Zygmunt Syrokomski

Nauka i edukacja

Zygmunt Jerzy Syrokomski był postacią znaczącą w polskim życiu edukacyjnym i kulturalnym. Urodził się 23 lutego 1908 roku w Warszawie i przez całe życie związany był z tym miastem, gdzie zmarł 10 maja 2010 roku.

W ciągu swojej kariery zyskał miano pedagoga oraz wychowawcy młodzieży, a także angażował się w działalność harcerską, gdzie pełnił rolę instruktora harcerskiego. Był harcmistrzem, co podkreśla jego zaangażowanie w wychowanie młodych pokoleń na wartości patrioty i obywatela.

Życiorys

Jego ojcem był nestor polskiego lotnictwa, pułkownik pilot Jerzy Syrokomla-Syrokomski.

Lata licealne

W latach 1919–1929 Zygmunt Syrokomski był uczniem Gimnazjum im. Króla Władysława IV w Warszawie. Już w wieku 12 lat zaangażował się jako harcerz, wstępując do działającej w szkole 17 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej. W niej pełnił rolę zastępowego oraz przybocznego, osiągając również pierwszy stopień instruktorski.

Praca zawodowa i służba harcerska przed wojną

Po ukończeniu matury, przez trzy lata pracował z dziećmi i młodzieżą osiedloną w barakach dla bezdomnych na Annopolu oraz Żoliborzu. W 1932 roku rozpoczął studia pedagogiczne na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Po ukończeniu studiów w 1938 roku, pełnił funkcję asystenta profesora Bogdana Nawroczyńskiego i był sekretarzem Komisji Egzaminów Państwowych dla nauczycieli szkół średnich.

Pracując z ramienia Wydziału Oświaty i Kultury Zarządu Miejskiego, prowadził wykłady oraz ćwiczenia z psychologii na Uniwersytecie Powszechnym m. Warszawy, organizując kursy dla pracującej młodzieży. Jako student, był drużynowym 49 WDH im. Gabriela Narutowicza, działającym w Szkole Powszechnej przy ul. Kruczej. Następnie, objął kierownictwo w Wydziale Ogólnym Komendy Chorągwi Warszawskiej ZHP, gdzie pełnił wiele ról, w tym szefa kursów podharcmistrzowskich oraz wizytatora obozów i kolonii letnich. W 1936 roku uzyskał stopień harcmistrza, a w 1937 roku został instruktorem Głównej Kwatery Harcerzy.

W ramach działalności w GK oraz w dziale zagranicznym Naczelnictwa ZHP, organizował działania edukacyjne wśród polonijnego harcerstwa w Niemczech, Francji, Belgii i na Łotwie. Prowadził kursy instruktorskie, opiekując się również młodzieżą ze szkół powszechnych oraz gimnazjów. Był redaktorem dodatku zagranicznego tygodnika dla młodzieży harcerskiej, noszącego tytuł „Na tropie Harcerstwa Polskiego Zagranicą”. Przed wybuchem wojny, wielokrotnie nielegalnie przekraczał granice Niemiec, gdyż ambasada niemiecka odmawiała wydania mu wizy. Ożenił się w 1933 roku ze Stefanią Wodzinowską, a w 1939 roku rozpoczął pracę w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego.

Okupacja

Podczas września 1939 roku, brał udział w walkach w Ochotniczych Robotniczych Batalionach Obrony Warszawy. Już od początków okupacji, na skutek swojej działalności harcerskiej w Niemczech (od października 1939 roku), był poszukiwany przez gestapo i musiał ukrywać się w różnych regionach Polski. W 1940 roku, objął stanowisko zastępcy komendanta lewobrzeżnej części Chorągwi Mazowieckiej Szarych Szeregów, noszącej kryptonim „Puszcza”. Z powodu zagrożenia aresztowaniem, w październiku 1942 roku przeniósł się do Krakowa, gdzie pełnił rolę łącznika między Warszawą a Krakowem, a także wykładał na kursach Armii Krajowej.

Okres powojenny

Po zakończeniu wojny, Zygmunt Syrokomski wrócił do pracy w Ministerstwie Oświaty, z którego został następnie skierowany do etatowej pracy w Naczelnictwie ZHP. W tej instytucji pełnił szereg funkcji, w tym Szefa Działu Skarbowego oraz prezesa Centrali Dostaw Harcerskich. Był także komisarzem Odbudowy Domu Harcerstwa oraz współorganizatorem Centralnej Akcji Szkoleniowej w Osowcu pod Warszawą.

Ponadto działał jako prezes Ochotniczej Straży Pożarnej w Jaktorowie oraz pracował w branży turystycznej. Najpierw w Biurze Obsługi Turystycznej „Orbis„, a następnie w Spółdzielni Turystyczno-Wypoczynkowej „Gromada”, zajmując się organizacją wycieczek zagranicznych. Brał udział w Krajowej Naradzie Działaczy Harcerskich w Łodzi w 1956 roku, uznawanej za zjazd przywracający działalność ZHP po dobie stalinizmu. Następnie, w Komendzie Chorągwi Warszawskiej, organizował akcje letnie oraz zimowe, a w latach 1965–1970 był sekretarzem Centralnej Komisji Rewizyjnej ZHP. Angażował się w działalność Komisji Historycznej ZHP oraz w Komisji Opiniującej, w której przyznawano Krzyż za Zasługi dla ZHP z Rozetą z Mieczami za udział w II wojnie światowej. Był aktywnym członkiem Kręgu Seniorów Hufca Mokotów, a w latach 1974–1976 pełnił funkcję kierownika planowania i dokumentacji Harcerskich Festiwali Kultury Młodzieży Szkolnej w Kielcach.

Działalność poza harcerstwem

Zygmunt Syrokomski działał także w Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, organizując teatr amatorski na Rakowcu. Był przewodniczącym oraz sekretarzem Zespołu Środowisk Żołnierzy Września, a także publikował artykuły w czasopismach kombatanckich i harcerskich. Przez długie lata był aktywnym członkiem, w latach 1977–1990 pełnił funkcję prezesa, a w latach 1990–2010 został honorowym prezesem Zarządu Koła Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Króla Władysława IV. W 1996 roku ożenił się z Jadwigą Skibicką. Zmarł, a jego grób znajduje się na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 32 wprzód, rząd I, grób 36–37).

Odznaczenia

Zygmunt Syrokomski był osobą, która otrzymała szereg wyróżnień za swoje zasługi.

Wśród jego odznaczeń znajduje się:

  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Krzyż Armii Krajowej,
  • Krzyż Partyzancki,
  • Medal za Warszawę,
  • Złoty Krzyż „Za Zasługi dla ZHP” z Mieczami.

Przypisy

  1. Roman Myranyi, Jacek Węgrzynowicz. Krajowa Narada Działaczy Harcerskich w Łodzi (część II). „Rocznik Historii Harcerstwa”. 5, s. 19–31, 2009 r. Warszawa: Ogólnopolski Klub Autorów i Dokumentalistów Historii Harcerstwa „Gniezno 2000”. ISSN 1895-1201.

Oceń: Zygmunt Syrokomski

★★★★★
Średnia ocena:4.75 Liczba ocen:21