Barbara Fijewska


Barbara Fijewska, urodzona 6 października 1919 roku w Warszawie, zmarła 1 stycznia 2005 roku w tym samym mieście, pozostawiła po sobie niezatarte ślady w polskiej kulturze. Była niezwykle utalentowanym choreografem teatralnym i filmowym, reżyserem teatralnym oraz aktorką filmową. Jej pasja do tańca i sztuki performatywnej przejawiała się również w pracy jako pedagog, gdzie przez wiele lat uczyła rytmiki oraz tańca w PWST w Łodzi.

Podczas swojej kariery Barbara Fijewska miała okazję współpracować z wieloma wybitnymi artystami, a jej prace zyskały uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą. Jej wpływ na rozwój polskiego teatru i tańca jest nie do przecenienia, a jej dziedzictwo artystyczne inspirować będzie przyszłe pokolenia twórców.

Życiorys

Barbara Cecylia Fijewska przyszła na świat w rodzinie artystycznej, jako córka Wacława Fijewskiego, znanego malarza pokojowego, oraz Marianny z Lubańskich. Jej rodzina była liczna, gdyż obejmowała dziewięcioro rodzeństwa, z czego troje z nich postanowiło pójść w ślady artystyczne. Wśród nich byli Tadeusz, utalentowany aktor, Włodzimierz, który także wykonywał zawód aktora oraz reżysera, a także Maria, aktorka-lalkarka, znana w środowisku teatralnym.

Barbara Fijewska z sukcesem ukończyła Prywatną Szkołę Tańca Scenicznego Tacjanny Wysockiej, gdzie uzyskała dyplom w 1938 roku. Już od 1932 roku do 1939 aktywnie występowała jako tancerka estradowa. Jej edukacja rozpoczęła się od ukończenia szkoły powszechnej w 1934 roku, a następnie, w 1939 roku, ukończyła gimnazjum Zofii Sierpińskiej. Sukcesy artystyczne przychodziły szybko; z zespołem Szkoły Tańca zdobyła III nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Tańca w Paryżu w 1932 roku, a w 1935 roku zwyciężyła w Międzynarodowym Konkursie Tańca w Teatrze Wielkim w Warszawie.

Okres II wojny światowej był dla Barbary czasem niełatwym. W trakcie okupacji niemieckiej kształciła się w tajnym Studiu Iwo Galla, jednocześnie pracując jako robotnica w Fabryce Kabli w Ożarowie. Ponadto, w czasie powstania warszawskiego, walczyła jako plutonowy (ps. „Puk”, „Basia”), będąc członkiem III Zgrupowania „Konrad” w 2. kompanii, pluton 116. Po upadku powstania została wywieziona do Stalagu XI C Bergen-Belsen, gdzie nosiła numer jeniecki 140057.

Po wojnie rozpoczęła karierę jako aktorka i choreograf w Teatrze Ludowym im. W. Bogusławskiego, który został założony przez Leona Schillera w Lingen. Barbara Fijewska wróciła do Polski w grudniu 1945 roku, a przez pół roku występowała w toruńskim Teatrze Wilama Horzycy. Następnie została zatrudniona przez Leona Schillera w PWST, gdzie od 1946 do 1949 roku prowadziła zajęcia z choreografii oraz ruchu scenicznego. Współpracowała tam również z Schillerem oraz Ludwikiem René dla Teatru Wojska Polskiego w Łodzi, gdzie realizowali sztuki propagandowe, w tym „Młodą Gwardię” Aleksandra Fadiejewa. W 1949 roku osiedliła się w Warszawie, gdzie kontynuowała pracę dla Schillera (Teatr Polski w Warszawie) oraz Władysława Krasnowieckiego (Teatr Narodowy). Dodatkowo wystąpiła w propagandowym filmie „Ostatni etap”. Od 1947 roku zaczęła współpracować z różnymi teatrami jako autorka choreografii i układów tanecznych, a w 1949 roku zadebiutowała jako reżyserka teatralna.

Barbara Fijewska miała cztery małżeństwa. Zmarła w Warszawie, a jej ostatnie miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim, gdzie została pochowana 10 stycznia 2005 roku (Katakumby-96-3).

Reżyseria teatralna i rewiowa

Barbara Fijewska to postać, której kariera w reżyserii teatralnej i rewiowej odzwierciedla nie tylko talent, ale także ogromną pasję do sztuki teatralnej. Jej praca w tej dziedzinie obejmuje szereg spektakli i wydarzeń, które w znaczący sposób wpłynęły na polski teatr.

Jednym z kluczowych momentów w jej karierze miała miejsce 2 czerwca 1957 roku, kiedy to zrealizowała Kram z piosenkami w Teatrze Nowym w Łodzi. W ciągu następnych lat Fijewska współpracowała z wieloma uznanymi artystami, w tym 12 lipca 1964 roku z Agnieszką Osiecką, prezentując spektakl Piosenka prawdę ci powie w Teatrze Powszechnym w Łodzi, gdzie m.in. wystąpił Jerzy Wyszomirski.

Kolejne istotne wydarzenia miały miejsce 5 czerwca 1975 roku, kiedy Fijewska pracowała nad Słomkowym kapeluszem Jacquesa Offenbacha w Teatrze Muzycznym w Łodzi. 19 marca 1978 roku zrealizowała spektakl Taka noc nie powtórzy się…, wystawiony w Teatrze Bagatela w Krakowie, a 17 maja 1981 roku zrealizowała dzieło Za siedmioma górami Ewy Szelburg-Zarembiny w Teatrze Nowym.

Oprócz reżyserii, Barbara Fijewska również znacząco przyczyniła się do choreografii, zarówno w teatrze, jak i w musicalach oraz operetkach. W dniu 11 listopada 1948 roku stworzyła choreografię do Godów weselnych Leonarda Schillera w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi. Współpraca z Zdzisławem Gozdawą oraz Wacławem Stępniem, miała miejsce 13 maja 1950 roku podczas Wodewilu warszawskiego w Teatrze Syrena w Warszawie.

Choreografia (teatr, musical, operetka, wodewil)

W 1955 roku Fijewska razem z Konradem Swinarskim zrealizowała Kota w butach w Teatrze Ludowym w Warszawie. Obejmowała różnorodne projekty, w tym 15 listopada 1956 roku, kiedy to zrealizowała Sprawę Kowalskiego w Teatrze im. Adama Mickiewicza w Częstochowie.

Jej twórczość obejmuje także 8 czerwca 1958 roku realizację Porwania SabinekJuliana Tuwima w Teatrze Komedia w Warszawie. W ciągu następnych lat kontynuowała współpracę w popularnych teatrach, takich jak Teatr Współczesny w Warszawie oraz Teatr Ateneum w Warszawie.

Swoją działalność artystyczną zakończyła w Teatrze im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu oraz w Bałtyckim Teatrze Dramatycznym im. Juliusza Słowackiego w Koszalinie, a finalną realizacją była Betlejem polskieLucjana Rydla w 1981 roku w Teatrze Powszechnym w Łodzi.

Choreografia filmowa

W 1958 roku na ekranach pojawił się film Żołnierz królowej Madagaskaru, który został wyreżyserowany przez Jerzego Zarzyckiego. Warto zwrócić uwagę na pracę choreograficzną w tym filmie, która była wykonana przez Jerzego Kaplińskiego.

Role teatralne – taneczne, aktorskie

Barbara Fijewska ma na swoim koncie wiele znaczących ról w teatrze, które wywarły wpływ na polską kulturę artystyczną. Jej kariera rozpoczęła się w sezonie 1946/1947, kiedy to występowała w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi. W tym czasie zadebiutowała w roli Heleny w sztuce Józefa Franciszka Blizińskiego, w reżyserii Aleksandra Zelwerowicza, odgrywając tę rolę gościnnie w Teatrze Powszechnym w Łodzi 8 listopada 1946 roku.

Następnie, 30 listopada 1946 roku, wzięła udział w przedstawieniu Krakowiacy i Górale, opartym na utworze Leona Schillera, które odbyło się w Teatrze Narodowym w Warszawie, gdzie wystąpiła jako Krakowianka. W 20 lipca 1948 roku Fijewska zagrała Klarę w sztuce Śluby panieńskie autorstwa Aleksandra Fredry, reżyserowanej przez Stanisława Daczyńskiego.

W kolejnych latach, od sezonu 1949/1950 do 1951/1952, aktorka była związana z Teatrem Polskim w Warszawie. W tym okresie, 25 października 1949 roku, zagrała Justysię w sztuce Mąż i żona, także autorstwa Aleksandra Fredry, w reżyserii Bohdana Korzeniewskiego. Kolejną rolą aktorki była Marionette w Sprytnej wdówceCarlo Goldoniego, wystawionej 31 października 1950 roku, pod okiem reżysera Jerzego Wyszomirskiego.

Najdłuższy okres w jej karierze artystycznej przypada na lata 1952/1953 aż do 1974/1975, gdy była związana z Teatrem Narodowym w Warszawie. W tej instytucji 5 lipca 1953 roku wystąpiła jako Maria w sztuce Rewizor Nikołaja Gogola, reżyserowanej przez Bohdana Korzeniewskiego. W tym samym roku, 28 maja, zagrała Joasię w KarykaturachJana Augusta Kisielewskiego, w reżyserii Jerzego Rakowieckiego.

Nieprzerwane występy Fijewskiej zapewniły jej niezatarte miejsce w historii polskiego teatru. 22 grudnia 1953 roku odegrała Teresę w Krecie Jerzego Lutowskiego, natomiast 5 czerwca 1954 roku wzięła udział w przedstawieniu Pensji pani Latter na podstawie Bolesława Prusa, w reżyserii Erwina Axera, które odbyło się w Teatrze Współczesnym w Warszawie .

Finał jej kariery artystycznej uwieńczyło wystąpienie w misterium Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, reżyserowanym przez Kazimierza Dejmka, które miało miejsce 7 kwietnia 1962 roku w Teatrze Narodowym w Warszawie.

Filmografia

Filmografia Barbary Fijewskiej to bogaty zbiór ról, które miały znaczący wpływ na polską kinematografię. Przedstawiamy kilka znaczących produkcji:

  • 1947 – Ostatni etap, reż. Wanda Jakubowska – w roli Anielki,
  • 1956 – Tajemnica dzikiego szybu, reż. Wadim Berestowski – w roli Miksiny,
  • 1957 – Dwie godziny, reż. Stanisław Wohl, Jerzy Wyszomirski,
  • 1971 – 150 na godzinę, reż. Wanda Jakubowska – w roli żony Wróbla.

Każda z tych ról pokazuje nie tylko talent aktorki, ale także znaczenie jej postaci w szerszym kontekście kultury filmowej.

Ordery i odznaczenia

Barbara Fijewska to osoba, która otrzymała liczne odznaczenia i wyróżnienia za swoje zasługi. Oto lista najważniejszych z nich:

  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 17 sierpnia 1988,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 28 marca 1978,
  • Warszawski Krzyż Powstańczy, przyznany 26 maja 1982,
  • Srebrny Krzyż Zasługi, przyznany 22 lipca 1955,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej, przyznany 19 stycznia 1955,
  • Odznaka Weterana Walk „O Niepodległość”, przyznana 1 września 1995,
  • Złota Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy”, przyznana 7 kwietnia 1977,
  • Odznaka 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej, przyznana 11 listopada 1992,
  • Medal 200-lecia Teatru Narodowego.

Przypisy

  1. a b Powstańcze Biogramy - Barbara Fijewska [online], www.1944.pl [dostęp 27.12.2023 r.]
  2. Życiorys - odręczny [dostęp 27.12.2023 r.]
  3. Nekrolog [dostęp 27.12.2023 r.]
  4. a b c d e f g h i Wniosek o nadanie orderu - odznaczenia (posiadane ordery i odznaczenia) [dostęp 27.12.2023 r.]
  5. Cmentarz Stare Powązki: BARBARA FIJEWSKA, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 02.11.2019 r.]
  6. Stanisława Mrozińska, Szkoła Leona Schillera. PWST 1946–1949, Wrocław 1972 i Anna Chojnacka, Leon Schiller w Polsce Ludowej 1946–1954, Warszawa 2015.
  7. M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19.01.1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.

Oceń: Barbara Fijewska

Średnia ocena:4.46 Liczba ocen:11