Hufiec ZHP Warszawa-Praga-Północ

---

Struktura i działalność bieżąca hufca

Hufiec ZHP Warszawa-Praga-Północ skupia w swoich szeregach ponad 650 zuchów, harcerzy, wędrowników, instruktorów, starszyzny oraz seniorów. Te różnorodne grupy są zorganizowane w jednostki takie jak drużyny, gromady i kluby, a także w kręgi instruktorskie, które operują na terenie warszawskich dzielnic: Praga-Północ, Targówek, Białołęka oraz w mieście Marki. Od lat 70. jednostki tego hufca miały również swoje przedstawicielstwa w gminie Nieporęt.

Na czoło działań hufca wysuwa się czteroosobowa komenda, która jest wspierana przez różnorodne struktury, w tym: namiestnictwo zuchowe „Strych”, harcerskie „Granaty”, a także zespół wsparcia metodycznego oraz zespół kadry kształcącej. Dopełnieniem organizacji są pełnomocnicy komendanta hufca oraz zespół kwatermistrzowski. Dodatkowo, w ramach hufca działa komisja stopni instruktorskich, która ma uprawnienia do prowadzenia prób na stopnie przewodnika i podharcmistrza. Warto również zwrócić uwagę na aktywność retmanatu drużyn wodnych hufca, Harcerskiego Klubu Wodnego „Lewa Knaga”, Harcerskiego Klubu Kajakowego „Nurt”, a także Harcerskiego Ośrodka Techniki i Modelarstwa im. gen. Stanisława Maczka oraz Hufcowego Klubu Specjalnościowego „Lochy i Smoki”.

Każdego roku, zuchy, harcerze, wędrownicy i instruktorzy hufca biorą czynny udział w różnorodnych działaniach organizowanych przez ich gromady i drużyny. Wśród najważniejszych wydarzeń, na które liczą, znajdują się stałe obozy pod namiotami, wędrowne obozy, kolonie zuchowe, zimowiska oraz inne formy wypoczynku, zarówno letniego, jak i zimowego.

Jesienią odbywa się corocznie zbiórka polowa hufca lub zlot, w którym uczestniczą harcerze. Ponadto, aktywnie biorą oni udział w dzielnicowych oraz stołecznych uroczystościach patriotycznych, takich jak rocznice obrony Pragi w 1794 roku czy wybuchu powstania warszawskiego. Przez wiele lat hufiec organizował w Domu Kultury Świt na Bródnie praskie finały Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy.

Wszystkie aktualności dotyczące podejmowanych działań są regularnie publikowane na Facebooku, co zapewnia łatwy dostęp do informacji dla wszystkich zainteresowanych.

Historia

Historia harcerstwa na Pradze sięga daleko wstecz. Istnieją dowody, że pierwsze zastępy harcerzy powstały już w 1911 roku, a wraz z nimi zainicjowano działalność Pierwszej Praskiej Drużyny Skautowej, która później przekształciła się w 17 Warszawską Drużynę Harcerską. Jesienią 1918 roku nastąpiło utworzenie odrębnego okręgu wizytacyjnego Praga, a niedługo potem Hufca Praskiego Harcerzy, który skupiał różne drużyny, w tym te, które działały na Pradze-Północ, takie jak 17 WDH, 26 WDH oraz 22 WDH, która pochodziła z dzielnicy Praga-Południe.

W okresie międzywojennym Hufiec Praski Harcerzy obejmował obszar całej prawobrzeżnej Warszawy, rozciągając się od odległych rejonów Grochowa i Saskiej Kępy, przez Pragę Centralną, aż po Annopol i Bródno.

Bródno – rejon wizytacyjny	Praga – rejon wizytacyjny	Grochów – rejon wizytacyjny
WDH: 48, 51, 53, 75, 76, 81, 95, 97	WDH: 12, 17, 26, 47, 62, 67, 78, 83, 102	WDH: 8, 22, 39, 98

Równolegle z Hufcem Praskim Harcerzy istniał także Hufiec Praski Harcerek, a działalność obu hufców była wspierana przez koło przyjaciół harcerstwa, znane jako „Ognisko Harcerskie na Pradze”, które skupiało rodziców harcerzy oraz sympatyków ruchu, w tym wielu wojskowych.

Podczas II wojny światowej zorganizowano Okręg Praga Szarych Szeregów, który składał się z hufców takich jak: BR – Bródno, CP – Centrum Pragi oraz GR – Grochów. Część harcerzy kontynuowała działalność poza strukturami Szarych Szeregów, w tym w Organizacji Harcerskiej „Wigry”. Po zakończeniu wojny, w październiku 1944 roku harcerze z Pragi i Grochowa wrócili do działania, mając swój wkład w odbudowę zniszczonej Warszawy.

We wrześniu 1947 roku dotychczasowy Hufiec Praga został podzielony na trzy mniejsze jednostki: Praga Centralna, Praga Nowa oraz Grochów.

W czasach stalinizmu, kiedy działanie ZHP zostało zlikwidowane, hufiec stał się miejscem aktywności II konspiracji harcerskiej. W 1952 roku, w Domu Harcerza na Pradze, powstał zespół dziecięco-młodzieżowy, kierowany przez Andrzeja Kieruzalskiego, późniejsza 170 Warszawska Drużyna Harcerska, która została przekształcona w artystyczny zespół „Gawęda”. W kolejnych latach, w 1958/1959 stworzono 317 WDH „Kuźnica” im. Mieczysława Karłowicza, pod przewodnictwem Jerzego Stadlera, która podtrzymywała góralskie tradycje i rozwijała zamiłowania muzyczne, a później przekształciła się w Harcerski Zespół Artystyczny „Kuźnica”, który funkcjonował w hufcu Mokotów aż do 1988 roku.

Po reaktywowaniu ZHP w roku 1956, na nowo zaczęły działać małe hufce dzielnicowe, takie jak Praga Centralna, Praga Nowa, Targówek oraz Bródno.

Hufiec Bródno	Hufiec Praga Centralna	Hufiec Praga Nowa	Hufiec Targówek
62 WDH-ek, 72 WDH-ek, 48 WDH-y, 51 WDH-y, 76 WDH-y, 199 WDH-y, 75 WDH-a, 139 WDH-a, 140 WDH-a	19 WDH-ek, 44 WDH-ek, 217 WDH-ek, 12 WDH-y, 219 WDH-y, 78 WDH-y, 170 WDH-y	171 WDH-ek, 200 WDH-ek, 17 WDH-y, 71 WDH-y, 63 WDH-y	131 WDH-ek, 26 WDH-y oraz 205 WDH-y

W latach 1959-1961 zorganizowano hufce w jeden większy hufiec Praga, który w dalszym ciągu zyskał miano Praga-Północ, co miało odzwierciedlenie w nazwie dużej dzielnicy.

W grudniu 1983 roku Rada Narodowa m.st. Warszawy przyznała hufcowi Złotą Odznakę Honorową „Za zasługi dla Warszawy”.

Komendanci hufca

• Okręg wizytacyjny Praga
• Stanisław Łopatecki (IX 1918 – III 1919),
• Edward Muszalski (III–XI 1919),
• Marian Łowiński (XI 1919 – X 1921).

• Hufiec IV Praga (terytorialny)
• Marian Łowiński (X 1921 – VII 1925),
• Lucjan Leśniewski (VII 1925 – II 1927),
• Włodzimierz Skłodowski (II 1927 – I 1928),
• Lech Makowski (I 1928 – IV 1929).

• Hufiec XIII (szkoły powszechne)
• Stanisław Trawiński (IV–XI 1929),
• K. Olszewski (XI 1929 – XI 1930).

• Hufiec XIV (szkoły gimnazjalne)
• Włodzimierz Skłodowski (IV–XI 1929),
• Jan Kiljan (XI 1929 – III 1930),
• Jerzy Laskowski (III–XI 1930).

Hufiec Harcerek Praga, od 1927 roku, uzupełniony był przez niektóre komendantki, w tym Jadwigę Zienkiewiczównę, Marię Jiruskę, hm. Jadwigę Gronostajską, Helenę Duchniakową, Kazimierę Bajównę. Hufiec Praga miał wielu komendantów, jak hm. Czesław Tomasik (XI 1930 – II 1931) czy mh. Kazimierz Papiński (II 1931 – III 1933).

Historyczne siedziby hufca

• ul. Saska 105 (Domek Harcerski, okres międzywojenny),
• ul. Wileńska 55/57 (od 1957),
• ul. Białołęcka 33, po zmianie adresu ul. Wysockiego 11 (DK Świt, od 1971 do lat 80.),
• ul. Siedlecka 37 (lata 80. i 90.),
• ul. Suwalska 13 (lata 90. do 2004),
• ul. Blokowa 3 (od 2004),
• ul. Przewoźników,
• ul. św. Wincentego 85 (2016-2017).

Bohater

Hufiec Harcerzy Praga, który przed wojną przyjął imię gen. Jakuba Jasińskiego, zyskał nowe oblicze po utworzeniu współczesnej struktury. W dniu 17 grudnia 1927 roku, ten historyczny hufiec związał swoje losy z zasłużonym bohaterem.

Na początku lat 60. powstał nowy hufiec, który w 1967 roku otrzymał imię Stanisława Dubois. Był on znanym działaczem socjalistycznym oraz współzałożycielem Czerwonego Harcerstwa Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego. Jednak postać ta przez długie lata budziła różne kontrowersje wśród członków hufca, co ostatecznie doprowadziło do rezygnacji z jego imienia w 2003 roku.

W 2005 roku, w obliczu potrzeby określenia nowej tożsamości, spośród licznych propozycji w hufcu zdecydowano o przyjęciu kandydatury Wigierczyków. W rezultacie, zjazd hufca zobowiązał komendanta do wystąpienia do komendanta chorągwi z inicjatywą rozpoczęcia kampanii zatytułowanej „bohater”. Uroczystość nadania hufcowi nowego imienia oraz sztandaru miała miejsce wiosną 2007 roku w parku Praskim.

Imię Wigierczyków nawiązuje do bogatej tradycji oraz ducha kursów instruktorskich nad jeziorem Wigry, które słynęły z wysokiego poziomu kształcenia, a także z puszczańskiego charakteru i braterskiej atmosfery. Ponadto, był związany z Batalionem Harcerskim Wigry, który skupiał wielu harcerzy z drużyn praskich oraz uczniów szkół z tej części Warszawy.

Izba Pamięci i Tradycji

W hufcu ZHP Warszawa-Praga-Północ istniała niezwykła Izba Pamięci i Tradycji, która działała od 17 września 2003 roku aż do 2020 roku. Jej założycielem był były kwatermistrz, a jednocześnie członek chorągwianej komisji historycznej hm. Wita Jozenasa. Izba ta była unikalna w skali całej chorągwi i zgromadziła wiele unikalnych harcerskich pamiątek.

Zgromadzone eksponaty prezentowały wielopokoleniowy dorobek praskiego harcerstwa, a wiele z nich zostało przekazanych lub wypożyczonych przez kilku wieków dawnych i obecnych harcerzy oraz ich rodziny. Niezwykle ważne dla hufca było to, że eksponaty z Izby Pamięci i Tradycji były prezentowane na licznych wystawach.

W roku 2005 Naczelnik ZHP uhonorował hufiec prestiżową nagrodą im. hm. Olgierda Fietkiewicza w kategorii archiwizowania harcerskich dziejów oraz realizacji muzealnych inicjatyw. W 2011 roku, część eksponatów z Izby została zaprezentowana na wystawie zatytułowanej Czuwaj, Prago!, zorganizowanej z okazji stulecia harcerstwa w prawobrzeżnej Warszawie. Wystawa ta odbyła się we współpracy z Muzeum Warszawskiej Pragi.

Izba Pamięci i Tradycji składała się z dwóch części, w których można było obejrzeć osobno pamiątki związane z harcerstwem oraz te dedykowane zuchom. Obecnie w miejscu dawnej Izby znajduje się harcówka jednego z Targówczańskich Szczepów.

Środowiska działające w hufcu

W struktury Hufca ZHP Warszawa-Praga-Północ wchodzą różne środowiska, które aktywnie uczestniczą w działaniach harcerskich. Oto szczegóły na temat tych grup.

Praga-Północ	Targówek	Białołęka	Marki
_	_	_	_
Klub Kajakowy „Nurt” 273 Krąg Instruktorski „Mazowsze” Harcerski Klub Wodny „Lewa Knaga” Krąg Instruktorów i Starszyzny im. „Cichociemnych” Spadochroniarzy AK „Bliza” Nieistniejące środowiska: Szczep 17 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych im. gen. Jakuba Jasińskiego 78 Warszawska Drużyna Harcerska Szczep 206 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych „Wołodyjowscy” Szczep 260 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych im. Macieja Kolke Szczep 273 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych „Mazowsze” im. Władysława Broniewskiego Szczep 353 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych „Grań” im. Wandy Rutkiewicz	Szczep 72 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych „Ostoja” Szczep 73 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych „Grot” Szczep 84 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych „Knieja” Szczep 205 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych 206 Warszawska Wodna Drużyna Harcerska „Galeon” Krąg Instruktorski „Wagabunda” Nieistniejące środowiska: Szczep 26 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych im. Batalionu Harcerskiego „Zośka” 83 Warszawska Drużyna Harcerska „Drepce” Szczep 232 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych „Rezerwat” Szczep 272 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych im. Batalionu „Ruczaj” Szczep 285 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych „Grodzisko” Klub Łącznościowy SP52PN Klub Paintballowy Krąg Instruktorski „Źródło” Harcerski Klub Turystyczny nr 12	64 Warszawska Drużyna Harcerska „Skaut” 64 Warszawska Drużyna Harcerzy Starszych „Etos” Szczep 71 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych im. Pułku AK „Baszta” Szczep 355 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych „Utrøst” 361 Warszawska Drużyna Harcerska „Burza” Harcerski Ośrodek Techniki i Modelarstwa Hufcowy Klub Specjalnościowy „Lochy i Smoki” Nieistniejące środowiska: 51 Warszawska Drużyna Harcerska „Venturi” 82 Warszawskie Drużyny Harcerskie i Wędrownicze Szczep 272 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych im. Batalionu „Ruczaj” Szczep 276 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Gromad Zuchowych „Włóczykije” 351 Warszawskie Drużyny Harcerskie i Starszoharcerskie	62 Szczep Harcerski „Polanie” im. Bolesława Chrobrego

Instruktorzy praskiego harcerstwa

W praskim harcerstwie aktywnie działają liczni instruktorzy, którzy wspierają młodzież i kształtują ich rozwój. Oto niektórzy z nich:

• Grzegorz Chwiłoc-Fiłoc,
• Jerzy Dargiel,
• Jadwiga Gronostajska,
• Ryszard Jakubowski (Kot),
• Maria Jiruska,
• Andrzej Kieruzalski,
• Zdzisław Nowakowski,
• Jerzy Przyjemski,
• Kazimierz Skorupka,
• Aleksander Soliński,
• Jerzy Stadler,
• Zygmunt Syrokomski,
• Wojciech Stefan Wyrobek.

---

Oceń: Hufiec ZHP Warszawa-Praga-Północ

---