Plac Unii Lubelskiej w Warszawie

---

Położenie

Plac Unii Lubelskiej usytuowany jest na osi ważnej arterii komunikacyjnej, która łączy Śródmieście z Mokotowem. Ten centralny punkt staje się miejscem, do którego zbiegają się liczne ulice, tworząc sieć komunikacyjną.

Od północy do placu prowadzą:

• Polna,
• Marszałkowska,
• al. Jana Chrystiana Szucha.

Wschodnią część placu obsługuje ul. Bagatela.

Od strony południowej plac otwiera się na ul. Puławska oraz Klonową, a z zachodu przylega do ulicy Tadeusza Boya-Żeleńskiego.

Nazwa

Pierwsze wzmianki o obszarze, na którym obecnie znajduje się plac, wskazują, że w przeszłości nosił on miano ronda Mokotowskiego, ponieważ znajdował się na granicy terenów wsi Mokotów.

W około 1875 roku, zmienił się jego charakter, a plac zaczął być nazywany Keksholmskim. Ta nowa nazwa nawiązywała do koszar Lejb-Gwardyjskiego Keksholmskiego Pułku, które znajdowały się w niedalekiej okolicy.

W lipcu 1919 roku, w związku z obchodami 350. rocznicy zawarcia unii lubelskiej, plac otrzymał swoją obecną nazwę, która do dziś pozostaje w użyciu.

Historia

Plac Unii Lubelskiej ma bogatą historię, sięgającą XIX wieku, którą warto poznać. Powstał przed 1770 rokiem jako okrągły plac, stanowiący jedną z głównych osi koncepcyjnych tzw. założenia ujazdowskiego. Szybko otoczono go okopami Lubomirskiego od południowego zachodu i południa, co nadało mu nieco militarnego charakteru.

W okresie 1816-1818, na jego południowej części, zrealizowano neoklasycystyczne rogatki Mokotowskie, zaprojektowane przez utalentowanego architekta Jakuba Kubickiego. Wkrótce po tym, w 1881 roku, plac zyskał nowy wymiar komunikacyjny – zainaugurowano pierwszą linię tramwajową konną, która prowadziła do Muranowa. Kolejna linia, tramwaj elektryczny, rozpoczęła kursowanie tam w 1908 roku, co znacznie ułatwiło transport w tej okolicy.

Rok 1892 przyniósł kolejne zmiany – przy placu zainstalowano stację wąskotorowej kolejki dojazdowej, znanej jako kolejka wilanowska, a w 1898 roku wybudowano sąsiadującą stację kolejki grójeckiej, która dodatkowo podniosła znaczenie tego miejsca. Poza tym, na początku XX wieku, plac zaczął się zabudowywać większymi kamienicami, w tym imponującą kamienicą Kacperskich (1909-1913) między ul. Polną i ul. Marszałkowską.

Ważnym momentem w historii placu było odsłonięcie pomnika Lotnika, wykonania Edwarda Wittinga w 1932 roku, który niestety został zniszczony w 1944 roku. Jego kopia znalazła nowe miejsce na skrzyżowaniu ulicy Żwirki i Wigury z Wawelską w 1967 roku.

W 1935 roku stacja kolejki grójeckiej została przeniesiona w kierunku południowym, a w 1938 roku doszło do przeniesienia na Dworzec Południowy. W 1936 roku wzniesiono budynek Komendy Straży Ogniowej pod adresem ul. Polna 1, który przez lata pełnił funkcje służbowe. W 2016 roku stał się siedzibą Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej, po przeniesieniu poprzedniej struktury na ul. Domaniewskiej 40.

W latach 1940-1944 plac Unii Lubelskiej był wykorzystywany przez Niemców, zaś w 1944 uzyskał status węzła komunikacyjnego podczas powstania warszawskiego, gdzie toczyły się walki reprezentantów dywizjonu „Jeleń”. Mimo krótkotrwałego zajęcia przez powstańców, straty były ogromne, zarówno w ludziach, jak i w infrastrukturze.

Po wojnie, w 1946 roku zainaugurowano linię trolejbusową, a w październiku 1948 roku otwarto pierwszy salon Klubu Międzynarodowej Prasy i Książki, oferujący bogaty zbiór czasopism. W 1962 roku miejsce to zyskało nowoczesny pawilon „Supersam”, który ostatecznie ustąpił miejsca nowoczesnemu centrum biurowo-handlowemu Plac Unii, zrealizowanemu w latach 2010-2013.

Rewitalizacja placu stała się kluczowym projektem urbanistycznym, zakończonym w 1964 roku, kiedy to zmieniono układ komunikacyjny, kierując ruch tramwajowy przez jego środek. W 1999 roku, w 430. rocznicę zawarcia unii lubelskiej, w pamięci mieszkańców umieszczono tablicę upamiętniającą te historyczne wydarzenia na ścianie kamienicy przy ul. Bagatela 15.

Ważniejsze obiekty

W sercu Warszawy znajdują się niezwykle istotne obiekty, które przyciągają uwagę zarówno mieszkańców, jak i turystów. Oto kilka z nich:

• Rogatki Mokotowskie,
• Kamienica Judy Wielburskiego,
• Kamienica Kacperskich,
• Kompleks biurowo-handlowy Plac Unii.

---

Oceń: Plac Unii Lubelskiej w Warszawie

---