Oś Stanisławowska

W ten sposób utworzono znaczące przestrzenie miejskie, w tym współczesne place: Na Rozdrożu, Zbawiciela (dawniej Rotunda), Unii Lubelskiej, Trzech Krzyży oraz Politechniki. Łączące je polne drogi z biegiem czasu zostały przekształcone w ulice.

Najważniejszym fragmentem osi była droga łącząca Ujazdów z polami elekcyjnymi na Woli, znana jako Droga Królewska. Główna oś tego urbanistycznego przedsięwzięcia odpowiadała za wytyczony kierunek, który przechodził przezKanał Piaseczyński, Zamek Ujazdowski oraz obecne ulice: al. Wyzwolenia, ul. Nowowiejską, ul. Niemcewicza oraz ul. Prądzyńskiego. Prawdopodobnym autorem tej osi był Efraim Szreger.

Oś, oparta na schemacie latawca, zaprezentowała promienisty układ dróg, co nadało jej niepowtarzalny charakter. W latach 90. XIX wieku fragment Drogi Królewskiej znalazł się w obrębie Zespołu Stacji Filtrów, gdzie jej przebieg odpowiada alejce znajdującej się na tamtejszym terenie.

Rewitalizacja Osi miała miejsce w okresie powojennym, a projekt stał się jednym z dwóch kluczowych elementów w tworzeniu urbanistycznych założeń Marszałkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej, obok ulicy Marszałkowskiej. W latach 1950–1955 Oś została obudowana socrealistyczną architekturą, obejmującą ulicę Nowowiejską, plac Zbawiciela oraz osiedle Latawiec, jednak prace nad przebudową nie zostały zakończone.

Warto zaznaczyć, że w 1965 roku Oś została oficjalnie wpisana do rejestru zabytków jako ważne założenie urbanistyczne. Niestety, w latach 70. XX wieku historia tej osi została przerwana przez budowę Trasy Łazienkowskiej, co wpłynęło na jej integralność oraz dalszy rozwój.