Chorągiew Stołeczna ZHP im. Bohaterów Warszawy to istotna jednostka terenowa Związku Harcerstwa Polskiego, która od 1967 roku nosi swoją obecną nazwę. Wcześniej funkcjonowała jako Chorągiew Warszawska, co stanowi ważny fragment jej historii.
W ciągu lat, jednostka ta odegrała znaczącą rolę w kształtowaniu ducha harcerskiego w stolicy, a jej tradycje są głęoko związane z historią Warszawy i jej mieszkańców.
Zasięg działania
Od roku 1975, po wprowadzeniu nowego podziału administracyjnego w Polsce, Chorągiew Stołeczna ZHP obejmowała miasto stołeczne Warszawę oraz ówczesne województwo stołeczne. Zmiany, które miały miejsce w 1999 roku, nie wpłynęły na zakres działania Chorągwi Stołecznej, której zasięg pozostaje identyczny do dzisiaj, obejmując część aktualnego województwa mazowieckiego. W 2023 roku w strukturach tej organizacji działa 25 hufców, które rozmieszczone są na następujących obszarach:
- miasto stołeczne Warszawa – 9 hufców:
- Warszawa-Centrum (obejmuje niemal całą dzielnicę Śródmieście),
- Warszawa-Mokotów (dziś dzielnice Mokotów oraz Wilanów, a także część Śródmieścia i Ursynowa),
- Warszawa-Ochota (obejmuje dzielnice Ochota oraz Włochy i kawałek gminy Raszyn),
- Warszawa-Praga-Południe (dzielnice Praga-Południe, Rembertów oraz Wesoła) – szczegóły,
- Warszawa-Praga-Północ (dzielnice: Białołęka, Praga-Północ, Targówek oraz miasto Marki) – więcej informacji,
- Warszawa-Ursus-Włochy (uchwycone dzielnice Ursus i Włochy) – więcej szczegółów,
- Warszawa-Wawer (dzielnica Wawer),
- Warszawa-Wola (obejmuje dzielnice Bemowo oraz Wola i Stare Babice) – szczegóły,
- Warszawa-Żoliborz (dzielnice Bielany i Żoliborz) – więcej informacji.
Ponadto, w skład Chorągwi Stołecznej wchodzą hufce z okolicznych powiatów:
- powiat garwoliński (gminy: Borowie, Garwolin, Górzno, Łaskarzew, Maciejowice, Miastków Kościelny, Parysów, Pilawa, Sobolew, Trojanów, Wilga, Żelechów) – hufiec Garwolin,
- powiat grodziski – hufce: Grodzisk Mazowiecki (gmina Grodzisk Mazowiecki, Podkowa Leśna) oraz Milanówek (gmina Milanówek),
- powiat legionowski (gmina Jabłonna, Legionowo, część gminy Nieporęt, Serock, Wieliszew) – hufiec Legionowo,
- powiat miński – hufiec Sulejówek (gmina Halinów, Sulejówek),
- powiat nowodworski (gmina Czosnów, Izabelin, Leoncin, Łomianki, Nasielsk, Nowy Dwór Mazowiecki, Pomiechówek, Zakroczym) – hufiec Nowy Dwór Mazowiecki,
- powiat otwocki – hufce: Celestynów (gmina Celestynów, Kołbiel, Osieck, Sobienie Jeziory) oraz Otwock (gmina Józefów, Karczew, Otwock, Wiązowna),
- powiat piaseczyński – hufiec Piaseczno (gmina Góra Kalwaria, Lesznowola, Prażmów, Tarczyn) oraz hufiec Uroczysko Konstancin (gmina Konstancin-Jeziorna),
- powiat pruszkowski – hufce: Piastów (gmina Piastów) oraz Pruszków (gmina Brwinów, Michałowice, Nadarzyn, Pruszków, część gminy Raszyn),
- powiat warszawski zachodni – hufiec Błonie (gmina Błonie, Kampinos, Leszno, Ożarów Mazowiecki),
- powiat wołomiński – trzy hufce: Wołomin (gmina Dąbrówka, Jadów, Klembów, Kobyłka, Poświętne, Radzymin, Strachówka, część gminy Nieporęt), Ząbki (gmina Ząbki) oraz Zielonka (gmina Zielonka).
Siedziba władz chorągwi znajduje się w Warszawie.
Historia
Początki działalności harcerskiej w Warszawie
Warszawa od samego początku była kluczowym miejscem w rozwoju harcerstwa. Zgodnie z informacjami zawartymi w Leksykonie harcerstwa, pierwsza drużyna, znana później jako 27 Warszawska Drużyna Harcerska im. Szymona Konarskiego, została założona w szkole Witolda Wróblewskiego jesienią 1910 roku (od 1918 roku jako gimnazjum im. Tadeusza Czackiego).
W czasie I wojny światowej harcerze warszawscy angażowali się w różnorodne działania, w tym w funkcje łącznościowe, pomoc medyczną w szpitalach oraz prowadzenie kursów dla instruktorów. Wiele starszych harcerzy było również związanych z Polską Organizacją Wojskową. Uczestniczyli w licznych uroczystościach patriotycznych, takich jak postawienie krzyża-pomnika w Olszynce Grochowskiej w 1916 roku. W maju tego samego roku zorganizowali prezentację sprawności drużyn oraz defiladę w Dolinie Szwajcarskiej.
1 listopada 1916 cztery organizacje skautowe, które działały w obrębie Królestwa Polskiego, połączyły siły i utworzyły Związek Harcerstwa Polskiego w Warszawie. Na terenie stolicy powstał pierwszy Okręg ZHP, któremu przewodniczyła Rada Hufcowych. W marcu 1917 Okręg został podzielony na Okręg IA (męski) i Okręg IB (żeński).
W listopadzie 1918 starsi harcerze wspólnie z POW uczestniczyli w rozbrajaniu Niemców, a następnie w mobilizacji do Batalionu Harcerskiego, który funkcjonował do kwietnia 1919 roku. Młodsi harcerze pełnili służbę wartowniczą i porządkową w Pogotowiu Młodzieży, a starsi brali udział w plebiscycie na Warmii i Mazurach. W lipcu 1920, w związku z wybuchem wojny polsko-bolszewickiej, kilkuset warszawskich harcerzy zgłosiło się do armii ochotniczej.
II Rzeczpospolita
W styczniu 1921 ustanowiono Oddział Warszawski ZHP, w skład którego weszły osobne chorągwie dla harcerzy i harcerek. Chorągiew Warszawska Męska rozpoczęła działalność w 1921 roku i obejmowała swoim zasięgiem województwo warszawskie oraz kilka przylegających powiatów. W 1925 roku doszło do podziału na chorągiew wojewódzką i Chorągiew Stołeczną Męską, działającą na terenie miasta. Nazwa chorągwi była kilkakrotnie zmieniana: od 1927 roku funkcjonowała jako Chorągiew Warszawska Męska, a od 1933 roku jako Warszawska Chorągiew Harcerzy.
Oddział Warszawski ZHP składał się z męskich i żeńskich chorągwi, które w latach 1925-1931 dodatkowo współtworzyły zespoły mazowieckie. W międzypowojennym okresie Chorągiew Harcerzy dzieliła się na 5–14 hufców, a w 1934 ustalono podział na 8 terytorialnych hufców z własnymi komendami: Grzybów, Mokotów, Powiśle, Praga, Śródmieście, Ujazdów, Wola oraz Żoliborz.
W latach 1922, 1925 w Płudach oraz 1937 w Pomiechówku odbyły się zloty chorągwi, w których uczestniczyli warszawscy harcerze. Biorąc czynny udział w ogólnopolskich zlotach harcerskich i Jamboree, warszawska młodzież harcerska was zaangażowana. Statystyki z 1937-1938 mówią o 5200 harcerzach, 675 harcerzach starszych oraz 2215 zuchach w 168 drużynach, a w chorągwi żeńskiej było 3540 harcerek.
Dzięki regularnym kursom instruktorskim, odbywającym się od 1922 roku, w tym znanym kursom nad jeziorem Wigry, chorągiew dysponowała dobrze przeszkoloną kadrą harcerską. Niestety, w latach 1937–1939, z powodu konfliktu z władzami ZHP (sprawa Ludwiga) około 100 instruktorów zostało usuniętych lub opuściło organizację, a pewna część z nich założyła później organizację Wigry.
II wojna światowa
W latach 1939–1944 warszawskie harcerstwo odegrało kluczową rolę w konspiracyjnych organizacjach harcerskich takich jak Szare Szeregi, Wigry czy Harcerstwo Polskie.
W konspiracji Chorągiew Harcerzy działała pod kryptonimem „Wisła” i była zorganizowana w trzy okręgi: Praga, Południe (PD) oraz Północ (PN); w 1941 roku dodano czwarty okręg – Centrum (CT). W listopadzie 1942 zorganizowano harcerzy według grup wiekowych: Zawisza, Bojowe Szkoły (6 hufców) oraz Grupy Szturmowe (4 hufce).
W 1943 roku, z harcerzy GS powstał Batalion „Zośka” oraz wydzielona kompania „Agat” (późniejszy Batalion „Parasol”), a następnie wszystkie Grupy Szturmowe podlegały bezpośredniemu nadzorowi Głównej Kwatery Szarych Szeregów.
W 1944 roku jednostka została podzielona na sześć bloków: Bazylika (Praga), Cytadela (Żoliborz), Prochownia (Ochota), Radiostacja (Mokotów), Reduta (Wola) oraz Zamek (Śródmieście). Harcerze podejmowali mały sabotaż w organizacji Wawer, a uczestnicy Grup Szturmowych brali udział w wielu spektakularnych akcjach dywersyjnych i bojowych, m.in. wysadzając tory kolejowe.
W dniu 26 marca 1943 roku miała miejsce Akcja pod Arsenałem, a 20 kwietnia – akcja w Celestynowie; 1 lutego 1944 roku dokonano zamachu na Kutscherę. Zorganizowano również akcję „M” dla młodzieży niezrzeszonej oraz kursy w ramach szkoły podchorążych Szarych Szeregów. Działalność konspiracyjna Chorągwi Harcerek również miała ogromne znaczenie.
Wiele publikacji opisuje wszechstronny wkład warszawskiego harcerstwa w okresie okupacji, m.in.:
- Aleksander Kamiński: Kamienie na szaniec, ISBN 83-10-10505-3.
- Aleksander Kamiński: Zośka i Parasol. Opowieść o niektórych ludziach i niektórych akcjach dwóch batalionów harcerskich.
- Grzegorz Nowik: Straż nad Wisłą (trzy tomy), Wydawnictwo Rytm, 2002, ISBN 83-88794-55-8.
Roczne straty podczas powstania przyniosły dramatyczny koniec działań Chorągwi Warszawskiej, która opierała swoją strategię na konspiracji.
Działalność po II wojnie światowej
W całym okresie PRL w Warszawie obserwowano niezwykłą różnorodność pracy harcerskiej, od tych, którzy pozostawali wierni tradycyjnym ideałom harcerskim i skautowym, często operując w półkonspiracyjnej atmosferze, po organizacje podlegające silnemu upolitycznieniu i ideologizacji, z góry narzucanym przez władze.
1944–1956
Natychmiast po wojnie zaczęły pojawiać się dawne drużyny harcerskie, pierwsze w 1944 roku na Pradze i Grochowie. W 1945 roku Chorągiew Harcerzy liczyła 13 hufców, w tym Falenicę, Legionowo, Mokotów, Nadwiśle, Ochotę, Pragę, Pruszków, Rembertów, Śródmieście, Wilanów, Włochy, Wola oraz Żoliborz. W 1947 roku liczba harcerzy wynosiła już 6891 w 179 drużynach, a harcerze brali udział w odbudowie Warszawy.
W latach 1948–1949 obie chorągwie – męska i żeńska, zostały połączone w jedną, co skutkowało usunięciem wielu instruktorów. W 1950 roku ZHP został zlikwidowany, a w jego miejsce utworzono Organizację Harcerską Związku Młodzieży Polskiej, wzorującą się na radzieckich pionierach.
Po wojnie na terenie Warszawy istniały różne organizacje tzw. II konspiracji harcerskiej, m.in. Garstka, Harcerska Zbrojna Służba Ojczyźnie oraz Ruch Oporu Młodzieży Harcerskiej.
Chorągiew Warszawska, 1956-1967
Po zakończeniu okresu stalinizmu i reaktywacji ZHP w grudniu 1956 roku oraz po Krajowym Zjeździe Działaczy Harcerskich, drużyny i hufce zaczęły się na nowo organizować. Do ZHP przystąpili przedwojenni instruktorzy, ci związani z Szarymi Szeregami oraz z Organizacji Harcerskiej Polski Ludowej. W latach 1956–1967 powstała Chorągiew Warszawska ZHP.
W dniu 18 stycznia 1957 opublikowano pierwszy rozkaz ustalający skład komendy chorągwi oraz zakazujący przyjmowania nowych drużyn i składania przyrzeczeń harcerskich. Wraz z upływem miesięcy utworzono hufce i powołano ich komendantów: Grochów, Mokotów, Praga, Rembertów, Śródmieście, Wawer, Wilanów oraz Żoliborz, a następnie Ochota, Bródno i Wola. 27 kwietnia 1957 roku komendant chorągwi przyjął do ZHP 143 drużyny i powołał ich drużynowych. W czerwcu 1957 roku w 11 hufcach istniało już 273 drużyny, a w nich działało około 8000 harcerzy i instruktorów. W roku 1958 liczba drużyn wzrosła do 349.
W latach 1957-1958 z istniejących hufców powstały 24 nowe jednostki, z hufca Ochota na przykład utworzono Włochy, a z Grochowa – Saską Kępę. Powstało wiele nowych hufców, takich jak Hufiec Harcerek Stare Miasto oraz Hufiec Żoliborz, który również zyskał nowe jednostki.
Agrikola (Agricola) Bielany Bródno Filtry Grochów | Grzybów Koło Młynów Mokotów-Wschód Mokotów-Zachód | Ochota Powiśle Praga Centralna Praga Nowa Reduta | Rembertów Saska Kępa Stare Miasto Śródmieście Targówek | Wawer Włochy Wilanów Żoliborz Hufiec Walterowski |
W latach 1960–1963 zarejestrowano połączenie, ponownie tworząc duże hufce dzielnicowe z etatowymi komendantami, zgodnie z wprowadzoną reformą administracyjną. W 1961 roku, komenda chorągwi uzyskała teren na Cyplu Czerniakowskim, gdzie powstał Harcerski Ośrodek Wodny, który funkcjonował jako hufiec dla drużyn wodnych. Organizowano wiele przedsięwzięć letnich, takich jak Harcerska Akcja Letnia (HAL), które promowały różnorodne aktywności.
W ich ramach powstawały drużyny specjalnościowe, w tym fotograficzne, teleradiotechniczne oraz różne inne, które prowadziły działalność edukacyjną. Efektem jest również działał teatr harcerski „Gawęda” pod kierownictwem hm. Andrzeja Kieruzalskiego oraz Chór Chorągwi Warszawskiej, który tym zajmował się równolegle.
Chorągiew Stołeczna, od 1967
1 czerwca 1967 roku utworzono Chorągiew Stołeczną na podstawie rozkazu L.5/67 Naczelnika ZHP. Dnia 7 maja 1967 roku, na stadionie Legii miała miejsce uroczystość, podczas której chorągiew otrzymała nazwę Chorągwi Stołecznej oraz imię Bohaterów Warszawy, w czym uczestniczyło około 30 tysięcy harcerzy. W latach 1965-1969 hufce warszawskie zaczęły przyjmować swoje imiona, które miały przypominać organizacje wojskowe zasłużone dla Warszawy, jednakże pod wpływem władz lewicowych nadawane były także imiona komunistycznych formacji, m.in. 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki oraz Batalionu AL Czwartacy.
W 1973 roku powstał program Harcerskiej Służby Polsce Socjalistycznej, obejmujący drużyny starszoharcerskie, w którym jednak nie wszystkie drużyny brały udział.
Na początku Chorągiew Stołeczna obejmowała 7 hufców. W 1975 roku, w związku z reformą administracyjną, zlikwidowano Chorągiew Mazowiecką, przez co Stołeczna zaczęła obejmować część jej hufców, a jej struktura wzrosła do 33 hufców.
W 1977 roku z okazji 10-lecia nadania nazwy chorągwi, sztandar został odznaczony Krzyżem Za zasługi dla ZHP. W tym okresie harcerze uczestniczyli w wielu wydarzeniach, w tym pochodach pierwszomajowych oraz uroczystościach związanych z 1000-leciem Państwa Polskiego.
W 1979 roku Chorągiew Stołeczna liczyła 114 tysięcy zuchów, harcerzy i instruktorów, a w jej skład wchodziło 45 hufców. W dniu 22 listopada 1980 roku powstało porozumienie Kręgów Instruktorów Harcerskich im. A. Małkowskiego (KIHAM), które miało na celu moralne odrodzenie harcerstwa.
1 października 1983 roku na Podwalu odsłonięto Pomnik Małego Powstańca, stworzony z inicjatywy warszawskich harcerzy za zebrane fundusze. W latach 1983 oraz 1987, podczas pielgrzymek Jana Pawła II, harcerze KIHAM organizowali Białą Służbę, pomimo zakazów władz. Pracownicy ci podejmowali ryzykowne zadania, co niosło dla niektórych z nich karę za działania.
W 1988 roku istniały 43 hufce, z 16.679. zuchami, 23.276 harcerzami, 6448 harcerzami starszymi i 3101 instruktorami.
Hufce dzielnicowe | Hufce miejskie | Hufce miejsko-gminne | Hufce gminne |
---|---|---|---|
|
|
|
|
Po transformacji ustrojowej w 1989 roku, część drużyn Chorągwi Stołecznej przesunęła się do Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej oraz ZHP-1918. W latach 90. chorągiew wydawała pismo „Na szlaku. Pismo warszawskiego harcerstwa”. W 1995 roku, po zniesieniu wersji Przyrzeczenia Harcerskiego bez złożenia ślubu służby Bogu, jeden z hufców odłączył się, tworząc Stowarzyszenie Harcerskie. Obecnie na terenie Śródmieścia działa Hufiec ZHP Warszawa-Centrum.
W 2010 roku stan organizacyjny przedstawiał się na poziomie około 9200 członków, w tym 600 członków drużyn Nieprzetartego Szlaku oraz 1500 instruktorów i wędrowników. Z okazji stulecia harcerstwa w Warszawie, w latach 2010-2011 zorganizowano wiele wydarzeń, w tym sadzenie dębów stulecia w Parku Bródnowskim oraz wystawę „Czuwaj Prago! Stulecie harcerstwa” w Muzeum Warszawskiej Pragi. W dniach 11–12 czerwca 2011 na Polu Mokotowskim odbył się chorągwiany Stołeczny Zlot Stulecia Harcerstwa „Warszawa 2011”, a z okazji stulecia harcerstwa Chorągiew Stołeczna została odznaczona medalem Zasłużony dla Warszawy.
W 2012 roku, obchodzono 45-lecie utworzenia chorągwi. 16 czerwca 2012 rada posłowała hm. Paulina Gajownik na nową komendantkę Chorągwi Stołecznej po 19-letnim w pełnieniu funkcji przez hm. Waldemara Kowalczyka.
Komendanci chorągwi
Na przestrzeni lat, Chorągiew Stołeczna ZHP miała wielu komendantów, którzy odegrali istotną rolę w kształtowaniu jej działań oraz wprowadzaniu innowacji.
- hm. Barbara Prószyńska (3 marca 1974 – 18 stycznia 1981),
- hm. Michał Fijałkowski (18 stycznia 1981 – 15 czerwca 1987),
- hm. Wojciech Ulatowski (15 czerwca 1987 – 22 stycznia 1989),
- hm. Bartosz Jabłoński (22 stycznia 1989 – 15 maja 1993),
- hm. Waldemar Kowalczyk (15 maja 1993 – 16 czerwca 2012),
- hm. Paulina Gajownik (od 16 czerwca 2012 – 3 grudnia 2022),
- hm. Katarzyna Karolak (od 3 grudnia 2022).
Każdy z tych liderów wniósł coś unikalnego do chorągwi, kierując nią ku nowym osiągnięciom oraz wyzwaniom.
Skarbnicy chorągwi
W historii Chorągwi Stołecznej ZHP możemy wyróżnić kilku skarbnicy, którzy pełnili swoją misję w różnych okresach. Oto lista osób, które pełniły tę odpowiedzialną funkcję:
- hm. Jacek Borowicz, od 3 lipca 2006 do 27 listopada 2010,
- hm. Bartosz Kowalewski, od 16 czerwca 2012 do 9 czerwca 2013,
- phm. Sylwia Chwedorczuk, od 9 czerwca 2013 do 1 stycznia 2014,
- hm. Maciej Kądzielski, od 1 stycznia 2014 do 3 grudnia 2022,
- pwd. Paweł Więckowski, od 3 grudnia 2022.
Komendy chorągwi
Kadencja 2022–2026
W skład aktualnej komendy chorągwi wchodzi siedmioro zasłużonych harcerzy, którzy pełnią istotne funkcje, mające na celu zapewnienie efektywnego zarządzania i wsparcia rozwijających się inicjatyw. Na czoło wysuwa się hm. Katarzyna Karolak, która pełni rolę komendantki chorągwi, kierując jej działalnością oraz podejmując kluczowe decyzje dotyczące strategii i rozwoju. Wśród kluczowych funkcji znalazł się również skarbnik chorągwi, którym jest pwd. Paweł Więckowski. Inne osoby wspierające komendanta to:
- hm. Maciej Kądzielski – zastępca komendantki ds. majątku i gospodarki,
- hm. Anna Nowosad – zastępczyni komendantki ds. wsparcia hufców,
- hm. Aneta Gzyl – zastępczyni komendantki ds. rozwoju organizacyjnego,
- hm. Daniel Nowak – zastępca komendantki ds. kształcenia i wsparcia metodycznego.
Kadencja 2019–2022
W poprzedniej kadencji również mieliśmy do czynienia z dynamiczną i zaangażowaną komendą, na czele której stała hm. Paulina Gajownik jako komendantka chorągwi. W skład jej zespołu weszli:
- hm. Maciej Kądzielski – skarbnik chorągwi,
- hm. Sylwia Adamczuk – zastępczyni Komendantki Chorągwi,
- hm. Jacek Słaby – członek Komendy Chorągwi,
- phm. Zofia Domańska – członkini Komendy Chorągwi,
- phm. Katarzyna Faliszewska-Pułka – członkini Komendy Chorągwi,
- hm. Marcin Adamski – członek Komendy Chorągwi,
- hm. Marta Filipiak – członkini Komendy Chorągwi,
- phm. Joanna Ostrowska – członkini Komendy Chorągwi,
- phm. Paulina Osińska – członkini Komendy Chorągwi,
- phm. Agnieszka Chempińska – członkini Komendy Chorągwi.
Ta różnorodna ekipa zapewniała ciągłość działań oraz dynamiczny rozwój organizacji w minionych latach.
Chorągiew Stołeczna współcześnie
Od roku 2013, Chorągiew Stołeczna ZHP regularnie publikuje miesięcznik „Instruktor”, który dostarcza cennych informacji dla harcerzy oraz osób związanych z ruchem harcerskim. W roku 2014, harcerze tej chorągwi, wraz z przedstawicielami trzech innych organizacji harcerskich z Warszawy, wspólnie zorganizowali uroczystości związane z 70. rocznicą wybuchu Powstania Warszawskiego, które odbyły się pod hasłem „Harcerki i harcerze łączą miasto”. W tym samym roku zainaugurowano także działalność Szkoły Instruktorskiej Chorągwi Stołecznej „Iluminacja”, która ma na celu kształcenie nowych liderów harcerskich.
W maju 2016 roku chorągiew zorganizowała zlot pod nazwą „Synergia”, a w 2017 roku miała miejsce znacząca okazja obchodów 50-lecia nadania imienia Bohaterów Warszawy. Z tej okazji odbyły się różnorodne wydarzenia, w tym zbiórka chorągwi zorganizowana 7 maja. W roku 2024 stan liczebny chorągwi wynosi około 11 600 członków, w tym około 500 osób należących do drużyn NS oraz około 1 600 instruktorów i wędrowników pełniących różne funkcje instruktorskie.
W ramach Chorągwi Stołecznej działają różne referaty i komisje, w tym:
- referaty programowo-metodyczne,
- komisja stopni instruktorskich,
- Chorągwiana Szkoła Instruktorska „Iluminacja”,
- komisja historyczna,
- zespoły specjalnościowe takie jak Inspektorat Harcerskiej Służby Granicznej oraz Inspektorat Wychowania Wodnego.
Święto Chorągwi
Co roku, 1 października, obchodzone jest Święto Chorągwi. Uroczystość ta kończy się złożeniem kwiatów pod Pomnikiem Małego Powstańca, co stanowi ważny moment refleksji oraz hołdu dla historii miasta.
Odznaka Chorągwiana
Wszyscy zuchy oraz harcerze Chorągwi Stołecznej ZHP mają możliwość zdobywania Odznaki Chorągwianej. Aby to osiągnąć, muszą oni podjąć działania społecznie użyteczne na rzecz lokalnych społeczności oraz lepiej poznać historię i kulturę swojego miasta.
Hufce
W skład Chorągwi Stołecznej wchodzi 25 hufców (według stanu na wrzesień 2023), co może być szczegółowo sprawdzone w osobnej kategorii dotyczącej hufców tej chorągwi.
Hufce podwarszawskie | Hufce warszawskie | |
_ | ||
|
|
|
Drużyny i szczepy
Większość harcerskich jednostek działających w Warszawie przynależy do Chorągwi Stołecznej ZHP. Inne funkcjonują w ramach organizacji, które nie są częścią ZHP, takich jak Stowarzyszenie Harcerskie czy Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego „Zawisza”. Aby poznać pełen zbiór danych, warto odwołać się do osobnych artykułów, które opisują zarówno jednostki harcerskie w Warszawie, jak i ich historyczny wykaz.
Ośrodki
- Ośrodek Szkolenia Wolontariuszy „Dąbrowa” w Starej Dąbrowie,
- Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy Chorągwi Stołecznej ZHP w Kamionie,
- Ośrodek Kolonijny Hufca Warszawa-Praga-Południe „Słoneczna Republika” w Ocyplu,
- Stanica Hufca ZHP Garwolin w Polewiczu,
- Stanica Hufca ZHP Otwock w Przerwankach.
Jacht
Do aktywów Chorągwi Stołecznej należy również jacht, który nosi nazwę s/y Warszawska Nike. Jego obecność podkreśla różnorodność działań prowadzonych przez chorągiew, które obejmują nie tylko tradycyjne formy harcerstwa.
Przypisy
- Hufce Chorągwi Stołecznej ZHP. Chorągiew Stołeczna Związku Harcerstwa Polskiego. [dostęp 13.12.2017 r.]
- Warszawska Nike. Chorągiew Stołeczna Związku Harcerstwa Polskiego. [dostęp 13.12.2017 r.]
- Historia Chorągwi Stołecznej Związku Harcerstwa Polskiego w latach 1956–2010 kadencjami pisana. T. II. Warszawa: Chorągiew Stołeczna ZHP, 2012, s. 8–9.
- Sprawozdanie merytoryczne z działalności Chorągwi Stołecznej Związku Harcerstwa Polskiego za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2010 r.. [dostęp 09.05.2012 r.]
- Ryszard Jakubowski: II konspiracja harcerska 1944-1956. 2003-2012. [dostęp 09.05.2012 r.]
- Ośrodek Szkolenia Wolontariuszy „Dąbrowa”. [dostęp 30.03.2012 r.]
- Ośrodek Szkoleniowo-Wypoczynkowy w Kamionie. [dostęp 30.03.2012 r.]
- Hufiec ZHP Garwolin, Stanica Hufca ZHP Garwolin w Polewiczu. [dostęp 30.03.2012 r.]
- Stanica Hufca ZHP Otwock w Przerwankach. [dostęp 30.03.2012 r.]
- Komendanci chorągwi. [w:] Alert 45 [on-line]. Chorągiew Stołeczna ZHP. [dostęp 19.06.2012 r.]
- ZHP Warszawa 2011 – Stołeczny Zlot Stulecia Harcerstwa. [dostęp 30.07.2011 r.]
- Biuletyn Historyczny Chorągwi Stołecznej ZHP im. Bohaterów Warszawy. Nr 1 (47), Warszawa 2003. ISSN 1426-9104.
- Stefan Romanowski: Chorągiew Stołeczna ZHP w latach 1956–1996, część I-III. Warszawa: Instruktorski Krąg Pokoleń „Romanosy”, Harcerskie Biuro Wydawnicze „Horyzonty”, 2000–2001. ISBN 83-86873-74-4.
- Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 105. ISBN 83-7005-211-8.
- a b c d Leksykon harcerstwa, Warszawa 1988.
Pozostałe obiekty w kategorii "Fundacje":
Fundacja Solidarności Międzynarodowej | Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej im. Jerzego Regulskiego | Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego | Fundacja Civis Polonus | Fundacja Promocji i Akredytacji Kierunków Ekonomicznych | Fundacja Dzieciom „Zdążyć z Pomocą” | Fundacja „Golgota Wschodu” | Fundacja „Świat na Tak” | Disinfo Digest | Fundacja Aktywizacja | Polski Komitet Narodowy UNICEF | Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę | Fundacja Galerii Foksal | Fundacja Bezpieczna Cyberprzestrzeń | Forum Energii | Fundacja Instytut Studiów Wschodnich | Kasa im. Józefa Mianowskiego | Helsińska Fundacja Praw Człowieka | Centrum Edukacji Obywatelskiej | Centrum im. Adama SmithaOceń: Chorągiew Stołeczna ZHP