeguerre.com, 26.12.2022 r. [dostęp 19.03.2023 r.]
- Prof. dr hab. Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk [online], radon.nauka.gov.pl [dostęp 23.10.2023 r.]
- Nowa rada Muzeum Gdańska [online], gdansk.pl, 05.10.2022 r. [dostęp 05.10.2022 r.]
- TomaszT. Urzykowski TomaszT., Gliński powołał Radę Odbudowy Pałacu Saskiego. Znaleźli się w niej też przeciwnicy sztandarowej inwestycji PiS [online], wyborcza.pl, 09.09.2022 r. [dostęp 13.09.2022 r.]
- BeataB. Czechowska-Derkacz BeataB., Życie jest tu i teraz [online], ug.edu.pl, 28.01.2022 r. [dostęp 28.09.2024 r.]
- Rada Uczelni Uniwersytetu Gdańskiego wybrana [online], ug.edu.pl, 17.12.2020 r. [dostęp 22.12.2020 r.]
- Lista kandydatów wybranych na członków RDN, konstytucjadlanauki.gov.pl, maj 2019 r. [zarchiwizowane 25.05.2019 r.]
- Minister Gliński nie chce powołać Małgorzaty Omilanowskiej na stanowisko dyrektora Zamku Królewskiego [online], polityka.pl, 05.02.2016 r. [dostęp 05.05.2016 r.]
- Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 09.09.2013 r. nr 115-10-13 w sprawie nadania tytułu profesora (M.P. z 2013 r. poz. 809).
- Cérémonie de remise de décorations dans l’ordre des Arts et des Lettres [online], pl.ambafrance.org, 17.08.2018 r. [dostęp 23.10.2023 r.]
- Minister Małgorzata Omilanowska kawalerem Orderu Oranje-Nassau MKiDN [online], mkidn.gov.pl, 25.06.2014 r. [dostęp 19.08.2020 r.]
- Prof. dr hab. Małgorzata Omilanowska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 02.12.2021 r.]
- Dr hab. Małgorzata Omilanowska, prof. IS PAN, ispan.pl [zarchiwizowane 13.04.2014 r.]
- Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana [online], quirinale.it [dostęp 26.09.2015 r.]
- Lenkijos mokslininkei – Palangos garbės pilietės titulas [online], diena.lt, 30.12.2016 r. [dostęp 13.04.2017 r.]
- Pani od kultury [online], interia.pl, 24.03.2015 r. [dostęp 28.09.2024 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Antoni Słonimski | Iwona Petry (ur. 1975) | Stanisław Wohl | Agnieszka Grochowska | Stanisław Strumph-Wojtkiewicz | Cezary Szlązak | Juliusz Nagórski | Jan Janga-Tomaszewski | Marta Pozniakowski | Hanna Krall | Seweryn Filleborn | Dorota Kawęcka | Klara Williams | Andrzej Szwalbe | Jędker | Aleksander Żabczyński (aktor) | Maciej Hen | Hanna Mortkowicz-Olczakowa | Barbara Krafftówna | Jerzy JarockiOceń: Małgorzata Omilanowska