Frontex


Frontex to organizacja, która odgrywa kluczową rolę w zarządzaniu granicami zewnętrznymi Unii Europejskiej. Jej pełna nazwa to Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej, co w języku angielskim brzmi: European Border and Coast Guard Agency.

Agencja została stworzona w wyniku rozporządzenia Rady z dnia 26 października 2004 roku, co oznacza, że działa na podstawie przepisów unijnych. Frontex jest organizacją niezależną, co pozwala jej na skuteczne i efektywne zarządzanie oraz wspieranie państw członkowskich w zakresie ochrony granic.

Warto również zauważyć, że rozporządzenie, na mocy którego agencja została ustanowiona, było przedmiotem kilku nowelizacji, co świadczy o dynamicznym rozwoju i dostosowywaniu jej działań do zmieniających się realiów związanych z bezpieczeństwem i migracją w Europie.

Działalność

Frontex pełni kluczową rolę w zarządzaniu granicami zewnętrznymi Unii Europejskiej. Jego głównym celem jest koordynowanie działań pomiędzy państwami członkowskimi w zakresie ochrony tych granic.

  • koordynacja współpracy operacyjnej pomiędzy krajami członkowskimi w obszarze zarządzania granicami zewnętrznymi,
  • opracowanie wspólnego, zintegrowanego modelu analizy ryzyka oraz przygotowywanie ogólnych i szczegółowych ocen ryzyka,
  • wspomaganie państw członkowskich w organizacji szkoleń dla funkcjonariuszy straży granicznych, w tym ustalanie wspólnych standardów szkoleniowych, prowadzenie szkoleń na poziomie europejskim dla instruktorów oraz oferowanie seminariów i dodatkowych kursów dla urzędników,
  • monitorowanie badań dotyczących kontroli i ochrony granic zewnętrznych,
  • wspieranie krajów członkowskich w sytuacjach wymagających zwiększonej pomocy technicznej i operacyjnej na granicach,
  • udzielanie wsparcia w organizacji wspólnych działań dotyczących repatriacji, przy wykorzystaniu zasobów Unii Europejskiej oraz określenia najlepszych praktyk w zakresie wydalania nielegalnych imigrantów,
  • wprowadzanie grup szybkiej interwencji do krajów członkowskich w nagłych i wyjątkowych sytuacjach, zwłaszcza w przypadku masowego napływu nielegalnych imigrantów.

Warto podkreślić, że państwa Unii Europejskiej przyznały sobie wyłączne prawo do kontroli i ochrony granic zewnętrznych, zgodnie z Traktatem lizbońskim oraz rozporządzeniem powołującym Frontex. Zadania agencji mają na celu ułatwienie implementacji zarówno istniejących, jak i planowanych środków Unii Europejskiej w zakresie zarządzania granicami.

Struktura i organizacja

W skład zarządu Fronteksu wchodzą przedstawiciele różnych krajów członkowskich Unii Europejskiej – po jednej osobie z każdego państwa, z wyjątkiem Irlandii, która nie jest częścią strefy Schengen. Ponadto do zarządu należą również przedstawiciele Islandii, Liechtensteinu, Norwegii oraz Szwajcarii, które uczestniczą w układzie z Schengen pomimo braku członkostwa w UE. Dodatkowo w skład zarządu wchodzi także dwóch przedstawicieli Komisji Europejskiej. W sytuacji, gdy członek Rady nie może wziąć udziału w obradach, zobowiązany jest do wyznaczenia zastępcy.

Pierwszym dyrektorem wykonawczym agencji, powołanym podczas inauguracyjnego posiedzenia zarządu w maju 2005 roku, został Ilkka Laitinen z Finnlandii. Sprawował on to stanowisko przez prawie dziewięć lat, aż do końca maja 2014. Jego następcą został Fabrice Leggeri, który zajmował tę funkcję od stycznia 2015 do maja 2022. Po nim, w okresie od 1 lipca 2022 do 28 marca 2023, obowiązki dyrektora wykonawczego pełniła Aija Kalnaja, będąca Zastępczynią dyrektora wykonawczego ds. zarządzania stałym korpusem. Od 1 marca 2023 dyrektorem wykonawczym został Hans Leijtens, były komandor żandarmerii Królestwa Niderlandów.

Na początku działalności, agencja zatrudniała jedynie ponad 30 osób. W 2016 roku liczba zatrudnionych wzrosła do 320 pracowników. W 2018 roku Frontex, w związku z rozszerzającymi się obowiązkami, zatrudniał już 600 osób i przewidywał dalszy wzrost liczby pracowników do 1000. Wszystkie osoby pragnące dołączyć do agencji są wybierane w drodze konkursu, analogicznie jak pozostali pracownicy instytucji unijnych.

Budżet Fronteksu stanowi część ogólnego budżetu Unii Europejskiej, będąc równocześnie wzbogacanym składkami państw stowarzyszonych z Schengen. Ostateczne decyzje dotyczące wysokości dotacji z budżetu UE podejmują Rada UE oraz Parlament Europejski.

Siedziba agencji usytuowana jest w Warszawie, przy placu Europejskim 6, w nowoczesnym kompleksie biurowym Warsaw Spire. W marcu 2017 roku, minister spraw wewnętrznych oraz administracji przekazał Frontexowi działkę przy ul. Racławickiej 132, na której zaplanowano budowę nowej siedziby. Prace przygotowawcze do budowy nowego obiektu rozpoczęły się w 2022 roku, a jego powierzchnia biurowa ma wynosić około 50 tys. m².

Przypisy

  1. Michał Wojtczuk: Unijna instytucja zbuduje potężny gmach obok dawnego stadionu Gwardii. Jak go tam zmieścić?. warszawa.wyborcza.pl, 05.09.2022 r. [dostęp 20.10.2022 r.]
  2. Structure [online], frontex.europa.eu [dostęp 27.05.2023 r.]
  3. Michał Kokot, Tomasz Bielecki. Silniejszy Frontex ma uszczelnić zewnętrzne granice UE. „Gazeta Wyborcza”, 14.09.2018 r.
  4. Jędrzej Bielecki. Nadzór granic z Warszawy. „Rzeczpospolita”, 20.09.2016 r.
  5. Agencja FRONTEX. Deutsche Welle.
  6. Agencja Frontex zostanie wzmocniona. Euractive.
  7. Rozporządzenie Rady (WE) nr 2007/2004 z dnia 26.10.2004 r. ustanawiające Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej.
  8. Rozporządzenia dotyczące Fronteksu. baza aktów prawnych Unii Europejskiej.
  9. Europejska Agencja Straży Granicznej i Przybrzeżnej (Frontex). europa.eu. [dostęp 20.02.2017 r.]
  10. a b Frontex - Contact. Frontex. [dostęp 27.02.2015 r.]
  11. Executive Director. Frontex. [dostęp 03.04.2015 r.]
  12. Michał Wojtczuk. Stadion schowany za biurowcem?. „Gazeta Stołeczna”, 11-12.03.2017 r.

Oceń: Frontex

Średnia ocena:4.85 Liczba ocen:23