Kazimierz Skorupka

---

Życiorys

Rodzina Skorupków pochodziła z szlachty zagrodowej z Podlasia, która w 1877 roku przeniosła się do Warszawy. Kazimierz był jednym z młodszych synów Adama Skorupki, urzędnika w towarzystwie ubezpieczeniowym w stolicy, oraz Eleonory Pomińskiej, córki powstańca z 1863 roku. Jego starszym bratem był znany ks. rzymskokatolicki Ignacy Skorupka (1893–1920).

Po zakończeniu edukacji na poziomie szkoły powszechnej, Kazimierz rozpoczął kształcenie w gimnazjum Chrzanowskiego. Tam, 2 lutego 1914 roku, przyłączył się do tajnej drużyny skautów im. Tadeusza Reytana, która później przekształciła się w 22 Warszawską Drużynę Harcerską. W tym samym roku odbył oboz skautowy oraz dwutygodniowy kurs dla zastępowych. W połowie 1915 roku rodzina Skorupków została ewakuowana z Warszawy do miejscowości Klińce koło Homla. Tam Kazimierz dołączył do drużyny skautów, która była zorganizowana konspiracyjnie dla ewakuowanych dzieci.

W 1918 roku Kazimierz złożył przyrzeczenie harcerskie oraz uzyskał stopień młodzika. W tym samym roku powrócił do Polski, zapisał się do szkoły rzemieślniczej imienia Stanisława Konarskiego oraz w działającej przy szkole 10 WDH zdobył stopień wywiadowcy. W sierpniu 1920 roku został zmobilizowany do wojska, a po przeniesieniu do rezerwy osiedlił się na warszawskim Kamionku. Tam, pod koniec 1920, zainicjował działalność I Kamionkowskiej Drużyny Harcerskiej, która 6 maja 1921 roku przyjęła nazwę 22 WDH im. Władysława Łokietka. Z tą drużyną Kazimierz związał się na resztę swojego życia, pełniąc rolę drużynowego (numer 22 był tradycyjnie związany z Grochowem, od 1915 roku). Pozostał także związany z robotniczym Grochowem, propagując harcerstwo i wartości, które ze sobą niosło.

W drugiej połowie 1921 roku doszło do podziału 22 WDH na dwie drużyny – 22 i 47. Kazimierz zdobył stopień ćwika i zostawił drużynowym tej drugiej, ale tylko do kwietnia 1924 roku, kiedy ponownie objął kierownictwo w 22 WDH. W maju 1924 roku złożył raport protektorowi ZHP, prezydentowi RP Stanisławowi Wojciechowskiemu. Oddał drużynę po przerwie od września 1924 roku do października 1928 roku, kiedy to uzyskał stopień działacza harcerskiego od władz ZHP. W 1933 roku został członkiem praskiej komendy hufca i wizytatorem oraz pełnił funkcję komendanta placu podczas rewii hufca na warszawskim Bródnie, gdzie prowadził defiladę. Po tym wydarzeniu przekazał prowadzenie drużyny młodszym.

W tym czasie Kazimierz Skorupka podjął pracę w zajezdni tramwajowej Praga jako konduktor. W 1934 roku został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi przez władze państwowe. W maju 1937 roku Naczelnictwo ZHP uhonorowało go tytułem harcmistrza, a rok później przyznano mu Srebrny Krzyż Zasługi.

Po wybuchu II wojny światowej, już we wrześniu 1939 roku, Kazimierz organizował na Pradze Pogotowie Wojenne Harcerzy oraz kierował harcerską służbą łączności w starostwie praskim. W uznaniu jego działań w obronie Warszawy, został odznaczony Krzyżem Walecznych. W tym czasie był również duchowym przywódcą i organizatorem praskiego zakonspirowanego harcerstwa (Szarych Szeregów) oraz przyjął pseudonim „Dziad”, który nawiązywał do jego nowego wyglądu z brodą, dodającego mu powagi.

Jego praca jako konduktora tramwajów ułatwiała mu działania konspiracyjne i umożliwiła komunikację z komendantem Armii Krajowej w obwodzie Praga. 17 sierpnia 1942 roku Kazimierz został aresztowany przez gestapo i osadzony w więzieniu na Pawiaku. Pomimo brutalnych przesłuchań, nie zdradził nikogo ze swojej organizacji. Na początku 1943 roku Niemcy przewieźli go do obozu zagłady w Majdanku, gdzie figurował w alfabetycznym spisie więźniów jako numer 273. W 1944 roku przeprowadzono ewakuację obozu, a więźniowie byli przekazywani do Auschwitz-Birkenau i Groß-Rosen, jednak Kazimierz Skorupka nie został odnotowany w żadnym z tych obozów.

Ze skąpych relacji byłych więźniów wiadomo, że ktoś wyglądający na Skorupkę był traktowany jako więzień polityczny, poddawany nieustannym przesłuchaniom, co znacząco pogarszało jego stan zdrowia. Z relacji współwięźniów wynika, że zmarł w obozie na skutek przesłuchań, które odbywały się w więzieniu na Zamku Lubelskim.

W sierpniu 1944 roku Kazimierz Skorupka został pośmiertnie uhonorowany po raz drugi Krzyżem Walecznych oraz awansowany do stopnia podporucznika stanu wojny. Jego symboliczny grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim, gdzie w grobie rodzinnym (kwatera 244-5-15) w 1984 roku złożono prochy z mauzoleum na Majdanku, a jego nekrolog został wyryty na tablicy nagrobnej.

Kazimierz Skorupka jest patronem m.in. 22 WDH, której poświęcił znaczną część swojego życia. W 2005 roku był, podobnie jak jego brat, ks. Ignacy Skorupka, rozważanym kandydatem na bohatera Hufca ZHP Warszawa-Praga-Północ.

---

Oceń: Kazimierz Skorupka

---